Acht mythes over zelf foto's ontwikkelen

dinsdag 20 december 2011, 19:53 door Erik van Rosmalen | 38.313x gelezen | 20 reacties

Zelf ontwikkelen is moeilijk. Het zijn ingewikkelde processen die heel nauw luisteren en je hebt spullen nodig die bijna nergens meer te krijgen zijn. En: het is duur. Maar klopt dat wel? Acht mythes over zelf film ontwikkelen op een rij!

1. Digitaal is veel mooier en beter

Veel digitale fotografen (die meestal de analoge periode niet eens meegemaakt hebben) zijn ervan overtuigd: digitaal is mooier en beter van kwaliteit. Voor sommige toepassingen ben ik het daar absoluut mee eens. Beelden kunnen (let wel, kunnen!) scherper zijn en resoluties hoger. Althans, voor wat consumentencamera's betreft.

Maar toch: Ruis is geen korrel. En in contrastomvang winnen sensoren het nog lang niet altijd van film. En dan is er nog het minder wetenschappelijke aspect: zoals liefhebbers van de elpee ook beweren: er zit veel meer leven en charme in. Maar dat is uiteraard 100 procent smaak.

2. Zelf (zwart-wit) ontwikkelen is moeilijk

Nee, het proces zelf is niet zo ingewikkeld. Feitelijk komt het neer op een paar stappen: ontwikkelen, stoppen, fixeren, spoelen en drogen. Als je de tijden van al die stappen goed in de gaten houdt en zorgt voor een constante temperatuur, is het kinderlijk eenvoudig. Zie ook mijn eerdere blog over zelf ontwikkelen, waar je onder meer links naar tutorials vindt.

3. Het luistert nauw

Een beetje waar. Natuurlijk moet je zorgen voor een constante temperatuur. Voor elk proces is een ideale temperatuur bekend. Er zijn argumenten te noemen, om je daar zo nauwkeurig mogelijk aan te houden. Dan zou je dus met waterbaden en dergelijke aan de slag moeten. Vaak komt kamertemperatuur al behoorlijk in de richting.

Zorg wel dat je je ontwikkeltijd dan aanpast op je temperatuur: gebruik je een koudere oplossing dan aangegeven is, dan moet je in de regel langer ontwikkelen. Met een handige site als The Massive Dev Chart kun je niet alleen alle tijden vinden voor vrijwel elke film/ontwikkelaar-combi, er is ook een compensatiegrafiek voor andere temperaturen.

Negatieven Lisanne

Middenformaatnegatieven (met portretjes van model Lisanne) hangen te drogen - geinverteerd.

4. Doe-het-zelf is duurder dan laten doen

Niet waar. Voor het ontwikkelen van kleurenfilm of dia geldt dit wel, aangezien je daar duurdere chemicalien voor nodig hebt, terwijl dit min of meer geautomatiseerde processen zijn in een centrale. Zwart-wit laten ontwikkelen bij een vaklab is altijd wat duurder omdat het handmatig gebeurt.

Natuurlijk staat of valt kostprijs met hoe vaak en hoe veel je ontwikkelt. Doe je het te weinig en bederven je chemicalien, dan gooi je natuurlijk wel geld weg. Zelf gebruik ik voor zwart-wit Rodinal en heb daarbij eigenlijk nog nooit wat hoeven weggooien.

5. Ik heb een doka nodig

Dat klopt. Maar overschat in dit geval het begrip 'doka' niet! Het enige gedeelte van dit proces dat in het donker moet gebeuren, is namelijk het laden van de film in je ontwikkeltankje. Zelf doe ik dat in de badkamer. Die heeft geen ramen, dus na zonsondergang, achter het douchegordijn, is het behoorlijk donker.

Bijkomend voordeel van de badkamer is, dat het een ruimte in huis is met relatief weinig stof. Zodra je film in de ontwikkeltank zit, mag het licht aan en is de doka dus niet meer nodig. Let wel, ik heb het hier over ontwikkelen! Ga je zelf afdrukken, dan wordt het een ander verhaal!

2011 12 19 Doka shots 018 600px

Mijn 'doka': de badkamer

6. Ik heb er allerlei dure spullen voor nodig

Niet waar. Mijn 'arsenaal' bestaat uit een ontwikkeltankje en een maatcilindertje om een verdunning van de ontwikkelaar en fixeer te maken. Beiden vind je voor weinig op Marktplaats. Of, als je goed rondvraagt, in een hoekje op zolder bij een familielid. Een rubber tang die gebruikt wordt om de film te drogen is handig maar niet noodzakelijk. Om de film op te hangen gebruik ik een kleerhanger en een paar wasknijpers.

Doka shots

Jobo is het bekendste merk ontwikkeltankjes. Op Marktplaats en internetfora vind je ze nog vrij regelmatig. Mijn tank heeft een spiraal, die te verstellen is, waardoor je zowel 35mm kleinbeeld als middenformaat rolfilm kunt laden.

7. Ik heb dure, moeilijk verkrijgbare chemicalien nodig

Niet waar. Het enige dat ik in huis heb is een fles Rodinal (ontwikkelaar) en een fles Agefix (fixeer). Beiden zijn goed verkrijgbaar in een aantal fotospeciaalzaken en een heleboel zaken op internet. Check overigens wel even de reputatie van de online shop voor je bestelt, ik heb ook wel eens een erg slechte ervaring gehad met een Nederlandse webshop.

Ik zal hier geen namen noemen, maar Google geeft al snel uitsluitsel. Zelf heb ik goede ervaringen met (of goede verhalen gehoord over) sites als MacoDirect, het BeeldGebouw en de FotoFilmFabriek.nl. Maar er zijn leveranciers genoeg waar je chemie en materialen kunt vinden!

Doka shots

Rodinal is een van de bekendste zwart-wit ontwikkelaars, maar er zijn er meer: D76 bijvoorbeeld. Die koop je meestal in poedervorm en is dus wellicht wat langer houdbaar. Wel geven verschillende ontwikkelaars ook verschillende resultaten!

8. Zelf ontwikkelen? Slecht voor het milieu!

Een heikel punt. Want werken met chemicalien is natuurlijk nooit goed voor het milieu. Al denk ik dat het wel meevalt met de belasting voor het milieu, als het handjevol fotografen dat nog analoog werkt en zelf ontwikkelt, maar netjes omgaat met (gebruikte) chemicalien en bescheiden hoeveelheden gebruikt! Op een later moment wil ik hier nog een aparte blog aan wijden!

Kortom: zelf je film ontwikkelen is heel goed mogelijk, zeker als je uitgaat van zwart-wit. En in een tijd dat iPhone- en andere smartphonegebruikers de ene na de andere app downloaden om 'dat analoge gevoel' te imiteren, is er zeker nog plek voor het echte analoge werk! En het een bijt het ander niet, wat mij betreft. Daarom heb ik de plaatjes van mijn doka bewust digitaal geschoten..

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Erik werkt als content specialist. Daarnaast is hij freelance tekstschrijver en fotograaf. Mensen vormen daarbij het hoofdonderwerp: portret- en reportage-fotografie. Volg Erik ook op Instagram!

20 reacties

Bram Berkien schreef op dinsdag 20 december 2011 om 20:21 | reageer
Interessant bericht Erik, en leuk opgebouwd. Zelf schiet ik nog wel af en toe analoog, maar het ontwikkelen laat ik over aan de Hema. De negatieven scan ik vervolgens in.

Waarom ik dan analoog schiet? Omdat ik denk dat het goed is voor je als fotograaf, vanwege de beperkingen, en ook vanwege het contrast, wat jij aanhaalt. Veel fotografen die menen dat digitaal 'beter' is zijn zich niet bewust van het verschil tussen lineaire lichtgevoeligheid en de analoge curve, waardoor op film veel beter hooglichten en diepe schaduwen vast te leggen zijn.

Wat betreft ontwikkelen vind ik trouwens dat het weinig toevoegt aan het hele proces, dwz, als ik zelf ontwikkel geloof ik niet dat mijn foto's significant beter kunnen worden dan wanneer de Hema dat voor mij doet.

Ik heb het wel een paar keer gedaan, maar vind het een te tijdrovend proces, dat me te weinig oplevert, vooral qua plezier. Het komt erg neer op gewoon de procedure volgen. Afdrukken is dan toch interessanter. Overigens vind ik wel dat het een goede ervaring kan zijn om in ieder geval een keer mee te maken hoe ontwikkelen in zijn werk gaat.

gast schreef op dinsdag 20 december 2011 om 20:50 | reageer
Beste Erik,

1 Laat ik van voor af aan beginnen digitaal is veel mooier dan jouw zogenaamde korrel,als je dat ziet heb je het in iedergeval verkeerd gedaan.

2 zw/w ontwikkellen is heel moeilijk vooral als je het zone systeem wil toepassen.(ansel adams,wat een ellende heeft die man veroorzaakt er mee).

3 het luistert dus heel nauw.

4 het is hartstikke duur je moet niet denken dat je het kan bewaren wand dan is het niet goed of je moet allerlei dingen erbij doen,gevolg is kwaliteit slecht, en je doet doet het toch ook handwerk wat bedoel je met vaklab? enz.

5 dat is het enige ding wat je gelijk krijgt,maar als je kinderen heb wees in godsnaam voorzichtig en doe het dan niet in de badkamer om dat het donker is.

6 ja je heb allerlei dure dingen nodig om in iedergeval de film stofvrij op te hangen, ze vragen voor een ontwikkeltank €25 tot € 50, dat was vroeger 10 of 12 GULDEN dan hebben we het nog niet eens over de roestvrij stalen tanks.

7 Daar noemde je me wat, Rodinal daar ontwikkelde de beginnende fotoamateur nog niet eens mee,nee die moet minimaal een fijnkorrelige ontwikkelaar hebben,van Alamaloco.

8 nu komen we aan het punt om het zeker niet te doen, MILLEU ,zelfs een klein beetje is een reden om het niet te doen,de zogenaamde fabeltjes dat het geen kwaad kan omdat het afbreek als je ontwikkelaar en fixeer bij elkaar doet,moet je met een korrel zout nemen en als we het over inleveren praten,tegenwoordig neemt geen enkelegemeente meer chemicaliën in zonder dat je er extra voor betaald en geregistreerd staat.
Dus conclusie voordat we alles gaan dumpen, doe het niet, of laat alles doen bij een vaklab, ja en dan kost het heel veel geld.bezind eer je begint.

LJB Fotografie schreef op dinsdag 20 december 2011 om 21:33 | reageer
Mooi geschreven artikel! Complimenten. Ik heb het analoge tijdperk niet bewust mee gemaakt, maar wil me er wel mee bezig gaan houden. Ben aan het rondkijken voor een goede analoge nikon (zodat mijn nikon lenzen van nu er ook op passen. Of ik zelf ga ontwikkelen, weet ik nog niet. Dat heeft wel iets, maar laat ik eerst het analoge maar eens goed onder de knie krijgen. En de voors- en tegens wil ik graag zelf ondervinden, om mijn mening goed te kunnen onderbouwen.

@gast, ik vind dat je erg negatief bent. Smaken verschillen altijd, dus de redenen die je noemt. leg ik naast me neer. Enne, heel sympathiek dat je jezelf 'gast' noemt, en niet je naam laat zien. Commentaar geven en verschuilen achter deze naam is makkelijk.

@Erik, ik word toch enthousiast van zo'n artikel, en een onlangs eerder verschenen artikel hier op dit forum, dat ik er warm van word om analoog te gaan fotograferen (naast mijn digitaal, wel te verstaan)

fotoutrecht schreef op dinsdag 20 december 2011 om 23:13 | reageer
Neen ik ben niet negatief,heel positief zelfs maar als het om dit soort zaken gaat waar we anderen ,nageslag, mee opzadelen en we laks over gaan omdat we dat zo "leuk" vinden, dan moet je de negatieve aspecten voor op zetten.
tussen haakjes ik zie dat ik niet ben ingelogd.

tonv schreef op woensdag 21 december 2011 om 01:33 | reageer
Bijzonder leuk artikel dat met liefde voor analoge fotografie is geschreven. Even kreeg ik weer het gevoel van fotograferen tijdens m'n (analoge) academietijd. Gevoelsmatig ga ik mee in de stelling dat je met analoge fotografie beter contrasten en hooglichten kunt vastleggen alhoewel ik dat niet wetenschappelijk kan staven.

Wat Bram zegt snijdt natuurlijk ook hout: in de beperking toont zich de meester. De overkill aan huidige techniek kan een enorme belemmering zijn om werkelijk te leren fotograferen; de essentie ervan te begrijpen. Het is een wetmatigheid in de wereld van esthetiek dat de kracht ligt in eenvoud en niet in overdaad.

Dat gezegd hebbende blijf ik voorlopig toch bij digitaal fotograferen maar kan me de analoge romantiek goed voorstellen. Soms kriebelt het wel eens...

Arno schreef op woensdag 21 december 2011 om 02:07 | reageer
De charme en de spanning van analoog is met digitaal niet te halen, andersom is de snelheid van digitaal niet met analoog te halen. Het heeft allemaal voordelen. Mijn voordeel is dat ik analoog ben opgeleid en het digitale tijdperk vanaf de eerste momenten meegenomen in mijn verdere ontwikkeling. Dus heerlijk snoepen van twee walletjes...

Ik ben zelf helemaal weg van het oude polaroid systeem. Heerlijk om eens even rustig te wachten op het resultaat

ErikvanRosmalen schreef op woensdag 21 december 2011 om 08:05 | reageer
Dank allemaal voor de leuke reacties!

@ gast: jij zeker ook bedankt voor je reacties. Je hoeft het ook niet met me eens te zijn, gelukkig niet, dan krijgen we tenminste wat discussie. Dan reageer ik ook maar weer even puntsgewijs:

1: Dat is jouw mening. Ik en velen met mij zijn het daar niet mee eens en vinden korrel wel mooier dan ruis.

2 en 3: Deels mee eens. Genuanceerder: je kunt zw/w ontwikkelen zo moeilijk maken als je wilt. Dat zeg ik ook bij punt 3. Het zonesysteem is een van die argumenten. Maar het basisproces is niet moeilijk.

4: Niet bewaren? Ik heb een jaar of wat geleden met Rodinal en fixeer uit begin jaren negentig films ontwikkeld. Die zagen er prima uit. Maar natuurlijk, net zoals ales heeft dit materiaal zijn houdbaarheidsdatum. Maar dat hebben de chips van digitale reflexen ook (en die is verbazend kort tegenwoordig).

5: En waarom mag ik in de badkamer geen filmpje op een spiraal draaien als ik kinderen heb?

6: Niet mee eens. Mijn kleerhanger (om film te drogen) koop je voor bijna niks bij IKEA. En ja, een stofvrije ruimte is duur, een beetje badkamer kost toch al zo gauw 5.000 euro. Maar die had ik toevallig al Zonder gekheid: dure spullen, valt wel mee als je goed rondkijkt. Als je inderdaad een 'nieuw' ontwikkeltankje zoekt wellicht wel, maar menig fotograaf ruimt de zolder op, zodat je het via fora en marktplaatsen voor een appel en een ei tegenkomt!

7: Zie 2 en 3, je kunt het zo nauwkeurig/moeilijk/duur maken als je wilt. Rodinal is een veelgebruikte, zoniet de meestgebruikte ontwikkelaar.

8: Milieu, daar ga ik nu niet op in, want daarover komt binnenkort een blog. Bottomline: natuurlijk is het niet goed voor het milieu, maar alles in perspectief!

Nogmaals, mijn gevoel is dat analoog zeker nog bestaansrecht heeft en houdt naast digitale fotografie. Of moeten we ook stoppen met portretten schilderen, nu we kunnen fotograferen?

Bram Berkien schreef op woensdag 21 december 2011 om 08:28 | reageer
Ton, dat is zeker wetenschappelijk te onderbouwen. Als je de responsie van een digitale sensor afzet tegenover het licht dat er op valt, krijg je op een logaritmische schaal een rechte lijn. Heel kort door de bocht komt dat neer op: meer licht = meer signaal, altijd en overal in gelijke mate.

Bij analoog fotograferen reageert de film op heel weinig een heel veel licht net even anders: door treedt een soort van S-curve op net zoals je die bij contrast tegenkomt, met als enige verschil dat de uitlopertjes onder en boven zich naast de responsiecurve van een digitale sensor bevinden.

Dat komt neer op: bij weinig licht pikt film nog tot heel weinig licht enige informatie op, en bij veel licht komt er tot heel veel licht nog net iets anders dan puur wit op de film (of feitelijk gezien zwart ). Dit effect is echt significant en betekent dat je simpelweg een grotere dynamic range hebt, die ook nog eens mooier is en meer overeenkomt met wat we als mensen zijn.

tonv schreef op woensdag 21 december 2011 om 08:51 | reageer
@Bram
Bedankt voor de uitleg Bram. Leerzame en interessante stof! Dat digitale fotografie beperkingen heeft in dynamic range ondervind ik vaak. je moet je in alle bochten wringen om mooie diepe contrasten en subtiele hooglichten in een beeld te krijgen zonder hinderlijke ruis. De korrel in film vind ik esthetisch mooier dan digitale ruis.

hkoopmans schreef op woensdag 21 december 2011 om 12:37 | reageer
Een leuk artikel die bij mij weer nostalgische gevoelens oproept. driekwart van mijn fotografieleven heb ik analoog gefotografeerd. Heb zowel zw, kleur als dia afgedrukt. De doka heb ik nog incl alle apparatuur. Inmiddels wel verworden tot berghok, maar goed.. Als ik er aan terugdenk dat ik mezelf een hele avond in de doka opsloot voor een paar mooie vergrotingen en hoeveel mislukkingen daar dan aan voorafgingen... Tegenwoordig gaat het toch gemakkelijker en sneller (en goedkoper) op de pc. Het creatieve proces in de doka is verworden tot een proces met photoshop of lightroom. Zeker, ik mis mijn doka af en toe maar aan de andere kant denk ik ook niet dat ik de tijdsinvestering nog op zou kunnen brengen. En ja het gemis aan dynamische ruimte is een feit maar met een techniek als HDR kom je toch ook weer een heel eind. Ik denk dat ik daar binnenkort maar eens een artikeltje aan wijd.

fotoutrecht schreef op woensdag 21 december 2011 om 12:53 | reageer
@ Bram dat is waar,wat je zegt,vandaar dat we variabele grijs filter gebruiken,ik in iedergeval maar dat heeft meer met het filmen te maken,terug komend op de fotografie,kan je dit uitstekend het licht reduceren,bij zon licht of hoge lichten en ik heb de oude belichtingsmeter weer in ere hersteld.Verder als je geen ruis wil hebben moet je toch op 100 iso gaan zitten.Maar terug komend op de korrel,als ik dat wilde hebben deed ik het met tri-x en Rodinal,wel te verstaan oude tri-x niet de opvolger =T-max, met die platgeslagen korrel(lijkt op de tegenwoordige ruis)en die is haast niet meer te krijgen. Anders moet je tonv vragen er zweven(misschien) daar nog T-max achting zw/w films rond.laatste bezoek tijdens de OS.ik heb er een als aandenken meegenomen.
En als je het echt niet kan laten........er zijn plug-ins voor elke korrel die je maar kan bedenken,voor de digitale foto. Maar dat wilde je niet.

Paul Oosterlaak schreef op woensdag 21 december 2011 om 19:31 | reageer
Offtopic misschien, maar komt Lisanne toevallig uit Eindhoven? Want ze lijkt een leerling van de school waar ik werk.

Ontopic: de resolutie van de huidige dslr's wordt enkel behaald door de beste zwart-wit film. Kodak T-max 100 komt tot 125 lp/mm op MTF50 wat neerkomt op zo'n 13,5MP. Nog betere film komt nog wat verdere, maar die halen dat enkel op ISO25. Kortom: film is echt wel ingehaald door digitaal op dit gebied.

ErikvanRosmalen schreef op donderdag 22 december 2011 om 08:17 | reageer
Nog meer leuke reacties! Ik blijf het grappig vinden dat sommigen (niet alleen hier in de comments) zo'n weerstand tegen analoog hebben. Ik blijf het zeggen, blijf dan vooral digitaal. Doe ik ook voor de meeste dingen. Maar het blijft af en toe gewoon leuk.

@Bram: Dank voor de uitleg/toevoeging over de contrastomvang. Gevoelsmatig had ik wel het idee dat dat niet lineair zou verlopen, maar ik kon het niet onderbouwen. Dank!

@Paul Oosterlaak: Yup, ze komt uit Eindhoven, dus dat zou maar zo kunnen... En ontopic: interessante bewering. Heb je daar een linkje met meer info over? Niet dat ik je niet geloof, maar sta altijd open voor meer achtergrond. Overigens denk ik wel dat je het over 35mm hebt en middenformaat is dan toch weer een ander verhaal (of je moet het met hele dure digitale MF gaan vergelijken natuurlijk). En daarbij, wat vergelijk je: prints, scans, scans van prints: want ook scanners hebben natuurlijk nogal een invloed. Stevige materie. Maar nogmaals: ben benieuwd naar de achtergrond daarbij!

Griffin schreef op vrijdag 23 december 2011 om 13:45 | reageer
Analoog is soms zo veel leuker dan digitaal. Maar voor mij is de charme van analoog toch vooral analoog afdrukken, films ontwikkelen is een proces waar je weinig van ziet gebeuren. Persoonlijk vind ik de magie van het ontstaan van beeld op je witte papier nog steeds enorm fascinerend.

Daarnaast kan je afdrukken altijd overnieuw doen, een film ontwikkelen is een eenmalige gebeurtenis en als daar iets fout bij gaat valt er weinig te herstellen (nou ja, als het maar "een beetje" fout is gegaan, dan kan je er vaak bij het afdrukken nog wel wat mee).

Op film schieten, ontwikkelen en scannen, dat heb ik nooit gesnapt. Dat is de nadelen van beide technieken zonder de echte voordelen wat mij betreft. Wel goed voor de pre-selectie overigens, dat dan weer wel.

Paul Oosterlaak schreef op zondag 25 december 2011 om 11:50 | reageer
@Erik: linkje met informatie
Bij "Film links and MTF data" staat dat de informatie van MTF-grafieken van Kodak zelf afkomen en die lijken mij eerder positief dan negatief over werkelijke waardes. Meetmethode weet ik niet, maar mij lijkt dat ze het beste eruit hebben gehaald.

Middenformaat is niet anders qua lp/mm om de simpele reden dat het formaat enkel groter is en er dus ook meer detail uit te halen is bij dezelfde foto (beeldhoek en FoV hetzelfde). Natuurlijk levert MF dan meer dan 35mm, maar dan moet je ook appels met appels vergelijken en dus MF analoog vs. digitaal. En ja, digitaal is dan nog enorm duur, maar analoog MF is ook niet zo goedkoop, zeker niet als je tienduizenden foto's per jaar maakt als professional. Voor de hobby als je zo nu en dan een foto maakt is analoog MF wel een mooie oplossing. Met kleinbeeld zie ik persoonlijk geen voordelen, aangezien je met kleinbeeld ook alle tijd kunt nemen voor een paar "perfecte" foto's.

hubertvanroy schreef op dinsdag 27 december 2011 om 20:21 | reageer
Geachte Heer.

Momenteel ben ik reeds 74 jaar jong en op mijn twaalfde ontwikkelde ik mijn eerst rolfilm. Ik heb er steeds enorm veel plezier aan beleefd en natuurlijk ook de nodige spanning bij openen van de ontwikkeltank. Na het maken van contactafdrukken ben ik geen vergroten. Later overgeschakeld op kleinbeeld en een degelijke vergroter aangeschaft, de eerste was een zelfgemaakte.
Tien jaar geleden schakelde ik over op degitaal; Wat een mogelijkheden heeft dit medium, maar mijn ondervinding is wel dat ik er minder plezier aan beleef en minder voldoening dan vroeger.
Wat je artikel betreft: proficiat voor de manier waarop je duidelijk dat er voor het zelfontwikkelen heel wat voordelen waren die het zelf ontwikkelen in een slecht daglich stelden.

Hartelijke groeten
Hubert Van Roy

Benny schreef op dinsdag 27 december 2011 om 21:23 | reageer
Gast,

Ik heb nog nooit zoveel onzin gelezen...!

Erik,

Goed artikel.

Voor mijn werk als fotograaf, fotografeer ik zeker voor 90% digitaal. Als ik vrijwerk kan maken, dan doe ik dat bijna altijd analoog. Puur, omdat het de dagelijkse sleur doorbreekt.

Een discussie over wat nu beter is, analoog of digitaal, is mij de moeite van het discuseren niet waard. Wat ik wel weet, is dat een analoge geschiedenis nooit weg is...

Inderdaad, is het dynamisch bereik van film (ook kleinbeeld!) beter dan van digitaal. Dat geld met name voor zwart/wit negatieven, die zo ongeveer 7 stops kan overbruggen. Ilford HP5+ 400 is hier een goed voorbeeld van...

En wat milieu betreft: Het wordt allemaal sterk overdreven! Alleen maar om de staatskast meer te spekken... Je hoeft niet klakkeloos met het milieu om te gaan, maar het wordt heel ver overdreven.

Een tip voor de genen die nog eens zelf willen ontwikkelen: de stand ontwikkeling.

Hoe werkt stand ontwikkeling?

- Ideale ontwikkelaar hiervoor Rodinal in een verhouding 1+100.
- Giet de ontwikkelaar (20C) in de tank.
- Argiteer alleen de eerst minuut.
- Daarna de tank gewoon 60 minuten laten staan.
- Daarna afgieten.
- Stoppen (ik adviseer altijd met een echt stopmiddel te stoppen!).
- fixeren.
- spoelen.
- drogen.
- klaar!

Voordelen van stand ontwikkeling:

- In de hooglichten is de ontwikkelaar eerder uitgeput, dus meer detail.
- In de schaduwen werkt de ontwikkelaar langer door, dus meer detail in de donkere partijen.
- Een zeer goede contrast controle. Lees: Het contrast "slaat" niet door.
- Temperatuur steekt niet zo kritisch. Tussen de 16C en 20C is prima. Wel met 20C beginnen!
- Je kunt filmpjes met ieders een andere ISO-waarde te samen ontwikkelen.
- Makkelijke procedure.

Laatste tijd ontwikkel ik bijna elk zwart/wit negatief met de "stand" methode. Tevens, zijn dergelijke negatieven fijner te vergroten en te scannen, omdat het contrast binnen de perken blijft. Achteraf kun je altijd nog voor een hoger contrast kiezen door te vergroten op een hardere gradatie of na het scannen het contrast (curven) wat verhogen in Photshop.

Benny

ErikvanRosmalen schreef op donderdag 29 december 2011 om 09:12 | reageer
@Paul: dank voor de info, ik ga me eens in het technische verdiepen, maar voor nu geloof ik je op je woord En wat betreft appels en peren vergelijken: tuurlijk, MF analoog moet je eigenlijk met MF digitaal vergelijken. En dan heb je zeker gelijk. Maar in de praktijk denk ik dat 99,9% van de Photofacts-lezers nu met digitaal kleinbeeld schiet en dat MF analoog wel binnen hun bereik ligt, i.t.t. digitaal. Vandaar dat ik toch de fruitmand even door elkaar mix

En ik ken zeker nog wel professionals die analoog werken. Maar die schieten geen tienduizenden foto's hoor! Ik denk ook dat een Stephan Vanfleteren, die analoog werkt, dat aantal ook niet eens haalt. Hij is met twee rolletjes voor een portret wel klaar. In tegenstelling tot menige digitaal-schieter die inderdaad het klokje rond schiet. Nog een verschil natuurlijk met film!

@Hubert van Roy: Dank voor het compliment, cq graag gedaan!

@Benny: Standontwikkeling is zeker een makkelijke methode, heb ik niet eens meegenomen in mijn verhaal, ook omdat ik het zelf eigenlijk nog nooit geprobeerd heb. Heb je niet ergens wat voorbeelden daarvan online?

Benny schreef op donderdag 29 december 2011 om 17:50 | reageer
Erik,

Ik beveel je de stand ontwikkeling van harte aan!

Online heb ik niet zo gauw een beeld van stand ontwikkeling, maar ik kan er wel één naar je toesturen via de e-mail.

Ik zou stand ontwikkeling daarom dan ook zeker uitproberen! Heeft heeft meer voordelen, dan nadelen...

Benny

audb schreef op maandag 19 november 2018 om 12:55 | reageer
Onder de mom van beter laat dan nooit:
Het zelf ontwikkelen van films is makkelijk zelf te doen en heus niet duur als je maar genoeg films gaat ontwikkelen en dus kan je ze het beste even opsparen(*).
Je hebt daar b.v. tetenal colortec c-41 chemicaliën voor nodig kost +/_ €30 en een patterson tank die je op marktplaats wel kan vinden voor zo €15 zijn ze daar al te vinden.
Ook 3 liefst donkere flessen van 1 liter, 1 trechter en een thermometer digitaal of analoog.
Heb je geen donkere plek dan zou je een film wissel zak of als je op internet gaat zoeken Camera Film Changing Bag de goedkoopste die ik heb kunnen vinden is rond de €11.
Verder is het aan te raden om een timer er bij te nemen ook die kan je het beste op aliexpress kopen dan ben je niet meer dan 1 euro kwijt plus LR44 batterijen die worden namelijk niet mee geleverd.

*deze chemicaliën zijn zo 6 weken houdbaar en dan is het beter om zoveel mogelijk films tegelijk te ontwikkelen.
En duur? nee leuk wel omdat je meteen het resultaat ziet (of niet als je het fout hebt gedaan maar dat was niet mijn schuld)

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.188 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts