Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Elja Trum

Compositie; regel van derden

vrijdag 17 juni 2011, 19:53 door | 19.969x gelezen | 21 reacties

Als je een foto maakt zijn er bepaalde 'regels' die je kunt volgen om een goede compositie te krijgen. Eén van de bekendere regels is de Regel van Derden. Het is een simpele regel en ook nog eens uiterst effectief. De Regel van Derden is een eenvoudige manier om een interessantere compositie in je foto's te krijgen.

Wat is de Regel van Derden?


Om de Regel van Derden te gebruiken deel je een foto op in negen vlakken. Dit doen je door (denkbeeldig) twee lijnen over je beeld te tekenen op gelijke afstand van elkaar en van de rand. Dit doe je zowel horizontaal als verticaal. Wanneer je een compositie maakt gebruik je deze lijnen om je onderwerp te plaatsen.

Je kan een onderwerp (of een horizon in een foto van de zee bijvoorbeeld) op één of meer van de lijnen plaatsen. Het beste punt om je onderwerp te plaatsen is op (één van) de punten waar de lijnen elkaar kruisen. Veel eenvoudiger kan het maken van een goede compositie amper worden.

Sommige camera's kunnen deze lijnen ook al in je zoeker of tijdens live-view laten zien. Bij een spiegelreflexcamera kun je meestal ook een ander matglas aanschaffen en gebruiken om de lijnen altijd in beeld te hebben.

Regel van Derden

Je foto hoeft niet per se de 3:2 verhouding te hebben om te werken. De Regel van Derden werkt ook prima op een vierkante afbeelding of bij een andere verhouding. In populaire bewerkingssoftware, zoals Lightroom, kun je de lijnen laten verschijnen. Het uitsnij-gereedschap in dit programma laat standaard de lijnen zien van de Regel van Derden.

De regel breken


Zoals alle regels is ook de Regel van Derden gemaakt om gebroken te worden. Wellicht dat je de regel beter kunt zien als een richtlijn (al klinkt 'Richtlijn van Derden' toch niet zo lekker). Je hoeft de regel niet te volgen om een goede foto en compositie te maken. Het kan je echter wel helpen.

Er worden natuurlijk veel prachtige foto's gemaakt die de regel niet volgen. Maar als je een regel gaat breken dan is het meestal wel slim om de regel te kennen. Dan kun je zelf bepalen of het breken van de regel leidt tot een betere foto..

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Elja Trum

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-wit-, flits- en portretfotografie.

21 reacties

  1. wzylsttra
    Profiel  wzylsttra schreef op vrijdag 17 juni 2011 om 22:11  | reageer

    Het blijft altijd een lekker discussiepunt, maar wat je schrijft, dat het slim is de regel te kennen onderschrijf ik helemaal. En zo zijn er meerdere richtlijnen in de fotografie die je kunt breken.

    Vaak wordt dit echter vergeten, maar er zijn door de jaren heen niet voor niets giga veel boeken over compositie leer geschreven. En waarom zouden we deze niet regelmatig weer eens doornemen om een bedrijfsblindheid te voorkomen?

  2. Geri
    Geri schreef op vrijdag 17 juni 2011 om 22:53  | reageer

    De regel van derden is een goede methode voor de beginnende fotograaf om bewust met compositie bezig te zijn en de neiging om elementen in het midden te plaatsen tegen te gaan. Door deze en andere regeltjes toe te passen leer je op een andere manier kijken. Op een gegeven moment laat je de regeltjes los want dan heb je dankzij het toepassen van die regeltjes een bepaald gevoel voor compositie ontwikkelt.

  3. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op zaterdag 18 juni 2011 om 08:41  | reageer

    Wilde net gaan mopperen dat regels er zijn om te breken Elja, maar toen kwam je heel goed terug met je laatste twee alinea's. Ik ben zelf tijdens het fotograferen er nooit bewust mee bezig, maar thuis blijk ik er toch vaak aan te voldoen. Het zit ook een beetje in onze menselijke manier van kijken. Maar dat had Da Vinci al ontdekt geloof ik...

  4. ronbou
    Profiel ronbou schreef op zaterdag 18 juni 2011 om 13:29  | reageer

    De regel van derden is een manier om je compositie te verbeteren en is vrij gemakkelijk al in de zoeker rekening mee te houden. Ook kan je achteraf in Lightroom een foto bijsnijden m.b.v. hulplijnen. Zelf geef ik de voorkeur aan de 'Diagonaal methode', ontwikkeld door Edwin Westhoff. Ook hiervoor zijn hulplijnen beschikbaar in LR. Tijdens een fotografiecursus heeft Edwin deze compositiemethode mij uitgelegd. Zijn onderzoek naar zeer veel sterke composities in de fotografie en de kunst maken deze methode zeer geloofwaardig en het zou leuk zijn hier in Photofacts eens aandacht aan te besteden als 'diepgang' artikel voor iets meer gevorderde fotografen.

  5. eduardvanmil
    Profiel  eduardvanmil schreef op zaterdag 18 juni 2011 om 17:47  | reageer

    Regels zijn er om ze te breken! Het bestuderen van de regels van compositie voordat je een foto maakt is het bestuderen van de zwaartekracht-wetten voordat je een wandeling gaat maken, citaat Edward Weston.
    Lees de 500 compositie tips van Lee Frost (ISBN 978-9005764-433-7) en je maakt de beste composities!

  6. Jac Trum
    Profiel  Jac Trum schreef op zaterdag 18 juni 2011 om 19:47  | reageer

    500 tips??? Dan kom je aan fotograferen helemaal niet meer toe! vrolijk

  7. eduardvanmil
    Profiel  eduardvanmil schreef op zaterdag 18 juni 2011 om 21:07  | reageer

    Ja en de kunst is dan om de juiste tip er voor jezelf uit te pikken! Heb je deze te pakken en dat lukt je wel, dan heb je ook de tip van de eeuw! Maar om je uit de brand te helpen zo heet zijn boek!

  8. eduardvanmil
    Profiel  eduardvanmil schreef op zaterdag 18 juni 2011 om 22:10  | reageer

    @Jac Trum,
    Alleen Elja Trum 1256 artikelen, mag ik je camera overnemen?

  9. Elja Trum
    Profiel  Elja Trum schreef op zaterdag 18 juni 2011 om 22:32  | reageer

    @Erik; Zelf ben ik er eigenlijk ook nooit bewust mee bezig. Maar achteraf is het dan weer op opvallend veel foto's toe te passen. Maar het kan nooit kwaad de regels te kennen.

    @Eduard; Wellicht bedoelde Jac 'als ik naast al die artikelen van Elja ook nog een boek met 500 tips moet lezen..' knipoog

    @Ronbou; Ik ga 'm onthouden voor een toekomstig artikel!

  10. eduardvanmil
    Profiel  eduardvanmil schreef op zaterdag 18 juni 2011 om 22:43  | reageer

    @Elja
    Ik denk dat Jac ervaren en oud genoeg is om zelf te schrijven wat hij bedoeld, ik begrijp het wel hoor het blijft je toch je broer!?

  11. Jac Trum
    Profiel  Jac Trum schreef op zondag 19 juni 2011 om 09:20  | reageer

    @ eduardvanmil Was het maar waar dat Elja mijn broer was, dan was ik een stuk jonger vrolijk Ik ben zijn vader en ben zo'n 30 jaar professioneel met fotografie bezig geweest. Sinds een jaar of 10 ben ik nu een redelijk gekwalificeerd amateurfotograaf.

  12. eduardvanmil
    Profiel  eduardvanmil schreef op zondag 19 juni 2011 om 12:21  | reageer

    @Jac
    Alleen maar respect en aan de foto kon ik het niet zien. Ik hoop dat ik wat kan leren van zo'n brok ervaring!
    Ik neem aan dat je met pensioen bent (net als ik, 1946) en dan moet je toch tijd vinden om die 500 tips door te lezen en daar je visie op te geven, echt een geweldig leesbaar en leerzaam boek. Overigens kwam ik de regel van derden tegen in de test van Anouk op Photoguide en ook weer in Zoom.nl dus dat is een begrip in de fotografie!
    @Elja, ik zoek nog even een geschikte dag voor mijn (Hollandse) landschappen serie en zal deze zoals beloofd in artikel van Ton Vingerhoeds (Inner Mongolia) aan je voorleggen, ok?

  13. leo
    Profiel leo schreef op zondag 19 juni 2011 om 12:54  | reageer

    Er bestaat ook veel twijfel over de Regel van Derden. Interessant is dit stuk.

    Zelf moet ik zeggen dat de regel van derden wel veel rust in je foto brengt en het bijna altijd prettig op het oog "valt". Maar dat doet de diagonaal ook.

  14. eduardvanmil
    Profiel  eduardvanmil schreef op zondag 19 juni 2011 om 13:22  | reageer

    @Leo, Dat is een interessant artikel, van de week is goed lezen, nu even vaderdag!

  15. gast schreef op zondag 19 juni 2011 om 21:23  | reageer

    heren, heren ,oude collega's als men goed had opgelet en je had een goede opleiding(docent) die had je er op gewezen dat in 1969 een zekere Brian Thomas dit had gezegd en geschreven.verder wil ik er niet over zeggen alleen dat je niet alles hoef uit te vinden, maar goed zoeken.

  16. gast schreef op zondag 19 juni 2011 om 21:36  | reageer

    @ronbou,het is niet door Edwin ontwikkeld maar in een nieuw jasje gestoken

  17. ronbou
    Profiel ronbou schreef op woensdag 22 juni 2011 om 00:37  | reageer

    Ok, toch interessant deze informatie ... zeker als je van de persoon zelf o.a. deze compositieleer heb gekregen.
    Zo zie je maar ... niets is heilig als het om claimen van uitvindingen gaat. Wel heeft hij, als ik hem citeer, zelf deze methode (wetenschappelijk) onderzocht in de fotografie en in de kunst.
    Maar begrijp ik nu dat hij geen goede docent is? knipoog

  18. gast schreef op woensdag 22 juni 2011 om 21:50  | reageer

    Neen, eerlijk duurt het langst

  19. Donald Willemsen
    Profiel Donald Willemsen schreef op woensdag 22 juni 2011 om 22:35  | reageer

    Dan heb je ook nog zoiets als de 'gulden snede'.

  20. eduardvanmil
    Profiel  eduardvanmil schreef op donderdag 23 juni 2011 om 17:32  | reageer

    @donniebelg
    En nog 500, zie boven.

  21. Ray Dolfing
    Profiel  Ray Dolfing schreef op zaterdag 8 juni 2013 om 13:52  | reageer

    Een mooi helder verhaal Elja. Zoals hierboven ook al gezegd is er ook de diagonaal methode, maar alle regels zijn er ook om gebroken te worden... Het zijn hulpjes die zeker een beginnend fotograaf kan ondersteunen, maar een ieder ontwikkelt toch op zijn eigen manier na verloop van tijd.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker
Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk
Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.167 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord