Experimenteren met pinhole fotografie

zaterdag 3 januari 2009, 19:04 door Arend Oosterlee | 28.711x gelezen | 18 reacties

De laatste paar weken ben ik erg enthousiast geworden over pinhole-fotografie. Deze vakantie ben ik ermee aan de slag gegaan. De pinhole-camera, of gaatjescamera, is één van de eerste camera’s in de geschiedenis. De eerste ontwerpen dateren uit de 16e eeuw! Een pinhole-camera is, simpel gezegd, een doos met een gat van minder dan een millimeter groot. Door dat gat komt het licht binnen, je hebt dus geen lens.

Voordelen hiervan zijn:
- Geen vertekening
- Oneindige scherptediepte
- Het weegt een stuk minder dan een lens.

Nadelen zijn:
- Doordat het licht niet gebundeld wordt, zoals bij een lens, wordt je foto nooit precies scherp.
- Veel licht nodig, vanwege het kleine gat waar het licht door komt.

De onscherpte kan natuurlijk ook een voordeel zijn, ik persoonlijk vindt onscherpte vaak heel mooi, ook als helemaal niets op de foto scherp is. Om toch nog een beetje een scherpe foto te maken heb je een heel klein gat nodig. En dat gat is vergelijkbaar met een diafragma van tussen de f/64 en f/128. Dus heb je veel licht nodig. Overdag heb je al gauw te maken met sluitertijden van ½ tot 4 seconden (ja, gewoon buiten!). Een statief is dus een must.

Net als het diafragma en de scherpte hangt ook de brandpuntsafstand af van de grootte van de 'pinhole'. Op het internet zijn hier tabellen voor te vinden, zoek maar eens op 'pinhole calculator'. Zo staat een gat van 2mm gelijk aan een brandpuntsafstand van zo'n 3.000mm.

Dit is echter niet aan te raden, de scherpte is dan namelijk ver te zoeken. Eén van de grote charmes van pinhole-fotografie is de mogelijkheid van zeer extreme groothoekopnames. Een pinhole van 0,1mm staat namelijk gelijk aan een brandpuntsafstand van zo'n 7mm!

Een 'beginners-pinhole-camera' maken is helemaal niet moeilijk, en je zult al snel verrassende (mooie) resultaten boeken! Het is het makkelijkst om een bodydop te gebruiken. Gebruik dan niet de enige die je hebt, je camera is namelijk niet meer stofvrij met deze dop, er zit immers een gat in.

Een nieuwe bodydop kun je al kopen voor zo'n tien euro, dus dat is helemaal niet duur. Nu moet hier een gat in komen, je kunt hiervoor het beste een elektrische boor pakken met de kleinste boorkop die je hebt. Heb je geen hele kleine boorkop, of niet eens een boor? Ik heb gewoon een spijker gepakt.

Ook spijkers kosten weinig geld, dus het blijft low-budget. Neem wel een zo klein mogelijke spijker. Zet hem vast in een tang of bankschroef, met de punt omhoog. Nu verwarm je de spijker voor zo’n tien seconden lang met een aansteker of lucifer. Houdt hem niet eerst in je hand zoals ik eerst deed, het doet écht pijn!

Goed, nu je een hete spijker NIET in je hand vasthebt, pak je je bodydop en druk je hem zo over de spijker heen, met de spijker ongeveer in het midden van de dop. Tenzij je een luxe metalen bodydop hebt, zal de spijker er zo doorheen gaan! Nu ben je eigenlijk al klaar! Draai de bodydop op je camera, digitaal of analoog, en hup, naar buiten!

Nu denk je vast, zo komt er toch stof naar binnen? Inderdaad! Je wilt niet om de haverklap je sensor schoonmaken, dus plak je een filter op je 'pinhole-lens'. Ik heb hiervoor een oude polarizer gepakt. Je moet wel een filter hebben van zo'n 49 of 52 mm (een 105mm gaat zo lastig). Met een beetje secondelijm op de filterrand plak je deze zo op (de voorkant!) van de bodydop. Maak het filter wel eerst goed schoon, want je krijgt hem er nooit meer af.

Nu kun je foto's gaan maken.
Veel plezier!

Eén van mijn eerste resultaten

Okee, deze is erg onscherp. Ik heb wel scherpere plaatjes kunnen schieten, maar die vond ik gewoon niet erg mooi. Ik denk dat mijn pinhole-lens niet helemaal goed is, maar het blijft leuk om ermee te experimenteren.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

18 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Review: Holga HPL-C Pinhole lens

  door Elja Trum

• 

  Pinhole oftewel Slow Photography

  door Laura van der Burgt

• 

  3 andere ideeën om je fotografieniche te ontdekken

  door Michelle Peeters

• 

  World Pinhole Day op zondag 28 april

  door Erik van Rosmalen

• 

  Pinholefotografie met een spiegelreflexcamera

  door Auke Rensen

• 

  Knutsel je eigen (kartonnen) Hasselblad

  door Erik van Rosmalen

Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks