Kies liever het geschikte objectief in plaats van het beste objectief

maandag 14 maart 2022, 20:20 door Nando Harmsen | 6.547x gelezen | 19 reacties

Tijdens de reis naar de Lofoten raakte ik in gesprek met een deelnemer over apparatuur. Dit leidde tot een inzicht dat ik in principe wel wist, maar wat ik feitelijk negeerde.

De uitkomst van die discussie was dat het kiezen van een objectief bepaald moet worden voor het gebruik daarvan. In dit artikel leg ik uit wat ik bedoel.

De fototas die mee ging naar Lofoten. De vrije ruimte was voor een appel en een extra paar dunne handschoentjes.
We kwamen op dit onderwerp toen ik mijn mening uitte over de compacte fototas die de deelnemer bij zich droeg. Daarin zaten twee camera's, drie objectieven, en een filterset. Dat was heel anders vergeleken met mijn enorme fototas.

Het verschil zat niet alleen in de grootte van de fototas, maar ook het gewicht. Ik droeg maar liefst 10 kilogram bij me, de deelnemer misschien 5 kilogram. Ik moet toegeven dat dit deels kwam doordat ik ook een drone met accu's in de tas had, maar toch.

Alles wat ik nodig had voor twee weken reizen op Lofoten. Een duffelbag met kleding, tandenborstel, statief, en al wat nog meer, de fototas, en een laptop tas.
Wat had ik meegenomen? Een Canon EOS R5, een 24-70mm en een 16-35mm objectief, beiden met f/2.8. En een 100-400mm objectief. Dat zijn grote en zware objectieven, die voor landschapsfotografie niet altijd nodig zijn.

Als ik kijk naar landschapsfotografie, dan wordt in negen van de tien gevallen gekozen voor een grote scherptediepte. Daarvoor is geen f/2.8 nodig. Een objectief met een lensopening van f/4 of zelfs een gevarieerde lensopening tussen de f/3.5 en f/5.6 is meer dan genoeg.

Avond op het strand van Gimsøy. Waarom zou je hier een f/2.8 objectief voor nodig hebben?
Die extra stop licht die door het objectief komt is ook van minder belang. Vaak fotografeer je vanaf statief, dus de sluitertijd maakt niet uit. Kortom, een f/2.8 is helemaal niet nodig. Waarom zou je dan als landschapsfotograaf kiezen voor een objectief met een grote lensopening?

Misschien levert een f/2.8 objectief een fantastische kwaliteit, maar daar zit ook een prijskaartje aan. De kwaliteit van objectieven met een minder grote lensopening zijn vaak meer dan voldoende voor ons als fotograaf. Het verschil zien we alleen in het laboratorium onder de microscoop.

Sneeuwstorm op het strand van Haukland. Het is belangrijker om wat bescherming tegen de sneeuw te hebben, dan een lichtgevoelig objectief.
Er is nog een ander voordeel aan de 'kleinere' objectieven, iets dat ik eerder al ter sprake bracht: het gewicht. Je hoeft minder kilo's mee te dragen, het is compacter en nodigt dus eerder uit om je apparatuur mee te nemen. Allemaal voordelen.

Je zou dit nog zelfs verder kunnen doorvoeren tot de camera. Een landschapsfotograaf heeft in mijn ogen niet per se een grote full frame nodig.

Bijvoorbeeld de Fujifilm camera's met een 1,5x cropsensor zijn uitermate geschikt voor landschappen te fotograferen. Het is namelijk makkelijker om hele grote scherptedieptes te bereiken dankzij die kleinere sensor.

Dit bij elkaar opgeteld levert een kleinere camera op, kleinere objectieven, zonder dat je in moet leveren op kwaliteit. Vooral voor de fotograaf die veel reist of veel onderweg is kan dit een goede reden zijn om heel bewust te gaan kiezen.

Voor een grote scherptediepte is een camera met een cropsensor misschien wel handiger dan een fullframe.
Uiteraard geldt dit ook voor andere fotografietakken. Kies wijs en kijk verder dan alleen maar de beste kwaliteit. Dit is een valkuil waar ondergetekende ook vaak voor lijkt te vallen.

Het gesprek heeft me in ieder geval ertoe gezet om mijn eigen set landschapsfotografie apparatuur onder de loep te nemen. Wie weet kan ook jij je voordeel eruit halen.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

19 reacties

Donald Willemsen schreef op maandag 14 maart 2022 om 22:52 | reageer
Nando, ik lees graag jouw artikelen en ben het lang niet altijd met je eens. Maar nu wel met hetgeen je in dit artikel schrijft.

RAWshooter schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 10:35 | reageer
Eindelijk iemand die zelf met grote zooi rondloopt en zich afvraagt waarom. Het is gewoon macho om met een FF en dikke toeters te lopen sjouwen. Bij vrijwel elke foto zie je vervolgens dat f5.6 of f8 nodig was, omdat je anders geen scherpte in de hoeken krijgt, etc.
De waarheid is dat je dat grote glasoppervlak dan gewoon niet gebruikt.
Neem een factor 1.5 of 2 cropcamera, schroef er een goede “consumentenlens” op en je maakt topfoto’s. Hoe kleiner de sensor, hoe lichter de set. Met wat vaste brandpuntlenzen ben je dan heelt mobiel. En dan kun je toch eens op f1.8 (of nog groter) werken zonder dat gezeur over vage hoekjes.

Rob Van Bever schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 10:38 | reageer
Beste, volledig eens met wat je schrijft maar … misschien is m43 nog interessanter dan crop 1.5 als reisuitrusting? Ik heb in ieder geval de overstap gemaakt en ben zeer tevreden. Uitrusting bestaat uit 2 body’s, 12-100, 100-400 en 60 macro en daarmee heb ik alles …

Mac schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 10:55 | reageer
@RAWshooter,
Dat je met f5,6 of f8 schiet, wil niet zeggen dat een f2,8 lens niet het beste is voor jou op dat moment.
Voor wat Nando beschrijft heb je inderdaad die lenzen niet nodig. Maar iemand die dieren sport etc fotografeerd heeft vaak wel baat bij f2,8.
En als je reist en je wilt meer fotograferen dan alleen landschappen, zal je toch vaker de f2,8 lens meenemen, omdat je ook binnnen kan fotograferen (en je niet overal een statief kan gebruiken)
En dat is de strekking van het verhaal, je moet een geschikte lens kiezen, en dat hoeft niet de duurste, lichtsterkste etc te zijn, maar het kan het wel zijn.

Luc Vancamp schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 11:37 | reageer
Ach, ik blijf het herhalen, fotograferen ligt onder de noemer kunst, niet onder techniek.
PS. Ik heb me ook laten ‘vangen’ met 3 body’s en een hoop dure lenzen … Nu nog leren kijken 😎

BV46 schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 12:36 | reageer
Spijker op de kop. Je kunt een aanhangertje meenemen voor je spullen, maar je kan ook materiaal meenemen dat is aangepast op de situatie. Even voor de zekerheid, ik herken alles in je verhaal. Als ik op vakantie ga wil ik twee dingen: 1) een ontspannen vakantie en 2) goede foto’s. Het betekent dat ik een aderlating doe en ontspanning voor mezelf en mijn vrouw belangrijk vind. De oplossing is mijn 5Dmk4 met de 24-105mm “L” erop en meer niet. Hiermee mis ik misschien 5 tot 10% van de foto’s waar ik een ander objectief voor nodig zou hebben. Het zij zo. Na heel veel jaren fotograferen en heel wat vakanties blijkt het een consessie te zijn waarmee te leven is.

Nico van Noorloos schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 12:40 | reageer
Omdat ik rekening moet houden met de belasting van mijn rug beperk ik mij, als ik op stap ga tot het absolute minimum. Een Sony A7 en 100-400/4.5-5.6 + een 24-70/ 2.8 lens en een Olympus Tough om ook onder barre omstandigheden en onder water te kunnen fotograferen. Voor het macro werk gebruik ik een paar tussenringen. Met nog een paar dingetjes erbij weegt dat alles bij elkaar 5 kg. En daar moet ik het mee redden. Misschien dat ik er ooit nog eens een extra body bij koop maar die 600 gram zullen mij de kop niet kosten.

Paul schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 13:40 | reageer
Duidelijk stuk, Nando.
Die lichtsterke objectieven zijn best leuk (als je ze kunt betalen) maar lang niet altijd nodig. Toen ik nog analoog werkte was dat anders, met de ISO waardes (DIN toen ik begon, 17din was standaard, is ISO 35!) van de films was je blij met een grotere opening.
Werk nu al jaren met m'n 3.5-5.6 16-85 als "standaard" lens, zelden een grotere opening nodig, Maar als het moet, de 1.8 35 erop. Daarnaast wel nog wat extra objectieven, waaronder de dikke Sigma 150-600, die is ook 'maar' 5 tot 6.3, maar ook dat blijkt meestal voldoende.
Bijkomend argument om niet te zeer naar absolute 'top klasse' en maximale scherpte te kijken, is het feit dat bijna niemand zijn of haar foto's nog print, en al helemaal niet op flink formaat. Zelf doe ik dat nog wel af en toe, en heb zodoende ik ontdekt, dat ook m'n stokoude objectieven, waarvan eentje (een Vivtar 3.8 21mm) ooit in een test vreselijk werd afgekraakt, na een scan en digitaal verder verwerkt, toch prachtige prints op A3+ laat realiseren.
Het is allemaal erg relatief.

Patrick op reis schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 13:43 | reageer
Wat BV46 schrijft is heel herkenbaar: "De oplossing is mijn 5Dmk4 met de 24-105mm “L” erop en meer niet". Bij mij is 98% van mijn foto's reisfotografie en die schiet ik vrijwel altijd met zo'n set.

RiPa-Photo schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 20:06 | reageer
'Als' je kunt kiezen... dan zou ik altijd voor de beste lens gaan... want anders heb je later, bij een ander fotografie onderwerp wellicht toch weer een andere lens nodig die wel lichtsterk is.
De financiën bepalen.... maar als het kan... altijd voor de beste kwaliteit gaan. (Dat wil dus niet zeggen dat je met een consumenten lens geen goede foto's kunt maken)

Ronny schreef op dinsdag 15 maart 2022 om 22:33 | reageer
Volledig eens met uw artikel,
maar ik heb een bemerking : in donkere situaties zal de AF stukken beter werken met een lichtsterke lens, omdat die scherpstelt bij de grootste opening, ook al fotografeer je met een kleine opening. dit was een probleem waar ik regelmatig mee kampte voor ik lichtsterke lenzen had.

Wouter J. van Duin schreef op woensdag 16 maart 2022 om 00:27 | reageer
Ben inmiddels al vrij lang meer dan tevreden met mijn FujiFilm-X crop camera's. Heeft ook echt heel erg goede objectieven. En voor die bijzondere gevallen zijn er zelfs heel kleine (manuele) extreem lichtgevoelige lenzen als de Laowa 9 mm. Dan heb je echt geen full-frame camera met heel zware objectieven meer nodig. Echt die mis je nooit en nergens meer. Immers DxO heft alle ruis en problemen op. Een FujiFilm 18 mm 1.4 prime laat je denken dat je een GFX camera gebruikt. Full frame is voor wie zo nodig wil sjouwen.

Donald Willemsen schreef op woensdag 16 maart 2022 om 08:55 | reageer
Ik lees in de reactie nogal eens dat het gewicht en grootte van camera en lenzen een rol speelt. Soms wordt er gesuggereerd dat een cropcamera kleiner en lichter is dan een full-frame. Dat lijkt me een misvatting. Kijken we bijvoorbeeld naar de Canon EOS R5, een full-framecamera, dan is die toch niet echt groot en zeker niet zwaar te noemen. Het gewicht wordt vooral bepaald door de objectieven. Vooral het materiaal, waaruit een objectief bestaat, bepaalt het gewicht. Objectieven uit het professionele segment zijn vaak gemaakt van metaal(legering) en de lenzen zijn van puur glas. Kijken we naar de objectieven in het 'goedkope' segment, dan is daar veelal gebruik gemaakt van kunstof en het 'glaswerk' is vaak ook van kunstof vervaardigd net als bijvoorbeeld bij brillen. Het vershil in gewicht wordt dus vooral veroorzaakt door het materiaal waaruit het bestaat. Daarkomt bij dat bij zoomobjectieven het zoombereik ook een rol speelt. Hoe groter het zoombereik hoe meer lensgroepen er nodig zijn en dat bepaalt ook mee de grootte en het gewicht.
Het is dus niet de camerabody die het 'm doet. Full-frame of crop maakt het verschil echt niet, dat heeft enkel effect op de beeldhoek in combinatie met het gekozen objectief.

liesbeth schreef op woensdag 16 maart 2022 om 10:22 | reageer
Bedankt voor je artikel!
Ik ben ook zo iemand die zich een breuk sjouwde met alle spullen, want stel je voor dat ik iets niet bij me zou hebben. Sinds vorig jaar moet ik om fysieke redenen het gewicht dat ik meezeul beperken en dat is een goede les gebleken. Om twee redenen: ik bedenk nu eerst wat ik echt absoluut mee moet hebben. Daarnaast heb ik de uitdaging ontdekt om te werken met wat ik op dat moment bij me heb. Dat laatste helpt zeker ook om creatiever te worden en ja, soms kun je niet de foto maken die je voor ogen had, maar wel een andere die misschien nog wel geslaagder is.

BV46 schreef op woensdag 16 maart 2022 om 11:06 | reageer
@Donald Willemsen. Ja er zijn ongetwijfeld veel meer camera's die in aanmerking komen als het om gewichtsbesparing en prestatie gaat. Ik had destijds een 4/3 de Panasonic Lumix DMC-GH1 met een 14-140mm. Ik heb er spijt van dat ik die heb weggedaan en ben nog steeds op zoek naar zijn opvolger de GH2 als knappe tweedehands. Heb je het over gewicht en prestatie, dan is dit wel een kanjer. Van de GH3 zijn ze zich meer op video gaan toeleggen en dat is voor mij niet interessant.

Luc Vancamp schreef op woensdag 16 maart 2022 om 14:03 | reageer
Tav Donald en éénieder:
Het glas in de objectieven met hetzelfde diafragma is (veel) kleiner bij een crop, dus lichter.
Tip: leef gezonder, verlies gewicht, dan kan je meer fotomateriaal meezeulen 😃.
Mvg
Luc

Wouter J. van Duin schreef op woensdag 16 maart 2022 om 14:25 | reageer
Het verschil in gewicht zit hem zeker niet alleen in de body. FujiFilm X en ander kleinere sensor camera's hebben voor die kleinere sensor ook lichtere lenzen nodig. Voor mijn FujiFilm-X camera heb ik echt fantastische zoomlenzen en macrolenzen die niet onder doen voor veel zwaardere Nikon lenzen (zoals ik die voorheen gebruikte) maar echt wel heel veel lichter zijn. Ook de Chinese prime-lenzen die 1,4 1,2 of zelf 0,95 als grootste lens-opening kennen zijn klein en licht, zodat die nauwelijks plaats innemen in fototas of jaszak. Want ook bij landschapsfotografie kan een extreem grote lensopening en gevoeligheid van pas komen, zeker bij extreme groothoek lenzen wanneer ook heel close-up scherp in beeld gebracht kan worden. Dat dat geen automatische lenzen zijn doet niets af aan de kwaliteit en is niet echt een probleem bij lenzen die en heel lichtsterk zijn en extra wijd.

Donald Willemsen schreef op woensdag 16 maart 2022 om 15:04 | reageer
@Luc, dat geldt alleen voor objectieven die specifiek voor cropcamera's worden gemaakt. Ik gebruik objectieven die zowel op een full-frame camera als op een cropcamera gebruikt kunnen worden. Je moet geen appels met peren vergelijken al zijn ze beiden fruit.

Paul schreef op woensdag 16 maart 2022 om 15:05 | reageer
Zoveel mensen zoveel meningen. En misvattingen.
Daarom is de opmerking van Donald wel leuk. We hebben hier thuis zowel crop als ff body's van Nikon. Ik heb een D500, m'n dochter een D750. Nagenoeg even groot en zwaar, alleen haar 24-70 2.8 Tamron is ongeveer 3 maal het gewicht van mijn 16-85 Nikon....
Voor standaard objectieven is het trouwens wel minder, de 1.8 50 van haar en de 1.8 35 van mij ontlopen elkaar niet veel.
Maar verder wordt er(zeker op dit moment) ontzettend veel aandacht gegeven aan lichtsterke prime's, om een Engels woord te gebruiken. Terwijl we die alleen in die gevallen nog echt nodig hebben als we weinig scherptediepte -of diepte scherpte?- willen hebben, of als we onder zeer moeilijk lichtomstandigheden moeten werken. Alleen mensen die voor hun beroep altijd en overal foto's moeten kunnen produceren zullen er niet omheen kunnen. Maar amateurs zoals ik, kunnen prima zonder die dure, zware en omvangrijke dingen.
Maar m'n lange Sigma hou ik wel in ere!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.187 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Kies liever het geschikte objectief in plaats van het beste objectief