100+ fotografiecursussen én 4 Fotobijbels ebooks - Nu 120 euro voordeel! Word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Nando Harmsen

Maak als jpeg fotograaf maximaal gebruik van de mogelijkheden van je camera

maandag 27 september 2021, 22:11 door | 4.944x gelezen | 4 reacties

Ben jij een jpeg fotograaf? Dan heb je waarschijnlijk een hele goede reden om zo te fotograferen. Maar maak je dan wel maximaal gebruik van de mogelijkheden die je camera biedt? In dit artikel geef ik geef je een aantal tips.

Er wordt altijd geadviseerd om in raw bestandformaat te fotograferen. Dat is niet zo vreemd, want het geef je de mogelijkheid om je beeldmateriaal op de computer nog te bewerken voor je er een jpeg foto van maakt.

Nando 00 jpeg oly

Wat kies jij? Raw of Jpeg? Kies je jpeg, dan heb je nog steeds veel mogelijkheden om je beeld te beïnvloeden.


Toch wil niet iedereen gebruik maken van raw foto's, om diverse redenen. Ik wil dit niet ter discussie stellen, want dit is voor nu niet belangrijk. Wat wel belangrijk is, zijn de mogelijkheid om toch gebruik te maken van een soort bewerking in de camera.

De camera die je gebruikt is ook een computer. Dat wordt vaak vergeten. Die computer maakt van de sensordata een jpeg beeld wanneer je niet in raw fotografeert. De bewerking wordt voor je gedaan in de camera met de instellingen die door de fabrikant.

Nando 01 jpeg panasonic

Een jpeg, recht uit de camera. Daar hoeft niets mis mee te zijn. Vind je op deze manier fotograferen prettig? Kijk dan wat je nog kunt instellen om je eindresultaat al in de camera naar wens te maken.


Wist je dat je ook veel invloed hebt op die bewerking in de camera? Daarvoor heeft de fabrikant een aantal mogelijkheden ingebouwd zodat je ook als jpeg fotograaf maximaal gebruik kan maken van de mogelijkheden van je camera.

1. Kies een gewenste witbalans



Nando 02 witbalans

Witbalans biedt vaak nog meer dan alleen daglicht, kunstlicht, bewolkt, en dat soort instellingen. Je kunt de kleuren helemaal naar wens beïnvloeden, net zoals een raw fotograaf dat zou doen.


Er wordt al snel geadviseerd om auto witbalans te kiezen wanneer je in jpeg fotografeert. Maar juist afwijken van de auto witbalans geeft je controle over de kleur van de foto. Maak een foto warmer door de kleurtemperatuur hoger te zetten, of kouder door deze lager te zetten.

Heb je geen kleurtemperatuur instelling, experimenteer dan met de instellingen die je wel hebt. Een kunstlicht instelling maakt een foto overdag kouder. De stand bewolkt juist weer warmer.

De auto witbalans probeert alles neutraal te houden, maar in sommige gevallen is het wenselijk om daar vanaf te wijken. Probeer het maar eens uit.

2. Maak gebruik van hoge lichten prioriteit



Nando 03 DR verhogen

Een jpeg bestand laat maar een klein dynamisch bereik zien. Toch kun je dit vergroten door gebruik te maken van de hoge lichten prioriteit. Dit kan bij elke camera weer anders genoemd worden.


Je kent het wel, je maakt een foto en de lucht is helemaal wit geworden. Die overbelichting is het gevolg van de beperkingen die je hebt als jpeg fotograaf. Het dynamisch bereik van de jpeg foto is namelijk niet zo groot.

Maar veel camera's hebben een hoge lichten prioriteit instelling. Dat kan verschillende benamingen hebben, maar het komt allemaal op hetzelfde neer. De camera gaat gebruik maken van het dynamisch bereik van de sensor door bewust te onderbelichten, en vervolgens de donkere delen weer lichter te maken.

Hiermee kun je als jpeg fotograaf toch een groter dynamisch bereik vast leggen, iets wat een raw fotograaf handmatig zal doen in de nabewerking. Het kan voor een deel voorkomen dat je lichte delen overbelicht zullen worden.

3. Kies ook voor HDR



Nando 04 HDR

Veel camera's bieden de mogelijkheid om een HDR in de camera te maken. Perfect voor zonsopkomsten en zonsondergangen. Meestal is er wel wat keuze voor het uiterlijk. Kies dit naar wens.


Hoewel niet iedere camera dit heeft, is de functie in de meesten wel aanwezig. HDR is een functie die perfect is als je hoge lichten prioriteit uit punt 2 niet voldoende is. Bijvoorbeeld een zonsopkomst of zonsondergang kan hiermee heel goed gefotografeerd worden.

De camera maakt in de HDR stand drie foto's die vervolgens voor je worden samengevoegd tot een enkel beeld. Het voorkomt dat er donkere silhouetten ontstaan of een compleet witte lucht.

Er zijn vaak meerdere soorten samenvoegingen mogelijk. Probeer ze uit en kies degene die je het mooiste vindt. Die kun je dan vervolgens altijd blijven gebruiken.

4. Maak gebruik van beeldstijlen



Nando 05 beeldstijlen

Een beeldstijl geeft de foto een uniek uiterlijk. Sommige camera's bieden heel veel keuze, anderen weer minder. Zoek uit wat je mooi vindt en gebruik het naar eigen inzicht.


Beeldstijlen zijn presets die je foto een bepaalde uitstraling geven. Fabrikanten hebben er vaak een aantal in de camera ingebouwd. Deze presets kunnen verschillende benamingen hebben: beeldstijl, picture style, film simulatie.

Al deze instellingen zorgen voor een andere "bewerking" van je foto. Dat kan een laag contrast zijn, een uitgewassen uiterlijk, of gewoon zwartwit. Deze beeldstijlen stellen je in staat om een eigen stijl aan je foto te geven.

5. Verander de beeldinstellingen



Nando 06 instellingen

Heeft je camera de mogelijkheid, kijk dan wat je nog kunt veranderen aan instellingen. Contrast, kleuren, scherpte. Zoek uit wat je voor jouw fotografie kunt gebruiken.


Beeldstijlen zijn presets van de fabrikant. Je kunt hiervan afwijken door allerlei instellingen nog aan te passen. Denk aan contrast, kleurverzadiging, verscherping, enzovoort. Daarmee ben je in feite je foto in de camera aan het bewerken.

Je moet dit wel vooraf doen, want dit kan niet nadat de foto gemaakt is. Dit betekent dat je meerdere foto's moet maken, beoordelen op je scherm, en de instellingen naar wens verder aanpassen.

6. Maak indien mogelijk foto's met variaties van instellingen



Nando 07 combineer

Combineer alle mogelijkheden die je camera biedt om je foto naar jouw wens eruit te laten zien. Maar je kunt ook de creatieve mogelijkheden van je camera ontdekken.


Dit punt vloeit voort uit de laatste alinea van punt 5. Maak meerdere foto's met verschillende instellingen tot het resultaat naar je wens is. Of als je het niet goed weet, maak meerdere foto's met elk een aparte instelling en kijk rustig thuis wat je het mooiste vindt

Dit kost natuurlijk wat meer tijd, maar bedenk dat je geen haast hebt. Fotografie is wat je leuk vindt, dus dat mag best wat tijd kosten. Maar, als je onderwerp je die tijd niet gunt - bijvoorbeeld bij actiefotografie - dan moet je vooraf de juiste instelling gekozen hebben.

Jpeg fotografie is niet fout, het is een keuze


Hoewel ik zelf altijd in raw fotografeer, vind ik de beslissing om in jpeg te fotograferen zeker niet fout. Het is een keuze, en als je bewust met je instellingen op de camera bezig bent, kunnen je resultaten in de veel gevallen net zo goed zijn als de raw fotograaf na het bewerken.

Ben jij een jpeg fotograaf? Welke instellingen gebruik jij vaak en waarom? Of wist je niet dat dit allemaal mogelijk is? Deel je ervaringen en mening onder dit bericht. Ik kijk uit naar de reacties.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Nando Harmsen

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

4 reacties

  1. Roel
    Roel schreef op dinsdag 28 september 2021 om 22:36  | reageer

    Ik ben inderdaad een "jpeg-fotograaf", bewust, vanwege het feit dat ik vaak snelle bursts schiet en dit in RAW gewoon te veel tijd kost. (Canon 77D)
    Aangepaste beeldstijl en hooglichten-prioriteit zijn ingesteld, HDR gebruik ik niet, maar ga ik zeker uitproberen in avondfotografie van landschappen, daar komt de tijd weer voor.

  2. A.Maas
    A.Maas schreef op donderdag 30 september 2021 om 00:28  | reageer

    Natuurlijk schiet ik in JPEG. Ik gebruik Fuji camera's die hebben naar mijn smaak een zeer goed algoritme om van een Raw bestand een mooi beeld te maken. Iets wat met nabewerking van een Raw file een lastige, tijdrovende zaak is en vaak een minder mooi beeld opleverd.

  3. J. Willems
    J. Willems schreef op zaterdag 2 oktober 2021 om 16:37  | reageer

    Ik verbaasde me een beetje over de titel en de vraag aan het einde van het artikel. Want bestaat een 'JPG-fotograaf' eigenlijk wel? Als ik veel in JPG fotografeer, maar niet altijd, maakt mij dat dan een JPG-fotograaf? En hoe noem je dan een fotograaf die in RAW+JPG fotografeert, of iemand die vaak in RAW fotografeert maar op bepaalde momenten ook in JPG..? Het label 'JPG-fotograaf' lijkt mij een wat onnodige etikettering.

    In de RAW-JPG-discussies worden vaak heel principiële argumenten naar voren gebracht, en er wordt daarbij vaak een kunstmatige tegenstelling gecreëerd die naar mijn mening helemaal niet klopt.

    Draait het er niet veel meer om wanneer je in JPG fotografeert? En daar het juiste moment voor weet te kiezen?

    Als je een beroepsfotograaf bent, dan doe je er verstandig aan om bij opdrachten inderdaad je camera op RAW te zetten. Het gaat er immers om dat je een bepaald onderwerp zo goed mogelijk vastlegt voor je opdrachtgever, en RAW biedt zoals veel meer speelruimte in de nabewerking. Ik kan me voorstellen dat Nando daarom vrijwel nooit in JPG fotografeert.
    En natuurlijk zijn veel amateurfotografen graag bezig met het perfectioneren van dat ene beeld in de nabewerking. Dan zal je al gauw je neus ophalen voor JPG.

    Maar er zijn ook fotografen die de ene keer in RAW fotograferen en de andere keer in JPG. Of beide doen (camera op RAW+JPG) en dan alleen de RAW gaan ontwikkelen op het moment dat blijkt dat de JPG onvoldoende beeldinformatie bevat. En wellicht merken dat in veel gevallen de JPG eigenlijk volstaat en een prima beeld oplevert, en daarmee ook een snellere workflow behalen. Het een sluit het andere niet uit immers.

    Ik fotografeer zelf al vrij lang digitaal en heb in de beginperiode een tijdlang alleen in RAW gefotografeerd, maar ik merkte dat de nabewerking me te veel tijd ging kosten. Dat je voordat je een foto kunt laten zien eerst nog foto's moet gaan ontwikkelen en het 'momentum' daardoor soms verdwijnt. Soms is het gewoon belangrijker om snel een foto te hebben en gaat het niet zozeer om de perfectionering van het beeld. Veel 'leken' zien dat laatste overigens niet eens en gaan vooral af op de emotie die het beeld oproept. Dat kan soms best ontnuchterend zijn knipoog

    Soms is het licht gewoon goed genoeg (geen harde contrasten bijvoorbeeld) en bevat de JPG feitelijk alle beeldinformatie voor wat lichte correcties achteraf.
    En wat te denken van gewone vakantiekiekjes (die fijn zijn om te maken), willen we die ook allemaal in RAW hebben? Of zijn wat imperfecties eigenlijk helemaal niet zo erg? Het gaat daarbij toch vooral om de herinneringen aan de momenten die je meemaakt, dat hoeven niet allemaal perfecte plaatjes te zijn.

    Want bij het fotograferen in RAW staan er ook wat olifanten in de kamer: voor het ontwikkelen ervan is ook de nodige vaardigheid en kennis nodig. En soms doet de fotograaf het ontwikkelen van de foto helemaal niet beter dan de camera dat doet (de software in de camera is daar immers ook speciaal voor ontwikkeld). Ik zie op forums regelmatig foto's waarvan de hooglichten teveel zijn teruggedrongen en halo's zijn ontstaan en dergelijke. En heel veel van die bewerkte beelden zijn niet er per se interessanter op geworden.

    Het kan de moeite waard zijn om te onderzoeken of JPG in sommige gevallen kan volstaan. De instellingen RAW, JPG of RAW+JPG zijn gewoon keuzes op de camera, net als andere instellingen. Je kiest de instelling die het beste past bij het doel van je foto en het moment.

    De tips in het artikel zijn overigens prima als uitgangspunt voor wie zijn/haar camera op JPG wil zetten en daar nog niet zoveel ervaring mee heeft. Omdat JPG minder speelruimte geeft is het overigens des te belangrijker om een goede belichting te kiezen bij het maken van de foto en daarbij vooral overbelichte stukken te vermijden. Onderbelichting bij voorkeur ook niet, maar mijn ervaring met JPG is dat daar vaak nog best wat details in zitten - voldoende om wat doortekening te geven. En soms is wat onderbelichting ook niet zo erg, niet iedere schaduwpartij is interessant. Overbelichting is vaak wat storender, omdat daar het oog naartoe trekt, maar daar kun je natuurlijk ook mee spelen. Dat geldt ook voor contrast: soms zijn de wat zwaardere contrasten die je in JPG wat eerder terug zal zien vanwege het wat beperktere dynamische bereik ook best fijn voor een wat dramatischer beeld! In ieder geval is correct belichten het eerste aandachtspunt bij fotograferen in JPG. Is het licht moeilijk, dan is het aan te raden om misschien toch RAW+JPG te kiezen of alleen RAW.

    Het verschilt per cameramodel hoe de JPG eruit komt en welke instellingen je kunt gebruiken. Sommige camera-instellingen zijn alleen van toepassing op JPG, dat realiseert niet iedere fotograaf zich. Een van de dingen die ik zelf vrijwel op elke camera aanpas, is de standaard ruisonderdrukking. Het is verstandig om deze zo laag mogelijk te zetten. In veel Aziatische landen (waar de meeste camerafabrikanten zitten) houdt men van een wat gladdere huid etc, en vaak is de ruisonderdrukking wat te agressief. Als ik in JPG fotografeer, ga ik er wel vanuit dat ik daarna nog een paar lichte correcties toe moet passen en (indien nodig) is het beter om de ruis zoveel mogelijk achteraf te corrigeren. Je kunt JPG's trouwens prima bewerken zonder kwaliteitsverlies, veel fotobewerkingssoftware werkt sowieso non-destructief en zoniet: even een kopie maken om te bewerken.

    De JPG's die tegenwoordig uit de camera komen zijn veel beter dan die van een aantal jaren geleden. Camerafabrikanten zitten immers niet stil en blijven de software die in de camera zit ontwikkelen. Zo is een JPG zeker geen 'platgeslagen RAW' meer, maar bevatten deze vaak behoorlijk wat informatie en wordt er ook rekening gehouden met het dynamisch bereik bij het creëren van de JPG. Het verschilt wel per cameramodel/merk hoe goed de JPG eruit komt, de ene fabrikant besteedt daar meer aandacht aan dan de andere.

    Veel camera's bieden overigens ook de mogelijkheid om een gemaakt RAW-beeld achteraf, maar wel in de camera om te zetten naar een JPG. Een aantal camera's van Fuji kun je zelfs aansluiten op je PC om dan met behulp van software de camera als externe bewerker/ontwikkelaar van RAW te gebruiken!

    Het loont de moeite om goed na te gaan welke mogelijkheden er specifiek zijn voor de camera die men gebruikt. Zo kunnen bij bepaalde Fuji-modellen de zgn filmsimulaties in bracketing gezet worden, en dat levert dan achteraf 3 JPG-beelden op in verschillende stijlen/kleuren. Erg leuk om dat eens te proberen en mee te experimenteren.
    Maar je kunt JPG ook gebruiken om jezelf eens mee uit te dagen, door bijvoorbeeld je camera eens alleen op zwartwit te zetten; dat dwingt je om anders te kijken en direct bij het fotograferen wat meer keuzes te maken. Door jezelf af en toe te beperken kun je ook weer creatiever worden!













  4. info@trigona.nl
    Profiel info@trigona.nl schreef op woensdag 6 oktober 2021 om 09:42  | reageer

    Ook weer interessant artikel, wat me doet nadenken over de keuzes. Om voor elke situatie weer de instellingen aan te passen is in de praktijk volgens mij niet echt handig. Dan heeft raw toch weer de voorkeur.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker
Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra
Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.289 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord