100+ fotografiecursussen én 4 Fotobijbels ebooks - Nu 120 euro voordeel! Word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Erik van Rosmalen

Meer controle over scherpte: back button autofocus

zondag 21 juni 2015, 22:29 door | 55.175x gelezen | 32 reacties

Al jaren is het gemeengoed: je drukt je ontspanknop half in om te focussen en drukt vervolgens door om de daadwerkelijke foto te maken. Een automatisme waar je niet meer bij nadenkt. Logisch toch, dat de autofocus onder diezelfde knop zit? Maar is dat wel zo?

Met de meeste spiegelreflexcamera's heb je de mogelijkheid om het (auto)focussen los te koppelen van de ontspanknop: back button autofocus. Als je eraan kunt wennen, biedt deze manier van focussen een aantal voordelen!

Wat is het?


Als je back button autofocus hebt ingesteld, koppel je het scherpstellen en het afdrukken voor de foto letterlijk van elkaar los. De foto maak je nog steeds met de ontspanknop, maar scherpstellen doe je met een knop op de achterzijde van je camera, de zogenoemde AF-ON-knop.

Omdat je je camera op continu scherpstellen hebt ingeregeld (AI Servo bij Canon, AF-C bij Nikon), blijft de camera focussen zolang je met je duim deze knop bedient. Is je onderwerp scherp? Dan kun je afdrukken.

AF On knop

Waarom zou ik het gebruiken?


Er zijn verschillende voordelen. Zo hoef je bijvoorbeeld nooit meer te switchen tussen single shot en continu autofocussen: dat doe je namelijk vanzelf. Bij een niet bewegend onderwerp druk je immers 1 keer kort de AF-ON-knop in, waarna de focus hetzelfde blijft.

Begint je onderwerp te bewegen? Zodra je je duim weer op de knop legt, blijf je in focus. Voor sport-, actie- of natuurfotografen is dat een mooi voordeel.

Ook als studio- of portretfotograaf kun je er voordeel bij hebben. Als je eenmaal de scherpte hebt gelegd, hoef je niet meer steeds opnieuw te focussen. Als je voldoende scherptediepte hebt, blijft je onderwerp scherp.

Vind je het fijn om handmatig de focussen vervolgens aan te passen? Ook dan hoef je niet meer naar manueel focussen te switchen: zolang je de AF-ON-knop niet aanraakt kun je gewoon de focus aanpassen. En je hoeft niet meer bang te zijn dat de autofocus via de ontspanknop er nog tussendoor komt...

Meeuwen National Geographic 2010

Deze foto maakte ik jaren geleden. De focusmode stond op continu (AI Servo), om te voorkomen dat de vechtende vogels uit de scherpte zouden geraken. Ik had de actie al zien aankomen en was dus voorbereid. Had de camera nog op One Shot AF gestaan, had ik deze plaat nooit kunnen maken. Met back button autofocus hoef je daar niet meer tussen te wisselen!

Nadelen? Zijn die er ook?


Absoluut. Je camera uitlenen aan een andere fotograaf is wat lastig, als hij of zij deze manier van focussen niet gewend is. Daar staat wel tegenover dat je je camera voortaan wel kunt uitlenen aan iemand die niet kan fotograferen. Je bepaalt zelf de scherpte en je weet zeker dat iemand die niet per ongeluk verlegt bij het afdrukken...

Maar het grootste nadeel: het is wennen. Hoewel fabrikanten op veel cameratypes wel een AF-ON-knop plaatsen, is die knop zelden of nooit standaard ingesteld als scherpstelknop.

Het automatisme om daar de ontspanknop voor te gebruiken is dan ook sterk aanwezig. Je zult er dus zeker aan moeten wennen. Maar het is de moeite van het proberen waard!

Instellen back button autofocus


Veel spiegelreflexcamera's beschikken over een AF-ON-knop óf hebben de mogelijkheid om die functie aan een van de knoppen op de achterzijde toe te wijzen. Helaas werkt dat bij verschillende merken en zelfs typen camera overal anders.

Belangrijk is dat je de AI Servo (bij Nikon AF-C genoemd) aanzet, zodat je ook continu kunt focussen. Vervolgens moet je in het menu op zoek naar de mogelijkheid om het activeren van de autofocus aan de AF-ON-knop toe te wijzen.

Bij Canon vind je die functie vaak in het custom functions menu. Voor de 5D mark II en de 60D is dat bijvoorbeeld custom function IV (bediening), voor de 5D mark 3 moet je bij custom function 2 zijn.

Op een Nikon-camera vind je de mogelijkheid vaak in het menu onder 'Autofocus' of iets dergelijks. Niet elke camera heeft overigens een aparte AF-ON-knop. In veel gevallen kun je dan een andere knop (bijvoorbeeld de AE-lock) toewijzen als AF-ON.

De manier van instellen verschilt dus per camera en model. Met een zoekopdracht op Google ('back button focus' in combinatie met je type camera) kun je ongetwijfeld uitvinden hoe het werkt.

2015 06 14   Back button focus test   37   600px

Portret van Sepp (2), met mijn 85/1.8. Het diafragma op f/2.8 levert een vrij krappe scherptediepte op. Dankzij backbutton autofocus kun je toch snel je focus aanpassen.

Wennen


De moeite van het proberen waard? Dat moet iedereen natuurlijk zelf bepalen. Ik ben het momenteel aan het uitproberen. Het is inderdaad wennen, maar op het moment dat ik er bewust mee bezig ben, werkt het wel erg fijn.

In een setting met (beweeglijke) druk spelende kinderen werkt het in ieder geval heel prettig. De controle die je terugkrijgt voor het loslaten van de 'intuïtieve' scherpstelling is de moeite waard. Op de lange termijn zal de tijd het leren.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Erik van Rosmalen

Over de auteur

Erik werkt als content specialist. Daarnaast is hij freelance tekstschrijver en fotograaf. Mensen vormen daarbij het hoofdonderwerp: portret- en reportage-fotografie. Volg Erik ook op Instagram!

32 reacties

  1. Kevin
    Kevin schreef op zondag 21 juni 2015 om 23:19  | reageer

    Ik heb een Canon 600D en zag dat die deze functie ook bezit. Graag zou ik het eens uitproberen, maar ik kan ik de autofocus modus ook op AI Focus laten staan? De camera schakelt dan immers bij beweging automatisch over naar continu scherpstellen.

  2. Paul Oosterlaak
    Profiel Paul Oosterlaak schreef op maandag 22 juni 2015 om 12:24  | reageer

    AI focus vind ik een overbodige en slecht werkende stand bij Canon. Het werkt altijd net niet goed genoeg. Het is een soort compromis stand en zoals wel vaker met compromissen doe je de 2 kanten van het verhaal geen eer aan. Dus single focus is niet goed en continu focus ook niet.

  3. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op maandag 22 juni 2015 om 14:36  | reageer

    @Kevin:
    Ben het 200% met Paul eens: AI Focus gebruik ik niet, want ik zit er vaker naast dan dat ik goed zit. Het mooie van deze manier van werken (AF-ON plus AI Servo) is dat jíj bepaalt wanneer je gaat focussen. Met AI Focus geef je dat weer deels uit handen.

  4. benny
    Profiel benny schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 11:13  | reageer

    ik werk met een nikon d800e en werk eerder omgekeerd....
    mijn camera staat altijd op de af(c) stand en ik gebruik de ae-l (af-l) knop om dan de scherpstelling vast te houden,
    deze zit vlak naast de AF-ON knop

  5. Mark de Vries
    Mark de Vries schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 11:31  | reageer

    Ik gebruik dit ook - al bijna vanaf de eerste dag van gebruik van mijn 1DsmkIII. Het is bijna wennen om op de 'ouderwetse' manier te focussen knipoog

  6. peter nadort
    peter nadort schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 11:53  | reageer

    Ga er nu wel over nadenken alhoewel ik redelijk tevreden ben over m'n foto's. Kocht in 1969 al een Asahi Pentax spotmatic en het woord zegt het al, spotmeting. Belichting vaststellen en daarna met het handje scherpstellen. Ben ook altijd aan spotmeting blijven hangen. Ruim 30 jaar Nikon en steeds sp.meting.
    Nu Fuji en weer spotmeting, maar het kan ook anders, integraal, het midden laten prefereren, enz. Maar voor mij blijft de belichting het belangrijkst en niet de tijd. Maar ben nu toch van plan om verder te kijken. Dank voor dit artikel.
    m.vr.gr. peter nadort

  7. Kirsten
    Kirsten schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 15:49  | reageer

    Maak al jaren gebruik hiervan en vindt het de meest aangename, prettige en handige manier van fotograferen. Heb onlangs nog eens via de "oude manier" geprobeerd maar al snel schakelde ik terug over naar het AF knop systeem. In et begin is het effe wennen maar éénmaal onder de knie werkt het zonder veel problemen. Een echte aanrader !

  8. Luigi
    Luigi schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 16:41  | reageer

    Peter Nadort, ik snap niet wat je verhaal te maken heeft met backbutton focus. Denk dat je wat dingen door elkaar haalt??

  9. Luigi
    Luigi schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 16:53  | reageer

    Waarom moet hij op AF-C staan? Als ik altijd AF-S gebruik, dan is het toch onnodig om dit te veranderen??

  10. Paul Oosterlaak
    Profiel Paul Oosterlaak schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 17:13  | reageer

    Hoeft ook helemaal niet op AF-S te staan. AF-S geeft mij vaak net wat betere resultaten dan AF-C (5D2)

  11. Donald Willemsen
    Profiel Donald Willemsen schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 18:46  | reageer

    Het was voor mij een leerzaam verhaal als Canon eos 70d en 600d bezitter. Ook de reacties zijn deels leerzaam. Persoonlijk vind ik de af-on knop niet op een aangename plaats zitten. Korte vingers :-( . In principe vind ik het wel een goed idee om apart scherp te stellen om niet per ongelukt te ver door te drukken op de ontspanknop. Ik vind het wel belangrijk dat de camera juist scherpstelt. Niets is zo erg als een onbedoeld onscherpe foto of op een verkeerde plek scherpgestelde foto.

  12. Lee
    Lee schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 19:11  | reageer

    Ergonomie op mijn D7000 is ook niet gemaakt voor deze manier van scherpstellen. knopje zit te dicht bij je oog en te ver van ontspanknop af.


  13. Bernie Benz
    Bernie Benz schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 19:32  | reageer

    Ook met de Sony Alpha 7 systeemcamera's wekt back button focussen goed.
    Zowel bij Auto als Manuel focus.

  14. Alphons
    Alphons schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 19:48  | reageer

    Als nieuws en concertfotograaf werk ik al jaren zo. En het went heel snel. Zou niet meer anders willen.

  15. Dineke
    Dineke schreef op dinsdag 23 juni 2015 om 21:46  | reageer

    Werkt dit ook op een Sony alpha 550?

  16. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op woensdag 24 juni 2015 om 07:51  | reageer

    @peter nadort:
    Begrijp ook niet helemaal wat je bedoelt. Hoe je licht meet staat los van hoe je focust in dit geval?

    @Luigi:
    Op AF-S kan het natuurlijk ook. Maar in gevallen waar je dan continu wilt autofocussen moet je alsnog switchen. Ga je standaard uit van AF-C, dan heb je in feite het voordeel van beide. Verschil in resultaat tussen AF-S en AF-C, zoals Paul aangeeft, heb ik op de 5D3 nog niet echt gemerkt overigens.

    @Lee:
    Te ver van de ontspanknop? Je bedient hem met je duim toch?

    @Dineke:
    Volgens deze thread op DPReview wel, maar ik ken de Sony's niet goed genoeg: http://www.dpreview.com/forums/post/34282416

  17. Antonette de Groot
    Profiel  Antonette de Groot schreef op woensdag 24 juni 2015 om 09:34  | reageer

    @Dineke De Sony 550 heeft een AF knop in het midden van de selector achterop. In het menu kun je de sluiter ontkoppelen van de scherpstelling. Volgens mij ben je dan al een heel eind knipoog

  18. Christiaan
    Christiaan schreef op woensdag 24 juni 2015 om 10:23  | reageer

    Bij de Sony A6000 kun je vrijwel elke knop programmeren voor AF-On. Heb het onlangs even geprobeerd maar ben er nog niet over uit of ik 'over' ga. Nog maar 's uitgebreid proberen, maar eerst mijn nieuwe camera maar 's goed onder de knie krijgen vrolijk.

  19. Dineke
    Dineke schreef op woensdag 24 juni 2015 om 10:32  | reageer

    @ Erik en Antonette dankjewel

  20. Lee
    Lee schreef op woensdag 24 juni 2015 om 10:49  | reageer

    @erik: knop zit te dicht bij de zoeker en zou dichter bij de grip moeten zitten, dat bedoelde ik eigenlijk

  21. Paul Oosterlaak
    Profiel Paul Oosterlaak schreef op woensdag 24 juni 2015 om 11:21  | reageer

    Ik deel de mening van Lee: de knop zit te ver weg om lekker te gebruiken. Maar ik heb vrij korte vingers.

  22. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op woensdag 24 juni 2015 om 11:27  | reageer

    @Lee/Paul:
    Ah, zo bedoel je het. Ik ken de D7000 niet goed genoeg, jammer! Een andere knop deze functie toewijzen zal bij deze lijn ook niet aan de orde zijn vrees ik.

  23. Lee
    Lee schreef op woensdag 24 juni 2015 om 11:33  | reageer

    @Erik: Nee helaas. Maar ik ga het eens proberen met mijn Fuji X-E1. Ergonomie is wat beter wat betreft plaatsing knoppen

  24. willy
    willy schreef op woensdag 24 juni 2015 om 12:05  | reageer

    ga het alleszins uitproberen .

  25. Annelies
    Profiel Annelies schreef op dinsdag 5 september 2017 om 18:40  | reageer

    Ik zou graag willen weten hoe ik mijn Canon 450D in zou kunnen stellen voor rear focus techniek.

  26. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op woensdag 6 september 2017 om 07:37  | reageer

    Hi Annelies,

    Dat zit bij de Custom Functions. Volgens deze blog (http://www.rurievansarkphotography.com/behind-the-lens/my-way-faq-back-button-focusing/ ) moet je C.Fn. 4 hebben, maar ik heb de 450D zelf niet dus dat moet je even checken.

    En anders : even googelen op 'back button focus' en 'Canon 450D'.

  27. Annelies
    Profiel Annelies schreef op zaterdag 16 september 2017 om 10:11  | reageer

    Dank je Erik. Voor je toelichting

  28. LarosFotografie
    Profiel LarosFotografie schreef op vrijdag 17 november 2017 om 08:57  | reageer

    Ik maak al wat langer de BBF, en ik kan haast niet meer zonder knipoog . Maar sinds afgelopen week heb ik de Canon 5DIV en daarop valt heeeel veel in te stellen.Nu vraag ik me af of het volgende ook in te stellen is. Als ik kinderen wil fotograferen dan zitten die namelijk niet altijd stil, waardoor je telkens opnieuw de AF-ON knop moet indrukken (of ingedrukt houden) om een goede scherpe foto te krijgen. Is het mogelijk om op deze camera de focus op (uiteraard) de ogen vast te zetten en dat de camera dat punt volgt zodra dit beweegt (focus tracking dus)?

  29. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op vrijdag 17 november 2017 om 09:37  | reageer

    Goeie vraag Marc @LarosFotografie,

    Toevallig kwamen de focus-opties onlangs aan de orde bij een CPS-middag bij Canon Nederland waar ik was. Ik weet dat er mogelijkheden zijn met de 5DmkIV op het gebied van gezichtsherkenning en focustracking. Het fijne daarvan weet ik zelf echter niet, ik heb de IV zelf namelijk niet. Wellicht kun je iets met dit filmpje, of anders toch eens bij Canon informeren...

  30. Donald Willemsen
    Profiel Donald Willemsen schreef op vrijdag 17 november 2017 om 09:39  | reageer

    @Laros: als je de camera op AI Servo zet zou dat moeten lukken.

  31. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op vrijdag 17 november 2017 om 11:30  | reageer

    Ik ging ervan uit dat hij dat al had gedaan @Donald, zoals ik ook omschrijf in het artikel. Volgens mij doelt Marc op de focus tracking en het gerichter focussen. Echt vastzetten op een punt lijkt me dus (nog) niet mogelijk, maar je kunt je camera dus met de juiste settings wel helpen het goede punt sneller te pakken - zie het filmpje dat ik linkte!

  32. LarosFotografie
    Profiel LarosFotografie schreef op vrijdag 17 november 2017 om 12:12  | reageer

    Ik heb het filmpje bekeken en dat komt redelijk in de buurt van wat ik wil, ware het niet dat gezichtsherkenning enkel bij LiveView aanwezig is.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic
De Portretbijbel door Elja Trum
Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.289 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord