Wat maakt een foto iconisch?

woensdag 18 juli 2018, 13:26 door Michelle Peeters | 7.405x gelezen | 4 reacties

Wat zorgt er nu voor dat je maar naar een foto kunt blijven kijken en er steeds meer in ziet. Die als het ware op je netvlies gegrift is. En die prijswinnend de geschiedenis in gaat? De foto van Jesco Denze van de G7-top is zo'n voorbeeld. Hij is nog maar net gepubliceerd en nu al iconisch!

De iconische foto 'Afghan girl' uit 1984 en in 2002 van Steve McCurry

De World Press Photo criteria

Maar om even terug te komen op wat een foto nu iconisch maakt, het volgende. Bij World Press Photo buigt een jury zich jaarlijks over een groot aantal (vaak) zeer goede inzendingen.

Een winnende foto moet vooral herkenbaar zijn, je moet je in de situatie kunnen verplaatsen. Een beetje regie of manipulatie is daarbij toegestaan. Een nieuwsfoto mag echter niet bewerkt of veranderd worden. De foto moet technisch van hoge kwaliteit zijn en daarnaast een bepaald verhaal vertellen.

De context duidt de foto maar de foto vertelt ook iets over de situatie waar de foto in is genomen.

Herkenbaarheid is belangrijk. Foto's van menselijk drama worden vaak iconisch. Ze spreken aan en ze zijn ongemakkelijk. Je krijgt het gevoel iets te moeten doen en je voelt je misschien zelfs schuldig dat je dit niet kunt.

Iconische foto's hebben daarnaast vaak ook een politieke dimensie: ze staan voor groter leed in de wereld.

Foto's die tot de verbeelding spreken worden vaak gezien als iconisch. Het helpt enorm als de jury van een wedstrijd deze foto selecteert zodat hij vervolgens vanzelf wereldwijd bekend wordt.

Bij het zien van een iconische foto weet je vaak al meteen dat het 'een knaller' is. Een onderschrift is eigenlijk niet eens nodig, de foto spreekt voor zichzelf.

Zes genomineerden World Press Photo of the Year 2018

De zes genomineerden van de World Press Photo of the Year 2018

Leren van Steve McCurry's iconische foto

Wat valt er bijvoorbeeld te leren van de iconische foto 'Afghaans meisje' van Steve McCurry? Zijn sterke gebruik van kleur en het vermogen om een verhaal visueel te vertellen heeft hem plaatsen in enkele van 's werelds meest gevierde tijdschriften, galerijen en fotografische collecties opgeleverd.

YouTuber Ted Forbes van The Art of Photography is net begonnen aan een nieuwe serie over de intentie van de fotograaf en wat we kunnen leren van het werk van anderen.

In onderstaande video praat hij over het gebruik van kleur met een bepaalde bedoeling. Het belangrijkste voorbeeld dat hij geeft is McCurry's 'Afghan Girl' en hoe het beperkte kleurenpalet meespeelt in het zo opvallend maken van het beeld.

Zodra het gele vak van National Geographic uit de afbeelding is verwijderd, zijn er eigenlijk maar twee dominante kleuren over (groen en rood) en dat helpt je echt om je te concentreren op de indringende blik van het model.

In de vervolgvideo hieronder bekijkt Ted Forbes het verhaal van de creatie van deze iconische foto en ook een alternatieve versie ervan die Steve McCurry in zeer korte tijd maakte van het meisje op de foto. Steve McCurry is echt een meester in zijn vak en er is veel dat je van hem kunt leren.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.

4 reacties

R K schreef op donderdag 19 juli 2018 om 13:31 | reageer
In deze tijden van sociale media en webjournalistiek - zie die NRC link - wordt iets al heel snel opgeklopt tot "iconisch" of "episch" ("hilarisch" is er ook zo eentje, voor iets dat niet meer dan matig grappig is).

Volgens mij kan je pas na enige tijd, misschien wel na enkele tientallen jaren, zeggen of een foto iconisch blijkt te zijn; beeldbepalend voor een bepaalde tijd of gebeurtenis. Foto's van Ed van der Elsken kan je nu iconisch noemen, omdat ze prachtig het Amsterdam van de jaren '60 laten zien. In de tijd dat Van der Elsken die foto's maakte, noemde niemand ze al "iconisch".

Overigens: Steve McCurry is als documentaire fotograaf behoorlijk van zijn voetstuk getuimeld, nadat hij betrapt is op knip- en plakwerk in sommige foto's. Not done in de fotojournalistiek.

Michelle Peeters schreef op donderdag 19 juli 2018 om 14:00 | reageer
@R K: het is niet alleen de zeggingskracht die een foto iconisch maakt, maar ook de compositie, kleurgebruik, belichting, et cetera. Hoe dit alles is ingezet is om die zeggingskracht juist zo groot te maken. Vaak een onbewust proces. Ik vind ook niet alle geselecteerde en bekroonde World Press foto's iconisch. Ze verdwijnen vaak snel in de vergetelheid... Dus wat dat betreft heb je gelijk; dat je pas na tientallen jaren echt kunt bepalen of een beeld 'blijft hangen'.

martinphili schreef op donderdag 19 juli 2018 om 19:04 | reageer
Nee, compositie, kleurgebruik, belichting, et cetera maken een foto technisch in orde maar niet iconisch. Het verhaal van de foto maakt hem iconisch. Denk even aan de foto's die Capa maakte van de landing van de geallieerden op D Day. Technisch gesproken zijn het geen geweldige foto's. Het feit dat hij ze maakte is wél geweldig. En de resultaten zijn documenten van een groot moment in de geschiedenis. Dat maakt ze iconisch.
En verder denk ik dat je foto's niet te veel moet analyseren. Dan haal je de ziel er uit.

Michelle Peeters schreef op donderdag 19 juli 2018 om 20:05 | reageer
@Martinphili: het wordt natuurlijk wel steeds moeilijker om een onderscheidende en iconische foto te maken (met gevaar voor eigen leven, middenin het strijdgewoel, net als Martin Parr) met al die ‘fotografen’ die altijd net op de markante plaatsen aanwezig zijn, ruim voordat jij er aankomt. En er gebeurt zoveel tegelijk in de wereld dat echt mooie plaatjes sneller uit je geheugen verdwijnen als vroeger (denk ik..)

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.187 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Wat maakt een foto iconisch?

De World Press Photo criteria

Leren van Steve McCurry's iconische foto