100+ fotografiecursussen én 4 Fotobijbels ebooks - Nu 120 euro voordeel! Word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Nando Harmsen

Lichtende Nachtwolken fotograferen

woensdag 26 juni 2019, 11:22 door | 4.662x gelezen | 3 reacties

Gedurende enkele maanden per jaar, rondom midzomernacht, kunnen ze zichtbaar worden; lichtende nachtwolken. Ze zijn relatief zeldzaam, hoewel ze de laatste jaren steeds vaker te zien lijken te zijn.

De afgelopen weken waren de omstandigheden weer geschikt voor de vorming van deze bijzondere wolken. Reden om nog niet naar bed te gaan.

Sized NH20190622 000450


Lichtende nachtwolken, in het Engels Noctulucent Clouds (afgekort NLC) zijn de hoogste wolken in onze atmosfeer. Ze vormen net onder de mesopause, het deel van de atmosfeer dat op 80-85 kilometer hoogte begint en waar de temperaturen tussen half mei en half augustus dalen tot -160°C.

Sized NH20190621 233820 Pano


Dan vormen zich minuscule ijskristallen op stofdeeltjes die waarschijnlijk afkomstig zijn van meteorieten en vulkanisme. Deze ijle wolken zijn onzichtbaar, behalve als ze in de donkere wordende avondschemering verlicht worden door de zon, die dan al ver onder de horizon verdwenen is.

Als er lichtende nachtwolken zijn, zijn ze pas vanaf een uur na zonsondergang te zien in West-Noorwestelijke richting. Ze hangen redelijk laag aan de horizon. Na middernacht zijn ze in de richting van Noordoost te zien.

Sized NH20190621 235035


Lichtende nachtwolken fotograferen is redelijk simpel. Je moet bij voorkeur een statief gebruiken, want het is immers al donker. Kies ook een mooie plek uit, die je tevoren bepaald hebt. Op het moment dat ze verschijnen nog een plek vinden is mogelijk, maar niet makkelijk.

Als instellingen adviseer ik het volgende:
• Brandpunt tussen de 24mm en 70mm voor overzichten,
• Brandpunt tusssen de 70mm en 200mm voor meer detail,
• Witbalans rond de 4000-5000K,
• Fotografeer in RAW,
• Beeldstabilisatie uit,
• Diafragma tussen de f/4 en f/8,
• Sluitertijd tussen de 2 en 10 seconden,
• Regel belichting met de ISO, die vaak tussen de 400 en 1600 komt,
• Gebruik selftimer of een remote,
• Hou je histogram in het oog voor de correcte belichting,
• Maak eventueel een extra belichting voor de voorgrond

Probeer een redelijk korte sluitertijd aan te houden en regel de juiste belichting met je ISO waarde. De wolken bewegen redelijk snel, waardoor patronen en ribbels in de wolken veranderen. Een te lange sluitertijd zal die details laten vervagen.

Sized NH20190621 233110


Het voorspellen van lichtende nachtwolken is heel moeilijk. Vaak kan er alleen een kans gegeven worden, hoewel er speciale radarmetingen van de atmosfeer zijn die een indicatie kunnen geven. Gelukkig is er internet, en sociale media geven vaak al een goede indicatie of er iets te zien is.

Wil je lichtende nachtwolken gaan fotograferen? Zorg dan dat je een of meerdere geschikte locaties weet te vinden, en kijk vanaf een half uur na zonsondergang, in de richting van de zonsondergang, regelmatig naar de lucht. Pas vanaf een uur nadat de zon onder is gegaan weet je het zeker.

En het moet natuurlijk helder weer zijn. Hangt er een dik pak wolken, dan weet je zeker dat ze niet te zien zullen zijn, en hoef je er geen rekening mee te houden.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Nando Harmsen

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

3 reacties

  1. Stefan Verkerk
    Stefan Verkerk schreef op woensdag 26 juni 2019 om 14:38  | reageer

    Lichtende nachtwolken zijn een van de meest mysterieuze weersverschijnselen die wij in ons landje kunnen aanschouwen. De onvoorspelbaarheid in combinatie met de kans op bewolking maakt het elk jaar weer spannend of je ze gaat zien. Dit jaar zijn er een aantal extreme 'displays' geweest, waarbij de wolken tot over de 'zenith' te zien waren (loodrecht boven je en dan naar achteren). Dat is zelfs door de meest ervaren weeramateurs en -pro's zelden gezien.

    Juist door de kleine kans dat de omstandigheden zich perfect voordoen is het een interessant weersverschijnsel om te fotograferen. Je hebt maar een beperkt tijdvak waarin je het kunt vastleggen en je moet dan ook geluk hebben dat je in de gelegenheid bent om te fotograferen.

    Vorige week heb ik het zelf vastgelegd in het buitengebied. Ik verkies zelf het buitengebied boven de stadse omgeving omdat ik sommige elementen (met name restlicht) storend vind: het trekt de aandacht weg van de prachtige wolken met soms geweldige structuren.

    Mijn fotoserie van vorige week is hier te vinden.

  2. Nando Harmsen
    Nando Harmsen schreef op vrijdag 28 juni 2019 om 18:17  | reageer

    @Stefan Verkerk
    Dank je voor je reactie. Het was de afgelopen paar keer inderdaad erg indrukwekkend. De foto's die ik geplaatst heb waren echter niet van de meest intense waarneming die ik heb gedaan.
    Jouw foto's zien er ook goed uit. Je noemt een donkere plek voor het fotograferen van de wolken, om niet afgeleid te worden door een voorgrond. Die voorgrond mis ik toch wel in een groot deel van je foto's. Alleen de wolken vertellen niet veel, geven geen houvast, geen referentie. Juist een voorgrond geeft dat kleine beetje extra's aan wat een bijzonder fenomeen is.
    Kijk op mijn website voor meer beelden van deze prachtige wolken.

  3. René Peterse
    René Peterse schreef op dinsdag 2 juli 2019 om 20:28  | reageer

    Ook ik heb genoten van de lichtende nachtwolken. Vanaf ons dakterras uitkijkend over de binnenstad van Delft rechts, en richting Rijswijk en de kust voor ons hebben we een prachtig spektakel gezien. Ik was wel lui, had geen zin in een statief en heb uit de hand geschoten. Wel stabilisatie, iso 1600 à 2000, f2,8 en lens op groothoek, in mijn geval 16 mm en variërend 0,30 tot 0,15 sec. Hier en daar met steun van de balustrade. Goede resultaten en geen vervaging door te lange belichting (wat een risico is begrijp ik uit je stukje). In de nabewerking nog wel wat ruis weg gehaald, maar niet te veel, om die fantastische ribbeling en golven te behouden.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
De Portretbijbel door Elja Trum
Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker
Toon alle artikelen binnen Tutorials

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.289 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord