Zwartwit is geen redmiddel voor een mislukte kleurenfoto

zondag 16 januari 2022, 20:10 door Nando Harmsen | 3.303x gelezen | 4 reacties

Met regelmaat zie ik gebeuren hoe een minder geslaagde kleurenfoto omgezet wordt naar zwartwit. Een zwartwit foto is echter geen redmiddel. Het is veel meer dan dat. Bovendien is het niet mogelijk om een mislukte foto te redden door deze in zwartwit te presenteren.

Heb jij het wel eens gedaan? Een kleurenfoto die niet goed bevalt omzetten naar zwartwit en deze vervolgens publiceren op sociale media of een foto community?

Ik zie het regelmatig gebeuren, en bovendien wordt er soms zelfs geadviseerd om een minder geslaagde kleurenfoto om te zetten naar zwartwit.

Een kleurenfoto met weinig zeggingskracht. Maar wacht... Wat als ik deze zwartwit maak?
Alleen dat laatst genoemde advies suggereert al dat zwartwit als een laatste redmiddel gezien wordt, om een mislukte kleurenfoto te redden.

Het is jammer dat dit gebeurd, want zwartwit is niet een sausje dat de foto artistiek maakt. In de meeste gevallen wordt er dan ook ondoordacht kleur verwijderd, wat meestal een saai grijs beeld oplevert zonder diepte of zeggingskracht.

Door simpelweg kleuren weg te halen wordt de foto niet bepaald beter. Het enige wat je bereikt hebt is... een saaie grijze foto.
Alvorens je een minder geslaagde foto - ik vind mislukte foto zo negatief klinken - probeert te redden door de kleuren eruit te halen, ga eerst eens ontdekken waarom het minder geslaagd is. Bestudeer de foto, en beredeneer wat de foto niet zo aantrekkelijk maakt.

Is het omdat je niet goed weet waar je naar moet kijken? Dan mist de foto een onderwerp.

Is het moeilijk om door de foto heen te kijken? Dan kan er een gemis zijn aan een goede kijklijn die je de foto in leidt.

Trekt je oog naar een verkeerde plek in de foto? Dan heb je ofwel storende elementen in je beeld, of je compositie is niet optimaal.

Dit zijn maar een paar voorbeelden waarom een foto minder geslaagd kan zijn, of zelfs ronduit mislukt is. Bedenk je dan eens wat het verwijderen van kleur uit de foto voor resultaat heeft op deze paar voorbeelden.

Omzetten naar zwartwit brengt geen onderwerp in beeld, of een goede kijklijn. Het is geen manier om storende elementen te verwijderen of je compositie te verbeteren.

Voor zwartwit is het belangrijk om een goed contrast in je beeld te hebben. Er moet licht zijn, en donker. Juist dat kan, of zal een zwartwit foto sterk maken.

Je kunt in een zwartwit foto de verschillende kleurtinten in een foto afzonderlijk lichter of donkerder maken. Zo is het mogelijk om een rood kledingstuk bijna zwart te maken, of juist helemaal licht. Een blauwe lucht kan ook zwart gemaakt worden, of juist licht.

Er is richting van het licht, en daarvan kun je gebruik maken in je nabewerking. Door licht en donker, schaduwen en contrast te introduceren wordt de foto spannender.
Je ziet dat kleur zelfs belangrijk kan zijn in je zwartwit bewerking. Door kleuren juist te versterken, of de kleurbalans te verschuiven, verander je het uiterlijk van je zwartwit foto. Maar wat je ook doet, licht en donker is uitermate belangrijk in je zwartwit foto.

Zwartwit is dus geen redmiddel voor een minder geslaagde foto. Het is een manier van fotograferen, van kijken en zien. Het is misschien wel moeilijker is dan het maken van een kleurenfoto. Je moet leren kijken in contrasten, licht en donker, en je niet laten afleiden door kleuren.

Het simpelweg omzetten naar zwartwit maakt je foto dus niet artistiek, en kan al zeker geen minder geslaagde foto redden.

Een foto in zwartwit is mooi, maar het is geen redmiddel om een mislukte kleurenfoto interessant of zelfs artistiek te maken
Wat moet je dan doen met je minder geslaagde kleurenfoto? Dat is eenvoudig. Je gooit de foto weg. Ga gewoon nog eens terug om die foto onder betere omstandigheden te maken, of met een andere compositie die het wel aantrekkelijker maakt.

Lukt dat niet en wil je de foto toch houden, bewaar die foto dan als herinnering. Dat kan ook heel wat waard zijn.

Wil je aan de slag met zwartwit, zorg dan voor een geslaagde foto en zorg voor een mooi contrast om het beeld sterker te maken.
Dit betekent niet dat je nooit moet luisteren naar adviezen over het omzetten naar zwartwit? Anderen kijken met andere ogen naar je foto en zien misschien mogelijkheden die je zelf niet zag.

Er zijn immers foto's die zich uitstekend lenen om in zwartwit gepresenteerd te worden. Maar het moeten dan wel geslaagde foto's zijn.

Probeer jij wel eens een foto te redden door deze naar zwartwit om te zetten? Wat vind je dan van het resultaat? Laat het weten in een reactie onder dit bericht.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

4 reacties

kok.f@ziggo.nl schreef op dinsdag 18 januari 2022 om 10:52 | reageer
Zwart/wit heeft zijn eigen charme die soms heel goed kan werken. Bij het omzetten kan je dingen als contrast, grijstinten prima optimaliseren. Maar Nando heeft gelijk. Als dingen als compositie, scherpte e.d. niet kloppen, dan je schiet je niets op met zwart/wit.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 18 januari 2022 om 11:51 | reageer
Nando, ik vind dat je gelijk hebt. Een minder geslaagde kleurenfoto omzetten naar z/w werkt niet. In mijn ogen moet je kleurenfoto's maken met het doel ze om te gaan zetten naar z/w. Dat betekent dus dat er kleurcontrasten in de foto moet zitten om een geslaagde z/w foto over te houden. Jouw eerste foto in het artikel laat zien dat er te weinig contrast in de kleuren zit en dat levert een vlakke z/w foto op die weinig kijklustigen zal trekken.
Jouw artikel is daarom zeer welkom en kan helpen het niveau van jouw eigen foto's op te krikken.

Danny de Jong schreef op dinsdag 18 januari 2022 om 18:19 | reageer
Ik heb altijd geleerd als je een zwart-wit foto kunt maken dan kun je ook wel een kleuren foto maken. De eerste fletse foto van dit artikel is overigens ook wel spannend te maken in kleur. Helaas kun je geen plaatje uploaden ervan uploaden. Ik heb voor mijn opleiding is nachtfoto's omgezet naar zwart-wit en dit heb ik alleen gedaan omdat er in Griekenland allemaal verschillende kleuren straatverlichting zijn waar ik op dat moment was. Het onderwerp was de optocht (processie?) van het Grieks Orthodox Pasen fotograferen en hier was zwart-wit juiste een prima "redmiddel" en de opgave was goedgekeurd en werd zelf erg moi gevonden. Ik ben overigens zelf niet zo van de Zwart/wit foto's.

Dwarsje schreef op woensdag 19 januari 2022 om 01:04 | reageer
Ik ben het niet helemaal eens met deze stelling. Het is juist een sport op zich om dat toch voor elkaar te krijgen. Ik heb kleurenfoto's die ik weg had willen gooien juist goed kunnen gebruiken bij Dark styles en Film Noir scenes. Hoe mooi kan je bepaalde luchten niet dramatischer krijgen in ZW terwijl het in kleur een saaie boel blijft? Out of the box denken mis ik bij veel fotografen nog steeds, vaak ook de mensen die je landschapsfoto's fijntjes bekritiseren omdat de horizon niet precies op 1/3 etc. staat. En Photoshop is geen rot programma dat alles verziekt wat je ook zo vaak hoort. Zonder fantasie alleen maar op die sluiterknop klikken kunnen we allemaal.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.211 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Zwartwit is geen redmiddel voor een mislukte kleurenfoto