Vlinders fotograferen met ochtenddauw

zondag 2 mei 2021, 13:31 door Erik Nevels | 5.223x gelezen | 6 reacties

Vandaag zijn de weersomstandigheden ons, conform voorspelling, gunstig gezind. Vrijwel geen wind, zonnig en dauw. Mijn maatje en ik hebben afgesproken in natuurgebied 't Ham bij Horst (Noord-Limburg).

We gaan voor het oranjetipje, een prachtige dagvlinder die bij voldoende warm weer vooral in april tot en met juni te zien is.

Gespreid bedje

Om half 8 parkeer ik mijn auto bij 't Ham, pak mijn spullen en loop het gebied in. Mijn maatje is al eerder gearriveerd en ze wijst me per telefoon de weg naar 'het 2e veldje'.

Bovendien heeft ze al twee oranjetipjes gevonden. Ik loop dus richting een gespreid bedje.

Pinksterbloemen

10 minuten later ben ik op het '2e veldje' en wijst ze me een mannetje dat helemaal bedekt met dauwdruppels aan een pinksterbloem hangt.

Dat de vlinder juist aan deze bloem hangt is overigens geen toeval. De pinksterbloem is namelijk een van zijn waardplanten, planten waarvan hij leeft en waarop het vrouwtje haar eitjes legt. Kennis van de leefwijze van deze vlinder helpt om hem te vinden.

Dauw

De ochtenddauw zorgt ervoor dat de vlinders nog niet kunnen vliegen. Hun hele lijf zit vol met minuscule druppeltjes en de vleugels zijn daardoor veel te zwaar. Ze zullen eerst moeten drogen alvorens de vlinder de lucht in kan. Dat geeft ons juist de kans en rust om er eens goed voor te gaan zitten.

Aanvankelijk windstil

Omdat er aanvankelijk nauwelijks wind is kan ik volstaan met sluitertijden van rond de 1/320 sec en kan ik mijn ISO relatief laag houden. Om beweging van de camera te voorkomen gebruik ik de 5 seconden timer.

Als het na een uur fotograferen iets begint te waaien beweegt de bloem met vlinder zo nu en dan. Nu maak ik met vrijwel dezelfde instellingen meerdere foto's totdat ik zie dat de bloem op moment van de klik stil staat. En bij twijfel nog maar twee foto's extra.

Met een draadontspanner zou het een stuk handiger zijn. Dan zou ik pas afdrukken als de bloem niet beweegt. Toch maar eens aanschaffen dat hulpmiddel.

Diafragma

De derde keuze van de belichtingsdriehoek betreft het diafragma. En dat luistert wel zeer nauw bij macrofotografie. Bij de maximale opening van f/2.8 en op korte afstand van het onderwerp is de scherptediepte zo gering dat het al een hele kunst is om alleen al de ogen scherp in beeld te krijgen.

Wil ik ook de sprieten en de opgevouwen vleugels scherp dan kies ik toch een kleiner diafragma en maak ik bovendien meerdere opnamen met verschillende diafragmawaarden.

Behalve de keuze voor het diafragma zorg ik ervoor dat ik de lens loodrecht op de vlinder richt. Dat is nog een hele kunst als je bedenkt dat de vlinder zo nu en dan iets gaat verzitten.

Ik controleer daarom regelmatig of mijn camerapositie nog goed is door op afstand boven en van opzij te kijken. Mijn statief met kantelbare middenzuil komt hierbij zeer goed van pas.

Scherpstellen

Scherpstellen doe ik handmatig en wel op de ogen. Ik zoom in de zoeker of op het beeldscherm in op de ogen zodat ik het scherpstellen nauwkeurig kan doen.

Door het scherpstelpunt met de joystick te verplaatsten naar de vleugel en sprieten kan ik controleren of die ook scherp zijn.

Zijn ze dat niet maar wil ik dat wel dan check ik eerst of mijn lens (nog) loodrecht op mijn onderwerp is gericht. Zo nee, corrigeer ik dit. Zo ja, kies ik een kleinere diafragmaopening voor meer scherptediepte.

Standpunt

Ik start vandaag met tegenlicht. De zon staat nog relatief laag. Om te voorkomen dat de vlinder een silhouet wordt kies ik niet voor overbelichten maar voor invullicht met hulp van m'n reflectiescherm.

Sony A7 mark III, 90mm, f/4.0, sluitertijd 1/320s, ISO 400
Een half uurtje later besluit ik de vlinder niet van opzij maar recht van voren te fotograferen.

Sony A7 mark III, 90mm, f/5.0, sluitertijd 1/250s, ISO 800

Flits

Een uur na de start wisselen m'n maatje en ik van plek ofwel van vlinder. Er is nog steeds voldoende dauw om rustig verder te gaan.

Om het tegenlicht een extra boost te geven besluit ik tot flitsen met remote control. Ik plaats de flitser achter de vlinder maar buiten beeld en bedien hem via de trigger die ik op de camera zet. Ik experimenteer er vrolijk op los en de volgende 3 kwartier vliegen voorbij.

20210420 t Ham opname zonder titel 7308708

Sony A7 mark III, 90mm, f/3.5, sluitertijd 1/200s, ISO 200

Veldje 3

Het is al 9 uur geweest als ik naar het derde veldje verhuis. De ondertussen opgedoken gebiedsgids ontdekt nog meer bedauwde oranjetipjes. Ik heb het voor het uitkiezen, maar niet meer voor lang.

De dauwdruppels drogen verder op en rond half 10 gaan de eerste vleugels open of verschuiven waardoor het oranje tipje van het mannetje zichtbaar wordt.

20210420 t Ham opname zonder titel 7308765(1)

Sony A7 mark III, 90mm, f/4.0, sluitertijd 1/200s, ISO 200

Opgedroogd

De tijd dringt. De dauwdruppels zijn bijna opgedroogd. Nog even en ze gaan er vandoor. Zo lang als ze bleven zitten, zo snel zijn ze gevlogen.

Cursus Macrofotografie

Wil je je meer verdiepen in macrofotografie? Dan zou je de cursus macrofotografie of de Masterclass Macrofotografie volgen bij Photofacts Academy.

Je kunt deze en andere cursussen twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.

Over de auteur

Steeds weer boeiend en op zoek naar de essentie! Dat is wat fotograferen in de natuur voor mij is. Gefocust op het landschap of het onderwerp in diens omgeving tracht ik meer dan alleen te registreren. Een continue uitdaging waarvan ik elke keer volop geniet. Meer foto's? Volg mij op Instagram en/of kijk op mijn website Website

6 reacties

Wim schreef op dinsdag 4 mei 2021 om 12:57 | reageer
Hoi, "'t Ham' weet ik wek te vinden, maar hoe vind ik "veldje 1-2-3"?

Erik schreef op dinsdag 4 mei 2021 om 15:31 | reageer
@Wim. Hier de coördinaten van veldje 1: 51.435613556817, 6.06093515289034. Vandaar uit richting NO voor 2 en 3. Vergeet je laarzen niet. Het is er nat. Succes!

Wim schreef op vrijdag 7 mei 2021 om 07:29 | reageer
Goede morgen, de veldjes waar ik stond waren flink omheind met prikkekdraad!? Klopt het wel?

Wim schreef op zaterdag 8 mei 2021 om 13:04 | reageer
Hoi, zou je svp willen reageren op mijn vraag in mijn vorige reaktie?
Ben van plan om op korte termijn nieuw poging in t Ham te wagen

Erik schreef op zaterdag 8 mei 2021 om 21:40 | reageer
@Wim. Dat klopt zeker. De coördinaten zijn juist. De Hamweg heeft een zijpad ten zuidwesten van veld 1. Dat pad volgen tot aan het houten poortje rechts. Door het poortje en weer richting veld 1 lopen. Zo kom je er.

Willem schreef op zondag 9 mei 2021 om 13:01 | reageer
Hoi Erik,
Veldjes, pinksterbloemen gevonden. De vlinderz zag ik jammer genoeg pas toen ze opgewarmd gingen fladderen!
Vlg keer moet ik beter zoeken/kijken als ze nog "koud" zijn.
Bedankt voor je goeie tip!
(Hou me aanbevolen voor lokatie's👍👍

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

43.534 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts