Wat zijn de Nederlandse icoonfoto's?

zondag 24 februari 2013, 22:50 door Albert ter Harmsel | 5.940x gelezen | 4 reacties

Een foto. Soldaten die een vlag boven op een gebouw zetten: Russen op het Rijksdaggebouw, 1945. Een man met een boodschappentas voor een tank: Plein van de hemelse vrede, 1989. Een naakt meisje loopt angstig kijkend tussen andere kinderen en soldaten richting de fotograaf. Inderdaad: Vietnam, napalm.

Je herkent ze allemaal. Dit soort foto's worden icoonfoto's genoemd. Maar net als ik weet jij waarschijnlijk niet wanneer de laatste foto gemaakt is en twijfel je bij de tweede. Een foto kan dan wel meer zeggen dan duizend woorden, maar vertelt die foto wel de waarheid? Ik weet bij voorbeeld dat die foto van de Russen in scene is gezet.

De vragen

Martijn Kleppe heeft dit onderzocht. Hij liep stage bij World Press Photo en zag hoe 'de beste persfoto' werd gekozen. Die foto kreeg een grote symbolische waarde. Maar Martijn vroeg zich af waarom dat nu de beste persfoto was. Wat waren de argumenten om juist deze foto te kiezen?
Het promotieonderzoek dat Martijn Kleppe deed ging in op de vraag op basis van welke argumenten redacteuren van schoolboeken in Nederland hun keuzes maakten.

De antwoorden

Het eerste dat opviel bij de beantwoording van de waaromvraag was de rol van het geheugen. Redacteuren kiezen foto's die ze zichzelf herinneren. Ze herinneren zich die foto als symbool voor een bepaalde gebeurtenis en dus plaatsen ze die ook in het boek.

Het tweede aspect dat een rol speelt is de commercie: Een leraar beoordeelt een nieuw geschiedenisboek door er eerst een keer doorheen te bladeren. En dan kiest hij boeken die ook hij herkent. Een ander commercieel aspect is dat een leraar geen boeken kiest met foto's die zijn leerlingen (of zijn schoolbestuur) niet acceptabel vindt. De redacteur houdt daar ook al rekening mee.

De derde bevinding van het onderzoek: Als een lezer een foto ziet die hij herkent dan denkt hij dat het boek gezaghebbend is. En zo is de cirkel rond: Wat bekend is wordt gekozen, herkend en erkend als waar.

Mijnicoonfoto

Jouw eigen mening telt!

Als vervolg op het onderzoek heeft Martijn Kleppe een website gemaakt waarop je zelf kunt kiezen wat jouw eigen icoonfoto is voor een bepaalde gebeurtenis in de Nederlandse geschiedenis: mijnicoonfotos.nl

Op deze site kun je een mooi 'game' spelen waarbij je zelf bij een bepaalde gebeurtenis een foto kunt kiezen die volgens jou de icoonfoto is voor deze gebeurtenis. En als jouw keuze er niet bij staat kun je je eigen foto toevoegen. Aan het eind kun je een poster samenstellen met alle door jou gekozen foto's. Een aanrader!

Naast de site mijnicoonfotos.nl is er ook nog de site fotoleren.nl die vooral bedoeld is voor leraren in het primair en voortgezet onderwijs. Op deze site staan allerlei leuke manieren om foto's te gebruiken in je lessen.

En dan is er nog het boek van Martijn Kleppe dat volgende week uit komt; Canonieke incoonfoto's – de rol van (pers)foto's inde Nederlandse geschiedschrijving. 264 bladzijden voor 26 euro.

De informatie in dit artikel is grotendeels gebaseerd op een artikel van Stephan Bol in het Nederlands Dagblad van 23 februari 2013, pagina 4 en 5.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Albert is hobbyfotograaf.
Hij toont zijn foto's op Flickr.

4 reacties

Robert schreef op zondag 24 februari 2013 om 23:28 | reageer
Het zal ongetwijfeld mijn onhandigheid zijn (of een onwillig Google Chrome), maar de zorgvuldig ingedeelde poster met gekozen foto's was na "opslaan" volledig gemold, en ook niet meer terug te zien of te delen.

Het idee is leuk, dat wel.

Martijn schreef op maandag 25 februari 2013 om 16:48 | reageer
Dag Robert,
Dank voor je bericht. Erg leuk dat je de game hebt gespeeld maar er was dit weekend inderdaad een bug met de poster. Erg vervelend maar we werken eraan. Excuus!
Groet, Martijn

Robert schreef op maandag 25 februari 2013 om 18:20 | reageer
@ Martijn: Goed om te horen dat mijn onhandigheid 2.0 deze keer geen rol speelde

Ik ga later nog een keer een poging wagen.

Martijn Kleppe schreef op dinsdag 26 februari 2013 om 10:24 | reageer
Dag Robert,
De bug is eruit hoor dus je kunt nu gewoon weer je eigen poster maken. Zodra je op 'opslaan' klikt, krijg je een url te zien waar jouw poster staat. Tevens kun je de poster dan delen op alle social media, printen of rondmailen. Hopelijk komt je nu geen problemen meer tegen. Nogmaals excuses en veel speelplezier!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.166 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Wat zijn de Nederlandse icoonfoto's?

De vragen

De antwoorden

Jouw eigen mening telt!