Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Nando Harmsen

Wat is het beste: een balhoofd of een 3-wegkop

vrijdag 29 december 2023, 15:51 door | 1.670x gelezen | 15 reacties

Een statief is onmisbaar wanneer het op stabiliteit aankomt. Het voorkomt dat je camera beweegt tijdens het maken van een foto. Er zijn een aantal manieren om je camera op statief te zetten. Een balhoofd is het meest gebruikte. Of is een 3-wegkop beter?

Laat ik vooraf al aangeven dat het niet zomaar een kwestie is van wat beter is. Het belangrijkste is, dat je camera stabiel en zonder risico op beweging vaststaat op een statief. De keuze tussen een balhoofd of een 3-wegkop is afhankelijk van hoe jij je statief gaat gebruiken.

In feite is de keuze heel eenvoudig. Een 3-wegkop is gericht op heel nauwkeurig werken en instellen. Een balhoofd is gericht op snel en flexibel werken en instellen.

Nando balhoofd of driewegkop

Een 3-wegkop is groot, zwaar en vergt tijd om goed in te stellen. Maar dat kan dan ook uitermate nauwkeurig.

Is het nodig om heel nauwkeurig te werken? Is het belangrijk dat je camera tot op de millimeter gepositioneerd moet worden? Dan is een 3-wegkop perfect voor je.

Het vergt relatief veel tijd om de camera precies op de goede positie te plaatsen. Je moet ook een redelijk fors statief hebben om die stabiliteit te handhaven, want een 3-wegkop is vaak groot en zwaar. Staat het allemaal opgesteld en ingesteld, dan blijft het ook perfect zo staan.

Nando balhoofd of driewegkop 5

Een klein en compact balhoofd. Een goede kwaliteit houdt de camera perfect op zijn plek. Het is snel in te stellen, maar moeilijk om nauwkeurig in te stellen.

Ben je echter veel op pad, en draag je je statief overal mee heen? Dan is een 3-wegkop veel te groot en zwaar. Zeker op reis neemt een 3-wegkop veel ruimte in. Tenzij het essentieel is voor je fotografie, is een balhoofd wellicht een betere keuze.

Een balhoofd is vaak compacter van vorm, maar vooral ook lichter (hoewel er ook zware uitvoeringen zijn). Je neemt een balhoofd veel makkelijk mee op reis, of tijdens een wandeling.

Behalve het kleinere formaat, waardoor je ook lager bij de grond kan komen, is een balhoofd ook sneller in te stellen. Je hebt maar één knop of hendel om de camera in alle richtingen te bewegen. Je stelt het in een fractie van een seconde in.

Nando balhoofd of driewegkop 3

Een 3-wegkop naast een compact (maar goed) balhoofd, en een balhoofd in een zware uitvoering. Zelfs die laatste is kleiner dan een 3-wegkop.

Het nadeel van een balhoofd is vaak het gebrek aan nauwkeurigheid. Dat betekent dat het lastig is om een camera perfect horizontaal te krijgen, of om heel nauwkeurig te richten. Met name bij macrofotografie speelt dit een grote rol.

Hou er wel rekening mee dat een klein balhoofd minder geschikt is voor grote en zware camera's. Je moet het formaat balhoofd kiezen dat geschikt is voor jouw camera en objectief. Een goed balhoofd werkt fantastisch, maar is vaak ook duur.

Nando balhoofd of driewegkop 4

Een zwaargewicht onder de balhoofden, voldoende voor 40 kilogram te kunnen dragen in elke positie.

Zowel een balhoofd of 3-wegkop zijn fantastisch in gebruik, maar ze hebben elk een eigen doel. Maak een keuze naar gelang jouw gebruik van het statief.

Ik wil nog als laatste de schommelkop benoemen. Dit is een derde soort statiefkop, die uitsluitend geschikt is voor grote en zware teleobjectieven en superteleobjectieven. Gebruik je dergelijke objectieven, dan is dat de beste keuze voor jou.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Nando Harmsen

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

15 reacties

  1. Mac
    Mac schreef op dinsdag 2 januari 2024 om 08:22  | reageer

    Kleine aanvulling.
    Een normale 3 wegkop kan je niet op de millimeter nauwkeurig afstellen, ook deze hebben last van zakken nadat je hem hebt vastgezet. Wil je echt op de millimeter nauwkeurig instellen, dan moet je naar een geared head toe. Deze zijn vaak in de 3weg uitvoering, maar zijn ook als balhoofd te krijgen.

  2. Nando
    Profiel Nando schreef op woensdag 3 januari 2024 om 14:10  | reageer

    De 3-wegkoppen die ik voor dit doel thuis gehad heb hadden echt geen last van inzakken. Die konden op de millimeter ingesteld worden en gingen nergens heen.
    Een geared balhoofd heb ik nog nooit gezien. Kan je een link geven naar een dergelijk balhoofd?

  3. Henri
    Profiel Henri schreef op woensdag 3 januari 2024 om 16:23  | reageer

    De Canon met TS 17mm rechts op je eigen foto met 3 koppen naast elkaar is een geared 3-D kop. Het is een Manfrotto. Kijk maar eens in hum catalogus.....

  4. Donald Willemsen
    Donald Willemsen schreef op dinsdag 2 januari 2024 om 11:31  | reageer

    Nando, medewerkers van Photofacts en lezers allereerst de beste wensen voor het nieuwe jaar. Met veel interesse heb ik bovenstaand artikel gelezen. Dank voor de tips.
    Een aantal jaren geleden kocht ik een tripod van Redged compleet met balhoofd. Ik had altijd het probleem met het 'doorzakken' na het instellen, waardoor het precies instellen gewoon niet lukte. Ik kreeg het advies een ander balhoofd te kopen met een grotere bal die beter geklemd kon worden. Het werd een vrij zwaar balhoofd van Sirui. Het probleem van het 'doorzakken' was daarmee opgelost.
    Mijn eigen stabiliteit is in de loop der jaren ook een probleem geworden en toen dacht ik dit te kunnen oplossen door ook een monopod te gaan gebruiken. Dat is minder zwaar dan altijd een tripod te moeten meeslepen. Ik kocht een Carbon monopod van Sirui die uitklapbare pootjes heeft zodat die zelfstandig kan staan en plaats daar dan mijn Sirui balhoofd op. Het effect is wel dat het balhoofd zwaarder aanvoelt dan de monopod. Doordat de monopod aan de onderzijde uitklapbare pootjes heeft, zit er aan die pootjes ook een balhoofd. Het is niet verstandig om dan de portretstand te gebruiken door het kantelen van het balhoofd. De camera komt dan 'naast' de monopod te hangen waardoor er geen stabiliteit meer is. Bij een tripod kan dat ook gebeuren. Om dat probleem op te lossen heb ik me een L-bracket aangeschaft en staat de camera nu altijd precies midden op de monopod of op de middenzuil van de tripod.

  5. Henri
    Profiel Henri schreef op dinsdag 2 januari 2024 om 18:01  | reageer

    Ben het niet helemaal eens met de stelling dat een balhoofd veel kleiner en lichter zou zijn dan een 3-wegkop.
    Zowel bij de 3-wegkoppen als bij de balhoofden is er enorme keuze tussen grootte, gewicht, uitvoering en gebruikt materiaal.

    Zoals Donald Willemsen hierboven al aangeeft zijn er inderdaad lichte, kleine balhoofden, maar daar is nauwelijks mee te werken omdat de camerapositie verandert zodra je het balhoofd vastdraait en vervolgens loslaat. Alleen de grote, zware en dus dure balhoofden hebben er geen of bijna geen last van.....

    Ik gebruik zowel een 3-wegkop als een balhoofd.
    Elk heeft zo zijn voordelen: met een balhoofd is het een heel avontuur om de horizon echt horizontaal te krijgen, om daarna de uitsnede nog aan te passen. Altijd verschuift de boel wel zodat de horizon scheef komt te staan.

    Voor landschapsfotografie en alles wat nauwkeurig moet gebruik ik een 3-wegkop (oftewel 3-D kop). Je kunt dan eerst de horizon netjes recht zetten en vervolgens kun je de camera voorover of achterover verstellen zonder dat de horizon scheef komt te staan. Ook nog wat 'pannen' lukt nog, mits je het statief netjes waterpas hebt gezet met het in het statief ingebouwde waterpasje.

    Het balhoofd is fijn bij actiefoto's of portretten: je bent veel sneller dan met de 3D-kop.

    Conclusie: koop zowel een 3-wegkop als een balhoofd. En bezuinig hier niet op want dat leidt onherroepelijk tot ergernis....
    Je werkt veel fijner met je statief wanneer alles soepel en lekker werkt: dan komt je statief veel vaker uit de kast!

  6. Nando
    Profiel Nando schreef op woensdag 3 januari 2024 om 14:07  | reageer

    Of je balhoofd nog verdraait na het of tijdens het vastzetten heeft in veel gevallen met de kwaliteit van het balhoofd te maken, en niet de grootte van de bal. Ik weet dit uit ervaring.

    Ik werk vele jaren met een balhoofd en heb nog nooit problemen gehad met het waterpas zetten of nauwkeurig positioneren.

    Tijdens mijn workshops en masterclasses zie ik de deelnemers vaak rommelen met statief en balhoofd. Het is vaak onervarenheid, en aan de verkeerde knoppen draaien waardoor het instellen een ellende wordt. Daarbij kan je natuurlijk op je klompen aanvoelen dat een goedkoop balhoofd (ik zie goedkoop als minder dan 150 euro) niet zo goed werkt als een goed balhoofd.

    Ik zou niet snel het advies geven om beiden te kopen. Dat hangt helemaal af van je fotografie, de onderwerpen die je fotografeert, en onder welke omstandigheden. Ik zou mijn balhoofd voor geen goud willen omwisselen met een 3-wegkop.

  7. Henri
    Profiel Henri schreef op woensdag 3 januari 2024 om 16:32  | reageer

    Tsja, het is een keuze: ik werk met zowel een Balhoofd als met een 3-wegkop. Voor de meeste klussen vind ik de 3-weg gewoon prettiger.
    En waarom zou je geen 2 koppen kopen? Voor allerlei foto-opdrachten gebruik je ook verschillende objectieven, toegesneden op klus en situatie en op wat je wilt bereiken.....
    Wanneer je overigens op de site van DPReview de test over de balhoofden opzoekt zul je zien dat er vrijwel geen één balhoofd is dat geen verschuiven kent nadat je het hebt vastgedraaid. Dat is ook mijn ervaring. Zeker met een zwaar objectief zoals de Canon TS-E 17mm F/4.0L op de foto hierboven gebeurt het gewoon......

    Een geared 3-D kop is eigenlijk een 3-wegkop met een tandheugel zodat je de 3 verstelrichtingen met een draaiknop exact kunt verstellen en vervolgens vergrendelen. Ze worden vooral voor architectuur gebruikt. (klopt dus aardig met het gemonteerde Canon TS 17mm objectief van de foto's)

  8. Paul Lefevere
    Paul Lefevere schreef op dinsdag 2 januari 2024 om 19:05  | reageer

    Ik ben indertijd ook begonnen met een balhoofd. Het probleem daarbij is het werken met langere objectieven. Wanneer je de hoofdschroef lost, moet je de camera altijd goed moet vasthouden, wil je vermijden dat het objectief tegen het statief aan knalt. Zoals in het artikel beschreven staat, gebruik ik het balhoofd bij voorkeur op reis. Daarom werk ik al jaren met een schommelkop. Eénmaal juist in balans afgesteld, blijft de camera, zelfs met lange zoomlens, bij het lossen altijd in evenwicht. De camera kan heel vlot in horizontale en verticale richting worden versteld. Met een langer objectief beschik je al gauw over een voet(je) onderaan het objectief, dat ervoor zorgt dat gemakkelijk van landscape- naar portretstand kan worden omgeschakeld. Maar wanneer de camera (met korter objectief) zelf op de schommel gemonteerd wordt, moet je met een L-bracket werken om vlot te kunnen omschakelen.

  9. Paul Lefevere
    Paul Lefevere schreef op woensdag 3 januari 2024 om 09:48  | reageer

    Zoals Mac schreef is er inderdaad een verschil tussen een geared head en eenvoudige 3-wegkop. Visueel is het grootste verschil dat de geared head op elke as draaiknoppen heeft, de 3-wegkop heeft 2 (uitzonderlijk 3) handgrepen die moeten aangedraaid worden om de camera te fixeren. De knoppen op de geared head zijn zo ontworpen dat je er snel kan mee verstellen maar ook nauwkeurig kan instellen. Na verstelling hoef je geen assen meer te fixeren.

  10. Nando
    Profiel Nando schreef op woensdag 3 januari 2024 om 13:28  | reageer

    De kop in mijn foto's is toch een 3-wegkop? Of is dat dan een geared kop?
    Zover ik weet heeft een 3-wegkop altijd 3 draaikoppen, voor elke as een. Vandaar de naam.
    Misschien kan je het toelichten?

  11. Henri
    Profiel Henri schreef op woensdag 3 januari 2024 om 16:36  | reageer

    Ook de eerste foto bij je eigen artikel is een geared head.

    De ondertiteling "Een 3-wegkop is groot, zwaar en vergt tijd om goed in te stellen. Maar dat kan dan ook uitermate nauwkeurig." is wat tendentieus, want op die foto staat zo ongeveer de grootste en zwaarste 3-wgkop die er te koop is......

  12. Paul Lefevere
    Paul Lefevere schreef op woensdag 3 januari 2024 om 15:42  | reageer

    Hallo Nando:
    De afbeelding die jij toont is inderdaad een driewegkop, maar wel een "gear" versie.
    https://www.cameranu.nl/nl/p2394725/benro-gd3wh-precision-geared-3-weg-kop

    "Gear" houdt in dat er voor de verstelling van de as gebruik gemaakt is van een worm en een wormwiel. Uit de constructie volgt dat die as automatisch vast staat.

    Hier de afbeelding van een gewone driewegkop, die tevens volgens 3 assen kan worden ingesteld.
    https://www.cameranu.nl/nl/p2211605/benro-hd2a-arca-swiss-3-weg-statiefkop

    In de meeste uitvoeringen heeft die 2 handgrepen, één voor de "tilt"-beweging en één voor de "roll"-beweging. Door de handgreep aan te draaien, klem of los je die as. Op de "pan"-beweging staat dan enkel een knop om vast te zetten en te lossen. Dit is het type van de kop dat vaak in goedkopere kits meegeleverd wordt .
    Tilt: van boven naar beneden;
    Pan: van links naar rechts;
    Roll: roterende beweging van de camera.
    Op bepaalde driewegkoppen kan op elk van de drie assen een handgreep staan:
    https://www.kamera-express.be/manfrotto-229-3d-super-head

  13. Mac
    Mac schreef op donderdag 4 januari 2024 om 08:19  | reageer

    Dit een geared balhoofd. Hij werkt als gewoon balhoofd, maar laatste millimeters kan je uiterst nauwkeurig afstellen
    https://www.leofoto.eu/nl/ballhead-lh-40gr-geared-panning-clamp.html

    Dit is een 3-weg geared head
    https://www.benro.nl/ida-Foto_FotoStatiefkoppen_BalhoofdGD_GD3WH_Geared-head-drieweg-statiefkop#menu

    En dit is een gewone 3-weg kop
    https://www.benro.nl/ida-Foto_FotoStatiefkoppen_BalhoofdHD_HD3A_3-Weg-Hoofd-arca-swiss-Driewegkop#menu

    Het verschil tussen de geared en een gewone 3 wegkop is, is daj bij de 3-wegkop je een as losdraait, hem beweegt en dan weer vast zet. Bij de geared versie waneer je aan de knop draaid, dan draaid de as meteen. en zodra je loslaat staat hij meteen vast, omdat hij nooit los is geweest. Je draait hem over schroeven, dus zeer precies
    En voor videografen zijn er zelfs geared heads in omloop die op electromotoren draaien.

  14. Donald Willemsen
    Donald Willemsen schreef op donderdag 4 januari 2024 om 10:21  | reageer

    Wil je een geared head? Voor de prijs hoef je het niet te laten vrolijk
    Zie bv: Arca Swiss D4 Classic

  15. Nando
    Profiel Nando schreef op maandag 8 januari 2024 om 09:59  | reageer

    Ik dank jullie voor de reacties op het verschil tussen 3-wegkop en geared kop.
    Dat is duidelijk nu.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Creatieve Technieken met Bart Siebelink
Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic
Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.163 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord