Leer het gedrag van de belichtingsmeter

maandag 1 september 2025, 16:32 door Nando Harmsen | 113x gelezen | 0 reacties

Voor elke foto moet de hoeveelheid licht gemeten worden. Met de lensopening en de ISO-waarde die ingesteld is volgt daar een sluitertijd uit. Leer hoe je camera licht meet, en waar valkuilen zitten.

Moderne camera's hebben vaak drie of vier verschillende lichtmetingen. Die bestaan ruwweg over een gemiddelde meting over het hele beeld, een gemiddelde over een klein deel van het beeld, of een gemiddelde meting op een kleine spot.

De lichtmeetmethoden van Canon. Je kan ze gebruiken, maar leer eerst het gedrag van je belichtingsmeter. Eerst leren lopen voor je gaat rennen.
Daar zijn verschillende namen voor, en er zijn soms variaties op. Ik onderscheid voor het gemak drie soorten. Van groot naar klein is dat gemiddelde meting, deelmeting en spotmeting.

Deelmeting en spotmeting voeren een meting op een klein deel van het beeld uit. De rest er omheen wordt niet gemeten en doet niet mee. Daarmee kan je heel plaatselijk een meting doen.

Het grote nadeel is, dat het heel belangrijk is dat het deel of spot waarin gemeten wordt op exact de juiste plek zit. Wijk je maar een geringe hoeveelheid uit, dan zit je meting er misschien al naast. Dit kan voor onvoorspelbare resultaten zorgen.

Spotmeting meet een extreem klein deel van het beeld. Hou de spot wel op je onderwerp, anders zijn de resultaten onvoorspelbaar.
Wil je licht meten goed onder de knie krijgen, en leren om te anticiperen op bepaalde lichtsituaties, dan is het advies van mij om gemiddelde meting te gebruiken. Ik gebruik deze altijd en weet wanneer ik moet compenseren.

Als je weet dat de lichtmeting gemiddeld is over het hele beeld, dan kan je in één oogopslag inschatten of dat correct is. De hoeveelheid lichte en donkere delen in het beeld zijn dan ongeveer gelijk. Ongeveer inschatten is voldoende.

Zijn er meer donkere delen dan lichte, dan weet je dat de lichtmeting de belichting te lang zal maken. De foto wordt te licht. Hoe meer donkere delen er zijn, hoe lichter. Dan compenseer je door korter te belichten.

Voor deze foto is er heel bewust 1 2/3 stop onderbelicht omdat anders de lichtbaan in de foto overbelicht zou zijn. Ik wist dit vooraf omdat ik zie wat er gemeten gaat worden.
Zijn er meer lichte delen dan donkere, dan zal de lichtmeter de belichting te kort maken. De foto wordt te donker. Hoe meer lichte delen er zijn, hoe donkerder de foto wordt. Je compenseert dit door de belichting langer te maken.

Het overgrote deel van het beeld is lichte lucht. Omdat ik een gemiddelde meting gebruik weet ik voordat ik de camera richt al dat ik moet overbelichten om een silhouet te voorkomen.
Hoeveel korter of langer belicht moet worden hangt af van verhouding tussen donker en licht. Is er ruwweg 3/4 van het beeld lichter, dan kan je één stop langer belichten. Is er nog meer lichter, kies dan twee stops. Voor donker werkt het de andere richting op.

Hierin moet je oefenen, en je moet het leren zien. Veel doen is de sleutel tot succes, en bovendien heb je het LCD-scherm om het resultaat direct te beoordelen.

Door vast te houden aan die gemiddelde meting over het hele beeld, leer je de lichtsituatie inschatten. Je leert anticiperen en al belichtingscompensatie te gebruiken aan de hand van wat je in beeld hebt.

Een onbewerkte foto. Half licht en half donker. Belichtingscompensatie is niet nodig. Met meer lucht in beeld wel. Net als er meer grond in beeld zou zijn.
Het maakt hierbij natuurlijk helemaal niet uit of je de manual belichtingsinstelling gebruikt, of een deel van het instellen aan de camera overlaat. In manual pas je handmatig de sluitertijd aan, in (bijvoorbeeld) diafragmavoorkeuze gebruik je de belichtingscompensatieknop.

Wat je ook gebruikt, je hebt even veel controle over de belichting en het eindresultaat is exact hetzelfde. maar het belangrijkste is, leer hoe je belichtingmeter reageert op het licht dat aanwezig is.

De cursus aan de slag met belichting

In de cursus Aan de slag met belichting vertel ik alles over het bereiken van een goed belichte foto.

Je leert hoe je op de beste manier een goede belichting kunt bereiken, waar je op moet letten, en welk gereedschap je ter beschikking hebt. Je vind de cursus op Photofacts Academy.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

0 reacties

Er zijn nog geen reacties op dit artikel.
Deel als eerste jouw mening over dit onderwerp!

Deel jouw mening

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

43.327 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Leer het gedrag van de belichtingsmeter