Vergane glorie: Van Gendthallen te Amsterdam

woensdag 30 maart 2011, 21:40 door Casper de Graaf | 16.322x gelezen | 14 reacties

Afgelopen woensdag ben ik naar de Van Gendthallen geweest te Amsterdam. Ik maakte een fotoreportage, in zowel praktische als beschouwende zin.

De Van Gendthallen op eiland Oostenburg te Amsterdam, ook bekend als de Werkspoorhallen, zijn in de periode 1897-1905 gebouwd door architect-ingenieur A.L. van Gendt, in opdracht van Werkspoor. Aanleiding voor de bouw van de hallen was een mammoetorder uit Zuid-Afrika die Werkspoor in de wacht had weten te slepen voor de bouw van veertig locomotieven en vierhonderd goederenwagons.

Vanaf 1902 werden in de hallen in licentie dieselmotoren en vervolgens scheepsdieselmotoren vervaardigd. De eerste drie hallen deden dienst als ketelmakerij en gieterij. De vierde hal werd later gebouwd, in 1903, en deed dienst als locomotiefstelplaats. De vijfde en laatste hal werd in 1905 gebouwd en deed dienst als turbinestelplaats. De Van Gendthallen zijn in 2001 uitgeroepen tot rijksmonument, op grond van hun grote historische, architectonische en stedenbouwkundige waarde.

Hal 4


Installatiewerk?
De vijf hallen omvatten in totaal een grootte van vijftienduizend vierkante meter. De hallen zijn authentiek en kennen een sterk industrieel karakter. De originele constructie is nog goed zichtbaar. De hallen kennen diverse historische details en kenmerken, zoals wachttorens en oude hijskranen.

Historie Oostenburg

Het eiland Oostenburg werd rond 1660, samen met de eilanden Kattenburg en Wittenburg, aangeplempt in het IJ. De aanleg vond plaats in het kader van een grote stadsuitbreiding, de Vierde Stadsuitleg waarbij de havenindustrie oostwaarts werd opgeschoven. Op Kattenburg kwamen de werven en het magazijn van de Admiraliteit van Amsterdam.

Oostenburg werd ingericht als terrein van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) die hier scheepswerven, pakhuizen, kantoren, lijnbanen, en een kolossaal magazijn liet bouwen. Op Wittenburg tenslotte, gelegen tussen Kattenburg en Oostenburg, kwamen particuliere werven en woningen van scheepstimmerlieden.

Ook na de opheffing van de VOC in 1795 bleef Oostenburg een industriegebied. Op de oude terreinen van de VOC richtte de Amsterdamse ondernemer Paul van Vlissingen tezamen met Abram Dudok van Heel één van de eerste moderne industriële bedrijven van Amsterdam op, de 'Koninklijke Fabriek ter vervaardiging en herstelling van stoom- en andere ijzer- en kolenwerktuigen'.

De fabriek was voortgekomen uit een reparatiewerf voor stoomschepen van de Amsterdamsche Stoomboot Maatschappij die ook door Van Vlissingen was opgericht. In 1891 ging de fabriek failliet, maar kende al spoedig een doorstart als de Nederlandsche Fabriek van Werktuigen en Spoorwegmaterieel, later vooral bekend onder de naam Werkspoor. In 1954 fuseerde Werkspoor met de machinefabriek Stork in de Verenigde Machinefabrieken VMF.


De grootte van hal 1


The A-Team was er ook

Kenmerken Van Gendthallen

In 1922 werden de hallen 4 en 5 door brand deels verwoest. Bij de herstelwerkzaamheden onder leiding van de architect-ingenieur G.J. Langhout werd de vijfde hal doorgetrokken tot een lengte gelijk aan die van de andere hallen. De drie in 1897 gebouwde hallen langs de Wittenburgervaart worden elk door een zadeldak met lichtkap overdekt.

De middelste hal is breder en hoger opgetrokken dan de flankerende hallen waardoor het geheel enigszins doet denken aan een middeleeuwse basilica. Dit beeld wordt nog versterkt door de gevelgeleding en detaillering, ontleend aan de romaanse bouwkunst.

Ook de vierde hal. die zich voornamelijk door grotere breedte en een geknikte gevel van het oudere drietal onderscheidde, werd in een quasi-romaanse stijl opgebouwd. In de architectuur van de vijfde hal kondigt zich echter een nieuwe, zakelijke stijl aan waarbij afstand werd gedaan van detailleringen in historische stijl.


Vervallen toegangsdeuren


Vergane glorie

Fotografie

De hallen lenen zich uitstekend voor fotografie. De typische urban look zal menig fotograaf aanspreken. De vervallen en verlaten delen van de hallen doen bijna mystiek aan. Ik kon vrij door de hallen lopen, die anders afgesloten zijn of worden verhuurd. Momenteel is er een hal in gebruik als autowerkplaats, een ander deel wordt gebruikt voor botenverhuur, al waren er weinig boten te zien.

Je kan makkelijk verdwalen in de groot opgezette hallen die ieder een lengte hebben van 155 meter. Zowel buiten als binnen is er voldoende te fotograferen en in combinatie met het mooie zonnige weer zorgde dit voor een prachtige lichtinval.


Kapotte ramen


Prachtig licht
Ik had deze dag mijn volledige gear meegenomen en schoot de meeste foto's met de Sony 18-70mm (moet deze nog verkopen, wil de 16-80mm van Carl Zeiss hebben), de Minolta 35-70mm f/4 en de Canon 10-22mm op een 50D body. Ik gebruikte voornamelijk een vrij laag diafragma, rond de f/5 - f/8.

Qua compositie was het mooi spelen met de constructies van de hallen. Daarnaast kon ik de aanwezige oldtimers en diverse andere oude elementen goed gebruiken als object en voorwerp.

De hallen vormen een uitstekende locatie voor iedere fotograaf die van urban fotografie houdt. Ook zijn de hallen, mitst toegankelijk, zeer geschikt voor portretfoto’s. Voor een uitgebreidere galerij van de foto's kan je ook op mijn site kijken.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Casper is een enthousiast fotograaf en vormgever, die naast zijn werk in de communicatie en marketing graag de wereld om hem heen portretteert en visualiseert. Hij fotografeert al zijn hele leven met Sony en maakte in 2016 de overstap naar de systeemcamera. Casper is ook te volgen op Instagram!

14 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Doe mee aan de Redline Challenge van Canon

  door Nando Harmsen

• 

  Het Perfecte Plaatje; Paroolfotograaf en Waylon

  door Elja Trum

• 

  Oded Balilty neemt Cheap Camera Challenge aan

  door Michelle Peeters

• 

  Norman Parkinson op PAN Amsterdam

  door Michelle Peeters

• 

  Canon zoekt avonturiers voor Noordkaap Challenge 2018

  door Michelle Peeters

• 

  Canon en ADE bieden beeldmakers een nieuw podium

  door Michelle Peeters

Toon alle artikelen binnen Persoonlijk