Creatief fotograferen of de getreden paden bewandelen?
donderdag 15 april 2010, 21:11 door Johannes Klapwijk | 12.480x gelezen | 18 reactiesDankzij het recente artikel van Ton lijkt er tussen een aantal mensen de discussie te ontstaan over creativiteit in fotografie. Is een technische registratie geen goede foto als er geen 'originaliteit' in zit? En wat is originaliteit? Dat zijn nogal grote vragen waar ik geen antwoord op ga geven. Maar de discussie over wat maakt een foto goed en hoe kun je betere beelden maken heeft mij altijd al geboeid. Dus zo maar een artikel om deze discussie eens proberen te voeren in de hoop te inspireren en geïnspireerd te worden.
Wat ik me soms wel afvraag: is het nog wel mogelijk om echt creatieve foto's te maken? Om even in mijn interesse gebied te blijven: in Nederland word er al tientallen jaren ongelofelijk intensief door enorme groepen hobbyisten vogels gefotografeerd. Kijk voor de grap eens op birdpix en je ziet dat er op dagbasis zeker 20 foto's bij gepubliceerd worden, wat zeker zal betekenen dat er elke dag honderden vogelfoto's worden genomen. En nou moet ik eerlijk zijn, ik vind dat een groot deel van de fotografen en ikzelf daar vaak bij veel hetzelfde doen. Maar ook al is 95% van de foto's een technisch goed portret van een vogel, meer dan dat word het vaak niet. Natuurfotografen lijken tevreden te zijn als het onderwerp scherp en groot op de plaat staat.
Persoonlijk zoek ik bij mijn foto's naar net even dat ietsie meer: sfeervol tegenlicht bijvoorbeeld. Zo ben ik erg blij met het onderstaande plaatje. Er staan op birdpix honderden foto's van een grutto op een paal, maar daarvan is 95% met licht in de rug gefotografeerd. Dus de combinatie van het tegenlicht, het gouden randje en het adem wolkje maken dit voor mij een topper die creatief en origineel is.. Maar uiteraard ben ik toch niet de eerste persoon die een grutto met tegenlicht fotografeert, dus ben ik echt baanbrekend bezig? Niet echt.
Dus moet je dan een stapje verder gaan? Wanneer ik in deze foto een flink aan de curves trek ontstaat een veel hoger contrast waarbij het gouden randje en de ademwolk beter uitkomen. Het plaatje word spectaculairder. Is dat dan creatief? Persoonlijk vind ik dat ook wel een goedkope manier om je foto 'beter' te maken.
Maar als je dan weer de mogelijkheid hebt om met grote contrasten foto's te maken, zoals bij het onderstaande visdiefje dan is het voor mij weer een ander verhaal. Het contrast tussen water en land geeft goede mogelijkheden die je creatief kunt benutten.
Persoonlijk vind ik in dit artikel de eerste grutto het mooist. Sfeervol, natuurgetrouw en dankzij een iets creatievere benadering dan de meesten vogelfotografen (ik was bewust op zoek naar een tegenlichtbeeld en heb hier echt voor gekozen) vind ik hem een klein beetje boven het gemiddelde portretje uitschieten. Het visdiefje vind ik persoonlijk te extreem van kleur, ook al was het echt zo.
Ik ben benieuwd hoe de lezers van dit weblog tegen de foto's aankijken. Ik hoor ook graag de mening van mensen die niets met natuurfotografie hebben, wat valt er inhoudelijk over de foto's te zeggen? Wat zou er beter / creatiever kunnen?
Cursus Herfst- en Macrofotografie
Heb je zin om ook eens een poging te wagen om met herfst- of macrofotografie aan de slag te gaan? Ik denk dat mijn cursus herfstfotografie en cursus macrofotografie voor Photofacts Academy een hele mooie start kan zijn en volop kan inspireren om zelf het veld in te gaan en mooie macrofoto's te maken.Over de auteur
Johannes Klapwijk heeft zich al een jaren intensief toegelegd op natuurfotografie. In het voorjaar en de zomer ligt de nadruk op macrofotografie. Maar ook grotere onderwerpen binnen de natuurfotografie boeien: van vogels tot landschappen.
Johannes verzorgt ook workshops in natuurfotografie.
18 reacties
-
Mark schreef op donderdag 15 april 2010 om 21:26 | reageer
Ik las dit stuk en ik kende het probleem. Het meeste (niet alles) is wel eens gedaan. Daarom is het lastig iets creatiefs of vernieuwend te maken.
Zelf ben ik van mening dat een foto creatief is als men daarbij hun eigen grenzen verleggen en daarbij resultaat halen waarbij zij blij zijn. Om even jouw visdiefje als voorbeeld te nemen: Als je altijd gewent bent om je vogeltje goed/correct te belichten en je nu bovenstaand resultaat haalt en daarmee blij bent, dan ben je in mijn ogen creatief bezig. Mits je het resultaat wel bewust haalt en niet per ongeluk omdat je belichtingsmeter van slag was.
Verder op jouw foto's: Leuke en voor mij vernieuwende foto's. Mijn ouders hebben een handel in vogelboeken (ja dat bestaat...). Daarom zie ik nog wel veel dezelfde soort foto's voorbij komen van vogels. Deze zul je niet zo snel in een boek zien staan. Onterecht want ik vind ze schitterend! -
Henny schreef op donderdag 15 april 2010 om 21:45 | reageer
Johannes, ik deel jouw visie op creativiteit volledig. Zoals je weet heb ik de discussie in dat vorige artikel gevolgd(eigenlijk aangesticht). Ik ben zelf geen natuurfotograaf(meer), maar ik heb jouw portfolio bekeken en dat is nou precies wat ik versta onder creativiteit.
Out of the box denken, een bepaald beeld in je hoofd hebben en dat uitwerken en een eigen stijl hebben. Dat maakt voor mij een échte fotograaf. Er is niks mis met een foto bewerken om dat idee in je hoofd te versterken, maar ook zoals je hier aangeeft vind ik foto 1 veel mooier. Het is voor mij een kwestie van een bepaalde sfeer en gevoel creëren en dat kan op talloze manieren gedaan worden. Het blijft natuurlijk een kwestie van smaak, ik heb bij mezelf ook veel verschillende trends gezien en het vinden van een eigen stijl is erg moeilijk. Een (succesvolle)professionele fotograaf weet overigens ook hoe belangrijk het is om die eigen creatieve stijl te hebben En natuurlijk is er al heel veel gedaan en zal er altijd wel een fotograaf zijn die iets doet wat op jouw werk lijkt, maar ik denk dat er altijd genoeg ruimte blijft om enigszins uniek te zijn... -
rbrt schreef op donderdag 15 april 2010 om 21:47 | reageer
Johannes, als follow-up op je reactie bij het verhaal van Ton en dit artikel: ik vind foto's interessanter als ze een interpretatie zijn, niet slechts een registratie.
Een interpretatie vertelt meer over wat je als fotograaf zag, voelde of wil overbrengen. Dat maakt het wat spannender. En dat is ook best mogelijk zonder over-the-top bewerkingen of zelfs de noodzaak de allereerste te zijn die het op die manier doet.
Zoals eerder gezegd: ik heb niks, met macro- of natuurfotografie. Des te leuker is het dan toch als een natuurfotograaf mij wel met een beeld weet te verrassen of een gevoel over kan brengen. Vaak omdat men meer als vormgever heeft gekeken dan als fotograaf. Lijnen, vormen, kleuren die mooi matchen of juist een prachtig contrast vormen. Daar zit 'm voor mij de creativiteit in.
Van deze 3 foto's vind ik dus de derde mooi als interpretatie. De vogel is er het minst duidelijk op te zien (dus geen pure registratie), maar het doet mij meteen denken aan een mooi zonnig moment aan de waterkant. Ik zou best op die plek willen zijn om even rust te vinden. Toch veel interessanter als je foto bij de kijker zo'n gevoel oproept? -
Niels schreef op donderdag 15 april 2010 om 21:47 | reageer
Persoonlijk ben ik van mening dat fotografie zo baanbrekend en creatief als als je het zelf wilt maken. De ene doet dat via natuurfotografie, de andere doet dit graag op een circuit waar raceauto's voorbij scheuren. De volgende doet het met zijn Iphone, en de ander weer met een 5D met de meest mooie lenzen.
Tevens komt daarbij ook nog eens een stuk smaak en persoonlijke voorkeur om de hoek kijken. Je hoeft ook niet van alle typen fotografie te houden is mijn mening. Wel kan je van alle soorten van fotografie die je ziet op dit forum (en wellicht andere) heel veel leren, en dit zo toepassen in de door geliefde tak van sport.
Om terug te komen op je vraag: Ben ik baanbrekend bezig? Nou, Johannes persoonlijk vindt ik wel. Het wiel is nu eenmaal al uitgevonden dus je bent inderdaad vast niet de 1e die een grutto met tegenlicht vastlegd.
Neemt niet weg dat ik het een prachtige foto vindt (de "ongecurvde" versie) op de manier waarop je dit hebt vastgelegd.
Ongetwijfeld zullen er mensen zijn die dit niet speciaal of baanbrekend vinden. Maar hetgene wat zij bijvvorbeeld met een schaars gekleed model onder de verf en veren in de studio fotograferen vindt een ander weer niks. (wat voor hun doen weer baanbrekend kan zijn) -
-
libeco schreef op donderdag 15 april 2010 om 22:51 | reageer
Baanbrekend, creatief? Net zulke vage termen als 'een mooie foto'. Voor iedereen zal dit wat anders betekenen. Je zult altijd de vraag moeten stellen: voor wie maak ik de foto? Voor een ander? Dan zul je rekening moeten houden met de voorkeuren van een ander. Voor jezelf? Dan moet je vooral doen wat je zelf wilt.
Als je dat creatief wilt noemen, ga je gang. Maak je een foto voor een ander en vindt die persoon de foto niet creatief genoeg, dan is er blijkbaar een verschil van mening.
Kortom, creatief, baanbrekend, mooi... allemaal termen die een betekenis hebben die voor ieder anders is. -
Johannes Klapwijk schreef op donderdag 15 april 2010 om 23:57 | reageer
Hey... vooral heel leuk om te horen dat je niet perse de eerste of echt origineel hoeft te zijn om toch creatief te zijn. Ik ben het eens met het idee dat vooral goed nadenken over hoe je een bepaald beeld vast wilt leggen en meer doen dan registreren een vorm van creativiteit is. Dit kan dan mooie beelden opleveren die tot de verbeelding spreken
Zeker leuk ook om te horen dat mijn foto's associaties oproepen, dat is voor mij ook een goed doel van een foto: het vastleggen van een bepaalde sfeer. Van een frisse, zonovergoten ochtend vol dauw tot een warme zonsondergang aan het water.
@Libebco
Wat betreft de opmerking: voor wie fotografeer je. Ik denk dat dat wel een goed punt is. Ik ben gelukkig uiteindelijk puur voor mijzelf aan het fotograferen en dus maak ik de beelden die ik zelf mooi vind: en dat zijn vaak tegenlicht opnames met warme tinten. Ergens blijven dat ook vrij cliche beelden van hoe mooi ik de natuur vind, maar als anderen foto's van vogels en insecten niet interessant vinden is dat niet erg, als ik het zelf maar mooi vind. Misschien zijn de termen die ik gekozen heb iets te vaag en breed te interpreteren. Laat ik het dan zo zeggen: in de natuurfotografie zie je veel dat mensen elkaar kopieren: ze gaan naar precies dezelfde plekken, staan soms in rijen dezelfde foto's te nemen en de aanpak is veelal hetzelfde: een dier, met licht in de rug scherp en beeldvullend portretteren. Ik vind dat niet creatief en probeer zelf te zoeken naar die beelden die net iets meer zijn. Ik noem dat in dit artikel 'creatief', misschien zou ik meer over een persoonlijke stijl moeten praten.
Maar hoe je het ook wend of keert: of een foto mooi is is een kwestie van smaak en de ene persoon vind juist die technisch perfecte foto erg mooi, terwijl een ander dat weer minder interessant vind. -
-
libeco schreef op vrijdag 16 april 2010 om 13:37 | reageer
Ik heb gisteren op de Oostvaardersdijk bij Almere gestaan omdat voorspeld was dat de lucht extra rood zou kleuren. Het zag werkelijk zwart van de fotografen die op het tafereel af waren gekomen. Ik ben een week eerder ook naar dezelfde dijk geweest om de zonsondergang te fotograferen, toen was het niet zo druk. Zijn de mensen die gisteren kwamen dan minder creatief? Ik denk het niet. Standaardplaatjes kunnen ook mooi zijn.
Misschien is persoonlijke stijl inderdaad wel de beste benaming. -
gast schreef op vrijdag 16 april 2010 om 19:02 | reageer
@Rbrt: "Een interpretatie vertelt meer over wat je als fotograaf zag, voelde of wil overbrengen. Dat maakt het wat spannender." Dat geeft geen antwoord op de vraag die Johannes zichzelf stelt. Die vele vogelliefhebbers fotograferen wat zij zien, voelen en en willen overbrengen, neem ik aan. Hetzelfde geldt voor de vele fotografen van treinen, auto's, vliegtuigen, huisdieren, paddestoelen, kinderen enzovoort. Er is dus meer nodig dan zien en voelen.
-
Liesbeth van Asselt schreef op vrijdag 16 april 2010 om 20:13 | reageer
Deze discussie voeren we maandelijks bij natuurfotografenclubs als het NFG, Camera Natura en de VNF-A. Ik hanteer voor mezelf altijd twee stelregels. 1. Heb ik als fotograaf iets aan de foto toegevoegd door b.v. een verrassend standpunt of brandpunt te kiezen of is het puur een registratie? 2. Als ik dan fotografisch iets toegevoegd heb, wil ik de foto dan 3 maanden aan de muur hebben hangen of gaat hij me al veel eerder vervelen? Dat werkt voor mij prima! Aan sommige foto's zit voor mij een emotie vast, wat de foto in mijn ogen mooier maakt. Nar die 3 maanden valt hij wel door de mand.......
-
Erik schreef op vrijdag 16 april 2010 om 22:31 | reageer
Voor mij is creativiteit het maken van een foto op een verrassende manier; op een manier zoals ik nog niet eerder zo'n foto gemaakt heb. Dat wil niet zeggen dat elke creatieve foto ook een geslaagde foto is, maar ik probeer wel meestal iets met een creatieve hoek, diafragma, lichtval, etc. Achteraf geeft dat niet altijd het gewenste resultaat, maar niet elk shot kan een blijvertje zijn. Af en toe kom ik weer in situaties waarbij ik ongeveer dezelfde omstandigheden heb als bij een vorige foto; dan vindt ik het niet creatief om nogmaals dezelfde foto te maken, maar probeer ik een andere invalshoek te vinden. Dat is voor mij creativiteit.
Foto's namaken van bekende of minder bekende fotografen voelt voor mij vaak als 'copycat' gedrag, niet creatief dus. Maar als nu achteraf blijkt dat ik een foto gemaakt heb, zoals een fotograaf (of meerdere) voor mij ook al gedaan heeft, was ik dan niet creatief? Ik vindt van wel. Maar wellicht anderen die het shot zien niet, want die kennen mijn situatie ook niet. Wat dat betreft ben ik het ook met Johannes eens: ik maak in eerste instantie foto's voor mezelf. Mocht iemand die niet "creatief" vinden, so be it.
In sommige takken van fotografie, zoals vogelfotografie ontkom je er vaak niet aan om wat meer standaard shots te maken. Uiteindelijk is een doel ook de registratie van de vogel, maar dat wil niet zeggen dat je er niet je eigen creativiteit in kwijt kunt! Een shot met tegenlicht bij zonsopkomst kan voor jezelf wel degelijk creatief zijn. Juist proberen iets te bedenken om de foto dat beetje extra te geven (de creativiteit) is voor mij het leukste aan fotograferen! En ja, soms registreer ik ook gewoon, want ook daar is fotografie belangrijk voor. Maar omdat ik standaard probeer bij elke foto er net iets meer van te maken betekent dat a) dat die foto's toch vaak boven het gemiddelde uitstijgen en b) dat er soms wel eens wat registraties minder goed uitkomen, maar dat is dan voor mij een kleine prijs als hobbyist.
Daarom zijn voor mij bovenstaande shots alle 3 creatief, want zo voelde jij/johannes dat. En ze wijken af van het normale, dus ook in die optiek creatief! De 3e vindt ik wel iets minder geslaagd om naar te kijken (not pleasing to the eye), maar dat is weer iets heel anders. De foto's van Ton die discussie aanzwengelden komen op mij wel iets minder creatief over. In zijn eerste macro deel kwam bv de laatste foto wel creatief over, maar in zijn 2e deel eigenlijk geen enkele. Maar dat wil niet zeggen dat hij niet het gevoel had creatief bezig te zijn op dat moment! Alleen denk ik dat hij daar nog in kan groeien, mede door de (opbouwende) kritiek van fotofora zoals deze! -
Just my 2 cents schreef op vrijdag 16 april 2010 om 23:53 | reageer
Volgens mij is iedere fotograaf creatief...
cre·a·tief bn, bw (veel) voortbrengend; scheppend: ~ bezig zijn
cre·a·ti·vi·teit de; v scheppend vermogen
Maar zijn slecht enkelen innovatief
in·no·va`tief bn, bw vernieuwend, iets nieuws brengend -
Margo schreef op woensdag 21 april 2010 om 10:04 | reageer
Je zegt van de derde foto: de kleuren waren 'echt' zo. Interessant om daar eens een artikel aan te wijden, want wat is ECHT? Echt, is dat wat we zien met onze ogen? Dus een auto die overdag rood is en 's nachts bij kunstlicht bruin, welke kleur is die auto nou echt???
Ik vind je bovenste foto ook het mooist, al had de grutto van mij iets meer uit het centrum mogen staan. Ik zie niet zo heel veel verschil met foto twee.
Verder heb je het over "goedkope manier om je foto's beter te maken'. Ook iets waar je eindeloos over kunt discussiëren. Want gaat het om een registratie van het beeld van de vogel, dan had je beter in goed licht kunnen fotograferen zoals de plaatjes van vogels in vogelboeken. Nu heb je gekozen voor een wat kunstzinniger, romantischer benadering, had je van mij ook best nog meer aan je foto kunnen doen in de digitale doka. Het gaat om het eindresultaat, hoe je dat bereikt doet er niet toe. Te ver zou het mij gaan als je het wolkje adem erin had geshopped. Maar wat werken met contrasten en kleur kan een foto alleen maar verbeteren. -
Johannes Klapwijk schreef op woensdag 21 april 2010 om 10:10 | reageer
Hey Margo,
wat ik bedoel met 'de kleuren waren echt zo' is dat het beeld weergeeft wat ik door mijn zoeker zag. Dus de foto heeft het beeld zo geregistreerd als dat mijn ogen het ook doen. Soms zie je iets en merk je dat je ogen veel geavanceerder zijn dan een lens en sensor omdat je oog meer ziet dan je terug krijgt in de foto. Ik streef dus het liefst naar beelden die voor mij zo dicht mogelijk komen bij hoe het beeld op mijn netvlies staat.
Ik ben benieuwd wat jij er in de digitale doka aan weet te verbeteren En al helemaal ben ik benieuwd waarom het shoppen van een wolkje dan te vergaat, terwijl andere dingen 'veranderen' geen probleem is? Als ik in staat zou zijn zo'n wolkje overtuigend erin te shoppen zou ik het zeker niet laten.. het gaat toch om het eindresultaat zeg je net? -
EdC schreef op woensdag 21 april 2010 om 19:47 | reageer
Johannes. Het zoeken naar 'schoonheid' is van alle tijden en hoeveel mensen voor ons ook hun best hebben gedaan en geprobeerd hebben normen te ontwikkelen, het is er nooit van gekomen. Het beeld van schoonheid bleek afhankelijk van persoonlijke smaak, beïnvloed door de smaak van de tijd. We hebben er wel de 'Gulden snede' in de compositieleer aan overgehouden. Maar een algemene geldigheid over 'goede' foto's levert het niet op. Jouw basisvisie, hier regelmatig beschreven, dat je iets wil laten zien van de ruimte om een dier, spreekt mij aan, maar soms zie ik recht-toe-recht-aan dierenfoto's die daaraan niet voldoen en die ik toch de moeite van het bekijken waard vind.
-
gast schreef op woensdag 21 april 2010 om 19:51 | reageer
Ik moet zeggen dat ik de tweede foto mooier vindt,tegelijkertijd krijg je een soort glinstering en kristallen die naar voren komen, ben niet echt een natuurfreak, maar de foto spreek mij dusdanig aan.
-
Margo schreef op woensdag 21 april 2010 om 21:15 | reageer
Johannes, het erbij shoppen van het wolkje zou mij te ver gaan omdat je dan iets creëert wat er niet is. Ik zou foto's alleen oppimpen door er uit te halen wat er in zit, want anders kun je ook wel bedenken dat een iets langere snavel ook wel leuk is, of een kuifje!
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
Kleurmanipulatie met kleurfilters
door Frank Doorhof
-
Portret in de harde zon? Maak zelf je schaduw
door Elja Trum
-
Grafisch zwart-wit voor zomerse hard licht situaties
door Nando Harmsen
-
De drie richtingen van het licht
door Nando Harmsen
-
Kijk eens wat meer naar schaduwen
door Nando Harmsen
-
Is jouw landschapsfoto registrerend of leg je er gevoel in?
door Nando Harmsen
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
44.386 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Mis dit niet: Tips voor adembenemende familiekiekjes!
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je krijgt van mij ook wekelijks nieuwe fotografietips per mail.