De mogelijkheden van een tilt-shift zijn goed zichtbaar in deze foto. Kantelen en verschuiven geven het aanzicht iets vervreemdensHet nut van de shift functie heb ik
in dit artikel al uitgebreid uitgelegd, en hoe je dit kunt gebruiken om convergerende lijnen te voorkomen. Hoewel je zou verwachten dat het kantelen van een objectief dit zou doen, krijg je daarmee een heel ander effect.
Het scherpstelvlak van een objectief
Om te begrijpen wat er gebeurd is het belangrijk om te beseffen dat een objectief een scherpstelvlak heeft. Dat is een vlak in twee richtingen - van boven naar beneden en van links naar rechts - dat scherp is. De scherpstelling bepaalt hoe ver dat vlak van de sensor verwijderd is: de scherpstelafstand.
Alles voor en achter dit vlak is onscherp. Hoe groter de afstand tot het scherpstelvlak wordt, hoe onscherper objecten die daar zijn worden.
Het is mogelijk om met je diafragma deze onscherpte te beïnvloeden. Met een grote scherptediepte is het deel voor en achter dat scherpstelvlak ook scherp. Een kleine scherptediepte heeft slechts een heel klein deel voor en achter dit scherpstelvlak scherp.
Het zit iets ingewikkelder in elkaar, maar voor nu is dit een acceptabele voorstelling van de situatie om de werking van de tilt uit te leggen. Wat belangrijk is dat je begrijpt dat dit scherpstelvlak altijd evenwijdig aan de sensor loopt.
Een scherpstelvlak kantelen
Het bijzondere aan de tilt functie van een tilt-shift objectief is de mogelijkheid om dat scherpstelvlak te kantelen. Daardoor is dit scherpstelvlak niet langer evenwijdig aan de sensor, maar staat het onder een hoek ten opzichte van de sensor.
Hoe de hoek verandert bij het kantelen van je objectief wordt bepaald door het het Scheimpflug-principe. Het gaat mij te ver om dit in detail uit te leggen, maar het wordt enigszins duidelijk hoe het werkt aan de hand van de tekeningen die ik gemaakt heb.
Een experiment
Ik heb een opstelling gebouwd om het effect van de tilt te laten zien, samen met een schematische weergave van hoe het scherpstelvlak verandert. Die schematische weergave is slechts een globale weergave en absoluut niet op schaal of met exact de juiste hoeken. Het gaat om het begrip.