.jpg "Nando Harmsen")
De shift van een tilt-shift objectief uitgelegd
maandag 8 maart 2021, 20:02 door Nando Harmsen | 3.137x gelezen | 16 reactiesWe hebben allemaal wel eens gehoord van een tilt-shift objectief. Deze objectieven hebben de bijzondere mogelijkheid om de lenzen ten opzichte van de camera te verschuiven of kantelen. In dit artikel leg ik uit hoe de shift functie van een tilt-shift werkt en wat het nut daarvan is.
Een tilt-shift objectief ziet er indrukwekkend uit, met alle knopjes en wieltjes. Het ziet er nog veel indrukwekkender uit als je ziet hoe een dergelijk objectief gekanteld en verschoven kan worden.
Deze kostbare objectieven geven je twee mogelijkheden die elk heel andere resultaten opleveren. De eerst is een tilt functie, waarbij de hoek van het objectief ten opzichte van de camera verandert. Je gaat hiermee het scherpstelvlak kantelen zodat je hele bijzondere effecten kunt verkrijgen.
De tweede is de shift functie, waar dit artikel over gaat. Dit is de mogelijkheid om het objectief ten opzichte van de camera omhoog of omlaag, naar links of naar rechts te verschuiven. De vraag is, waarom zou je dit willen gebruiken?
Wil je meer weten over de tilt functie? Lees dan het vervolgartikel De tilt van een tilt-shift objectief uitgelegd.
Een oplossing, maar waarvoor eigenlijk?
De shift functie verschuift het objectief ten opzichte van de camera. Of beter gezegd, ten opzichte van de sensor. Maar voor wat probleem is dit eigenlijk de oplossing?
Daarvoor moeten we gaan kijken naar het fotograferen van grote onderwerpen, zoals gebouwen. Je kent het wel, je staat voor een gebouw en je fotografeert met een groothoek omhoog om het helemaal in beeld te krijgen.
De rechte lijnen van het gebouw lopen plotseling naar een verdwijnpunt. Dit worden convergerende lijnen genoemd, een perspectiefvertekening die soms ongewenst is. Wanneer je lijnen toch recht wilt hebben zijn er in feite drie oplossingen mogelijk.
De eerste oplossing is de camera precies halverwege de hoogte van je gebouw zetten, zodat je de camera precies horizontaal kunt houden. Dan zullen de verticale lijnen netjes verticaal lopen. Alleen is dat vaak onmogelijk, zeker met hoge gebouwen.
De tweede oplossing is veraf gaan staan en een langer brandpunt gebruiken. Hierdoor verdwijnt de perspectiefvervorming ook, mits je ver genoeg van je gebouw kunt gaan staan. Alleen is dit vaak niet praktisch of zelfs onmogelijk. Er is vaak niet genoeg ruimte om naar achteren te gaan.
De derde oplossing is een nog extremere groothoek gebruiken zodat je de camera wel exact horizontaal kunt houden, maar waar je dan wel onnodig veel grond in beeld krijgt. Dat zal je dan weg moeten croppen.
Zei ik dat er drie oplossingen voor het probleem zijn? Nee, er is nog een vierde, en dat is de shift functie van een tilt-shift objectief.
Hoe werkt de shift functie
Je weet misschien wel dat een objectief een beeldcirkel heeft. Die beeldcirkel is groot genoeg om de oppervlakte van de sensor te beslaan. Een tilt-shift objectief heeft een beeldcirkel die veel groter is.
Doordat je veel meer beeldcirkel hebt kun je de plek die de sensor registreert verschuiven. Beter gezegd, je kunt de beeldcirkel verplaatsen door het tilt-shift objectief ten opzichte van de sensor te verplaatsen.
Hou je camera recht
Wanneer je de camera exact horizontaal houdt voorkom je de convergerende lijnen. Alleen krijg je dan veel voorgrond in beeld en mis je de bovenzijde van het gebouw. De grote beeldcirkel van de tilt-shift ziet wel die bovenkant van het gebouw.
Door het objectief te verschuiven zorg je ervoor dat je exact dat deel van de beeldcirkel gebruikt wat je wilt vastleggen. De rest blijft buiten beeld. De onderstaande foto is het resultaat, met nette rechte lijnen.
Het is daarbij belangrijk dat je camera perfect horizontaal gehouden wordt. Alleen zo voorkom je die convergerende lijnen door de perspectiefvertekening.
Rechtzetten met behulp van fotobewerking
Natuurlijk is het tegenwoordig mogelijk om heel makkelijk een foto recht te zetten in een fotobewerkingsprogramma. En dat kan ook met de perspectiefvertekening van groothoek als je schuin naar boven richt. De convergerende lijnen kun je zo eenvoudig corrigeren.
De consequentie van deze correctie is in eerst instantie het beeldverlies, met name in de linker- en rechter bovenhoek. Dat deel van de foto moet namelijk 'uitgerekt' worden om die verticale lijnen ook echt verticaal in de foto te krijgen.
Het uitrekken van een foto is nadelig voor de kwaliteit. Doordat je de pixels uit elkaar trekt, zal het fotobewerkingsprogramma er pixels bij moeten verzinnen. Hoe goed ze dat tegenwoordig ook kunnen, je krijgt er geen details voor terug.
Overigens, het uitrekken naar boven toe is gedaan om de juiste verhoudingen van het gebouw te krijgen. Alleen naar links en recht uitrekken zorgt ervoor dat het gebouw ingedrukt lijkt.
Wel of geen tilt-shift
Natuurlijk kun je een foto genoeg verkleinen zodat de missende details bij het recht zetten met software niet zichtbaar zijn. Met andere woorden, er zijn altijd wel bruikbare oplossingen te verzinnen zodat je toch een goede foto overhoudt.
Wanneer je slechts zelden deze correcties moet doen, dan is de aanschaf van tilt-shift objectief natuurlijk niet direct nodig. Hoewel, je kunt er ook andere dingen mee fotograferen. Daarover schrijf ik nog wel eens een ander artikel.
Fotografeer echter je veel architectuur, interieurs of misschien zelfs vastgoed, dan kan het gebruik van een objectief dat een shift-functie heeft heel goed van pas komen. Het voorkomt dat je softwarematige trucjes moet uithalen om schuine verticale lijnen recht te zetten. En je workflow is gewoon een stuk eenvoudiger.
Fotografeer jij vaak gebouwen en bouwwerken? Heb je dan ook last van convergerende lijnen, of neem je die op de koop toe? Zou je een tilt-shift overwegen, of heb je er eentje? Deel je ervaringen in een reactie onder dit bericht.
Wil jij ook gave foto's maken?
Wil jij graag de mooiste foto's maken? Word dan nu lid van Photofacts Academy en ontdek meer dan 100 cursussen over fotografie, creativiteit, inspiratie en nabewerking.Ik heb een gave aanbieding voor je. Meld je nu aan met 50 euro korting en ontvang gratis het boek De Fotografiebijbel thuis.
In dit boek ontdek je 105 tips voor fascinerende foto's. In de winkel betaal je hier 25 euro voor. Bovendien krijg je nu ook 50 euro korting op de cursussen!
Lid worden met korting + gratis boek
Over de auteur
Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.
16 reacties
-
Dick schreef op dinsdag 9 maart 2021 om 10:36Er is een 4e optie, namelijk DxO viewpoint: https://www.dxo.com/dxo-viewpoint/ voor als je een tilt-shift lens toch een beetje aan de prijs vindt.
-
Nando schreef op dinsdag 9 maart 2021 om 10:57
@Dick:
het maakt niet uit wat voor software je gebruikt om perspectief te corrigeren. Het effect dat je hebt blijft hetzelfde: beeldverlies en een zekere achteruitgang in beeldkwaliteit door de bewerking.
Maar zoals ik zeg in het artikel: voor die ene keer is dat niet zo erg. Maar als je dit soort bewerkingen elke keer nodig hebt, kan het interessant zijn om toch een tilt-shift te overwegen. Er zijn ook goedkopere dan de originele verkrijgbaar. -
Donald Willemsen schreef op dinsdag 9 maart 2021 om 10:58
Een tof artikel. De andere functie, die niet direct aan bod is gekomen, levert ook bijzondere resultaten op.
Nadeel van deze lenzen is de prijs. Die van Canon (keuze uit 3 lenzen) kosten allemaal tussen de 2000€ en 2500€.
De TS-lens van Samyang is meer dan 1000€ goedkoper. Dan vraag ik me af waar het enorme prijsverschil in zit. Dat kan niet alleen de kwaliteit zijn.
Nando, ik hoop dat je ook nog aandacht zal geven aan de andere functie van de lens. -
Nando schreef op dinsdag 9 maart 2021 om 11:29
@Donald:
Canon heeft wel meer dan 3 tilt-shift objectieven. Een 17mm, een 24mm, een 50mm, een 90mm en een 135mm. Dan zijn er nog de oudere 45mm en 90mm versies.
Samyang is met al zijn objectieven goedkoper, dus niet zo verwonderlijk dat dit ook voor de tilt-shift geldt.
De tilt-functie behandel ik in mijn volgende artikel.
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
Laowa lanceert een nieuw 20mm Zero-D shift objectiefdoor Nando Harmsen
-
De tilt van een tilt-shift objectief uitgelegddoor Nando Harmsen
-
7 tips voor architectuurfotografiedoor Michelle Peeters
-
6 redenen om een tilt-shift objectief te kopendoor Michelle Peeters
-
5 Tips om vertekening te voorkomendoor Michelle Peeters
Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
49.592 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via 
Facebook.
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je ontvangt tevens wekelijks een mail met nuttige fotografietips.