Een hoge ISO-waarde? Of gecorrigeerde onderbelichting?

zaterdag 27 april 2024, 14:28 door Nando Harmsen | 1.448x gelezen | 1 reactie

Soms is het nodig om een snelle sluitertijd te gebruiken. Dat kan betekenen dat de ISO-waarde omhoog gezet moet worden om dit te bereiken. Is het dan beter om een onderbelichte foto te maken en dit te corrigeren, of moet je gewoon een hoge ISO-waarde kiezen?

Een hoge ISO-waarde zorgt voor ruis. Dat is welbekend, en reden voor velen om dan maar nooit een hoge ISO-waarde te gebruiken. Moet de sluitertijd dan toch sneller? Dan maar een onderbelichte foto die later gecorrigeerd wordt.

Wat is nu beter? Een foto met een hogere ISO-waarde of een gecorrigeerde onderbelichte foto? Het komt eigenlijk neer op de volgende vraag: wat veroorzaakt de meeste ruis?

Donkere delen oplichten zorgt voor extra ruis. Soms is dit erger dan een hoge ISO-waarde gebruiken.
Een hoge ISO-waarde produceert ruis. Maar een gecorrigeerde onderbelichte foto ook. Het is heel eenvoudig om te testen wat het beste werkt. Maak een foto met een hoge ISO-waarde en maak die foto vervolgens nogmaals met onderbelichting.

Doe dat in stapjes waarbij je de sluitertijd en het diafragma gelijk houdt, en alleen de ISO-waarde omlaag zet. Corrigeer vervolgens de onderbelichte foto's en vergelijk dit met elkaar. Je ziet dan direct wat de meeste ruis oplevert.

Is het gelijk aan elkaar? Dan is je camera ISO-invariant. Met andere woorden, onderbelichting corrigeren levert evenveel ruis op als een vergelijkbare hoge ISO-waarde. In dat geval kan je gewoon hoge ISO-waarden gebruiken, want er zit evenveel ruis in als een gecorrigeerde onderbelichte foto.

ISO-invariantie test van een Nikon Z fc
Het kan echter ook anders uitvallen. Vaak zal een onderbelichte foto corrigeren meer ruis laten zien dan een vergelijkbare hoge ISO-waarde. De camera is in dat geval niet ISO-invariant. Maar dit betekent wel dat je beter de ISO-waarde hoog kan zetten voor het beste resultaat.

Het is in vrijwel alle gevallen beter om de ISO-waarde hoog te zetten en deze goed te belichten, dan een lage ISO-waarde te gebruiken en te onderbelichten. Natuurlijk hangt dit ook af van de mate van onderbelichting. Het beste is om het zelf eens uit te proberen.

Ben jij een fotograaf die vaak onderbelicht om een hoge ISO-waarde te vermijden? Deel je ervaringen in een reactie onder dit bericht.

De cursus aan de slag met belichting

In de cursus Aan de slag met belichting vertel ik alles over het bereiken van een goed belichte foto.

Je leert hoe je op de beste manier een goede belichting kunt bereiken, waar je op moet letten, en welk gereedschap je ter beschikking hebt. Je vind de cursus op Photofacts Academy.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

1 reactie

Liesbeth Verkade schreef op dinsdag 30 april 2024 om 13:44 | reageer
Hoi Nando,
ik ben zo'n fotograaf die een hoge ISO-waarde meestal vermeed. Nu met mijn huidige camera (Canon Eos 90 D) is dat in feite niet meer nodig, maar oude gewoonten.....
Goed dat je ons er nog eens op attendeert!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.111 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Een hoge ISO-waarde? Of gecorrigeerde onderbelichting?