3 Autofocus modes, wanneer gebruik je ze?

maandag 28 oktober 2019, 13:25 door Michelle Peeters | 45.305x gelezen | 13 reacties

Een digitale spiegelreflexcamera is een zeer ingenieus apparaat met zeer geavanceerde optische technologie. Het toestel kan lichtmeten, automatisch scherpstellen, beschikt vaak over beeldstabilisatie en een overvloed aan andere verfijningen.

In dit artikel ga ik dieper in op de autofocus-techniek.

Handmatig of autofocus?

Je kunt je onderwerp handmatig scherpstellen, dat doe je vaak bij macrofotografie of met stillevens in de studio, maar dat is bijna niet te doen bij bewegende onderwerpen en situaties waarin je snel moet reageren.

Je camera kan je daar ook prima mee helpen. Op veel camera's zitten verschillende autofocus (AF) programma's.

Scherp contrast en focus

Automatisch scherpstellen is een techniek waarmee een camera de scherpstelling op één punt kunt vergrendelen om het maximale contrast te bereiken. Opmerking: contrast en focus hebben dus wel degelijk een relatie!

Zodra je de ontspanknop indrukt, doet je camera twee dingen:

Hij probeert de positie van sommige elementen in het objectief aan te passen om te controleren of dit een scherp contrast oplevert (1). De camera maakt hiervoor gebruik van kleine fasedetectiesensoren aan de achterkant en de kleine autofocusmotoren die de focusseer-elementen op hun plaats zetten (2).

Op een standaard spiegelreflex zitten vaak drie verschillende modi voor automatische scherpstelling:

One- of Single shot autofocus
Continuous autofocus
Automatische autofocus

Verschillende benamingen

Nu noemen de verschillende fabrikanten ze natuurlijk weer allemaal anders. Canon noemt ze One-shot AF, AI Servo AF en AI Focus AF. Nikon geeft er de voorkeur aan ze Single-servo AF, Continuous-Servo AF en Auto-Servo AF te noemen.

Ongeacht welke namen de fabrikanten gebruiken, ze doen min of meer hetzelfde. Maar wanneer moet je nu welke modus gebruiken?

1. Single-shot autofocus

Deze autofocus-modus (One-Shot of Single-Servo) is bij uitstek geschikt om scherp te stellen op onderwerpen die stilstaan. Bijvoorbeeld een gebouw, een poserend model, een dier dat stilstaat en naar je kijkt, de maan (alhoewel die wel beweegt, maar heel erg langzaam...) enzovoort.

Single-shot autofocus is níet geschikt voor het fotograferen van een bewegend onderwerp. Elke keer bij het indrukken van de sluiterknop wordt op één punt gefocust. Wil je ergens anders op focussen dan moet je de sluiterknop weer loslaten en opnieuw mikken.

In het verleden had ik deze scherpstel-modus vaak geactiveerd. Waarom? Omdat ik vaak de focus- en recompose-techniek toepaste. Bij deze techniek vergrendel je eerst de focus op het onderwerp dat je wilt fotograferen door de ontspanknop half in te drukken. Daarna bepaal je je compositie opnieuw terwijl je de ontspanknop half ingedrukt houdt.

Deze methode kan echter zorgen voor onscherpe foto's doordat je scherpstelvlak een plat vlak is zoals je in het artikel Geen 'back focus' probleem maar verkeerde scherpsteltechniek kunt lezen.

Er valt echter toch wel iets te zeggen voor het gebruik van deze focus- en recompose-techniek. Al is het natuurlijk ook heel goed mogelijk om eerst je compositie te bepalen en vervolgens pas een ander AF-punt in een andere hoek van het frame te selecteren.

Hiervoor zijn twee redenen. Veel oudere instapcamera's beschikken slechts over ongeveer 9 of 11 AF-punten. Dat is een behoorlijke beperking van je opties.

Ten tweede is het middelste AF-punt vaak het meest gevoelig. Dit is namelijk vaak een cross-type of dual-cross AF-punt. Oudere spiegelreflex-camera's op instapniveau hebben vaak niet meer dan één cross-type AF-punt.

2. Continuous autofocus

Continuous autofocus (AI Servo of Continuous-Servo) stelt continu scherp op een bewegend onderwerp. Dit wordt bereikt door het actieve AF-punt over de zoeker te bewegen terwijl het onderwerp zich verplaatst.

Dit AF-programma is vooral handig bij snel bewegende onderwerpen, vaak dus sport- of natuurfotografie.

Om dit in te schakelen, moet je Continuous autofocus instellen en vervolgens de ontspanknop half ingedrukt houden terwijl je het onderwerp volgt in je zoeker.

Terwijl je de ontspanknop half indrukt, zul je zien dat het actieve AF-punt van het ene naar het andere punt op de zoeker overschakelt terwijl je het bewegende onderwerp volgt.

3. Automatische autofocus

Met deze automatische AF-modus (AI Focus of Auto-Servo) laat je de besluitvorming voor het scherpstellen helemaal over aan je camera. De camera kijkt naar de scène, bepaalt of het onderwerp beweegt of stilstaat op een bepaald punt en kiest vervolgens de juiste scherpstelmodus (single shot of continuous).

Je camera verlegt het focuspunt dus, afhankelijk van waar je met je objectief op mikt.

Auto-Servo is het meest geschikt in situaties waarin je de juiste modus voor automatisch scherpstellen niet kunt bepalen. Een bloem die normaal rechtop staat, kan bijvoorbeeld zelfs in een zachte bries heen en weer gaan zwaaien.

Autofocus modes - automatische autofucus

In een aantal situaties is overschakelen naar Continuous of Single Shot scherpstelling mogelijk niet haalbaar. Door over te schakelen op Auto Servo kan de camera onmiddellijk overschakelen naar de meest geschikte automatische scherpstelmodus, afhankelijk van de situatie.

Over het algemeen heb ik zelf mijn camera in deze modus (AI Focus bij Canon) staan, anders moet ik elke keer als het onderwerp iets verschuift de sluiterknop loslaten en opnieuw indrukken. Zeker op momenten dat je snel moet reageren is dit de gemakkelijkste optie.

Conclusie

Het vergt heel wat oefening en ervaring om te ontdekken met welke AF-instelling je in welke situatie tot de meest scherpe foto's komt. Iedereen heeft zijn/haar eigen voorkeuren en ideeën hierover.

Er zijn ook genoeg mensen die meer vertrouwen hebben in het handmatig scherpstellen dan in het overschakelen op de autofocus. En het hangt natuurlijk ook van de kwaliteit van je camera af of je volledig op de techniek durft te vertrouwen.

Voel je vrij om je eigen ervaringen of ideeën hierover te delen in de comments!

Meer weten over de basis van fotografie?

Bij Photofacts Academy, onze online leeromgeving voor fotografen, hebben we een complete basiscursus over fotografie. Je kunt deze cursus twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Dit artikel is voor het laatst bijgewerkt op 28 oktober 2019.
De eerste publicatiedatum is maandag 20 augustus 2018, 20:40.

Over de auteur

Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.

13 reacties

A.M.Kraaijenbrink schreef op dinsdag 21 augustus 2018 om 01:06 | reageer
Ik fotografeer al jaren voetbalwedstrijden bij WCR in Rhoon ; en vindt hetgeen hier door Michelle Peeters is heel verduidelijkend . Ik heb een Canon 7D en die staat altijd op Tv 1000 ; 1250 en heb daar duidelijke foto's mee . witbalans op "auto" of "zon" ,nodig met dit felle zomerlicht ;heb deze instellingen eigenlijk zo gedaan vanwege ervaring ermee; heb geen fotografiecursus gevolgd.

Michelle Peeters schreef op dinsdag 21 augustus 2018 om 11:25 | reageer
@A.M. Kraaijenbrink: en welke autofocus-modus gebruikt u hierbij? Ben benieuwd!

peterheins schreef op dinsdag 21 augustus 2018 om 11:43 | reageer
@michelle_peeters Ik heb zelf ook jaren sportfotografie gedaan en daar de sporters eigenlijk constant bewegen is AI focus of Contineu Focus de beste optie , uitzonderingen daargelaten. Bij Canon kan je ook nog de back focus knop gebruiken als je bijv. door het doel net fotografeerd. Kwestie van oefenen en veel foto's maken dat is de beste leerschool. Bij sport probeer ook eens een heel laag standpunt dan komt de sporter mooi los van de achtergrond. Daarom zie bij FC groningen ook een soort zit kuil aan de zijkant waar de fotografen inzitten.

Martin Krijnen schreef op dinsdag 21 augustus 2018 om 11:49 | reageer
Op de Nikon D700 zit een AF-ON knop, daarmee stel je scherp en niet met de ontspanknop, zet je daarbij de knop voor scherpstelmodi op continuous autofocus, dan heb je twee scherpstelmodi onder 1 knop, de AF-ON knop. Indrukken, scherpstellen, loslaten en compositie bepalen en foto maken met de ontspanknop. Houd je de AF-ON knop echter ingedrukt, dan blijft de camera scherpstellen en kun je altijd de foto maken met de ontspanknop. Erg handig, gebruik het al jaren.

A.M.Kraaijenbrink schreef op dinsdag 21 augustus 2018 om 11:56 | reageer
Ik moest dit eerst even op de camera controleren en die staat op AF mode. aannemende dat U dit bedoelt .

Michelle Peeters schreef op dinsdag 21 augustus 2018 om 12:17 | reageer
@Martin Krijnen: inderdaad, die AF-ON knop is eigenlijk een must, om deze als scherpstelknop te gebruiken in plaats van de ontspanknop. Ik moet daar zelf nog steeds mee aan de slag...

@Peterheins: goeie tips, dank! Met die Back Focus knop moet ik ook nog eens wat experimenteren!

@A.M. Kraaijenbrink: nee, ik bedoelde welke autofocus (AF) mode u gebruikt op uw Canon 7D camera. Op een standaard spiegelreflex zitten vaak drie verschillende modi voor automatische scherpstelling (AF): Canon noemt ze One-shot AF, AI Servo AF en AI Focus AF.

ErikvanRosmalen schreef op woensdag 22 augustus 2018 om 07:31 | reageer
Michelle, zou je echt eens mee aan de slag moeten, met backbutton AF. Even wennen, maar als je die curve door bent wordt het instinctief en wil je niet meer anders. Lees mijn eerdere artikel daarover nog maar eens...

Michelle Peeters schreef op woensdag 22 augustus 2018 om 10:01 | reageer
@ErikvanRosmalen: goed artikel, dankjewel! En ik ga het zeker binnenkort proberen!

gast schreef op woensdag 22 augustus 2018 om 11:47 | reageer
Hi Michelle,

bedankt voor je artikel! Dit is iets waar ik recentelijk zelf ook mee aan het experimenteren ben geslagen. Ik gebruik voor studio portret fotografie nu altijd de Continue AF, met de Sony A7RIII, die een Eye AF heeft. Toch merk ik dat ik met mijn manier van fotograferen (het model lekker losjes laten bewegen voor een zo spontaan mogelijke foto en dan flink achter elkaar door klikken) zo'n 30 a 40% van de foto's toch onscherp is. Komt ook door gebrek aan instellicht in de studio denk ik waardoor de camera het contrast niet goed kan bepalen of zelfs de ogen niet goed kan detecteren.

Heb je een idee hoe ik dit scherpte percentage in deze omstandigheden zo goed mogelijk omhoog kan krikken?

Alvast bedankt! Groetjes Kim

Michelle Peeters schreef op woensdag 22 augustus 2018 om 11:58 | reageer
Hi Kim, dit kan inderdaad liggen aan een gebrek aan instellicht. Mijn camera (een Canon EOS 5d Mark III) heeft onder die omstandigheden ook vaak moeite met focussen. Sinds ik een Elinchrom ELB 500 TTL set met met Elinchrom EL-Skyport Transmitter PRO gebruik heb ik hier geen last meer van. Niet alleen omdat het instellicht volledig afregelbaar is, maar ook omdat je een FL Light (auto focus communicatie) kunt aanzetten, wat het scherpstellen nog eens extra vergemakkelijkt. Mijn studiofoto's zijn opvallend scherp sinds ik die set heb! Dit kan ook te maken hebben met de korte flitsduur. Ik vind het een aanrader!

Jan schreef op donderdag 23 augustus 2018 om 16:25 | reageer
Inmiddels fotografeer ik al een paar jaren sporters (vooral voetbal en wielrennen) en gebruik daarbij nagenoeg altijd AI SERVO bij Canon 7D. Hiermee heb ik de beste resultaten. Het verschil tussen AI servo en AI focus is mij nog steeds niet echt duidelijk dus laat ik het maar bij AI servo!

Michelle Peeters schreef op donderdag 23 augustus 2018 om 17:16 | reageer
@Jan: AI Servo gebruik je bij continu bewegende onderwerpen, AI Focus bij onderwerpen die stilstaan, dan weer ineens bewegen, dan weer stilstaan. Eigenlijk de ‘automatische’ focus waarbij je de techniek van het scherpstellen helemaal aan de camera overlaat.

Marij schreef op donderdag 23 augustus 2018 om 17:58 | reageer
Heel handig, ga ik meteen proberen. Bij mijn Nikon Coolpix610 werkt het weer iets anders, Als ik continuous autofocus heb ingesteld, verschijnt er een vierkantje op het scherm, dat richt ik op mijn onderwerp en vervolgens kan ik OKStart indrukken, dan zie ik het focuspunt verschuiven. Nu zit er ook een optie ONDERWERP VOLGEN in mijn toestel, moet je die twee samen gebruiken?

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.189 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts