De fotograaf maakt de foto, niet de camera (of toch wel?)
maandag 21 mei 2018, 17:17 door Michelle Peeters | 121.056x gelezen | 27 reactiesWat een schitterende foto's! Je hebt vast een dure camera, als ik ook zoiets tot mijn beschikking had zou ik tot precies dezelfde resultaten komen!
Zo'n opmerking zorgt ervoor dat een fotograaf minimaal een zuur gezicht opzet. En het antwoord zal zijn dat het toch juist om het oog van de fotograaf gaat, niet om de camera. Met een simpel compactje of smartphone zou het ook kunnen. Maar is dat wel zo?
Goede apparatuur én talent
Natuurlijk gebruik je als fotograaf graag goede apparatuur. Een klusjesman gebruikt liever ook niet het goedkoopste gereedschap van de bouwmarkt.
Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk wel om het inzicht van de persoon achter de camera. Als je geen talent hebt voor fotografie zul je ook met een peperdure camera geen goede foto's maken. En als je wel talent hebt kun je zelfs met een smartphone nog wel uit de voeten.
Tegen een chef-kok van een sterrenrestaurant zeg je toch ook niet dat zijn eten zo lekker was omdat hij waarschijnlijk wel dure pannen gebruikt zal hebben.
Bij fotografie werkt het eigenlijk hetzelfde. Een goede camera maakt van iemand nog geen goede fotograaf. Maar een goede fotograaf maakt met een kwaliteitscamera wel betere foto's dan een goede fotograaf met een slechte/matige camera.
Beperkingen en improvisatie
En omdat je als goede fotograaf weet met welke beperkingen je te maken hebt, maak je vooral vaker geslaagde foto's met kwaliteits-apparatuur. Als je weet welke beperkingen je apparatuur heeft, kun je er vervolgens nog het beste van proberen te maken.
Onder goede/perfecte omstandigheden kun je zelfs met een smartphone nog goede foto's maken. Als je op het Apple account op Instagram kijkt zie je daar prachtige foto's staan die met een iPhone zijn geschoten. Foto's waar ook bezitters van een professionele Canon of Nikon camera zich niet voor zouden hoeven te schamen.
Beperkingen eenvoudige camera's
Maar hoe vaak komt het voor dat die omstandigheden echt ideaal zijn. Want alleen dan kun je met grote regelmaat goede foto's maken met een iPhone. Of moet je het hebben van de toevalstreffers? Hieronder een opsomming van de beperkingen van eenvoudige camera's.
1. Gebrek aan of ontbreken zoom
Met een smartphone kun je zelden inzoomen. Daarom zijn eenvoudige compact- en bridgecamera's vaak uitgerust met een nogal extreem zoombereik.
Als je over 10x optische zoom (300mm omgerekend naar kleinbeeld) beschikt gaat er een wereld voor je open. De meeste serieuze fotografen met (semi-professionele) camera's beschikken hier vaak ook wel over, maar moeten dan vaak van objectief wisselen.
Zoom-mogelijkheden worden vaak onderschat. Er zijn fotografen die beweren dat je helemaal geen zoomobjectief nodig hebt, omdat je altijd kunt 'zoomen met je voeten'. Ze bedoelen hiermee dat je gewoon naar je onderwerp toe kunt lopen om zo het effect van inzoomen na te bootsen.
Er zijn echter onderwerpen waarbij je dat simpelweg niet kunt doen. Denk aan sportfotografie waarbij je niet binnen de lijnen van het speelveld mag komen. En bij het fotograferen van wilde dieren die in de aanval gaan als je te dichtbij komt. Of het fotograferen van vogels die vluchten als je niet op afstand blijft.
Bovendien verandert het perspectief in je foto alleen door de positie van de camera, niet door de gehanteerde brandpuntsafstand. Als je dichterbij komt verandert het perspectief volledig en de vraag is of je dat wel wilt.
In het plaatje hieronder zit je wat het verschil is tussen 'zoomen met je voeten' en het inzoomen op afstand, waarbij het onderwerp iedere keer even groot in beeld verschijnt.
Digitale zoom kun je beter niet gebruiken. Dat is in feite niets meer en niets minder dan het maken van een uitsnede (iets wat je camera dan voor je doet, het kan ook in de nabewerking). Je snijdt je foto dus krapper uit, maar daarmee gooi je veel pixels weg.
Ga je bijvoorbeeld 10x digitaal inzoomen, dan houd je nauwelijks nog pixels over, je gooit ze zowel in de lengte als in de breedte weg en dat gaat sneller dan je denkt.
Een smartphone is door het gebrek aan zoom-mogelijkheden dus echt niet bruikbaar voor onderwerpen als sport en wilde dieren, ongeacht de kwaliteiten van de fotograaf.
2. Kleine sensor, grote scherptediepte
Hoe kleiner je sensor, hoe groter je scherptediepte. Echter, met een cropcamera zul je ter compensatie daarvan een kortere brandpuntsafstand moeten gebruiken. Bij een cropfactor van 1.6 zul je bij een 50mm op fullframe een 30mm objectief moeten gebruiken voor hetzelfde effect.
De grotere scherptediepte wordt veroorzaakt door een kortere brandpuntsafstand. Dus: met een groothoekobjectief heb je altijd een grote scherptediepte, ongeacht of je je diafragma helemaal openzet.
Een iPhone heeft een lensje dat ongeveer dezelfde beeldhoek heeft als een 29mm (zelfde scherptediepte als een f/16-29mm ) objectief op een fullframe camera.
Een iPhone heeft helemaal geen diafragma maar dat is ook niet nodig omdat zelfs bij volle lensopening (f/2.2) nog steeds alles scherp is. Voor landschapsfoto's is dat vaak geen probleem maar bij portretfotografie wil je wel een onscherpe achtergrond hebben. Bij macrofotografie kan wat meer scherptediepte juist wel weer een voordeel zijn!
Veel fabrikanten leveren de laatste tijd opvallend vaak objectieven met zeer hoge lichtsterkte (bijvoorbeeld f/1.4). Maar hiermee kom je maar een klein beetje in de buurt van 'kleinbeeld-scherptediepte' (bijvoorbeeld een F/2.8 op een fullframe camera).
Kortom: met een smartphone kun je helemaal niet zoomen, wat je enorm beperkt in je creatieve mogelijkheden.
Maar ook met een handige en compacte bridgecamera met omgerekend een 24-600mm objectief zien je safarifoto's (die je overig wel mooi 'dichtbij kunt halen') kunnen je foto's toch vies tegenvallen en er minder fraai uitzien als wat je van de professionals gewend bent.
3. Dynamisch bereik
In de fotografie wordt het verschil tussen wit en wat er in de donkerste partijen nog net meetbaar boven ruisniveau uitkomt gedefinieerd als het dynamisch bereik. De sensor met het hoogste dynamisch bereik (en dat is een grote sensor) laat zowel in de hoge lichten als de diepe schaduwen nog details zien die de andere (kleinere) sensor verliest.
Grote sensoren produceren ook minder ruis omdat ze meer licht ontvangen, waardoor het verschil tussen het signaal dat dit licht afgeeft en de ruis groter is dan bij een kleinere sensor.
Je ziet dit door dichtgelopen schaduwen die, als je ze in de nabewerking opheldert, veel ruis produceren. En je ziet het ook aan uitgebeten hooglichten waarin geen detail meer te zien is.
Als je niet in RAW kunt fotograferen (op een smartphone bijvoorbeeld) wordt dit probleem nog erger. Zeker als je taferelen met hoge contrasten fotografeert (denk aan donkere steegjes). Het ophelderen van schaduwen levert veel ruis op, uitgebeten witte hooglichten zijn niet te herstellen.
4. Weinig licht
Smartphones of compactcamera's zijn overdag vaak prima te gebruiken. Echter, bij weinig of slecht licht, wordt dat snel anders. Als je je ISO-waarde verhoogt (als dat überhaupt kan) op je camera met kleine sensor, krijg je meteen last van enorme ruis.
Als het schemert lukt het vaak nog wel, dankzij goede ruisreductie, maar zodra het echt donker wordt valt er weinig meer te fotograferen. Sterrensporen-fotografie kun je bijvoorbeeld al helemaal vergeten.
5. Conclusie
Uiteraard zorgt het oog van de fotograaf uiteindelijk voor een goede foto. Maar een simpele camera zorgt wel voor een aantal, soms doorslaggevende beperkingen, waar ook een goede fotograaf mee te maken krijgt.
Een aantal fotografie-vormen zijn zelfs onmogelijk uit te voeren zonder een goede camera. Alleen een goede fotograaf weet waarom hij/zij die nodig heeft. Een slechte fotograaf zal nooit goede foto's maken, ook niet met de beste apparatuur!
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.14 dagen gratis fotografiecursussen kijken
Over de auteur
Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.
27 reacties
-
Wim Hendriks schreef op maandag 21 mei 2018 om 18:18 | reageerMichelle, je laat je nu leiden door de amateurfotograaf?
Voor de prof gelden andere regels...dat weet je ook. -
Michelle Peeters schreef op maandag 21 mei 2018 om 18:24 | reageer
Wat bedoel je precies Wim?
-
Adam schreef op maandag 21 mei 2018 om 18:46 | reageerHoi Michelle
Klopt dat, dat alle foto's met een iPhone 5 opgenomen zijn?
Omdat ik sinds kort in bezit ben van een Samsung Galaxy S9 plus en met f 1.5 en 2.4 en hij kan ook foto's in RAW maken en Long Exposure , maar ik heb wel een wens voor een spiegelreflexcamera in de nabije toekomst.
Bedankt voor alle goede info op je site. -
Michelle Peeters schreef op maandag 21 mei 2018 om 18:52 | reageer
@Adam: waar er 2 bijna identieke foto’s staan, is er één met een iphone 5se en één met een canon Eos 5d Mark III gemaakt.
Met een iphone kun je idd ook in raw fotograferen als je de juiste app hebt. Ook schijn je met scherptediepte en long exposures te kunnen werken ja.
Maar het punt blijft natuurlijk dat je met een kleine sensor werkt en dat je niet kunt zoomen! -
Wim Hendriks schreef op maandag 21 mei 2018 om 19:02 | reageer
Ik bedoel bij elke opdracht bepaal je toch de camera,tenminste ik,bij sport gebruik ik de camera met de meeste opnamen snelheid,bij een portret of een kleinbeeld met een grote censor of een Hasselblad met een dig. achterwant en bij producten of architectuur een camera met verstelling horizontaal en verticaal...of ben ik te ouderwets nu..
en voor mijn familiefoto's gebruik ik mijn phone.. -
Michelle Peeters schreef op maandag 21 mei 2018 om 19:07 | reageer
@Wim: uiteraard! Bij een professionele shoot (ongeacht het genre) ga ik echt geen iphone inzetten, dan is mijn DSLR van onmisbare waarde!
-
100 schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 02:05 | reageer
Probleem met dit soort dingen is altijd wat je precies verstaat onder een “goede foto”.
Vergelijk je fotografie met klusjesmannen dan heb je het over fotografie als ambacht, maar fotografie kun je ook zien als een kunstvorm. Een schilder die een strak schilderij wil maken en petroleum als droogmiddel gebruikt voor olieverf is technisch gezien niet goed bezig (dat zorgt voor barsten in de verf) maar zegt er iemand dat Piet Mondriaan geen goede schilderijen maakte omdat hij dat deed? Bij kunstfotografie gaat het doorgaans om andere dingen dan technische kwaliteit.
Maar ook qua technische kwaliteit is er best veel mogelijk met zeer beperkte middelen en daarbij speelt de technische kennis en kunde van de fotograaf een belangrijke rol. Een aardig voorbeeld zijn de sneeuwkristallen en overige foto’s van Alexey Kljatov die hij schiet met een meer dan 10 jaar oude Canon PowerShot A650 IS compact camera, een oude omgekeerde Helios 44M-5 lens, een houten plankje en een rol plakband om de boel bij elkaar te houden. De sensor in die camera is 1/1.7” (7,5 x 5,5mm) wat ongeveer 1/20 is van een full frame sensor.
Een aardig voorbeeld van wat met een moderne smartphone mogelijk is “The next film project” van een paar jaar geleden waarbij in 48 uur een korte film in drie delen door drie verschillende regisseurs gemaakt moest worden met een Samsung smartphone. Resultaat kun je hier vinden.
Zou de gemiddelde kijker door hebben dat de beelden niet met een professionele filmcamera zijn geschoten? Ik denk van niet.
Toch is het wel zo dat met alle moderne techniek een fotograaf steeds minder technische vaardigheden nodig heeft en met de komst van kunstmatige intelligentie hebben we straks voor een aantal vormen van fotografie waarschijnlijk geen menselijke fotograaf meer nodig, maar werkt de camera (of een serie camera’s) autonoom. Bij grote sportevenementen worden al gerobotiseerde camera’s gebruikt. -
Michelle Peeters schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 11:17 | reageer
@100: leuke beschouwingen en voorbeelden, dank!
-
peter dellenbag schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 14:42 | reageerMetde iphone 7+ kun je ook in raw footgrferen en inzomen met het 2e lensje van ± 35mm - ±50 mm. Ook is er de HDR functie waarmee je veel meer details in de schaduwen overhoudt ... de voorbeeldfoto's zijn daarom niet geheel conform de mogelijkheden met de iphone. Met he gratis prgorammaatje SnapsSeed zijn veel goed bewerkingen mogelijk ook met minder licht nog aardig beeld ... De fullframe sensor kan uiteraard veel meer maar kost met goede lenzen ook een veelvoud
-
peter dellenbag schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 14:45 | reageer
ik krijg de nieuwsbrief wel en een dubbele tekst op alle invul vakjes ... van deze contactmogelijkheid
-
Johan Hahn schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 14:59 | reageerHet maakt voor de kwaliteit van een roman niet uit of de schrijver een potlood, een dure vulpen, een oude schrijfmachine, een computer of een laptop gebruikt. De beperkingen van het gebruikte instrument levert geen beperking op voor de auteur. Bij schrijven met licht is het net zo. Michelle heeft gelijk dat een 'dure' camera meer kan dan een 'goedkope'. Maar dat hoeft voor de kwaliteit van de foto geen beperkingen op te leveren. Wie 'het' niet ziet, zal nooit een foto van hoogwaardige kwaliteit kunnen maken. De discussie moet niet gaan over het potlood, maar over wat de auteur schrijft. Het gaat om de foto, niet om de enscenering of de techniek. Het gaat om het ZIEN!
-
Michelle Peeters schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 14:59 | reageer
@Peter: die nieuwe iPhones beginnen wel steeds meer op een 'echte' camera te lijken inderdaad! Ik vraag me altijd wel af of je zoiets nog stil kunt houden bij flinke zoom-mogelijkheden. Wat ook nog eens ontbreekt is de mogelijkheid hem op een statief te zetten of er een trigger op aan te sluiten zodat je er externe flitslampen mee zou kunnen aansturen. Met de Quadralite A1 kun je wel flitsers aansturen met je iPhone, dat werkt prima en leidt inderdaad tot studio-achtige portretten!
-
Frederik Gerritsen schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 15:50 | reageerIk ben het gedeeltelijk mee eens dat je met een camera op je telefoon mindere foto's krijgt, maar dat verhaal is gedeeltelijk waar. Bij genoeg licht of bij schemering kun je "redelijke" foto's maken. Ik ben niet helemaal eens met betrekking tot bridge camera's. Als je bijvoorbeeld de sony DSC RX10 IV neemt dan komt dit tamelijk dicht bij een spiegel reflex camera.. Ik ben het wel met je eens naarmate je meer uit gaat optisch gaat in zoomen, dat je meer ruis zult ondervinden, vooral als je de ISO hoger zet en zeer zeker als digitale zoom gaat werken... Maar dit kun je onderbouwen met een foto bewerkingsprogramma
-
Michelle Peeters schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 15:56 | reageer
@Frederik: je ziet het vooral als je de foto's gaat 'opblazen'. Dan blijft er van een iPhone foto weinig over. Ook het gebrek aan detail en het slecht kunnen omgaan met weinig licht (veel ruis) zijn dingen waar je met een iPhone of simpele camera mee te kampen krijgt. En waarbij je dus meer moet improviseren om toch tot een goed resultaat te komen (als dat überhaupt al lukt).
Door inzoomen krijg je geen extra ruis, wel bij hoge Iso-waardes of als je in de nabewerking schaduwen en donkere partijen gaat oplichten. En hoe groter je sensor is, des te minder last je daarvan hebt!
Met digitale zoom werken moet je niet doen, dan kun je beter croppen in de nabewerking, hetzelfde effect! -
Huub Sanders schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 16:28 | reageerOok de slotscène van de film “the Florida Project” (https://m.imdb.com/title/tt5649144/) is met een iPhone gemaakt. De overgang van professionele camera’s naar de iPhone scène valt wel op maar is niet storend of hinderlijk. De film is trouwens een aanrader!
-
R K schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 17:20 | reageerDe recente topmodellen van merken als Apple, Huawei en Samsung hebben allemaal de RAW-optie in de standaard camera. Daar hoef je geen aparte app voor te downloaden. Ook mobiele editors als Snapseed en VSCO kunnen al enige tijd overweg met RAW.
Verder: in de marketing van telefoonfabrikanten worden smartphones steeds vaker "DSLR-killers" genoemd, en op fotosites worden - zoals hierboven - mobiele foto's met andere camera's vergeleken. Dat is onzin.
De smartphone is gewoon een extra stuk gereedschap, niet iets "in plaats van". Gerenommeerde professionals als Ben Lowy, Stephen Shore, David Guttenfelder (National Geographic), Michael Christopher Brown en Gueorgui Pinkhassov (Magnum) schieten nu ook met de mobiele telefoon, op de momenten dat het de beste optie is. Bijvoorbeeld wanneer je mensen niet te veel wilt intimideren. Of wanneer je onopvallend moet werken, zoals Guttenfelder in Noord-Korea.
Daarmee onderscheiden de echte fotografen zich wellicht: zij maken de foto door te weten welke camera je op welk moment moet inzetten. -
John schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 17:25 | reageer@MichellePeeters Kun je met een Iphone niet zoomen? Met elke Android die ik de afgelopen jaren heb gebruikt kan dat!!!! Blij geen Apple fan te zijn
-
R K schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 17:26 | reageer
En nog ter aanvulling: voor smartphones zijn prima grips te koop (onder meer van Shoulderpod, voor een paar tientjes), waarmee je de mobiel ook probleemloos op een statief kan zetten.
-
Michelle Peeters schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 18:39 | reageer
@John: je bedoelt digitaal zoomen?
-
John schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 18:52 | reageer
@Michelle klopt! Mijn dochter en ik waren gister op de Zaanse Schans ivm PinksterZaan. Zij met een Huawei P9 en ik met een Canon Legria HFG 30. Frappant hoe weinig beide toestellen verschilden. Er komt een filmpje van op Youtube of Vimeo
-
Bob schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 19:26 | reageerLaten we de DSLR camera,s nu eens aanvullen met de systeem camera.
Tenslotte zijn we op een nu qua ontwikkeling op een punt gekomen de de DSLR op alle punten overvleugeld wordt door de systeem camera -
geert schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 21:09 | reageerperfecte en correcte uiteenzetting
-
Bernard schreef op dinsdag 22 mei 2018 om 23:20 | reageer
Grappige discussie. Waarin verschilt een smartphone camera van een DSLR? Volgens mij is een smartphone in eerste instantie een telefoon en geen camera. Trouwens met een DSLR camera kun je niet bellen, maar dit ter zijde. Koop je de Apple X voor rond de €1.150,- euro voor de telefoonkwaliteiten of vind je dat het een DSLR-killer moet zijn? Vanuit een economisch standpunt gezien zou je dan beter een goedkope (tweedehands of refurbished) smartphone kunnen kopen en voor het restant een knappe DSLR. Oké, toegegeven een moderne smartphone maakt aardige foto's, technisch dan. Maar een DSLR maakt technisch betere foto's, dat staat buiten kijf. Artistiek is een heel ander verhaal en gaat het om het onderwerp en het moment. De "camera" waarmee je dan werkt is ondergeschikt aan de kwaliteit van de fotograaf. Zelf blijf ik toch erg enthousiast over mijn Canon 5D4 en het "L"-glas en zeker op mijn 27" iMac 5K is het verschil tussen een foto van mijn iPhone-6 en de 5D4 in één opslag te zien.
-
100 schreef op woensdag 23 mei 2018 om 02:30 | reageer
Een smartphone is niet zozeer een DSLR-killer (of ILC-killer - Interchangeable Lens Camera – om ook de spiegelloze varianten mee te nemen), maar prima geschikt voor de momenten dat je geen grote camera bij je hebt of als aanvulling daarop. Vorige week had ik mijn 5D en macro spullen bij me en dat is alles bij elkaar een rugzak vol, maar niet geschikt om een landschap mee te schieten. Mijn telefoon brengt dan uitkomst en de kwaliteit (iphone X) vind ik heel behoorlijk. Natuurlijk, een FF camera met kwaliteitsglas geeft een (nog) beter resultaat, maar voor internetgebruik of kleine afdrukken (tot A4) zijn de nieuwste smartphones inmiddels goed genoeg.
-
Mark schreef op woensdag 23 mei 2018 om 11:18 | reageerOm het beeld dat je in je hoofd hebt om te zetten naar een foto die nauwelijks voldoet of perfect is heb je alles nodig creativiteit ervaring en materiaal.Een professional weet overal wel het beste uit te halen. Als amateur met een professionele camera wordt de foto nog steeds niet het beeld wat ik dacht te krijgen en dat is wat een pro wel moet kunnen
-
geert schreef op woensdag 23 mei 2018 om 14:18 | reageer'Een professional weet overal wel het beste uit te halen'...ik heb foto's kunnen inkijken van het huwelijk van prins Harry, wel dat was een trieste boel, 'en' dan door goedbetaalde professionals genomen. Er zijn amateurfotografen die het een flink stuk beter kunnen hoor...en dan ligt het niet alleen aan de apparatuur...
-
Michelle Peeters schreef op woensdag 23 mei 2018 om 18:11 | reageer
Professionals worstelen ook regelmatig hoor, ook met goede apparatuur.. Maar dat houdt het spannend!
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
43.506 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via 
Facebook.
Elja Trum
