De fotograaf maakt de foto, niet de camera (of toch wel?)
maandag 21 mei 2018, 17:17 door Michelle Peeters | 8,082x gelezen | 27 reactiesWat een schitterende foto's! Je hebt vast een dure camera, als ik ook zoiets tot mijn beschikking had zou ik tot precies dezelfde resultaten komen!
Zo'n opmerking zorgt ervoor dat een fotograaf minimaal een zuur gezicht opzet. En het antwoord zal zijn dat het toch juist om het oog van de fotograaf gaat, niet om de camera. Met een simpel compactje of smartphone zou het ook kunnen. Maar is dat wel zo?
Goede apparatuur én talent
Natuurlijk gebruik je als fotograaf graag goede apparatuur. Een klusjesman gebruikt liever ook niet het goedkoopste gereedschap van de bouwmarkt.
Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk wel om het inzicht van de persoon achter de camera. Als je geen talent hebt voor fotografie zul je ook met een peperdure camera geen goede foto's maken. En als je wel talent hebt kun je zelfs met een smartphone nog wel uit de voeten.
Tegen een chef-kok van een sterrenrestaurant zeg je toch ook niet dat zijn eten zo lekker was omdat hij waarschijnlijk wel dure pannen gebruikt zal hebben.
Bij fotografie werkt het eigenlijk hetzelfde. Een goede camera maakt van iemand nog geen goede fotograaf. Maar een goede fotograaf maakt met een kwaliteitscamera wel betere foto's dan een goede fotograaf met een slechte/matige camera.
Beperkingen en improvisatie
En omdat je als goede fotograaf weet met welke beperkingen je te maken hebt, maak je vooral vaker geslaagde foto's met kwaliteits-apparatuur. Als je weet welke beperkingen je apparatuur heeft, kun je er vervolgens nog het beste van proberen te maken.
Onder goede/perfecte omstandigheden kun je zelfs met een smartphone nog goede foto's maken. Als je op het Apple account op Instagram kijkt zie je daar prachtige foto's staan die met een iPhone zijn geschoten. Foto's waar ook bezitters van een professionele Canon of Nikon camera zich niet voor zouden hoeven te schamen.
Beperkingen eenvoudige camera's
Maar hoe vaak komt het voor dat die omstandigheden echt ideaal zijn. Want alleen dan kun je met grote regelmaat goede foto's maken met een iPhone. Of moet je het hebben van de toevalstreffers? Hieronder een opsomming van de beperkingen van eenvoudige camera's.
1. Gebrek aan of ontbreken zoom
Met een smartphone kun je zelden inzoomen. Daarom zijn eenvoudige compact- en bridgecamera's vaak uitgerust met een nogal extreem zoombereik.
Als je over 10x optische zoom (300mm omgerekend naar kleinbeeld) beschikt gaat er een wereld voor je open. De meeste serieuze fotografen met (semi-professionele) camera's beschikken hier vaak ook wel over, maar moeten dan vaak van objectief wisselen.
Zoom-mogelijkheden worden vaak onderschat. Er zijn fotografen die beweren dat je helemaal geen zoomobjectief nodig hebt, omdat je altijd kunt 'zoomen met je voeten'. Ze bedoelen hiermee dat je gewoon naar je onderwerp toe kunt lopen om zo het effect van inzoomen na te bootsen.
Er zijn echter onderwerpen waarbij je dat simpelweg niet kunt doen. Denk aan sportfotografie waarbij je niet binnen de lijnen van het speelveld mag komen. En bij het fotograferen van wilde dieren die in de aanval gaan als je te dichtbij komt. Of het fotograferen van vogels die vluchten als je niet op afstand blijft.
Bovendien verandert het perspectief in je foto alleen door de positie van de camera, niet door de gehanteerde brandpuntsafstand. Als je dichterbij komt verandert het perspectief volledig en de vraag is of je dat wel wilt.
In het plaatje hieronder zit je wat het verschil is tussen 'zoomen met je voeten' en het inzoomen op afstand, waarbij het onderwerp iedere keer even groot in beeld verschijnt.
Digitale zoom kun je beter niet gebruiken. Dat is in feite niets meer en niets minder dan het maken van een uitsnede (iets wat je camera dan voor je doet, het kan ook in de nabewerking). Je snijdt je foto dus krapper uit, maar daarmee gooi je veel pixels weg.
Ga je bijvoorbeeld 10x digitaal inzoomen, dan houd je nauwelijks nog pixels over, je gooit ze zowel in de lengte als in de breedte weg en dat gaat sneller dan je denkt.
Een smartphone is door het gebrek aan zoom-mogelijkheden dus echt niet bruikbaar voor onderwerpen als sport en wilde dieren, ongeacht de kwaliteiten van de fotograaf.
2. Kleine sensor, grote scherptediepte
Hoe kleiner je sensor, hoe groter je scherptediepte. Echter, met een cropcamera zul je ter compensatie daarvan een kortere brandpuntsafstand moeten gebruiken. Bij een cropfactor van 1.6 zul je bij een 50mm op fullframe een 30mm objectief moeten gebruiken voor hetzelfde effect.
De grotere scherptediepte wordt veroorzaakt door een kortere brandpuntsafstand. Dus: met een groothoekobjectief heb je altijd een grote scherptediepte, ongeacht of je je diafragma helemaal openzet.
Een iPhone heeft een lensje dat ongeveer dezelfde beeldhoek heeft als een 29mm (zelfde scherptediepte als een f/16-29mm ) objectief op een fullframe camera.
Een iPhone heeft helemaal geen diafragma maar dat is ook niet nodig omdat zelfs bij volle lensopening (f/2.2) nog steeds alles scherp is. Voor landschapsfoto's is dat vaak geen probleem maar bij portretfotografie wil je wel een onscherpe achtergrond hebben. Bij macrofotografie kan wat meer scherptediepte juist wel weer een voordeel zijn!
Veel fabrikanten leveren de laatste tijd opvallend vaak objectieven met zeer hoge lichtsterkte (bijvoorbeeld f/1.4). Maar hiermee kom je maar een klein beetje in de buurt van 'kleinbeeld-scherptediepte' (bijvoorbeeld een F/2.8 op een fullframe camera).
Kortom: met een smartphone kun je helemaal niet zoomen, wat je enorm beperkt in je creatieve mogelijkheden.
Maar ook met een handige en compacte bridgecamera met omgerekend een 24-600mm objectief zien je safarifoto's (die je overig wel mooi 'dichtbij kunt halen') kunnen je foto's toch vies tegenvallen en er minder fraai uitzien als wat je van de professionals gewend bent.
3. Dynamisch bereik
In de fotografie wordt het verschil tussen wit en wat er in de donkerste partijen nog net meetbaar boven ruisniveau uitkomt gedefinieerd als het dynamisch bereik. De sensor met het hoogste dynamisch bereik (en dat is een grote sensor) laat zowel in de hoge lichten als de diepe schaduwen nog details zien die de andere (kleinere) sensor verliest.
Grote sensoren produceren ook minder ruis omdat ze meer licht ontvangen, waardoor het verschil tussen het signaal dat dit licht afgeeft en de ruis groter is dan bij een kleinere sensor.
Je ziet dit door dichtgelopen schaduwen die, als je ze in de nabewerking opheldert, veel ruis produceren. En je ziet het ook aan uitgebeten hooglichten waarin geen detail meer te zien is.
Als je niet in RAW kunt fotograferen (op een smartphone bijvoorbeeld) wordt dit probleem nog erger. Zeker als je taferelen met hoge contrasten fotografeert (denk aan donkere steegjes). Het ophelderen van schaduwen levert veel ruis op, uitgebeten witte hooglichten zijn niet te herstellen.
4. Weinig licht
Smartphones of compactcamera's zijn overdag vaak prima te gebruiken. Echter, bij weinig of slecht licht, wordt dat snel anders. Als je je ISO-waarde verhoogt (als dat überhaupt kan) op je camera met kleine sensor, krijg je meteen last van enorme ruis.
Als het schemert lukt het vaak nog wel, dankzij goede ruisreductie, maar zodra het echt donker wordt valt er weinig meer te fotograferen. Sterrensporen-fotografie kun je bijvoorbeeld al helemaal vergeten.
5. Conclusie
Uiteraard zorgt het oog van de fotograaf uiteindelijk voor een goede foto. Maar een simpele camera zorgt wel voor een aantal, soms doorslaggevende beperkingen, waar ook een goede fotograaf mee te maken krijgt.
Een aantal fotografie-vormen zijn zelfs onmogelijk uit te voeren zonder een goede camera. Alleen een goede fotograaf weet waarom hij/zij die nodig heeft. Een slechte fotograaf zal nooit goede foto's maken, ook niet met de beste apparatuur!
Over de auteur
Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.
27 reacties
-
Wim Hendriks schreef op maandag 21 mei 2018 om 18:18Michelle, je laat je nu leiden door de amateurfotograaf?
Voor de prof gelden andere regels...dat weet je ook. -
Michelle Peeters schreef op maandag 21 mei 2018 om 18:24
Wat bedoel je precies Wim?
-
Adam schreef op maandag 21 mei 2018 om 18:46Hoi Michelle
Klopt dat, dat alle foto's met een iPhone 5 opgenomen zijn?
Omdat ik sinds kort in bezit ben van een Samsung Galaxy S9 plus en met f 1.5 en 2.4 en hij kan ook foto's in RAW maken en Long Exposure , maar ik heb wel een wens voor een spiegelreflexcamera in de nabije toekomst.
Bedankt voor alle goede info op je site. -
Michelle Peeters schreef op maandag 21 mei 2018 om 18:52
@Adam: waar er 2 bijna identieke foto’s staan, is er één met een iphone 5se en één met een canon Eos 5d Mark III gemaakt.
Met een iphone kun je idd ook in raw fotograferen als je de juiste app hebt. Ook schijn je met scherptediepte en long exposures te kunnen werken ja.
Maar het punt blijft natuurlijk dat je met een kleine sensor werkt en dat je niet kunt zoomen!
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Toon alle artikelen binnen Basiskennis
Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
54.085 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via 
Twitter
Facebook.
Elja Trum
