Fotograferen kost niks? Over tarieven en kosten.

maandag 19 november 2018, 14:41 door Ed Coenen | 126.981x gelezen | 15 reacties

'Een foto maken kost je niks', is in het digitale tijdperk een gebruikelijke opmerking geworden. Inderdaad, de kosten van rolletjes en ontwikkelen en afdrukken heb je niet meer. Wat kost het werk van een fotograaf? Een zakelijke benadering van een mooi ambacht. Voor ondernemers en voor wie het wil worden. En zelfs voor hobby-fotografen.

Ik hoor het misschien niet dagelijks, maar toch zeker wekelijks. Daar sta je dan met je mooie apparatuur. Kost niets? Huh? Waar zijn mijn centen dan gebleven?

Alles kost geld. Dus ook een foto is niet gratis. Zelfs het plaatje dat je met een gsm maakt is niet helemaal gratis. De foto maken kost niets, maar voor telefoonmaatschappijen is het kassa. En thuis heb je misschien een computer staan om de foto te kunnen bekijken en te bewaren en die computer kost ook geld.

Beter is te stellen dat het 'maken' van een foto op zichzelf weinig kost. Om het niet te moeilijk te maken een eenvoudige rekensom. Als je met een camera 50.000 kliks maakt met een EOS 1000D-18-55mm kit kost elk plaatje één cent (0,00998 euro). Doe je dat met een EOS 5D mk II 24-105 mm kit dan ben je uiteraard duurder uit: 0,06598 euro. Daarbij ga ik dan uit van een winkelprijs van 499, respectievelijk 3.299 euro.

Als je het zo kort door de bocht stelt, kost een bruidsreportage een paar euro. Als een vriend bereid is om 'voor niets' een bruidsreportage te maken, dan schenkt die vriend dus drie tot vier euro aan het bruidspaar (nog exclusief de kosten van energie voor de batterijen), of een euro of twintig als hij een EOS 5D mark II meeneemt. De hobby-fotograaf zou dat bedrag eigenlijk in een spaarpot moeten stoppen om over enige tijd een nieuwe kit te kunnen kopen.

Uurtarief
Wat rekent een professional? Surfen over het net levert grote verschillen op. Nederlandse fotografen vragen rond de 65 tot 150 euro per uur. Opvallend is dat er fotografen zijn die een verschillend uurtarief hanteren voor fotografie en voor fotobewerking en fotomontage. Een uur rondlopen met camera's is dan duurder dan een uur werken achter de ook niet goedkope computer?

In deze tijd van belastingaangiftes invullen ziet iedere werknemer wat hij vorig jaar bruto heeft verdiend. Als een hobby-fotograaf met het plan rondloopt om van fotografie zijn beroep te maken, dan wil hij misschien wel iets inleveren, maar niet veel. En een beetje ondernemer wil groeien en wil dus meer overhouden dan hij als werknemer verdiende.

Het vertrekpunt verschilt daarmee nogal. Iemand in zijn eerste baan heeft vorig jaar misschien 22.000 euro bruto verdiend, terwijl iemand met een langer dienstverband het dubbele bedrag (of meer) op zijn voor-ingevulde belastingaangifte ziet staan. Om zijn oude inkomen te evenaren zou de jonge starter dan een lager tarief kunnen vragen dan de oudere starter.

Som van kosten
Een zelfstandig fotograaf heeft te maken met een flink aantal aantal kostenposten:
- autokosten (afschrijving, brandstof, verzekeringen)
- verzekeringen (apparatuur, aansprakelijkheid, rechtsbijstand, ziektekosten, arbeidsongeschiktheid en een pensioenregeling)
- huisvesting (huur, licht en stroom voor kantoor- en werkruimte)
- kantoorkosten (kantoorartikelen, telefoon, internet, computer, administratie-software)
- extern advies (boekhouder of accountant, bijscholing)
- verkoopkosten (adverteren, eigen website(s), folders, stand op (bruids)beurs)
- lidmaatschappen (organisaties van fotografen, kamer van koophandel, eventueel andere regionale of nationale belangenclubs)
- abonnementen (vakboeken, fotovakbladen, vakbladen/consumentenbladen op een specifiek terrein)

Neem de kosten niet te krap, tel ze op bij het brutoloon dat je hebt of dat je zou willen verdienen. Dan krijg je een bedrag van salaris en vaste kosten. Dat bedrag moet je delen door het aantal werkbare uren. Ga nu eens uit van een 40-urige werkweek. Een ondernemer zal langere weken maken, maar om een goed uurtarief te kunnen berekenen moet je daar niet van uitgaan. Langer werken om een redelijk inkomen te krijgen vertaal ik als het subsidiëren van de klant door de zelfstandig ondernemer.

Een jaar, 52 weken, telt dan theoretisch 2080 werkbare uren. Feestdagen, vakantie en een paar vrije dagen voor ontspanning of familiebezoek kosten echter ook tijd. Dan hou je over 1840 uren. Daarvan zullen er een aantal niet declarabel zijn, omdat je ze nodig hebt voor bijscholing, beursbezoek, werving van opdrachten en netwerken. Daar gaat veel tijd in zitten. Zeker in deze tijd moet veel tijd worden gestoken in het vinden en behouden van klanten.

Factureerbare uren
Ik zal er niet ver naast zitten met de schatting dat een fotograaf vaak op ongeveer 1250 factureerbare uren per jaar komt. Dat komt neer op een agenda met alle 52 weken drie volle dagen werk. Om een uurtarief te vinden waarin ook alle aquisitie- en scholingstijden zijn verwerkt, moet je het totaal van wenselijk jaarloon met alle kosten dus door 1250 uur delen. De vraag is dan of je op een marktconform tarief uitkomt. Als je hoger dan de concurrentie uitkomt, dan moet je jezelf afvragen of je doelgroep dat accepteert, of dat je in een hoek van de business zit die financieel niet bij jou past.

Als je alles bij elkaar optelt (loon en kosten) dan heb je nog geen winst berekend. En winst heb je nodig om een vetrand te kweken, alleen al als reserve voor slechte tijden. Je zou de totale som, of het uurtarief, daarom kunnen verhogen met tien procent, een 'winsttoeslag', 'opslag vakmanschap' of 'opslag creatieve waarde'.

huren

Exploitatiekosten
In de opsomming hierboven heb ik de foto- en studio-apparatuur niet meegenomen. Je zou de afschrijvingen op camera's wel kunnen meenemen, maar in het algemeen is een exploitatiekostenbegroting te verkiezen. Zakelijk gezien is een fotograaf iemand die zijn vakmanschap en zijn apparatuur exploiteert (=winstgevend maakt). Dan moet wel bekend zijn wat iets per 'draaiuur' of 'bedrijfsuur' kost. Je kunt dat berekenen door de jaarlijkse afschrijving (met daarbij de kosten van energie, verzekering en reparatie en onderhoud) te delen door het aantal uren dat iets in gebruik is.

Als fotograaf verhuur je jezelf met alle benodigde apparatuur voor een foto(reportage) en je zou bij de berekening van de exploitatiekosten van apparatuur daarom een vergelijking kunnen maken met de tarieven van professionele exploitanten. Een paar keer per jaar ontvang ik van Calumet (Amsterdam en Rotterdam) een blad met de verhuurprijzen van camera's, objectieven en studiobenodigdheden. Handig voor projectbegrotingen.

Even een paar voorbeelden: een Canon EOS 5D mark II body kost bij genoemde winkels 95 euro per dag (ex btw), de Nikon D700 100 euro per dag. Daar komen dan wat tientjes bij als huur van objectieven en een opsteekflitser. Een Hasselblad H3DII-39 met een paar objectieven kost bij die winkels bijna 400 euro per dag. Bij een huur langer dan 21 dagen, betaal je nog maar vijftig procent daarvan, per dag. Dat zou best eens een goed uitgangspunt kunnen zijn voor een eigen exploitatie. Als je het aantal 'kliks' telt kom je een aardig eind in de richting. Al zal de professional de prijs per klik dan weer kunnen drukken. Zijn camera's zijn gemaakt op meer sluiteropeningen.

fotograferen

Het bepalen van een prijs voor je foto's is dus nog zo eenvoudig niet. Het is de moeite waard om de berekening eens te maken, ook als je als amateur niet van plan bent professioneel met fotografie aan de slag te gaan kan het verhelderend zijn om zelf te weten wat je werk eigenlijk kost.

Meer weten over Ondernemen en fotografie?

Bij Photofacts Academy, onze online leeromgeving voor fotografen, hebben we onder andere een cursus over Ondernemen en Afdrukken en een cursus over schoolfotografie. Je kunt deze cursussen twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Dit artikel is voor het laatst bijgewerkt op 19 november 2018.
De eerste publicatiedatum is woensdag 1 april 2009, 08:53.

Over de auteur

Ed Coenen is onder meer reportagefotograaf. Hij ziet zijn foto's afgedrukt in tijdschriften.

15 reacties

Ger de Gram schreef op woensdag 1 april 2009 om 09:12 | reageer
Interessant artikel. Helder op een rij gezet wat er allemaal bij komt kijken. In hoeverre is het gebruikelijk dat je als fotograaf camera's leent? Is het niet veel slimmer om een eenmalige investering te doen?

Serge schreef op woensdag 1 april 2009 om 09:56 | reageer
Ik was maandagavond aanwezig op een vergadering voor recent gestarte fotografen waar deze berekeningen ook werden gemaakt. Het is wel schrikken welke kosten een fotograaf zoal maakt en hoeveel je per uur zou moeten rekenen (afhankelijk van het aantal uren dat je per week wilt en kunt werken) om uit die kosten te geraken. 't Was erg interessant.

Hoo Gan Tan schreef op woensdag 1 april 2009 om 10:25 | reageer
Ik denk dat de 'gemiddelde' fotograaf eerder zo'n 100 'billable' dagen per jaar maakt. Dat komt overeen met zo'n 800 uur. Als starter moet je denk ik zelfs rekening houden met zo'n 75 dagen.

Als je echt een passie voor fotografie hebt, zou je (ook als amateur)marktconforme prijzen moeten hanteren. Anders peel je de markt gewoon kapot: Hoeveel is jouw foto waard.

Pim schreef op woensdag 1 april 2009 om 17:31 | reageer
Denk dat er een groot probleem zit bij de vraag: Wanneer is een foto het waard? Er is waarschijnlijk niemand die de rechten gaat afkopen van een amateur die geluksplaatje heeft geschoten.

Of €175 euro betalen voor een familie reportage. Dit kan je alleen vragen als je foto's keer op keer perfect belicht zijn, en de afdrukken er uit zien zoals bedoeld is.

Fotograaf is nou eenmaal geen vetpot! Hou het erbij als hobby tenzij mensen jou vragen voor grote opdrachten maar op zoek gaan heeft niet altijd het gewenste resultaat. Denk ik...

Vraag me ook af wie het hier voor de kost doet en wie het doet als hobby??

RobertW schreef op woensdag 1 april 2009 om 19:50 | reageer
Gewoon leuk voor erbij. Als hobby dus. Het is een utopie te denken dat je een even goed salaris verdient met fotografie als met een gewone 40-urige (kantoor)baan. Zeker in deze tijd is men niet meer bereid om veel geld aan fotografie uit te geven, en de schoorsteen moet ook blijven roken tenslotte...

EdC schreef op woensdag 1 april 2009 om 22:15 | reageer
@Ger de Gram. Een fotograaf zal zeker moeten investeren in basisgereedschap. Een camera met objectieven meestal. Als je een set meer dan 22 werkdagen in gebruik hebt, dan heb je de kosten er meestal uit. Het is wel van belang te blijven rekenen. Heb je echt een Hasselblad nodig, of kun je hem beter incidentaal huren. Ook al om dat dat fiscaal waarschijnlijk intersanter is dan zelf exploiteren. En heb je een studio nodig, of kun je hem beter huren? Zo moet je als ondernemer doorgaan. Hoe vaak heb je echt bestelauto nodig?

@Serge. Het is kennelijk een actueel onderwerp.

@Hoo Go Tan. Als je als full-time fotograaf zoveel uren maakt, dan zou je op een torenhoog tarief uitkomen.
Over jouw oproep tot het hanteren van een marktconforme prijs het volgende. We zien deze weken een enorme prijsdval. Dat is algemeen. Zakelijke klanten eisen dat je zomaar 35 procent van de prijs doet, ander doe je niet meer mee. Dat is niet alleen in de fotografie zo. Ik lees net dat de binnenschippers daar ook mee te maken hebben.
Een oproep om marktconforme tarieven te hanteren heeft geen zin. Wat is nog marktconform? En er zullen altijd hobby- of prof-fotografen zijn die wel voor een (te) lage prijs werk willen (of wel moeten) leveren. Extra lastig is dat de betalingstermijnen oplopen.

@Pim en RobertW. Op dit moment kunt je fotografie inderdaad beter zien als een hobby. Als je dat doet, dan mag ik hopen dat je een foto niet weggeeft. Ik zie foto's aangeboden voor 0 euro! Als klant zeg je dan dank-je-wel, maar het is een verkeerd signaal.

@RobertW. Inderdaad, fotografie is een goedkope grondstof geworden.

Gast schreef op woensdag 1 april 2009 om 23:03 | reageer
De ontwikkelingen op cameragebied gaan hard. Ik wil niet zeggen dat over 5 jaar alle betaalde fotografen overbodig zullen zijn maar de helft wel. En de volgende 5 jaar zal het weer halveren. Veel foto's waarvoor nu een prof wordt ingehuurd, worden straks door particulieren zelf gemaakt.

Dat proces is al aan de gang (journalisten bij kranten krijgen het steeds zwaarder en ook foto's als illustratie bij artikelen worden vaak bij stockphoto-sites gehaald), maar door de technische ontwikkeling kan men het in vele gevallen straks prima zelf (scherpte, belichting en zelfs compositie worden geregeld). Mijns inzien gaat de beroepsgroep alleen kleiner worden en minder verdienen en gaat het vanaf nu langzaam ook bergafwaarts met fotografie als hobby, omdat de vaardigheid in de nabije toekomst niet meer nodig is en we overspoeld worden met nog meer van hetzelfde. De Klik-klak-klaar-generatie staat voor de deur.
Heel jammer en ik heb hopelijk geen gelijk. Helaas meestal wel.

Hoo Gan Tan schreef op woensdag 1 april 2009 om 23:05 | reageer
@EdC
Daarom redden de meeste pro-fotografen het gewoonweg niet en klussen/werken ze ergens anders bij. Ik zie echt hele goede professionele fotografen om me heen, die ontzettend mooi werk maken, maar het gewoon niet redden. Sommige daarvan zijn daadwerkelijk gestopt, omdat ze mede door de kredietcrisis en door de digitalisering van het vak geen of te weinig inkomsten hebben. Dat doet me best pijn.

Ik weet dat het vooral nu een verdomd moeilijke markt is (ook ik werk sinds een ruime jaar als fulltime fotograaf). Maar wanneer je voor 35% van de 'marktconforme prijs' gaat werken, weet je wel waar het uiteindelijk zal eindigen. Niemand kan onder de kostprijs (CODB) werken, want je maakt dan gewoon verlies. Misschien dat je een gedeelte kan compenseren omdat je meer billable uren draait, maar uiteindelijk is dat een verarming van de markt. Je speelt de fotografische markt, maar ook jezelf daarmee kapot.

Is er dan nog geld te verdienen in de fotografie? Ja! zei ik toen volmondig. Ook in deze tijd zijn er klanten, die nog steeds de waarde van deze kunstuiting zien en daarvoor goed willen betalen. Zakelijke klanten die bereid zijn om mijn (hoge) uurtarief te betalen, maar ook particuliere klanten. Netwerken, netwerken en netwerken.

En ik weet, dat er altijd hobby- of zelfs pro-fotografen onder de marktprijs zullen werken. Maar lees het stukje van Leslie dan nog eens en realiseer je, dat je de markt aan het verzieken bent. Het is oh zo makkelijk om de prijslat naar beneden te stellen, maar oh zo moeilijk om hem daarna weer op te krikken...

Remco schreef op donderdag 2 april 2009 om 06:55 | reageer
@Gast: Ik denk dat het anders gaat lopen. De camera's worden beter en beter, mee eens. Maar het is nog steeds het oog van de fotograaf en de kunde van de fotograaf die de foto maakt. Ik denk dat over een paar jaar (en misschien wel eerder) ook bedrijven dat gaan inzien. Zij zien dan dat de neef van de receptioniste wel een aardige foto maakt, maar geen goede foto die ook past in de huisstijl. Dat is dan erg jammer van het geld en de energie die in de ontwikkeling van diezelfde huisstijl is gestoken. Een goede vakman kan daar wel een goede foto bij leveren. En dat heeft niets te maken met de kwaliteit van de camera.

Hoo Gan Tan schreef op donderdag 2 april 2009 om 09:43 | reageer
@Gast en @ Remco:
Voor beide scenario's is er wel wat te zeggen. In een sterk concurrerende markt (veel aanbieders, weinig vragers) zullen niet alle bieders van beelden kunnen overleven. Aan de andere kant wordt er uiteraard veel 'bagger' geproduceerd, die vaak ongeschikt is voor het doel waarvoor het beeld gebruikt moet worden.

Maar (de meeste) fotografen zijn echt de domste mensen op deze aardkloot. En dat meen ik serieus. Trek dit verhaal eens door naar een ander beroepsgroep en je lacht je dood:

Mijn accountant declareert op dit moment een uurprijs van 90,- euro. Nu loop ik naar mijn accountant en vertel hem dit: "Nou Jan(*), door de digitalisering van jouw vak het uitkomen van makkelijke boekhoudprogramma's is jouw vak een stuk eenvoudiger geworden. Iedereen kan eigenlijk wel boekhouden, jaarrekeningetjes opstellen en belastingaangiftes doen. In feite heb ik 5 vrienden, die boekhouden voor hun hobby doen. Zij willen me wel helpen voor 20,- euro per uur."

Denk je nou echt dat mijn boekhouder gaat zeggen, dat hij dan ook maar op die 20,- euro per uur moet gaan zitten? Al zijn kennis en ervaring rechtvaardigen die 90,- euro per uur. En uiteraard is niet iedereen bereid om dat te betalen. Maar er zijn voldoende mensen, die zijn kracht wel weten te waarderen.

Maar als we dit doortrekken naar de fotograaf... We moeten wel omlaag met onze prijzen (ookal lijden we dan verlies) want dat doen onze (hobby)concurrenten ook. We laten ons voor het karretje spannen door de Telegraaf, alwaar we 18,- euro voor een beeld krijgen en zij het exclusieve recht. Beeldbanken alwaar onze beelden voor 1,- dollar worden verkocht en waarvan wij een heel klein deel mogen ontvangen. Een gratis modereportage in een magazine voor een naamsvermelding.
Ik denk dat die boekhouder meer nzicht heeft in cijfers....

(*) Jan is een gefingeerde naam.

Remco schreef op donderdag 2 april 2009 om 11:01 | reageer
@Hoo Gan Tan:
Ik ga dus ook niet naar beneden met mijn prijs. Dat werkt namelijk alleen op korte termijn. Een serieuze klant zal inzien dat kwaliteit een prijs heeft. Ga je daar ver onder zitten om met de neefjes van de receptionistes te concurreren (ook gefingeerd ), dan maak je je zelf niet geloofwaardig als professioneel fotograaf. Daarnaast is het, wanneer er weer betere tijden aanbreken, heel erg moeilijk om je prijzen weer op te voeren.

Maar dat het zakelijk nu even niet makkelijk is, zijn we het wel over eens.

Derk schreef op donderdag 2 april 2009 om 20:59 | reageer
Erg interessante discussie. En inderdaad NOOIT met je uurprijs rommelen, dat is altijd killing! Geef liever een keer korting, maar eenmaal je uurprijs naar beneden bijstellen en het is vrijwel onmogelijk die weer op te krikken. Kwaliteit kost gewoon geld en de klant moet er van overtuigd zijn dat jij je prijs waard bent. Eerlijkheid en vertrouwen zijn daarbij belangrijke waarden. Liever een efficiënt persoon met een hoge uurprijs dan een prutser...

EdC schreef op donderdag 2 april 2009 om 21:48 | reageer
Natuurlijk moet je niet omlaag gaan met je uurtarief. Maar wat nu als het je brood is en opdrachtgevers eisen dat het tarief omlaag gaat. Er zijn bedrijven die de kredietcrisis gebruiken om tegen al hun leveranciers te zeggen dat ze mogen blijven leveren als de prijs met 35 procent omlaag gaat. Net lees ik dat binnenschippers nog dieper moeten gaan.

Inderdaad, er zijn nog steeds klanten die kwaliteit wensen en daar ook het geld voor over hebben. Maar ik zie ook dat klanten beeld als laagwaardige bulkgrondstof gaan beschouwen. Waarom zouden ze het anders zien? Er komen volop gratis te gebruiken, perfecte persfoto's binnen en van alle kanten komt goedkoop illustratiemateriaal binnen. Van sommige bladen wordt beweerd dat ze geen beeldbudget meer hebben, maar ze zien er nog steeds goed (of redelijk) uit.

arny schreef op dinsdag 7 april 2009 om 14:06 | reageer
Zo'n twintig jaar geleden kwam ik net van de academie en toen werd de komst van autofocus als de nagel aan de doodskist van de professionele fotograaf gezien.
Heel even hoopte ik dat bovenstaand artikel wel een goede scheidslijn aan zou geven. In de inleiding staat nm 'ondernemer' en 'hobby-fotograaf'. Maar vervolgens wordt er toch weer gesproken over professional en hobbyïst.

Wanneer is nou iemand een pro, wanneer een ondernemer en wanneer is het hobby?
Deze discussie heb ik al vaak gevolgd op diverse (inter)nationale fora en er komt nooit een echte conclusie of strakke omschrijving van deze soorten 'fotomakers'.

In het kort komt het er meestal op neer dat er de volgende categorieën zijn:
1- De beroepsmatige fotograaf = iemand die voor zijn inkomen 100% afhankelijk is van fotografie of relevante producten. Het maakt niet uit of dit als zelfstandig ondernemer of in loondienst is.
2- De deeltijd fotograaf = is voor een deel afhankelijk is van fotografie, waarbij dit deel wel subtantieel onderdeel uitmaakt van het inkomen. Bv freelancers met een vaste deeltijdbaan in een andere sector.
3- De bijverdienende fotograaf = bevind zich in dezelfde markt als de bovenstaande twee, maar is niet afhankelijk van zijn fotografie als inkomen. Over deze fotograaf wordt het meeste geklaagd, hij/zij kan immers ‘onder de prijs’ werken. Alles met fotografie verdiend wordt is immers ‘extra’.
4- De hobby fotograaf = fotografeert vooral omdat hij/zij dit een leuk tijdverdrijf vindt. Heeft geen commerciële bijbedoelingen. Uiteraard schiet hij/zij wel eens een bruiloft van een vriend of familielid en ook diens opa en oma is wel eens geportretteerd. Door de eerste twee types fotografen vaak omschreven als “het altijd in de weg lopend neefje of nichtje met een te dure camera”.

Er wordt bewust geen onderscheid gemaakt tussen professioneel en amateur. Want wanneer geldt het een of het ander? Geld hiervoor dat je een erkende opleiding voor gehad moet hebben of minimaal x dienstjaren? Mag iemand die net van de fotovakschool afkomt en aan de slag gaat in een fotowinkel en vaak niet meer doet dan pasfoto’s of eenvoudige portretten zich wel fotograaf noemen en een postbode die al 30 jaar als amateur de prachtigste natuurfoto’s maakt en die in alle vakbladen heeft gestaan niet?

Zelf noem ik me meestal semi-prof. Zo heb ik audio-visuele vormgeving aan de kunstacademie gestudeerd. Door omstandigheden ben ik echter in de communicatiebranche terecht gekomen. Tegenwoordig is fotografie een vast onderdeel van mijn vaste baan en ben ik ook freelance fotograaf waaruit ik ook inkomsten heb. Daarnaast maak ik ook niet-commercieel werk. Gewoon om me zelf verder te ontplooien als fotograaf. En laat het nu net dit werk zijn waarvan men denkt dat ik wel heel goed zal verdienen als fotograaf. Ademloos bladeren ze door mijn recente fotoboek… maar een exemplaar kopen? Nee… te duur!

EdC schreef op woensdag 8 april 2009 om 20:28 | reageer
@arny. Waarom is een scheidslijn nodig? Je hebt gelijk met jouw indeling, maar wat schiet je daar mee op?

Ik zelf hanteer het uitgangspunt dat een foto waarde heeft en dat die waarde in euro's uitgedrukt moet worden. Gratis foto's bestaan niet. Ik geef wel eens een foto weg, maar alleen in de sfeer van familiefoto's. Als er een commercieel doel mee gediend kán zijn, geef ik geen beeld weg. Dat staat voor mij los van de vraag of ik nu een hobby-fotograaf, een semi-prof of een full-prof ben.

Ik heb nog een andere stelling: de kijker of klant beoordeelt een foto en niet de maker. Pas in de onderhandeling over de waarde zal de koper ook andere omstandigheden meenemen. Wat zeggen anderen in zijn netwerk? Is het een foto van een hobby-fotograaf dan zal een koper dat waarschijnlijk gebruiken om er een lage prijs voor te hoeven betalen. En dan is het jammer dat hobby-fotografen de waarde van hun werk vaak niet kennen.

Ik heb net nog even jouw fotoboek op jouw site doorgebladerd. Ik geloof niet dat het boek te duur is. Maar ik denk dat er meer mensen zijn als ik die nooit een fotoboek kopen. Een fotoboek krijg je. En als dat zo is (ik heb er geen onderzoek naar gedaan, anders dan ooit even bij Donner in Rotterdam op de kunstafdeling klanten observeren), dan zou je jouw boek moeten aanprijzen als een fantastisch geschenk.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.165 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Fotograferen kost niks? Over tarieven en kosten.

Meer weten over Ondernemen en fotografie?