
Hardnekkige onwaarheden in fotografie
maandag 9 juni 2025, 20:10 door Nando Harmsen | 5.781x gelezen | 42 reactiesEr zijn een aantal hardnekkige onwaarheden die in de fotografiewereld de ronde doen. Ze worden door velen als waar beschouwd, en als dusdanig in leven gehouden. Ik noem er een aantal in dit artikel en vertel waarom het niet klopt.
Het is niet de bedoeling om heel diep op elke onwaarheid in te gaan, anders wordt het een artikel dat langer is dan de bedoeling is. Ik dacht even om er een serie van te maken, maar dat gaat ook weer te ver.
Vrijwel alle punten komen in een of andere vorm terug in de cursussen op Photofacts Academy. Ze zijn ook eenvoudig op te zoeken op internet. Ik adviseer dat dan ook om te doen als je er iets meer over wilt lezen. Maar pas op dat je niet opnieuw in een valkuil van onwaarheden belandt.
1 - Zoomen met de voeten is niet hetzelfde als in- en uitzoomen
'Ik gebruik een vast brandpunt en zoom met de voeten'.
Die kreet hoor je regelmatig als alternatief voor een zoomobjectief. Inzoomen en dichterbij of verderaf gaan staan zijn totaal verschillende dingen die je niet met elkaar kan vergelijken.

De reden waarom het niet hetzelfde is, is simpel. Een brandpunt geeft je een beeldhoek. Die beeldhoek verandert als je zoomt. Dit betekent dat alles in het beeld vergroot of verkleind wordt.
Ga je 'zoomen' met de voeten, dan ga je dichterbij de voorgrond staan zodat het groter in beeld komt. Maar de beeldhoek verandert echter niet, dus zal de achtergrond niet in grootte veranderen.

Er zijn nog meer verschillen, maar dit is een van de belangrijkste uit die lijst van verschillen. Zoomen met de voeten levert dus een compleet ander uiterlijk van je foto op dan inzoomen met je objectief.
2 - De serieuze fotograaf gebruikt handmatige belichting
'Wil je serieus fotograferen, dan moet je overschakelen naar handmatige (M) belichting'.
Het wordt nog steeds beweerd. Het geeft de indruk dat professionele fotografen alleen maar handmatig fotograferen. Dat is alles behalve de waarheid. Alleen hobbyisten houden krampachtig vast aan manual.

Het is belangrijk om een goede belichting te krijgen. Dat doe je door de instellingen te kiezen aan de hand van de hoeveelheid licht. De camera meet die hoeveelheid licht.
Het maakt niet uit of je alle drie de instellingen zelf instelt, of het deels overlaat aan de camera. Het eindresultaat is hetzelfde. Handmatig instellen geeft zeker niet meer controle over je belichting. Niet altijd.
Wat de serieuze fotograaf doet is gebruik maken van de mogelijkheden die de camera biedt. Kies uit diafragmavoorkeuze, sluitertijdvoorkeuze, of manual om zo efficiënt mogelijk te werken.
3 - De dikste poten van je statief
"Altijd eerst de dikste statiefpoten uitschuiven voor de beste stabiliteit."
Dit is soms waarheid, maar vaak ook niet. Heb je een heel fragiel, goedkoop statief? Dan is dit waar. Sterker nog, dan moet je nooit de dunste poten uitschuiven.

Heb je een goed statief, dan is het gebruik van de dunne poten geen enkel probleem. Gebruik ze als eerste, want dat voorkomt dat je altijd diep moet reiken om het statief in hoogte te verzetten. Of je moet het statief (met camera) optillen om erbij te kunnen.
Sterker nog, de statiefklemmen van de poten die niet uitgeschoven zijn komen in de modder, sneeuw, of het water te staan. Kans is groot dat er vuil in komt, wat nadelig is voor de werking en de kans op slijtage vergroot. Door eerst de dunne poten uit te schuiven voorkom je dit zoveel mogelijk.

Indien het statief instabiel zou zijn door de dunne poten, dan moet je ze al helemaal niet gebruiken als het statief op maximale hoogte staat. Daar hoor je nooit iemand over.
4 - Laagste ISO-waarde is het beste
'Je moet altijd de laagste ISO-waarde kiezen'.
Het is een kreet die sommige fotografen ertoe zet om nooit een ISO-waarde omhoog te zetten. Zelfs niet als de foto anders niet lukt.

De ISO-waarde is niets meer dan een manier om in donkere situaties geslaagde foto's te krijgen. Het klopt dat er wat ruis kan ontstaan, maar als de belichting goed is zal dat bijna altijd wel meevallen.
Kies een hoge ISO-waarde als het nodig is. Een goede belichting is belangrijker dan wat risico op ruis.
5 - Meer resolutie is altijd beter
"Een camera met meer resolutie levert betere foto's op."
Het is waar dat je meer detail kan vastleggen, maar dat is niet altijd beter. Wat heb je aan die enorme resolutie als je alleen op een 4K scherm foto's bekijkt? Of wanneer je ze uitsluitend een fotoboek van 30x30cm gebruikt?

Een grote resolutie is alleen nodig wanneer je extreem grote afdrukken gaat maken. En dan nog is de noodzaak twijfelachtig, want hoe groter de afdruk, hoe minder resolutie je print zal zijn. Kijkafstand speelt namelijk ook een rol.
Ga je veel croppen dan kan een hogere resolutie zin hebben, maar een langer brandpunt zou dan een betere optie zijn. Over het algemeen zal ergens rond de 20-25 megapixel de meest gunstige keuze zijn.
Nog meer urban myths
Er zijn nog veel meer onwaarheden die vaste voet aan de grond hebben gekregen. Ze kunnen onzekerheid vergroten en als rem werken op je creativiteit. Waar ze vandaan komen weet ik niet, maar neem nooit blindelings aan. Denk altijd logisch na en zoek het op.
Weet jij andere onwaarheden, de zogenaamde urban myths? Laat ze in een reactie onder dit bericht achter.
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur
Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.
42 reacties
-
Donald Willemsen schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 00:42 | reageer
Een ander fabeltje is dat je persé een UV-filter op je lens moet schroeven om de frontlens te beschermen. Een goede zonnekap beschermt beter. Een goedkoop UV-filter doet meer kwaad dan goed aan je foto's.
-
-
Bart Telling schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 10:49 | reageer
Leuke invalshoek Nando. En goed dat je het aansnijdt. Er wordt, niet alleen over fotografie, veel onzin verteld. Inderdaad de UV filter is ook een hardnekkige.
-
Evert schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 11:19 | reageer
Fijn om dit te lezen, vooral hoge ISO vind ik erg lelijk vanwege de vele ruis.
Met Lightroom haal je veel weg maar het kost uren om meerdere foto's netjes te krijgen
Ik fotografeer veel met een zoomlens 70 200 f2.8 maar die ruis maakt vele Foto's lelijk -
-
Harry Iwema schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 11:34 | reageer
Bedankt Nando voor deze tips, nooit te oud om bij te leren.
-
JW Genuit schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 12:50 | reageer
nog een hardnekkige. altijd in RAW fotograferen en niet in JPG. zou een beter resultaat geven. en beter bewerkbaar zijn in beeldbewerkings software.
-
Nando schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 12:55 | reageer
Je hebt deels gelijk.
RAW is beter te bewerken dan JPEG. Dat is een feit en simpel te bewijzen.
Maar dat betekent niet dat in-camera JPEG per se slechter is dan RAW. Daarin heb je gelijk.
Liever een goede in-camera JPEG dan een slecht bewerkte RAW. -
Marcel van den van den Heuvel schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 12:59 | reageer
Ehhh JW Genuit, dat lijkt mij een feitelijke waarheid, geen 'onwaarheid'. Wat is RAW en wat is JPG? Waar zit meer informatie in?: RAW! Denk bijvoorbeeld eens aan hooglichten.
-
JW Genuit schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 13:03 | reageer
Ook een JPG kun je in een RAW editor perfect verwerken , alleen de ISO kun je dan niet meer bijstellen, wat met een RAW wel.
-
Nando schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 13:38 | reageer
Uiteraard kan je een JPEG nog wat bewerken. Maar je kan veel verder gaan in het 'ontwikkelen' van je foto en in je eigen manier. Iets wat bij in-camera JPEG door de fabrikant is gedaan.
Witbalans, belichtingscorrectie, tegenhouden, doordrukken, er is zoveel mogelijk in RAW dat bij JPEG direct zorgt voor (een drastische) achteruit in kwaliteit.
Wat je juist niet kan bijstellen in RAW is de ISO. Dat is een vast gegeven. -
MARCEL schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 13:21 | reageer
Eigenlijk een vraagje: levert het werken met een handmatig ingestelde witbalans betere resultaten op, zelfs wanneer je in RAW fotografeert of is dit ook een fabeltje
-
-
Raphaël De Vos schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 14:13 | reageer
De vermelding bij hoge Iso dat een goede belichting in donkere omstandigheden beter is dan de hierbij inherent geproduceerde ruis, is helemaal waar. Maar wat helaas niet vermeld wordt, en eigenlijk nog veel belangrijker hierbij is, is dat je met een verhoging van de iso eerst en vooral de bewegingsonscherpte (zowel van jezelf, maar evenzeer van het bewegend voorwerp)zoveel mogelijk vermijdt. Des te meer dat -althans voor mij - een bewegingsonscherpte (zelfs met app AI sharpen Topaz) slechts zeer rudimentair te verhelpen is, en je foto alsdan gewoon waardeloos maakt.
-
Marthe de Jong schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 14:22 | reageer
Nog een hardnekkige onwaarheid: als je een lens op een DX camera gebruikt wordt de brandpuntsafstand 1,5 x dan wanneer je dezelfde lens op een FX camera toepast. Een soort tele effect dus. Nou: allemaal onzin. Een brandpuntsafstand verandert niet. Maar bij een DX wordt t.o.v. FX de opname gecropped en LIJKT dan dichterbij.
-
-
Paul schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 14:38 | reageer
Intussen ook een klassieker: Full Frame is beter dan APS-C - als je serieus wilt fotograferen moet je FF gebruiken.
1-de artistieke/creatieve kant vd de foto wordt niet primair bepaald door de camera
2-beide systemen hebben vóór- en nadelen -
-
Paul van Aken schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 17:55 | reageer
Goed stuk weer, en sommige reacties laten goed zien hoe diep deze fabeltjes binnengedrongen zijn.
-
Martin Carels schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 18:32 | reageer
RAW is wel nodig bij fotowedstrijden omdat men er soms naar vraagt.
-
Alain schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 19:11 | reageer
Wordt het niet stilaan tijd om een lens te definiëren naar beeldhoek ipv. brandpunt?
Met alle verschillende opnameformaten zou dat veel verwarring wegnemen. -
Paul van Aken schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 19:51 | reageer
@Alain. De brandpunt afstand is een vast gegeven, dat er nu (soms) wat verwarring ontstaat komt omdat reclames zo verstorend werken. Verschillende formaten zijn van alle (foto)tijden, brandpunten werden echter altijd in mm of vroeger in cm aangegeven, de gebruiker wist meestal wel van de hoed en de rand. toen ik begon te fotograferen had je veel 6x6 en 6x9 cameras 7,5 en 10 cm standaard objectief jes, maar voor de duurdere modellen 6x6 had je ook 40mm groothoek 'lenzen' en 100, 135 en 200mm 'telelenzen'. Niemand had daar moeite mee. En ik denk ook nu niet , als je dx formaat schiet, weet je welke brandpunten daarbij horen, en de verhouding tot 'fullframe', of te wel klein beeld, en de mensen die fourthird gebruiken weten ook wat ze nodig hebben.
-
Andy Staelens schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 22:03 | reageer
APS-C is er gekomen doordat Full Frame te duur was voor hobbyisten. Ondertussen is Full Frame betaalbaar geworden. Maar vroeger in het film tijdperk was het alleen Full frame op een 35mm camera. Beide systemen hebben hun voor - en nadelen, maar geef mij maar Full frame waar 50mm echt 50mm is. Het kijken door de zoeker is ook een groot verschil. Mijn eerste camera was een Canon 60D, een ASP-C en daar had ik een ASP-C lens van 17-50 voor. Beste lens ooit voor ASP-C! bij bijvoorbeeld Fujifilm, hebben ze enkel ASP-C en middenformaat en dan heb je nog Micro 4/3-sensor formaat, dat ook zijn voordelen heeft. Zo kun je blijven doorgaan natuurlijk.
-
thierry-hoornaert schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 22:54 | reageer
"Full Frame is beter dan APS-C - als je serieus wilt fotograferen moet je FF gebruiken." is inderdaad een klassieker.
In de praktijk is de lenskwaliteit belangrijker dan de camera. Het is belangrijker te investeren in goede lenzen, mede omdat die in principe langer meegaan dan camera's. Zo reageren goede lenzen beter op de autofocus van je camera.
Een (duurdere) camera kan wel geavanceerde functies bevatten, die bedoeld zijn voor een bepaalde genre fotografie of cinematografie. -
gast schreef op dinsdag 10 juni 2025 om 23:28 | reageer
In de analoge tijd waren er ook meerdere cameras met kleiner beeld, de half klein beeld cameras, voornamelijk de Olympus Pen, waar zelfs een eenoog reflex van bestaat. Het probleem was alleen dat de film een bottleneck was, wat sinds de sofisticated sensors geen punt meer is. Een aps c sensor kan precies net zo'n goede beelden leveren als een ff, enige nadeel is de grotere scherptediepte, mooie "bokeh" is moeilijk.
Het Dx formaat heeft verder alleen maar voordelen, de objectieven kunnen nl een stuk kleiner zijn, tele is 1,5 maal zo lang qua bereik, mijn Sigma 150-600 is effectief 900 in de langste stand, probeer dat maar op ff. En aan de groothoek kant mis je niks, kortste voor ff is een 11, voor Dx 8, war overeenkomt met 12, te verwaarlozen, alleen die 8-15 weegt maar 600 gram. Die 11_22 mm meen ik ,minstens een kilo. -
Mac schreef op woensdag 11 juni 2025 om 08:31 | reageer
Je had in het filmtijdperk geen 35mm camera, je had 35mm film (die ook half frame gebruikt kon worden, of als panorama (hasselblad))
-
Nando schreef op woensdag 11 juni 2025 om 09:35 | reageer
Je had in het analoge tijdperk de kleinbeeldcamera, middenformaatcamera, en grootbeeldcamera. Later kwam de halfkleinbeeldcamera er ook nog bij.
Klinkt allemaal veel logischer en intuïtiever dan de moderne naamgevingen.
Oh ja, en je had de 110 pocket (de bekende Agfa rits-rats-klik - wie kent ze nog?) -
weerd schreef op maandag 16 juni 2025 om 14:38 | reageer
Ik heb nog een Agfa 110 hier op de plank voor me liggen, net als en Voigtlaender instamatic en diverse 6x6 cameras. Voor sommige zijn zelfs geen batterijen meer te krijgen.
-
Paul schreef op woensdag 11 juni 2025 om 09:46 | reageer
En..... vergeet niet de Minox (8×11) ??
-
Paul van Aken schreef op woensdag 11 juni 2025 om 11:49 | reageer
En de Kodak instamatic 26x26 meen ik.
-
Paul van Aken schreef op woensdag 11 juni 2025 om 11:57 | reageer
Aps c was er omdat ze geen grotere sensors konden maken. De D1 van Nikon was aps c, Dx in hun termen, en koste 25000 gulden, voor 4mp meen ik. Ook de D2 was nog op klein formaat.
En wat die zoeker betreft: Canon had inderdaad een beroerde zoeker, die van mijn eerste DSLR, de D80 van Nikon had net zon grot en duidelijk beeld als mn F801 van daarvoor, en ook nu zijn de Dx en Fx zoekers vergelijkbaar, ik heb een D500, mn dochter een D750, kun je gewoon door elkaar gebruiken, zelfde beeld en gebruiksgemak.
en 50 mm op ff is 30-35 mm op dx -
Paul schreef op woensdag 11 juni 2025 om 12:16 | reageer
Ook nog wel hardnekkig: FullFrame heeft grotere pixels (bij hetzelfde aantal als APS-C) DUS je hebt minder ruis. Dat kan waar zijn op oneindig, maar op kortere afstanden waar je bewust kiest voor een beperkte scherptediepte kan je bij APS-C het diafragma verder open draaien (omdat je met een korter brandpunt werkt) en dan een lagere ISO kiezen. Vergelijken bij dezelfde ISO is niet altijd relevant
-
-
Paul schreef op woensdag 11 juni 2025 om 13:09 | reageer
Voorbeeld: FF 35 mm op 5.6 heeft ongeveer dezelfde scherptediepte als 23 mm op 4 voor APS-C. Bij dezelfde sluitertijd kan je dus je ISO een factor 2 lager kiezen bij APS-C
-
-
Eduard schreef op woensdag 11 juni 2025 om 13:19 | reageer
Volgens mij is De M stand gelijk aan de Av stand, tenzij je een losse belichtings meter gebruikt.
-
-
Paul schreef op woensdag 11 juni 2025 om 14:46 | reageer
Dat je FF moet gebruiken (lees kopen) omdat je bij APS-C meer ruis hebt. De aanname daarbij is dat je dezelfde ISO gebruikt, maar bij APS C kan je in dezelfde situatie een lagere ISO gebruiken. Het verkooppraatje "Bij APS-C heb je meer ruis dan bij" klopt dus niet (in nulde orde).
-
Nando schreef op woensdag 11 juni 2025 om 15:21 | reageer
Stel je hebt geen mogelijkheid om instellingen te wijzigen. Bijvoorbeeld, als je 1/1000 sec moet gebruiken om actie 'te bevriezen' en al gebruik maakt van de grootste lensopening?
En je hebt ISO6400 nodig voor een goede belichting.
Is er dan wel verschil in ruisniveau's? -
Rainer Kersten schreef op woensdag 11 juni 2025 om 21:57 | reageer
Lol, ik heb hier nog een duitse Revue FTM (een variant op de Agfa liggen). Grappig trouwens wat we nu Full Frame noemen destijds kleinbeeld genoemd werd. Mijn Yashica 44 had 127 film. Gebruik hem heel soms nog met 135 film.
-
Ad van Duren schreef op zaterdag 14 juni 2025 om 12:17 | reageer
Ben het niet (helemaal) met je eens t.a.v. handmatige belichting Nando. Ben een serieuze hobbyfotograaf en gebruik al jaren handmatige belichting na eerst jarenlang op diafragmavoorkeur gewerkt te hebben.
Als ik een vogel tegen een donkere achtergrond fotografeer b.v. een rietkraag en ik belicht handmatig op die vogel heb ik een goed belichte foto. Als die vogel vervolgens opvliegt en de achtergrond verandert in een lichte lucht dan blijft diezelfde vogel zonder de instellingen te veranderen goed belicht en hoef ik dus niets te doen. In het geval van diafragma of sluitertijd voorkeur ziet de camera de lichte lucht en zal dat compenseren met als gevolg dat de vogel een silhouet wordt. In dat geval zul je toch eerst moeten plussen voor een goed belichte vogel, dat kost tijd en vervolgens is de vogel gevlogen.
Gr. Ad -
Nando schreef op zondag 15 juni 2025 om 12:48 | reageer
In jouw geval is dat een goede reden om handmatig in te stellen. Perfect toch? Het betekent niet dat je in alle situaties ook handmatig moet instellen. Als dat het geval is ben je dwangmatig bezig met het gebruik van de camera, in plaats van efficiënt.
Natuurlijk kan je het ook gewoon prettig vinden. Dat is ook prima. Dat kan wel betekenen dat je soms te laat bent.
Manual is niet de heilige graal. Dat is de strekking van het verhaal.
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
7 verkeerde ideeën die je ervan weerhouden om je fotografie te verbeteren
door Nando Harmsen
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
43.540 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook.

Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Mis dit niet: Tips voor adembenemende familiekiekjes!
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je krijgt van mij ook wekelijks nieuwe fotografietips per mail.
