Het lichtkwadrant van Tom Meerman

vrijdag 24 juni 2022, 15:51 door Frouke Ringenoldus | 2.867x gelezen | 2 reacties

Voor veel mensen is het instellen van hun camera, en daarmee het gebruik van de belichtingsdriekhoek, niet makkelijk.

Ik merk dat mijn cursisten daar steeds weer tegenaan lopen en ook ikzelf heb hier moeite mee gehad toen ik lang geleden van een compact camera overstapte naar een analoge spiegelreflexcamera.

Om de werking te verhelderen heeft Tom Meerman in zijn boek 'Het lichtkwadrant' een belangrijk onderdeel aan de belichtingsdriehoek toegevoegd namelijk het beschikbare licht, de lichtwaarde.

Dit kan natuurlijk- of studiolicht zijn of een combinatie van beide zijn. Met deze vierde pijler zijn alle factoren van licht in een foto bij elkaar gebracht.

Licht meten

Om te bepalen wat de instellingen van je camera moeten worden is het belangrijk om de hoeveelheid licht te meten. Meten is weten, zo ook met het licht.

De hoeveelheid licht wordt aangegeven in de eenheid LUX, de lichtwaarden = Light Value wordt aangegeven in Lv en in hele stops.

Lichtmeten kan je aan je camera overlaten of zelf doen met een lichtmeter. Vertrouwen op je ogen zou ik niet adviseren, want je ogen zijn zo ingenieus dat ze zich aan het licht aanpassen.

Je camera meet het zogenoemde gereflecteerde licht, dit is het licht wat op je onderwerp valt en vervolgens wordt gereflecteerd naar je camera. Dit kan je ook meten met een lichtmeter.

Een lichtmeter kan ook het opvallend licht meten, dit is het licht wat op je onderwerp valt. Dit laatste wordt meestal gebruik in de studio.

Soms wordt het licht van het hele beeld gemeten soms een deel ervan. Als je je camera op de (half-) automaat zet berekend je camera zelf hoe de verschillende instellingen gaan worden.

Hierbij gaat hij uit van gemiddeld grijs, 18% grijs. Maar ja, dan wil je een sneeuwlandschap fotograferen en dan maakt de camera de sneeuw grijs en dat wil je nou net niet. Hier kom ik later op terug. Kortom belichting gaat over de hoeveelheid licht die op je sensor valt.

Ok; het licht meten? gemiddeld grijs hoe zit dat? En waarom loopt er nauwelijks een fotograaf met een lichtmeter rond? In het analoge tijdperk was het nodig om een lichtmeter te gebruiken tegenwoordig kan je camera het licht voor je meten.

Maar als fotograaf kan je het licht nog wel beïnvloeden. Zo kan je gewoon de gordijnen open doen als er te weinig licht is, een flitser of gewoon een zaklamp pakken. Teveel aan licht kan je afvlaggen.

Fotografeer je op locatie dan varieert het licht heel sterk, afhankelijk van het directe zonlicht en de schaduwen.

Sommige fotografen denken dat ze zelf kunnen bepalen hoeveel licht er is en adviseren altijd in de M-stand te fotograferen. Voor veel mensen levert dat een boel frustratie op.

Mijn vraag is dan altijd wie kan de hoeveelheid licht beter meten de belichtings-lichtmeter of jij?

Daarnaast moet fotografie vooral Plezier (ja met een grote P) zijn en hoeveel Plezier beleef je als je heel lang staat te tobben om de belichting naar wens te krijgen. Als je pech hebt is in die tijd de vogel gevlogen oftewel je onderwerp/situatie weg.

Belichting versus verlichting

Een punt van verwarring is het gebruik van de woorden belichting en verlichting, Belichting gaat over de hoeveelheid licht die op de sensor valt en die gemeten wordt door een lichtmeter.

Verlichting gaat over hoe het licht op je onderwerp valt, dus omgevingslicht, flitslampen en dergelijke.

Nog meer variabele

In een foto kunnen heel veel verschillende lichtwaarden aanwezig zijn, soms zoveel dat het dynamisch bereik van je camera niet voldoende is en dat terwijl je oog nergens last van heeft.

Op zo'n moment ga je andere beslissingen nemen, zo kan je bijvoorbeeld kiezen voor HDR of je maakt gebruik van de belichtingscompensatie. Ook filters kunnen je helpen.

Al deze factoren hebben invloed op het lichtkwadrant, filters en de belichtingscompensatie vormen de vijfde en zesde toevoeging. Tom geeft hier voorbeelden van in zijn boek en heeft de verschillende pijlers op een rijtje gezet:

In zijn boek Het Lichtkwadrant kan je hier alles over lezen.
En zoals de beschrijving zegt;

'Wat in de belichtingsdriehoek wordt uitgelegd lijkt zo logisch en is toch maar moeilijk te doorgronden. Het boek Het Lichtkwadrant verbindt in een begrijpelijk en revolutionair nieuw systeem de lichtfactoren lensopening, belichtingstijd en lichtgevoeligheid in samenhang met licht tot een sluitend geheel.'

Het is een goed leesbaar boek met veel voorbeelden en voor iemand die geen lezer is ook goed te doen. Het boek is te bestellen via van Duuren media ISBN 9789463562195.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Al van kinds af is Frouke aan het fotograferen, toch koos ze indertijd voor de opleiding tot opticien. Na verschillende omzwervingen besloot ze haar hart te volgen en naar de fotovakschool te gaan. Nu is ze gespecialiseerd in portret- en afscheidsfotografie. Daarnaast geeft ze verschillende cursussen.

2 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  5 autofocus technieken uitgelegd

  door Michelle Peeters

• 

  11 Fotografie-spiekbriefjes

  door Michelle Peeters

• 

  Video: diafragma, sluitertijd en ISO simpel uitgelegd

  door Elja Trum

Toon alle artikelen binnen Boeken