Maakt de afstand tussen flitser en model iets uit?

zaterdag 28 januari 2023, 20:20 door Liesbeth van Asselt | 2.093x gelezen | 2 reacties

Bij flitsfotografie heeft het verplaatsen van je licht, dichterbij of juist verder weg, twee belangrijke gevolgen. Gevolgen waar je rekening mee moet houden tijdens het fotograferen én die eigenlijk net anders zijn dan je wellicht zou verwachten.

De afstand van de flitser ten opzichte van het onderwerp heeft effect op twee dingen:

1. De hoeveelheid flitslicht die op de onderwerp valt
2. Hoe hard/zacht de schaduwen zijn

De omgekeerde kwadratenwet

Stel dat je de flitser op 1 meter van je model gezet hebt. Weer achter je camera zie je dat hij dan net in beeld komt. Je loopt weer naar de flitser toe en zet hem op twee meter afstand van het model. Probleem opgelost zou je denken.

Dat klopt als we het hebben over het in beeld staan van de flitser. Maar bijkomend effect van het verder weg zetten van de flitser is dat je onderwerp minder licht krijgt. Hoe verder weg, hoe meer het licht zich verspreid en hoe minder licht er dus nog op het onderwerp valt.

Je zou denken dat je bij het verdubbelen van de afstand van de flitser, de flits- of camera-instellingen ook moet 'verdubbelen' om weer dezelfde hoeveelheid licht op het onderwerp te laten vallen.

En daar zit de adder onder het gras. Die adder heet 'De omgekeerde kwadratenwet'. Volgens deze wet is het zo dat als je de afstand verdubbelt, je niet de helft, maar slechts een kwart van de hoeveelheid licht op je onderwerp overhoudt.

Zet je de flitser van 1 naar 3 meter, dan houd je nog maar 1/9 van het licht over (het kwadraat, wat wil zeggen 3 x 3 meter = 1/9), bij 4 meter 1/16e, enzovoorts.


Vergroot of verklein je de afstand tussen je lichtbron en je onderwerp, houd er dan dus rekening mee dat het licht meer toe- of afneemt dan je in eerste instantie zou denken. En dat je daar je flitssterke of camera-instellingen op aan moet passen.

Harde of zachte schaduwen

Hoe kleiner de lichtbron ten opzichte van je onderwerp, hoe harder de schaduwranden zijn. In de volksmond noemen we dat 'hard licht', maar het zijn de schaduwranden waar je het aan ziet.

Zacht licht krijgen we daarentegen als we een relatief grote lichtbron gebruiken. Op de portretfoto met de blauwe achtergrond zie je de schaduwen op de linkerkant van het gezicht heel geleidelijk overlopen in het licht op de wang. Dat noemen we dus 'zacht licht'. Bij hard licht is die overgang heel abrupt.


Een kleine of grote lichtbron hoeft niet altijd werkelijk heel klein of groot te zijn. Zet je een grote lichtbron heel ver weg, dan wordt hij relatief steeds kleiner ten opzichte van het model. Denk maar aan de zon en de maan. In werkelijkheid enorm groot, terwijl wij ze zien als kleine bolletjes.

Bij lightpainting gebruiken we een kleine flitser als lichtbron, om te voorkomen dat het flitslicht de painting raakt. Dat betekent dus dat we harde schaduwranden krijgen. Omdat we ruim moeten kaderen om de painting volledig in beeld te krijgen, staat die lichtbron ook nog eens ver weg van het model. En wordt de lichtbron dus relatief nog kleiner. En de schaduwranden harder.

Daar is weinig anders aan te doen dan je model wat meer richting het licht te laten kijken. Doe je dat niet dan krijg je een harde donkere schaduw naast de neus. Door sommigen vergoelijkend 'looplight' genoemd, maar in mijn ogen gewoon niet mooi.

Daarnaast kun je in de nabewerking de rand natuurlijk nog iets verzachten.

Creative Light Art maken

Door ledlampen te combineren met flitslicht ontstaan er veel creatieve mogelijkheden. Wil je hier zelf ook eens mee aan de slag? Bekijk dan mijn cursus Creative Light Art.

Over de auteur

Liesbeth fotografeert met haar bedrijf stapfoto.nl voor websites en social media van bedrijven. Daarnaast verzorgt ze al sinds 2004 (vooral creatieve) workshops zoals lightpainting, flitsen, werken met ledlicht en lichtvormers, portretfotografie, high speed, long exposure en paintsplash. Daarnaast is er een Stapfoto vakgroep voor gevorderde fotografen.

2 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Flitsfotografie tip: Maak je eigen studio thuis

  door Elja Trum

• 

  Flitsfotografie tip: Maak ook de foto met natuurlijk licht

  door Elja Trum

• 

  De Sony A9 mark III met de global shutter en flitsen

  door Nando Harmsen

• 

  Flitsfotografie tip: Losmaken van de achtergrond met een haarlichtje

  door Elja Trum

• 

  Flitsfotografie tip: Low-key en profil portret

  door Elja Trum

• 

  Flitsfotografie tip: Lichtverloop in je achtergrond

  door Elja Trum

Toon alle artikelen binnen Flitsfotografie