6 tips voor stilleven fotografie

zaterdag 9 maart 2013, 22:41 door Sabine Gankema | 39.084x gelezen | 10 reacties

Canon blies in verband met de lancering van de nieuwe EOS M camera's vijf traditionele fotografiestijlen nieuw leven in. De afgelopen week stond het fotograferen van een stilleven in de schijnwerpers. Voor mij een inspiratie om met dit initiatief mee te gaan en een eigen interpretatie te geven aan stilleven fotografie, want waar moet je nou op letten bij het maken van een stilleven?

Ter ondersteuning voor dit artikel gebruik ik het Nikon cameraboek van Klaus Kindermann. Stillevens fotograferen is namelijk lang niet zo makkelijk als het lijkt. Toen ik dit idee vanochtend aan het voorbereiden en uitwerken was, had ik niet verwacht pas tegen een uur of zes klaar te zijn.

Eerst ben ik allerlei objecten gaan verzamelen in- en rondom het huis. Bij het fotograferen van een stilleven is het belangrijk dat je het spannend houdt. Probeer dus een boeiende compositie neer te zetten. Dit vergt uiteraard veel van je creativiteit, maar als het even meezit heb je aan het einde van de dag een mooi plaatje dat zo aan de muur zou kunnen!

1. Begin eenvoudig

Als je een interessante compositie met bijvoorbeeld stukken fruit, decoratiestukken of alledaagse items maakt, kun je in principe gewoon vanuit huis beginnen met het maken van foto's. Stilleven fotografie wordt ook wel tafelbladfotografie genoemd.

Zoek een plek op in huis bij een groot raam waar je veel licht vangt voor je foto's. Schuif er een tafeltje naartoe en je hebt zo je eigen mini-studio. Een raam op het noorden geeft hierbij het meest ideale licht.

2. Achtergrond

De achtergrond bij een stilleven is erg belangrijk. Als de foto vanaf een hoge hoek gemaakt wordt, kan het tafelblad eventueel als achtergrond dienen. Wat ook goed werkt is de tafel bedekken met een geschikt kleed of een vel papier. Wanneer je een foto vanuit een lagere hoek maakt, kun je het vel papier vanaf het tafelblad omhoog laten lopen en de rand laten steunen tegen bijvoorbeeld een stapel boeken.

Een dergelijke fotoachtergrond wordt ook wel een 'infinity curve' genoemd, omdat er geen duidelijke rand te zien is en de foto oneindig lijkt door te lopen. Bij gebrek aan een groot vel papier, heb ik bij mijn eigen foto's gebruik gemaakt van een witte muur als achtergrond en een aantal witte papieren als ondergrond.

3. Belichting

Probeer het liefst gebruik te maken van natuurlijk licht, dus zorg ervoor dat de lampen in de ruimte zijn uitgeschakeld. Het mooiste is als de constructie die je gemaakt hebt, belicht wordt door het raam vanaf één kant. Vervolgens fotografeer je recht van voren.

Het lichteffect hangt natuurlijk af van de grootte van de ruimte en de oppervlakken. Als de muren en het plafond wit zijn, wordt het licht dat door het raam valt gereflecteerd in de ruimte, waardoor je onderwerp van alle kanten meer licht vangt. Wanneer de ruimte erg donker is, valt er veel meer schaduw over je onderwerpen heen.

4. Witbalans

De lichtkleur is afhankelijk van de bron, zoals het daglicht. Pas op, want ook dit licht varieert. Bij zonsopgang en zonsondergang is het licht roder en midden op de dag is het licht koeler. Het licht op een bewolkte dag of in de schaduw krijgt een nog koeler effect. We praten hier dan over kleurtemperaturen.

Bij mijn foto's is ook te zien dat naarmate de dag vordert, mijn foto's koeler worden. Sommige foto's lijken meer een blauwere gloed over zich te hebben dan andere. Als je foto's opslaat als RAW-afbeelding, hoef je niet per se rekening te houden met witbalansinstellingen.

Witbalans houdt in dat je de kleuren in een foto corrigeert, rekening houdend met het licht waarin je de foto neemt. Wij zien het niet altijd, omdat onze hersenen kleuren automatisch onderscheiden, maar camera's zijn er erg gevoelig voor. Daarom kan het soms ook zo zijn dat wij gewoon tl-licht zien, maar de camera een blauw waas geeft.

Over het algemeen levert de automatische witbalansinstelling prima werk, zowel binnen als buiten. Als je niet tevreden bent over de kleur biedt de camera vaak verschillende voorkeursinstellingen (zonlicht, bewolkt, schaduw, et cetera) die uitkomst kunnen bieden.


Hier is de blauwe waas die later op de dag verschijnt duidelijk zichtbaar.
Let dus goed op dat foto's niet te koel worden.

5. Scherptediepte

Een andere belangrijke instelling op je camera voor een stilleven is scherptediepte. Dit is het gedeelte van het onderwerp waarop je camera scherpstelt. Het objectief kan maar op één beeldvlak scherp worden gesteld.

Dit houdt in dat alleen het deel van het onderwerp met de focus scherp is. Het gedeelte dat om de focus heen zit is slechts iets onscherper. Uiteraard kan je dit ook aanpassen aan de hand van het diafragma. Met een klein diafragma, zoals f/16 of f/22, krijg je juist een groot scherptediepte. Maak je het diafragma juist groot, zoals f/2.8 en f/4, dan wordt de scherptediepte kleiner. Het is leuk om hier mee te experimenteren en levert vaak mooie effecten op.

6. Statief

Als laatste tip raad ik echt aan om een statief te gebruiken! Veel foto's die ik in eerste instantie vanuit de hand genomen heb, waren net iets bewogen. Toen ik mijn statief erbij pakte werden de resultaten beduidend beter.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Sabine studeert journalistiek op de hogeschool van Utrecht. Naast haar studie heeft ze één grote hobby: fotografie. Samen met haar spiegelreflexcamera gaat ze regelmatig op pad door heel het land. Het liefst fotografeert ze dieren en de natuur. Sinds kort houdt ze een eigen blog bij in het kader van 'leren fotograferen'.

10 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Sfeerbeelden waarvoor je het huis niet uithoeft

  door Laura van der Burgt

• 

  Fotografeer eens een stilleven

  door Laura van der Burgt

• 

  Zo kun je productfoto's vrijstaand maken

  door Michelle Peeters

• 

  11 tips: Productfoto's maken, hoe doe je dat?

  door Michelle Peeters

• 

  Frank van Driel – 'Celebrating Harvest'

  door Michelle Peeters

• 

  Oude gloeilampen fotograferen; Hanne van Baarle

  door Michelle Peeters

Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks