100+ fotografiecursussen én 4 Fotobijbels ebooks - Nu 120 euro voordeel! Word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Elja Trum

Auteursrechtschending door Photofacts

woensdag 4 juli 2007, 19:53 door | 9.785x gelezen | 14 reacties

Money, money, money..Een aantal weken terug heb ik, the hard way, ondervonden dat ook een weblog dat opgezet is voor de hobby en geen commerciële insteek heeft goed op moet letten welke foto's er gebruikt worden. Van fotografe Ingrid de Groot ontving ik namelijk een aangetekende brief. Of ik even 150 euro over wilde maken wegens (onrechtmatig) gebruik van haar foto op mijn website.

Bij mijn artikel over Tunick in Amsterdam wilde ik natuurlijk graag een foto van het gebeuren. Op een andere site vond ik een aardige opname van de parkeergarage vol met naakten die ik bij mijn bericht plaatste. Hierbij vermelde ik tevens de naam van de fotografe en zocht op Google even naar een persoonlijke website om daar naar te linken (maar die kon ik niet vinden).

In haar brief gaf de fotografe aan door mijn publicatie schade te hebben geleden. Hierbij is een standaard vergoeding van drie maal de normale prijs normaal. Ze gaf hierbij echter aan dat ze dit graag wilde schikken op de helft van dit bedrag. Uiteraard schok ik behoorlijk van deze brief; het haalt direct het plezier uit je hobby.

Auteursrecht
Uiteraard ben ik me direct gaan verdiepen in het auteursrecht. Op internet is hier best wat informatie over te vinden. Behulpzame websites leggen uit wat wel en wat niet mag en wat je rechten als fotograaf zijn. Hierop kwam ik al snel tot de ontdekking dat fotografe Ingrid de Groot juridisch gezien volledig in haar recht staat. Ook het feit dat Photofacts geen commerciële insteek heeft doet hier geen afbreuk aan.

De handige website iusmentis.com door Arnoud Engelfriet zegt hierover dan ook:
"Veel websites worden gemaakt door hobbyisten zonder enig winstoogmerk. Ook zij willen vaak graag foto's of ander beeldmateriaal gebruiken als onderdeel van hun site. Dergelijk gebruik is heel kleinschalig, en de kans is bijzonder klein dat de fotograaf hierdoor schade lijdt. Toch moet ook voor dit soort gebruik toestemming gevraagd worden. Wie zonder toestemming een werk gebruikt, maakt inbreuk op het auteursrecht."

Uiteraard heb ik contact opgenomen met mevrouw de Groot om haar uit te leggen dat Photofacts een hobbyproject is en voorzichtig te vragen of er wellicht een vriendelijkere manier was om dit op te lossen. In haar reactie kwam ze me tegemoet door het bedrag te halveren; dat scheelt in elk geval wel een slok op een borrel.

Hoe gaan anderen ermee om?
Als ik op andere websites en weblogs kijk vraag ik me sindsdien constant af of de betreffende webmaster toestemming heeft gevraagd voor het gebruik van de betreffende foto. Ik vermoed dat dit in ontzettend veel gevallen niet zo is. Zelf zoek ik in eerste instantie bij een artikel altijd een foto uit mijn eigen collectie. In het geval van een productaankondiging worden er doorgaans productfoto's door de fabrikant beschikbaar gesteld en zo nu en dan had ik in het verleden ook vooraf contact met de fotograaf van een gebruikte foto.

Vanaf nu zal ik me dus nog strikter bezig moeten houden met het verkrijgen van toestemming voordat ik een foto plaats. Wel lastig, want in veel gevallen betekend dit waarschijnlijk dat een artikel pas veel later dan mogelijk gepubliceerd zal worden. Officieel is er nog een wettelijke uitweg om toch een foto te kunnen gebruiken; wanneer de foto zelf het onderwerp is van het nieuws kan deze wel zonder toestemming overgenomen worden.

Iedereen die zelf een website beheert zou ik in elk geval willen aanraden zich goed in te lezen in het auteursrecht, want met een beetje pech kost het je een boel geld. Overigens wil ik hierbij mijn werkgever hartelijk danken, hij kreeg het hele verhaal mee en heeft het bedrag voor mij betaald. Dat stel ik uiteraard erg op prijs en zo blijft de hobby tenminste leuk!

Bekijk ook nog even het artikel over Spencer Tunick in Amsterdam om de duurste foto op Photofacts te bewonderen. Ik ga 'm hier niet herplaatsen, want ik heb nu gelezen dat ik dan eerst weer toestemming moet hebben.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Elja Trum

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-wit-, flits- en portretfotografie.

14 reacties

  1. Brian dSLR.nl
    Brian (dSLR.nl) schreef op woensdag 4 juli 2007 om 20:18  | reageer

    Zelf probeer ik altijd een foto te gebruiken uit mijn eigen archief of gebruik te maken van rechtenvrije foto's. Rechten-vrij is trouwens een heel gevaarlijke term want dat bestaat namelijk niet. Foto's die je bij persberichten en van fabrikanten krijgt zijn namelijk ook niet rechtenvrij maar er is een open gebruikslicentie afgegeven voor doelmatig gebruik. Met andere woorden ik mag een foto van bijvoorbeeld een Nikon camera gebruiken om het product aan te prijzen of op het moment dat het product in het nieuws is, om het nieuwsartikel te verduidelijken maar ik mag dezelfde foto niet gebruiken in een negatief kattebelletje zonder dat ik hiervoor apart toestemming moet vragen.

    Ik heb mij trouwens laten vertellen dat thumbnails (maximaal formaat 140 pixels over de langste zijde) wel vrij gebruikt mogen worden. Bij het juridisch uitpluizen van alle zaken rond onze websites hebben we dan ook gekozen voor dit formaat als thumbnail formaat.

    Het beeldrecht is trouwens nog veel gekker. Je mag bijvoorbeeld ook geen foto van de Erasmusbrug gebruiken wanneer deze brug het onderwerp van de foto is. Er rust namelijk een beeldrecht op deze brug, net als op vele andere bouw- en kunstwerken. Wanneer je iets wilt schrijven over de meeuwen die de Erausmusbrug volpoepen en je hebt een foto van een zwerm meeuwen boven deze brug, dan is het onderwerp niet de brug en mag je de foto weer wel gebruiken.

    Anyway, wij proberen alleen foto's te gebruiken die we ook echt mogen gebruiken en als dit echt niet lukt dat zoeken we in een verwegistan zoekmachine naar beelden uit een of ander heel ver land, dan ik de kens vrij klein dat je de mist in gaat.

    Trouwens bij het artikel over Tunic op onze site hebben we ook een foto gebruikt uit het persbericht, juist om dit soort problemen te voorkomen. Ik had er zelf bij willen zijn om eigen foto's te maken maar was verhinderd.

  2. Jeroen Haan
    Jeroen Haan schreef op woensdag 4 juli 2007 om 20:28  | reageer

    Kijk altijd naar de disclaimer op de website. Is die er niet, neem dan altijd contact op met de eigenaar van de website. Vraag om toestemming en zorg dat je die op z'n minst als email krijgt. Deze zijn ook rechtsgeldig voor zover ik weet.
    Als je dan later toch onenigheid krijgt kan je op de correspondentie wijzen.

    Maak teven een disclaimer voor je eigen website zodat andere webmasters ook weten waar ze aan toe zijn. Je kan alle overname verbieden of toestaan mits met bronvermelding of pas na toestemming.
    Het toestaan mits duidelijke bronvermelding en link naar de bron kan ook weer reklame zijn. Ik adviseer mijn klanten gerust content weg te geven, het kan ook zorgen voor een hogere page rank. Wat je persee niet weg wilt geven laat je gewoon niet, deels of met watermerk zien.

    Ergo:
    Weggeven volgens bepaalde voorwaarden is een van de beste methodes van reklame maken.


    Jeroen Haan
    haan.net

  3. Arnoud Engelfriet
    Arnoud Engelfriet schreef op woensdag 4 juli 2007 om 21:05  | reageer

    Er wordt inderdaad veel gebruik gemaakt van foto's zonder toestemming, met de gedachte "het is eenmalig en kleinschalig dus ze merken het toch niet". Maar ja, zo zit het auteursrecht niet in elkaar.

    Ik maak zelf gebruik van Creative Commons fotomateriaal, dat mag je wel (met bronvermelding) gebruiken.

    Overigens is het tegenwoordig *wel* toegestaan om een foto van de Erasmusbrug te maken en te publiceren. De regels rond beeldrecht zijn veranderd: foto's van kunst op de openbare weg mag zolang je het ding maar laat zien "zoals het daar staat" (artikel 18 van de auteurswet).
    http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/openbarekunst/

    Arnoud
    Arnoud blogt op http://blog.iusmentis.com/

  4. Nick
    Nick schreef op woensdag 4 juli 2007 om 23:45  | reageer

    Ikd enk dat ik al me vrienden dan eens ga mailen knipoog Al die foto's die ik gemaakt heb en hun op hyves zetten.
    Ik denk dat die mevrouw een nieuwe bron van inkomsten heeft gevonden en meer weblogs doet aanschrijven. Laat zeggen dat ze er 20 heeft gevonden waarvan 10 betalen, is toch weer een mooi bedragje (wat je zo zwart in je zak kan steken).

  5. Brian dSLR.nl
    Brian (dSLR.nl) schreef op donderdag 5 juli 2007 om 12:59  | reageer

    @Arnoud Engelfriet: Volgens onze juridische specialist is het nog steeds niet toegestaan een foto van de Erasmusbrug te plaatsen als het object, in dit geval dus de brug, het onderwerp van de foto is. Zelfs niet als je deze weergeeft zoals het daar staat. Wanneer de foto een ander onderwerp heeft en die brug er zijdelings mee te maken heeft of zelfs gewoon in de weg staat, mag het dus wel.

    Het precieze ervan weet ik zelf ook niet (ik ben niet juridisch onderlegt) maar het heeft in dit geval niet alleen te maken met beeldrecht maar ook met het feit dat de brug is ontworpen door een kunstenaar. Ik weet van de Erasmusbrug toevalig ook dat er al veel bedrijven zijn die betaald hebben omdat ze wel foto's hadden gebruikt voor bijvoorbeeld ansichtkaarten zonder hiervoor toestemming te hebben.

  6. Arnoud Engelfriet
    Arnoud Engelfriet schreef op donderdag 5 juli 2007 om 18:45  | reageer

    @Brian: dan moet jullie juridische specialist een nieuwe wettenbundel kopen. Artikel 18 van de auteurswet zegt letterlijk:
    "Als inbreuk op het auteursrecht op een [kunstwerk, standbeeld etc] dat is gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst, wordt niet beschouwd de verveelvoudiging of openbaarmaking van afbeeldingen van het werk zoals het zich aldaar bevindt."
    http://www.ivir.nl/wetten/nl/auteurswet_01_04_2006.html
    Daar stond vroeger "als dit het hoofdonderwerp is van de foto". Vandaar dus het advies dat het wel mag als het er zijdelings mee te maken heeft. Maar dat is dus achterhaald: de wet is in april 2006 gewijzigd.

    En inderdaad, het gaat hier om het auteursrecht van de architect of ontwerper van de brug. De Erasmusbrug is een kunstwerk en de ontwerper (Ben van Berkel) heeft een auteursrecht op de Erasmusbrug. Maar het bovengenoemde wetsartikel zegt dus dat je geen inbreuk pleegt als je gewoon een foto van de brug in Rotterdam neemt en die publiceert. Ga je de brug uitsnijden en als logo gebruiken, of de foto ergens in monteren of zo, dan pleeg je wel inbreuk.

    Arnoud

  7. Elja Trum
    Profiel  Elja Trum schreef op donderdag 5 juli 2007 om 19:45  | reageer

    Brain schreef:
    Ik heb mij trouwens laten vertellen dat thumbnails (maximaal formaat 140 pixels over de langste zijde) wel vrij gebruikt mogen worden. Bij het juridisch uitpluizen van alle zaken rond onze websites hebben we dan ook gekozen voor dit formaat als thumbnail formaat.

    Als dat zo is dan kan ik maar beter mijn thumbnails ook 10 pixels kleiner maken.
    @Arnoud; kun jij wellicht bevestigen of dit zo is?

  8. MarcelBesie.com
    Marcel(Besie.com) schreef op donderdag 5 juli 2007 om 20:46  | reageer

    Ik heb begrip voor het auteursrecht maar om nu meteen een rekening te sturen lijkt me een beetje overdreven. Je kan ook eerst iemand erop wijzen dat hij of zij het auteursrecht schend en de vraag of je de gebruikte foto wilt verwijderen. Mocht dit niet gebeuren kunnen ze wat mij betreft alsnog een rekening sturen.

    Gewoon lekker door gaan met je hobby en Photofact!

    Groeten Marcel.

  9. H.G. Tan hoogantan.nl
    H.G. Tan (hoogantan.nl) schreef op donderdag 5 juli 2007 om 23:59  | reageer

    @ Nick: Een nieuwe bron van inkomsten??? Kijk... hier gaat het om een persoon, die het blijkbaar echt niet wist en ten onrechte een beeld heeft gebruikt. Maar wist je dat de 'verloren' omzet van illegaal gebruikte beelden waarschijnlijk velen malen groter is dan de omzet van 'eerlijk verkochte beelden'? Het gaat dus niet om een nieuwe bron van inkomsten, maar juist om een 'verloren' bron van inkomsten, want van veel personen die je beeld gebruiken, kom je waarschijnlijk nog niet eens achter! En dan je reactie over 'zwart': Kan jij soms ruiken of de fotografe het opgeeft aan de belasting :-S
    Als je hart hebt voor fotografie: Misbruik dan niet andermans beelden en vraag vooraf gewoon toestemming. Heel vaak zul je merken, dat fotografen welwillend zijn als je hun beeld met naamsvermelding wil plaatsen. Vragen ze er een bedrag voor, dan is het aan jou de keuze om te betalen of niet te plaatsen.
    @ Elja: Het lijkt me sterk, dat bij een thumbnail de auteursrechten komen te vervallen, maar ook al zou dat juridisch het geval zijn, dan zou ik het nog zo netjes vinden (als fotografen onder elkaar) dat er toestemming wordt gevraagd.

    Just my thoughts!


  10. Brian dSLR.nl
    Brian (dSLR.nl) schreef op vrijdag 6 juli 2007 om 13:42  | reageer

    @Arnoud Engelfriet: Ik kreeg gisteravond een telefoontje dat inderdaad het verhaal van jou bevestigde. De man die dit voor me heeft uitgezocht houdt zich normaal niet met het auteursrecht bezig en had derhalve geen parate kennis, maar heeft het dus wel voor me opgezocht.

    @Elja: Het 140 pixels breed verhaal zou volgens mijn bron wel kloppen omdat dan zelfs een portret dan volgens de wet zijn herkenbaarheid verliest. (raar eigenlijk) en niet meer reproduceerbaar is in de zin van commercieel gebruik (en ik dacht dat commercieel gebruik of niet helemaal niet ter zaken deed). Ik vind dit zelf een beetje een rare schemer regeling waarvan ik denk dat er nog wel wat juridische haken en ogen aan kunnen zitten.

    @H.G. Tan: Natuurlijk is het netter om toestemming te vragen, zelfs bij 140 pixels breed. Alleen duurt het antwoord op deze vraag vaak zo lang dat je als (nieuws)website vaak niet kunt wachten op dit antwoord.

    Pfff. Gelukkig komen deze problemen bij ons minder voor omdat we eigenlijk altijd wel gebruik maken van eigen beeldmateriaal of beeldmateriaal dat ons is geleverd door de fabrikanten met als doel om het te gebruiken in onze stukjes. Maar ook ik moet bekennen dat ik wel eens een 140 px afbeelding heb gebruikt zonder navraag te doen.

    Door dit verhaal heb ik er bij ons nog eens extra op aangedrongen heel goed te bekijken hoe wij werken met z'n allen en om extra bedachtzaam te zijn bij het plaatsen van foto's.

  11. Arnoud Engelfriet
    Arnoud Engelfriet schreef op vrijdag 6 juli 2007 om 21:00  | reageer

    @Elja Trum: nee, dat klopt niet. Er staat nergens in de auteurswet iets met getallen, behalve dat auteursrecht vervalt als de auteur 70 jaar dood is. Dat verhaal van 140 pixels ken ik niet, maar in de muziek hebben ze dezelfde broodjes aap met "10 seconden" of "30 seconden mits op hooguit 96kbps". Allemaal onzin.

    Je mag een foto gebruiken als beeldcitaat in het kader van een bespreking, kritiek of aankondiging "of vergelijkbaar doel". Maar dan moet het wel nodig zijn dat je de foto gebruikt en niet omschrijft. En je *moet* de foto verkleinen of een stukje uitknippen, en natuurlijk aan bronvermelding doen.
    http://www.beeldrecht.nl/primosite/

    Arnoud

  12. Eric
    Eric schreef op zaterdag 7 juli 2007 om 11:22  | reageer

    Goed om dit te lezen, ik zal er in de toekomst rekening mee gaan houden.
    Bedankt!

  13. Perrush
    Perrush schreef op zaterdag 7 juli 2007 om 23:06  | reageer

    copyright of niet, zielige reactie van zo'n fotografe. En voor mijn part had ze haar legertje advocaten mogen inschakelen om haar geld te komen halen. Gewoon ZIELIG

  14. Wolves fotografie
    Profiel  Wolves fotografie schreef op zondag 24 juni 2012 om 03:03  | reageer

    Reageren op een blog uit 2007 is misschien wat maf, maar het leek mij wel leuk om als update te vermelden dat de Erasmusbrug tegenwoordig vrij van enige beperkingen gefotografeerd mag worden. Dus zelfs wanneer er niet naar art. 18 gekeken wordt. De architect Ben van Berkel heeft namelijk kenbaar gemaakt geen problemen te hebben met het gebruik van de door hem ontworpen Erasmusbrug.

    En dat gezegd hebbende kan ik het niet laten om toch nog even te reageren op de reactie van Perrush. Waarom is het zielig dat de fotografe betaald wilt worden voor haar werk? Wanneer iemand bij de supermarkt een kratje bier onderop zijn karretje neerzet en deze bij het afrekenen helemaal vergeet en de winkel uitloopt met het karretje zonder dit kratje bier betaald te hebben, dan vindt volgens mij niemand het raar wanneer de winkelbediende die opeens het niet afgerekende kratje ziet staan, die persoon achterna loopt en hem/haar alsnog laat betalen. Waarom is het dan opeens een "zielige actie" wanneer het kratje bier een foto is? In beide gevallen is er geen sprake van opzettelijke diefstal, maar blijft wel het feit dat je iets pakt dat niet van jou is, waarvoor je normaal ook zou moeten betalen en wat iemand anders nodig heeft om te kunnen voorzien in zijn levensonderhoud (een winkelbediende krijgt zijn salaris uitbetaald wanneer er producten worden verkocht een fotograaf krijgt dit wanneer er foto's worden verkocht).

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra
Sportfotobijbel
Toon alle artikelen binnen Photofacts Nieuws

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.287 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord