Flitsen, zon en tegenlicht

zondag 11 december 2022, 20:02 door Erik van Rosmalen | 3.073x gelezen | 5 reacties

Flitsen óf natuurlijk licht? Kiezen is niet nodig. Juist de combinatie van de twee levert veel mogelijkheden op.

Flitsen heb ik nooit echt spannend gevonden. In mijn zakelijke werk - met namelijke zakelijke fotografie of portretten bij interviews - flits ik eigenlijk altijd.

Negen van de tien keer kom je namelijk op een plek waar je het moet doen met TL-licht. Dat is zowel qua kleur als de richting (recht van boven) niet echt flatterend.

In mijn vrije werk kijk ik heel bewust of ik flits nodig heb. Mooi laagstaand zonlicht heeft vaak niets extra's nodig, bijvoorbeeld.

Een portret bij een witte of (licht)grijze muur? Dat geeft mooi zacht reflecterend licht om een portret bij te maken. Mogelijkheden genoeg om zonder flits te werken.

Vaak combineer ik de twee ook. Het zonlicht fungeert dan soms als hoofdlicht (= het belangrijkste licht op mijn model), en soms juist als invul- of sfeerlicht. Door de twee te balanceren krijg je alsnog een 'geloofwaardig' beeld, zonder dat het er geflitst uitziet.

Onlangs was ik op een late zondagochtend met Emma in het centrum van 's-Hertogenbosch. Er stond een mooi zonnetje, maar dat stond uiteraard niet meer super laag aan het einde van de ochtend. Toch wilden we het gebruiken. En dat kan dan op verschillende manieren!

Tegenlicht en invulflits

Zoals aan de schaduw van Emma en de gebouwen is te zien, komt het licht van bijna recht voor mij. Het valt net niet in de camera. Wel geeft de zon nu een mooi haarlichtje en een contourlijn op de (faux fur) bontjas van Emma.

Links op de straat, net buiten beeld, staat een flitser met een kleine octabox. Die zorgt dat Emma voldoende uitgelicht wordt.

Met het licht mee

Zou je met de zon mee fotograferen (dus met de zon achter je rug, als fotograaf)? Dat kán wel, maar mooi wordt het meestal niet. Zie het voorbeeld hieronder. Aan Emma lag het niet. Maar het licht is behoorlijk hard, je ziet weinig verschil in tonen meer, zodat het beeld vrij plat wordt.

En Emma de camera in laten kijken, dat gaat op deze manier ook niet. Je krijgt enorm geknepen ogen. Daarnaast zijn zowel voor- als achtergrond hard belicht, wat geen interessante foto oplevert.

Tegenlicht als invullicht

Toch is hard licht niet altijd fout. Zeker met de outfit die Emma meegebracht had, zag ik wel mogelijkheden. De bontjas, de sieraden en de glimmende leerachtige rok vroegen wel om wat karakteristiek, 'brutaal' hard licht, vond ik.

In deze foto staat de flitser vrij frontaal op Emma. Het statief staat net naast de camera. Nog steeds met de kleine octabox, maar omdat de flitser wat verder weg staat, is het licht wat harder. Het resultaat: mooie reflecties vanaf de kleding en toch nog het contourlicht (ook op de figurante rechts) van de zon.

De look wordt wat meer 'fashion'. Om dat echt verder uit te werken, zou een visagiste nog helpen om de hot spots op de wangen wat tegen te gaan (die krijg je nu eenmaal wat sneller met frontaal licht).

Deze foto, is enkele seconden later gemaakt. Emma en ik zijn twee stappen naar rechts gegaan, waardoor het licht weer iets meer van opzij valt.

Daardoor valt het licht iets meer van opzij en gebruik je het afvallende licht van de softbox. Het resultaat: weer iets zachter licht én nog steeds het zonnetje wat haar donkere jas losmaakt uit de achtergrond.

Of zonder flits

Door op zo'n manier te werken kun je flits en zonlicht op verschillende manieren combineren. En soms? Dan is die flitser niet eens nodig. Op de terugweg naar de auto zagen we het zonlicht een steegje in vallen. Door Emma half in en half uit de zon te plaatsen, maakten we als laatste nog dit portret.

Meer ontdekken over flitsfotografie?

Veel fotografen denken dat flitsen lastig is. Ze hebben het eens geprobeerd, maar krijgen geen mooie resultaten. In de cursus Starten met Flitsen helpt Elja je op weg met korte praktische tips.

Zo ontdek je hoe je (zonder veel geld uit te geven) met flitsers controle krijgt over het licht in je foto's.

Over de auteur

Erik werkt als content specialist. Daarnaast is hij freelance tekstschrijver en fotograaf. Mensen vormen daarbij het hoofdonderwerp: portret- en reportage-fotografie. Volg Erik ook op Instagram!

5 reacties

Henk schreef op dinsdag 13 december 2022 om 16:01 | reageer
Prachtige dame, maar ook mooi licht. Je ziet eigenlijk niet dat er geflitst is! En dat is het beste flitslicht denk ik. Als je het niet ziet. Mooi!

gast schreef op woensdag 14 december 2022 om 07:41 | reageer
Erik, ik vind het een goed verhaal. Prima uitleg met uitstekende foto's als ondersteuning van jouw verhaal. Die foto's geven goed weer wat het effect is van de combinatie natuurlijk licht en flitslicht waarbij ook duidelijk wordt wat het flitslicht doet opgesteld ten opzichte van het model.
De derde foto spreekt mij nog het minst aan vanwege het harde licht. Het geeft het idee dat het model en de figurant in de foto 'geplakt' zijn. Dat is natuurlijk niet zo, maar mij geeft het dat gevoel een beetje dat het model niet in haar omgeving staat, maar er juist helemaal los van komt. Bij de foto's met zacht licht icht heb ik dat gevoel veel minder en maakt de omgeving waarin het model staat meer deel uit van het totaal beeld. Het maakt deel uit van de sfeer.
Begrijp me goed. Het is geen negatieve kritiek, maar een gevoel dat bij mij opkomt als ik naar de foto's kijk.
Jouw uitleg is in ieder geval waardevol en zal menigeen vooruit helpen in zijn of haar fotografie.

ErikvanRosmalen schreef op woensdag 14 december 2022 om 09:23 | reageer
Dank voor jullie reacties!

@Henk:
Dank je. Als je flitslicht goed gebruikt, dan zou je het sowieso niet moeten zien. Of omgekeerd: mensen die zeggen dat ze niet flitsen 'omdat dat lelijk is', die moeten proberen op een andere manier flits te gebruiken als het nodig is

@gast:
Dank voor je uitgebreide reactie. En ik zie het niet als kritiek hoor, geen probleem. Het is een gedachte of gevoel. Ik heb persoonlijk meestal ook meer met dat zachtere licht. Maar het is een stijl.

Of eigenlijk (als het goed is tenminste) een bewuste keuze: afhankelijk van het verhaal dat je wilt vertellen. Voor het verhaal van Emma die op een zonnige dag door de stad flaneert kies ik voor het zachte licht. Maar moet ik deze kleding verkopen voor een campagne? Dan is dat hardere licht wel beter, omdat het juist die kleding meer accentueert.

Donald Willemsen schreef op woensdag 14 december 2022 om 16:05 | reageer
@Erik, die gast was ik, Donald Willemsen, die uitgebreid reageerde. Blijkbaar gaat er iets niet goed met het aanmelden op de site.
Maar ik wilde nog even reageren op jouw reactie. Je hebt gelijk dat wanneer de foto gemaakt moet worden voor de verkoop van de kleding (niet doen zou ik tegen het model zeggen, lekker zelf houden) dan is hard licht inderdaad gewenst. Conclusie is dan ook: voor welk doel wordt de foto gemaakt? Dat bepaalt hoe de foto er uit moet komen te zien. Je kiest dan waarschijnlijk ook een ander decor en niet voor dat mooie zachte ochtendlicht.
Maar nogmaals, jouw verhaal is duidelijk. Jouw insteek en visie raakt mij wel. Ik kan me er goed in vinden

ErikvanRosmalen schreef op donderdag 15 december 2022 om 08:50 | reageer
Hi Donald,

Ja, licht, sfeer, locatie, decor, het zijn allemaal keuzes. Ik heb kledingmerken wel gekkere dingen zien doen wat dat betreft Bottomline is inderdaad om die keuzes bewust te maken en niet bij toeval te laten ontstaan!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.189 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Flitsen, zon en tegenlicht

Tegenlicht en invulflits

Met het licht mee

Tegenlicht als invullicht

Of zonder flits