100+ fotografiecursussen én 4 Fotobijbels ebooks - Nu 120 euro voordeel! Word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Frank Doorhof

De lockdown en block survival guide

zaterdag 1 januari 2022, 15:15 door | 2.653x gelezen | 5 reacties

Tja, de titel laat misschien lijken alsof ik dit artikel veel te laat heb geschreven, en laten we inderdaad hopen dat we voorlopig niet meer te maken krijgen met nog meer nieuwe lockdowns, maar het geheel van de afgelopen twee jaar heeft me wel aan het denken gezet en geleidt tot uiteindelijk dit artikel.

Zie het dus meer als een retrospectief, met tips voor de toekomst, en de tips zijn natuurlijk van toepassing op alle soorten van 'beperkingen voor onze creativiteit'.

Ineens was het daar, een virus waardoor we niet meer ons werk konden doen. Al jaren ben ik werkzaam als fotograaf, maar bovenal met workshops/demo's etc. Voor het werk wat ik doe moet ik werken met andere mensen, alleen al een model is noodzakelijk en dat was lange tijd niet mogelijk.

Net als vele van jullie (waarschijnlijk) belande ik de eerste paar weken op de bank met Netflix/prime etc. en om eerlijk te zijn... als iemand mij vier jaar geleden had verteld dat we een periode met lockdowns zouden krijgen waarin je verplicht thuis zat, had ik waarschijnlijk geroepen: 'Oh heerlijk, werken aan mijn muziek, lekker fietsen en natuurlijk rust nemen'.

Want laten we er geen doekjes om winden, de meesten mensen van ons werken hard en snakken vaak best naar wat rust, maar als je dan 'verplicht' een sabbatical moet nemen storten ineens al die ideeën in elkaar en beland je op de bank, wat gaat er fout?

Gedurende workshops hoor ik veel excuses. Van 'Ik kan dat niet, want ik heb de verkeerde lens' tot 'Ik kan dat niet want...'. En vul letterlijk alles maar in.

Ik start altijd mijn workshops met een soort van moto.

'In life there are three choices: Give in, Give up or Give it everything you've got.'

In het Nederlands loopt dit wat minder lekker, maar het komt erop neer dat je OF bij de pakken neer kan gaan zitten, je ervoor kiest maar gewoon te doen wat mogelijk is, of je gaat 100 procent mee met de nieuwe situatie.

Dit is dus mijn motto, maar toch belandde ik (net als vele) de eerste weken op de bank.

Wij als creatieve mensen moeten bezig zijn, maar we vergeten soms dat buiten ons eigen vakgebied er zoveel meer is. En bovenal dat we van al die facetten van de fotografie kunnen bijleren.

Dus hoewel dit artikel de naam en thema lockdowns heeft, zou je het ook kunnen betrekken op letterlijk elke andere vorm van 'block'. Want dat is het in feite.

Dus hoe kom je eruit?


Voor mij was het op een gegeven de realisatie dat dit nog wel even ging duren en dat ik waarschijnlijk voorlopig geen modellen voor de camera zou hebben. Maar dit betekend niet dat ik mezelf niet kan verbeteren... Toch?

Qua fotografie heb ik besloten om wat 'probleem' gebieden aan te pakken. Een model uitlichten dat lukt me wel redelijk, maar kleinere dingen is toch soms wel een uitdaging. Helemaal om dit in een concept te vangen.

Met een model kun je nog eens een leuke outfit maken of werken met expressie, maar wat doe je in vredesnaam met een product?

Ik ben geen product fotograaf, en begrijp me goed, een product op een witte achtergrond fotograferen dat lukt me wel, maar om echt een verhaal te vertellen, de essentie van een product naar buiten te laten komen. Dat is hele andere koek.

Voor mij is het voornamelijk een bepaalde sfeer die een product bij me oproept, en daar zie ik dan als een van de hoofd elementen voor die sfeer kleur.

In dit geval heb ik geprobeerd een sfeer te maken die ik vond passen bij het pedaal, wat elementen op de achtergrond en natuurlijk een lichtbron gericht op het onderwerp zelf.

RJ amps



Nu kun je je afvragen: 'Frank, je gaat me toch niet vertellen dat je product fotograaf wordt?' Wel ik kan je gerust stellen, dat is inderdaad niet de bedoeling.

Maar... dat gezegd hebbende wil ik wel iedereen die dit leest adviseren om toch eens serieus ermee bezig te gaan. En wel om de volgende redenen:

1. Sfeer is universeel
Bij een model zie ik vaak al direct aan de kleding en het model zelf welke kant ik op wil. Een beetje rook, wat kleur, een vette achtergrond met wat lensflare. Of juist heel gericht maar zacht licht tegen een mooie neutrale achtergrond. Met modellen lukt dat wel.

Maar dan pak je een product, wat nu?

En ineens sta je daar als een bijna absolute beginner met een action figure of een gitaarpedaal in je hand en vraag je je af hoe je in vredesnaam daar iets interessants van kan maken.

2. Alle begin is moeilijk
De eerste keer een model voor de camera, het eerste gebouw wat je moet fotograferen of het eerste landschap. We kwamen allemaal thuis met foto's waarvan we nu waarschijnlijk denken: 'Hoe dan...'

Feit is echter (als het goed is) dat door te oefenen en hard te werken we steeds beter worden in het neerzetten van een beeld. Maar wat is een beeld eigenlijk?

In sommige gevallen is een beeld puur een registratie van een gebeurtenis, en moet die natuurlijk zo neutraal en waarheidsvol worden vast gelegd. In de meeste gevallen is een beeld een creatieve uitspatting waarin niet alleen het onderwerp belangrijk is, maar alle facetten van een foto.

Als workshop gever is dit denk ik een van de moeilijkste dingen om een groep of persoon uit te leggen. Fotografie is niet alleen maar licht. Sterker; hoewel fotografie officieel schilderen met licht betekend, is voor mij persoonlijk licht natuurlijk super belangrijk, maar uiteindelijk alleen maar een keuze voor... sfeer.

Denk je in.

Max Verstappen in race outfit met helm zittend aan een tafeltje met een hamburger, klopt dat?
Nee natuurlijk niet. Maar... het maakt wel een uniek beeld.

Nu zetten we Max Verstappen in een korte broek en een shirt aan een tafel met dezelfde hamburger, alles klopt. Maar het maakt geen uniek beeld.

Ok, dat is apart...
Niet helemaal.

Als we die eerste foto weer in gedachten nemen, dan creëren we dus een omgeving met tegengestelde verwachtingen. Je verwacht niet iemand die op een terras zit in volle race kleding met een helm aan een hamburger.

Maar wat als je in de achtergrond nu de racebaan zet en de pitchcrew, dan kan je ook een verhaal ervan maken dat hij zo ver voor ligt dat hij even een burgertje pakt.

Met andere woorden, zet het onderwerp in andere situaties en het geheel verteld een ander verhaal.

Maar ook, hoe extremer je het maakt, hoe minder mensen zullen denken: 'Wat een gekke foto'. Dit is bijvoorbeeld een van de redenen dat iemand als David Lachappel enorm beroemd is geworden.

Zijn foto's zijn een opeenstapeling van idiote situaties die never en nooit in het echt zouden kunnen gebeuren.

'Oké Frank, leuk en aardig, maar dat is met modellen?'

Correct, maar het bewijst ook dat er dus meer is als alleen het onderwerp.

Als we die realisatie hebben kunnen we dit eigenlijk universeel doortrekken naar bijna elke vorm van fotografie.

Een goed voorbeeld was een paar geleden toen ik een portfolio review maakte. Alle foto's in het portfolio waren dik in orde. Op één foto na.

Een foto van een brievenbus. Niet interessant als onderwerp en al totaal niet interessant als foto. Absoluut niet op zijn plek in een portfolio.

Tot mijn verbazing, was de fotograaf het daar niet mee eens. Ik zag dat verkeerd.

Die brievenbus was namelijk uniek, de laatste in zijn soort. Tja, leuk voor je maar ik zie dat niet en ik vind hem nog lelijk ook.

Wat gaat hier fout?

Neem bijvoorbeeld foto's van een kerk. Als we de kerk gewoon fotograferen vanuit het standpunt van 'Kijk een kerk', dan is het een leuke foto van een kerk, maar het zal de meeste mensen niets doen. Misschien als je er een heel vertaal bij vertelt, maar als foto zelf... Nope, niets.

Maar... wat gebeurt er als we nu die kerk eens heel anders gaan fotograferen? Loop eens rond in de omgeving en kijk eens naar aparte perspectieven. Hoe valt het licht? Is er een manier om het formaat van het onderwerp weer te geven?

Zoals je in de voorbeelden kan zien maakt dit een ENORM verschil en word het niet meer alleen een foto van een onderwerp, maar wordt het een verhaal.

Bij kerk 1 heb ik voornamelijk met het standpunt en de groothoek gewerkt.

Kerk in Noorwegen


Kerk in Noorwegen


Kerk in Noorwegen


Bij kerk 2 heb ik andere elementen toegevoegd in de foto. Die maken het in mijn optiek een stuk interessanter en sterker.

Kerk (2) in Noorwegen


Kerk (2) in Noorwegen


Het vreemde is dat we dit allemaal in onze expertise vaak goed doen, maar als we dan iets anders moeten doen is het vaak een stuk minder.

Begrijp me goed, ik bedoel natuurlijk niet dat je als fotograaf in elk facet dezelfde kwaliteit moet kunnen neerzetten, maar...

Jay Maisel


Jaren geleden leerde ik Jay Maisel kennen. Een absoluut icoon binnen de fotografie wereld, maar bovenal iemand die letterlijk alles mooi kan maken.

Ik weet nog goed dat we vooraan zaten bij een presentatie van Jay gedurende een van mijn eerste Photoshop Worlds. Iedereen gebruikt muziek onder de presentaties maar Jay is daar fel tegen: 'If your images need music, they fucking aren't good enough'.

En eerlijk is eerlijk we zaten met open mond te kijken naar een collectie van het bekende werk maar vooral (geloof het of niet) zijn privé foto's.

De manier waarop Jay zijn gezin, huis en privé 'kiekjes' maakte, was van een ongeziene schoonheid en sfeer. Elke foto leek beter dan de vorige en bij elke foto kreeg je een kijkje in de persoon, maar vooral de situatie.

Jay spreekt wat moeilijk, maar uitleg (laat staan muziek) was eigenlijk helemaal niet nodig. De foto's deden het werk.

Dit was het moment dat mijn ogen opende.

GESTURE... GESTURE... GESTURE...
WTF is GESTURE?

Dat was het magische woord, 'find Gesture'.

Tja... lekker dan, ik kan het niet eens vertalen naar het Nederlands. Hoewel ik het woord absoluut snap, maar in die context... Nee, absoluut niet.

En dat heeft best even geduurd. Pas een jaar later toen we bij Jay op bezoek waren in New York viel het muntje. Gesture is niet te vangen in één woord.

Het is de essentie van het onderwerp. Ofwel, vind de essentie van je onderwerp en fotografeer dat. Het onderwerp is NIET belangrijk...

Zo lekker zeg, zeg dat even tegen je model

Maar... Jay heeft 100 procent gelijk.

Hoewel in mijn werk het model vaak centraal staat, was het nooit in me opgekomen dat -als ik wat meer aandacht zou geven aan de rest- het model misschien juist nog meer de aandacht krijgt.

Dat klinkt namelijk wat apart. Je geeft meer aandacht aan iets anders en daardoor komt je onderwerp er meer uit. Maar eigenlijk is het superlogisch.

Ik verzamel dingen van Batman en oude/iconische horror en science fiction films. Natuurlijk heb je dan een leuke verzameling met collectables.

Laten we eerlijk zijn die gooi je natuurlijk niet zomaar in een kast. Die stel je netjes op, je past licht aan, je maakt verschillende hoogtes in de kasten, et cetera, et cetera. De omgeving waarin de collectables staan zijn erg belangrijk voor de sfeer.

Toch met fotograferen denken we heel vaak vanuit het model. Dit maakt het voor mij als modelfotograaf soms heel moeilijk om ineens om te moeten schakelen naar een onderwerp waar ik geen controle over heb. Of dit nu een gebouw is, een collectable of een foto op straat.

Drumcomputer


Met deze drumcomputer heb ik door kleur en gefocusseerd licht een andere sfeer gecreëerd dan gewoon een product foto.

Alesis SR16


Een zeer simpele lichtopstelling zoals je hier ziet, allemaal led-verlichting.

Alesis SR16


Wat ik van Jay meegenomen heb is 'find Gesture' en hoe ik dat vertaal naar 'vind de essentie'.

Toen de lockdowns van kracht gingen en ik weer een beetje op de been was na de eerste schrik en teleurstelling, ben ik daarom bezig gegaan met mijn andere hobby's. En ik heb de tijd gebruikt om te gaan zoeken naar de essentie van wat ik fotografeer.

De eerste foto's waren... Wel... niet echt goed.

Maar langzaamaan merkte ik dat ik met onderwerpen die me interesseerde toch al snel van registratie naar creatie ging.

Daarnaast heb ik altijd problemen gehad met compositing (samenvoegen van foto's) binnen Photoshop, dus was het ook het juiste moment om daar eens aan te gaan werken.

Met als resultaat een paar foto's die zeker niet super zijn, maar wel enorm veel vooruitgang laten zien ten opzichte van wat ik een paar jaar geleden had gedaan (registratie vs creatie). Daarnaast kan ik je vertellen dat het ook steeds leuker werd.

Hier een paar voorbeelden van de collectables in een wat meer sfeervolle setting. Zoals gezegd ik ben geen ster in het samenvoegen van foto's, maar het is wel erg leuk om er mee bezig te zijn (iets waar ik normaliter eigenlijk amper tijd voor heb).

Batman


Bride of Frankenstein


Invisible man


In de zomer van dit jaar kwam ik aanraking met iemand die gitaarpedalen bouwt. Mijn buizen versterker had klachten en ik kwam daar terecht voor de reparatie. Toen ik de pedalen zag kwam ik met het idee om er een paar te lenen en aan te bieden (gratis) foto's te maken voor hem.

Aangezien ik het gratis aanbood kon ik me ook veroorloven het te verknallen natuurlijk. De eerste serie die ik maakte, was eigenlijk zoals we het meestal wel kennen.

Witte achtergrond met goede details van de pedalen, alles goed te zien en de stand van de knoppen zoals de maker het wil. Helemaal goed voor hem, maar enorm saai.

RJ amps


RJ amps


Toch was de reactie al zeer positief. Hoewel het nog niet mijn beurt was begon hij toch alvast aan mijn versterker. Wat hij niet wist, is dat ik veel meer van plan was.

Op naar de studio met Annewiek


Een gitaar pedaal is... tja, het is moeilijk uit te leggen, maar het is volgens sommige de ziel van het geluid. Honderden en zelfs duizenden euro's worden betaald voor pedalen met die bepaalde serie nummers (zoek maar eens op Klon).

Iets wat zo belangrijk is voor de klank, maar vooral (laten we eerlijk zijn) de beleving van de gitarist moet toch anders gefotografeerd worden als op een witte achtergrond. Kom op zeg, daar word ik niet warm of koud van.

Dus wat hoort er bij het maken van muziek? Juist. Rook, kleur, gels, warmte, sfeer, donkere studio's, nachten lang doorhalen, maar bovenal dat magische pedaal die alles mogelijk maakt, zonder dat pedaal ben je helemaal niets (oke, dat is marketing).

En geloof het of niet, maar eigenlijk hoef je daar het pedaal amper voor te zien? De sfeer en de hint van het pedaal is vaak al genoeg.

Denk bijvoorbeeld aan de Marlboro man. In mijn optiek nog steeds een van de meest geniale reclame campagnes. Je hoefde niet eens te zien wat het merk was, maar die cowboy, die sfeer, die foto's. Wow... je zou er bijna van gaan... Gelukkig zijn we tegenwoordig slimmer. :D

Maar die sfeer doet het dus wel.

Gewoon een pakje sigaretten tegen een witte achtergrond zal geen mensen overtuigen om dat pakje te kopen. Maar iedereen wil zich natuurlijk IDENTIFICEREN met een stoere cowboy die alles in het leven heeft (tot de camera uitgaat en hij al hoestend aan de zuurstof gaat natuurlijk).

En als daar dan een merk staat... Tja, dan is dat het.

Met dit in het achterhoofd ben ik verder gegaan. Na de witte achtergrond, hebben we een klein setje gebouwd, niets bijzonders, en om eerlijk te zijn zelfs nog makkelijker uit te lichten dan de witte achtergrond.

Toen we deze serie foto's door stuurde was de reactie enorm enthousiast. Als toegevoegde bonus had hij nu extra veel motivatie om die versterker eens extra mooi te maken voor me. Ondanks dat dit nooit mijn opzet was, is dit natuurlijk altijd mooi meegenomen. vrolijk

RJ amps


RJ amps


RJ amps


Maar we waren er nog niet.

Aan het begin van de Corona lockdowns kon ik best een model met een prop/accessoire fotograferen, maar eerlijk is eerlijk. De aandacht was toch altijd het model.

En nu wilde ik het toch anders, dus toen we de kans kregen om op de FotoFair van dit jaar (2021) te werken met een model greep ik de kans. De pedalen en een gitaar gingen mee.

Claudia, FotoFair


Voor mensen die mijn werk kennen, lijken de foto's misschien standaard voor wat ik normaal doe. Maar geloof me, de denkwijze erachter was radicaal anders van hoe ik in het verleden dacht.

De focus ligt letterlijk nu op het product en het model is als sfeermaker, voor mij als model fotograaf die eigenlijk altijd vanuit de kant van het model denkt, was dit een enorm omslag maar wel een waar ik enorm veel aan ga hebben.

Het is een lang artikel geworden maar ik hoop wel dat je het tot hier vol gehouden hebt want ik het is tijd voor de conclusie.

Conclusie


Als je dingen overslaat en alleen dit leest, ga dan alsjeblieft terug, want anders klopt de inhoud niet.

Het niet in staat zijn om de dingen te doen waar je voor leeft als creatief iemand is superzwaar. Wij halen al onze energie uit ons werk. We hebben de ongecontroleerde dwang om elke minuut iets te creëren en als we dat niet doen dan... wel ik voel me dan bijna schuldig.

Als dit niet meer mogelijk is de kans enorm groot dat je in een enorm zwart gat valt. Maar probeer dit te voorkomen. Zoek de punten waar je zwakte liggen. Via sociale media is er altijd wel iemand bereidt om je te helpen dit te identificeren.

Neem dan een paar stappen terug en kijk wat je kan doen om dit te verbeteren.

Voor beginners is het absoluut een ENORME vooruitgang om gewoon de lichten uit te doen, een zaklamp te pakken en om producten heen te gaan, pak een fles die half gevuld is met water of een andere vloeistof, wat gebeurt er als je er doorheen schijnt en het is rood, wat gebeurt er als je de zaklamp omhoog of naar beneden beweegt, maakt een kanteling ook uit?

En ben je een paar stappen verder pak dan voor de grap eens iets waar je ook een passie voor hebt. Bijvoorbeeld collectables. Maar het kan ook je huisdier zijn natuurlijk.

Probeer deze niet alleen te registreren maar echt iets van te maken wat de essentie van dat onderwerp laat zien. Het hoeven absoluut geen hoogstandjes te zijn (alle voorbeelden in dit artikel zou ik labelen als leuk, maar absoluut niet professioneel materiaal).

Toch zal je merken dat door te werken met onderwerpen buiten je comfort zone en het creëren van sfeer bij die onderwerpen je veel makkelijker fotografeert als je weer je normale werk kan doen.

Ik merk persoonlijk enorm duidelijk dat mijn manier van denken na de bezoekjes bij Jay Maisel al volledig op zijn kop ging voor straat- en reisfotografie. Maar dat gedurende Corona vooral de manier waarop ik naar 'set building' kijk (bouwen van sfeer) eigenlijk voor de volle 100 procent is veranderd.

In het eindresultaat zal dit moeilijk te zien zijn, maar het gaat ook om de manier waarop je je ogen en hersenen traint om oplossingen en sfeer te zien en vooral het uit te beelden.

Verstop je dus niet achter het excuus van 'ik kan het niet' of 'het is even niet mogelijk' om te stoppen met ontwikkelen. Doe dingen waarvoor je je moet aanpassen, kleinere lichtbronnen (in mijn geval veel kleiner), andere Photoshop technieken maar bovenal probeer te creëren in plaats van te registreren.

En geloof me, zodra je dan weer kan doen wat je het liefst doet, zal je merken dat je veel sneller werkt en beter werk aflevert.

Ondanks dat ik amper workshops heb gegeven en dus totaal geen ritme had, heb ik wel in de laatste serie workshops werk neergezet waarvan ik zelf dacht 'Hey, dit is toch weer helemaal nieuw' en dat geeft me weer inspiratie voor de komende jaren.


Cursus Fotoshoot onder Controle


Meer goede tips over modelfotografie? Bekijk mijn cursus Fotoshoot onder Controle op Photofacts Academy. Hierin laat ik je zien hoe je succesvol fotoshoots kunt organiseren en uitvoeren.
Frank Doorhof

Over de auteur

Frank Doorhof blogt dagelijks in het Engels op zijn website en geeft wekelijks workshops model fotografie in zijn studio in Emmeloord, maar ook op locatie in binnen en buitenland. Van beginners tot gevorderde, iedereen kan bij Frank terecht. Ook voor specifieke 1 op 1 workshops, of maatwerk voor groepen.

5 reacties

  1. Rian Verweijmeren
    Rian Verweijmeren schreef op dinsdag 4 januari 2022 om 11:00  | reageer

    As always, razend interessant en inspirerend ! Dank Frank.

  2. Henk
    Henk schreef op dinsdag 4 januari 2022 om 14:01  | reageer

    Frank wat een inspirerend verhaal, had ik nou net nodig.
    Zat ook een beetje in een lockdown, en vroeg mij af wat kun je nog meer doen met fotografie afwijkend van wat je meestal in de vrije wereld zonder corona gedoe doet.
    Nu dit was nu net een zetje om dit ook eens te gaan verkennen, en volgens mij nog leerzaam ook. Thanks!

  3. Frea Kroese
    Frea Kroese schreef op dinsdag 4 januari 2022 om 14:25  | reageer

    Bedankt, Frank! Inspirerend!

  4. frank doorhof
    Profiel  frank doorhof schreef op dinsdag 4 januari 2022 om 16:04  | reageer

    Bedankt voor de leuke reacties
    Blijft moeilijk natuurlijk maar vooral creatief bezig blijven knipoog

  5. Liesbeth
    Liesbeth schreef op woensdag 5 januari 2022 om 17:14  | reageer

    Bedankt! Een stimulans om dicht bij huis mogelijkheden te zoeken en dingen te proberen waar ik normaal niet aan gedacht zou hebben. Ook verder verdiepen in het ontwikkelen van vaardigheden is voor mij een goeie aansporing. Als leek/amateur heb ik makkelijk de neiging om te denken dat het te ingewikkeld is.
    Hou vol, ooit komt er wel een einde aan deze ellende

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Creatieve Technieken met Bart Siebelink
Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk
Toon alle artikelen binnen Inspiratie

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.289 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord