Hoe vind en fotografeer je uilen in het wild?

donderdag 13 december 2018, 12:27 door Tanja Thomas | 9.131x gelezen | 9 reacties

Het fotograferen van uilen in een dierentuin of vogelopvang kan hele mooie resultaten geven. Een tamme uil gaat vaak zelfs geheel naar wens poseren voor de lens. Het zijn prachtige dieren en wie wil die wijze en felle blik nou niet van dichtbij fotograferen?

Uil uit een opvang in Methow, wel vrij vliegend. NIKON D5100, Tamron lens16-300mm, exposure 225mm 1/1000 f/6.3 ISO 400
Een wilde uil is echter heel wat lastiger te fotograferen. Het fotograferen van een uil in zijn natuurlijke omgeving is een behoorlijke uitdaging. In dit artikel een aantal tips.

Uil uit een opvang in Methow, wel vrij vliegend. NIKON D5100, Tamron lens16-300mm, exposure 300mm 1/1000 f/6.3 ISO 500
Met een goede voorbereiding en veel geduld kan je je kansen op het fotograferen van uilen dramatisch vergroten. Kennis en studie van deze vogels kan je kansen op succes zeker vergroten.

Natuurlijk gedrag bestuderen

Het zoveel mogelijk leren van een uilensoort's natuurlijke gedrag, kan de sleutel zijn tot het maken van goede foto's van deze vogels. Research op het internet, spreken met uilenexperts, vogelclubs enzovoorts, dragen daarin bij. Maar het échte dagelijkse gedrag van deze vogels leer je toch door veldobservatie. Je moet ze dan wel eerst zien te vinden natuurlijk.

Een manier om ze te vinden is door te luisteren. Als je niet weet hoe uilen klinken (en dan voornamelijk hun territoriale, luide klanken), dan kun je bijvoorbeeld hun 'roepen' op het internet beluisteren. Er zijn vele Ornithology sites op het internet die een 'audio guide' hebben waarmee je vogelgeluiden kunt beluisteren.

Als je eenmaal weet hoe ze klinken en waar ze zich ophouden, zou je voorzichtig eens een kijkje kunnen nemen. Let daarbij wel op dat je tegen een nest aan kunt lopen met jongen en voorzichtigheid is daarbij geboden. Probeer uiteraard dit nest niet moedwillig en alleen voor dat perfecte shot te verstoren.

Laplanduilen in het owl sanctuary in Windermere (Lake District). Foto: Michelle Peeters, met Nikon E5700, f/4.2 1/53

Braakballen

Een andere manier om uilen in het wild te vinden is door te zoeken naar uilenballen. Een uilenbal of braakbal is een ronde/ovale brok met onverteerde resten van kleine dieren. Dit zijn bijvoorbeeld haren, botjes en nagels. Ik vind ze hier meestal onder een grote alleenstaande boom.

Of onder bomen op een verder open plek in het bos. Grote kans dat een uil telkens terugkomt op deze plaats. Het uitpluizen van deze bal is op zich al een interressante bezigheid om te onderzoeken wat uilen zoal op hun menu hebben staan in dat gebied.

Als je eenmaal een nest hebt gevonden zou je daar eens wat vaker een bezoek aan kunnen brengen om te zien of er volwassen uilen komen. Dit kun je het beste doen door afstand te houden en langzaam steeds dichterbij te komen. Ik zeg altijd: word één met het landschap en verstoor de dieren niet.

Ik heb dit al eens beschreven in mijn blog: Wildelife en natuurfotografie in 'Quickdraw'. Slapen de uilen in de gevonden nesten en zo ja wanneer gaan ze bijvoorbeeld op jacht?

Indien uilen aanwezig in het nest, let dan ook goed op hun lichaamstaal zodat je weet wanneer ze zich bijvoorbeeld uitrekken en wegvliegen of met een soort gaap een uilenbal/braakbal produceren.

Don't disturb!

Het is afhankelijk van de soort uil of ze zich snel bedreigd voelen of niet. Sommige uilen vliegen weg om nooit meer terug te keren, anderen gedragen zich of ze het niets uitmaakt en gaan zelfs gewoon verder met slapen.

Weet dus met welke uil je te maken hebt en welk gedrag ze zullen vertonen, dan weet zeker dat je geen volwassen uil verstoort die jongen aan het voeren is. Het kan namelijk gebeuren dat de volwassen uil nooit meer terugkeert.

Oehoe in het owl sanctuary in Windermere (Lake District). Foto: Michelle Peeters, met Nikon E5700, f/4.2 1/53

Omhoog richten is tegenlicht

Veel uilen, afhankelijk van de soort, hebben hun nest in een hoge boom. Als je een foto wilt maken van een uil die hoog in een boom zit, resulteert dit vaak in een foto met veel tegenlicht. Bovendien zal de uil er niet erg flatteus bij zitten.

Ik denk dat de meeste fotografen graag uilen willen fotograferen die vooruitkijken en waarbij hun prachtige ogen volledig zichtbaar zijn. Niet eenvoudig in hun natuurlijke omgeving.

Een manier om dat te doen is bijvoorbeeld door een lager gebouwd nest te vinden. Zo kun je je foto bijvoorbeeld maken vanaf een dichtbij gelegen heuvel of helling, wat ook weer scheelt in een overbelichte achtergrond.

Veel vogelfotografen die ik ken, maken hun foto's toch van grote afstand, gebruikmakend van objectieven met een range tot 600mm, met of zonder extender. Ook wordt er veel gebruik gemaakt van een tripod met dergelijke lenzen om bewegings ontscherpte te voorkomen.

Ik zie veel vogelfotografen fotograferen vanuit een auto of ander voertuig, waarbij ze leunen en steun zoeken op het raamportier. Er zijn ook statieven beschikbaar die je op je autoraam kunt bevestigen, heel handig! Dit kan een goede methode zijn voor uilen die op de de grond jagen bijvoorbeeld.

Burrowing owls/Steenuilen

John Wise maakte onderstaande foto van twee jonge Burrowing owls op het strand van Choya Bay, Sonora in Mexico, vanuit zijn 4x4 auto op ongeveer 30 meter afstand. Dit was de dichtsbijzijnde afstand waarop hij de uilen kon benaderen.

Zijn camera liet hij rusten op de rand van het raam. De auto zelf fungeerde als camouflage. Het is zeldzaam dat dit soort uilenouders hun jongen uit het hol laten komen. John maakte deze foto tegen de zon in laat op de dag. Hij vertelde daarbij: Je neemt het zoals je het kan krijgen.

Foto: John Wise - Burrowing Owls/Steenuilen. Nikon Coolpix P900, f/6.3, 285mm, 1/500, iso400

Ken je camera en het licht

Je weet natuurlijk nooit wanneer een uil opvliegt en ook dan wil je een mooie scherpe foto. Je moet hierdoor dus rekening houden met je sluitertijd en de hoeveelheid licht die op de uil valt, wat ook afhankelijk is van het moment van de dag.

Een geliefd moment voor mooi licht is het zogenaamde 'gouden uurtje'. Tijdens opkomende ochtendzon en of het zachte avondlicht heb je de grootste kans om uilen te zien. Kennis van je camera, snelle sluitertijden en iso-waarden zijn daarbij belangrijk om onderbelicht- of bewegingsruis in je foto's te zien.

Great Horned owl/Ransuil in het wild. Nikon D5100, Tamron lens 16-300mm, 300mm 1/640 f/6.3 ISO 800

Objectief met groot bereik

Dagelijks loop ik door het landschap van Methow, We wonen afgelegen in de bergen en zijn als het ware al één met de natuur. Vergezeld door één of meerdere honden en meestal maar een enkele (Nikon) camera met een lensbereik van 16 tot 300mm, kom ik altijd wel iets van wildlife tegen, groot of klein.

Omdat ik de veranderingen in de natuur dagelijks volg en documenteer en naast wildlife en planten ook landschappen fotografeer, is een objectief met dit bereik ideaal en erg handig, zonder al teveel gewicht mee te hoeven sjouwen.

Ook de macrofunctie van dit objectief voldoet voldoende aan mijn verwachtingen. Toch kom ik in sommige situaties met dit objectief net iets te kort.

Nesten bij dumpkuil

Zo ook toen ik naar een dichtbijgelegen diepe, grote kuil liep in onze omgeving. Deze kuil werd in het verleden gebruikt door een familie als een dumpkuil voor afgedankt materiaal. Een vuilstort of een recycle center had men niet in die tijd en al helemaal niet zo ver afgelegen van de bewoonde wereld.

De familie is al vele decennia geleden vertrokken en vier jaar na een grote bosbrand in onze omgeving ziet het landschap er ondanks de vele verbrande bomen weer wild uit door de enorme aanwas nieuwe plantengroei.

Mooi oud glas naast de dumpplaats (Camera: NIKON D5100, Tamron lens 16-300mm, Exposure 105mm 1/400 f/6.3 ISO 100
Veel gevallen dennenaalden, die de mogelijke scherpe dingen bedekken zorgden ervoor dat ik niet te dicht in de buurt van deze grote kuil kwam met mijn hond. Ik bleef dus op de rand van de helling staan en keek om me heen naar de diep in de kuil staande verbrande grote bomen.

Zwart en verkoold staken hun toppen hoog in de lucht. Een ietwat lugubere aanblik. Ik verwachtte dus ook geen wildlife in dit verloren stukje landschap. Toch zag ik ineens een donkere schim afsteken tegen het felle daglicht, hoog in een verbrande boom. Klaarblijkelijk een grote vogel.

Great Horned owl/Ransuil

Door het gedrag van zich langer en dunner maken als camouflage, wist ik dat het een uil was. Een grote: de Great Horned owl!

Deze uilen zijn nachtjagers en volgens kenners niet de aller intelligentste. Dit is overigens niet mijn mening. Zo vallen ze gewoon in slaap op plaatsen waar ze stoppen bijvoorbeeld met jagen en schijnbaar was dit één van de rustplaatsen.

Great Horned Owl. Nikon D5100, Tamron lens 16-300mm, 300mm 1/1000 f/6.3 ISO 560
De situatie met fel tegenlicht was exact wat ik hierboven al beschreef. Een hoog in de boom gezeten vogel die als een zwarte schaduw tegen het felle daglicht afsteekt. Inderdaad niet echt flatterend voor het maken van een goede foto. Ik stond al op het hoogste punt van de helling en verwachtte niet veel goede foto's te kunnen maken.

Ondanks het feit dat mijn getrainde grote hond en ik erg stil bleven staan, vloog de uil naar een andere boom op een veel geschiktere hoogte voor het maken van foto's. Doch nog steeds op een net iets te grote afstand voor mijn lens. Ik moest dus uitzoomen tot het uiterste, wat meestal niet een volledig scherpe foto geeft.

Takjes en scherpstellen

Ook de takjes voor de uil maakten dat ik handmatig moest scherpstellen met een 1 points focus punt dat ik steeds verplaatste. Ik probeerde te richten op de ogen van de uil en gebruikte hierbij een snellere sluitertijd, ook voor de niet echt bewegende uil momenten.

Elk moment kon de uil wegvliegen namelijk en ook het ogenspel van de uil wilde ik scherp vastgelegd hebben, ook al kon ik dat zo niet echt zien met mijn blote oog. Wel kon ik zien dat ze prachtig geel waren.

Ik zag gedurende het fotograferen dat er nog een vogel zat, verborgen achter een tak. Ik vermoedde dat het hier veel geziene Redtail hawk betrof, omdat beide vogels dezelfde ingredienten op hun menu hebben staan. Ook iets om over na te denken als je uilen zoekt

Ik moet echter bekennen dat ik pas thuis op mijn computer zag dat mijn uil vergezeld was van en andere Great Horned uil en dat het hier ging om relatief jonge dieren, gezien hun prachtige en nog onvolwassen poten.

Great Horned Owl met daarnaast nog een halfverscholen jong. Nikon D5100, Tamron lens 16-300mm, 300mm 1/1000 f/6.3 ISO 800
Deze jonge uilen kunnen wel tot hun 5e maand rond het gebied blijven waar ze zijn geboren en worden gevoed door hun ouders; echter een nest heb ik nooit kunnen vinden tijdens één van mijn latere hikes.

Soms echt close-up

Toch is het niet helemaal onmogelijk om met een relatief korte lens voor vogelfotografie een goede uilenfoto te maken. Zo landde deze Northern Saw-Whet owl in een boomstruik pal naast ons huis.

De Northern Saw-Whet owl/Zaaguil is een van de kleinste uilen die ik ken. Deze nachtjager staat ondanks zijn geringe grootte bekend als onbevreesd. Sommigen beschrijven deze uil zelfs als wreed, omdat hij gevangen knaagdieren meteen ruw uit elkaar scheurt.

Northern Saw-Whet owl/Zaaguil, close-up. Nikon D5100, Tamron lens 18-200mm, 150mm, 1/125, f/6.3 ISO 200
Ik kon deze rustende uil in vol daglicht fotograferen van 30 cm afstand, wat mij een mooie close-up foto gaf van deze kleine roofvogel met open ogen.

Andere tips?

Dit is mijn manier van werken om uilen te vinden en ze te fotograferen. Er zijn vast nog meer manieren om dit doeltreffend te doen. Mocht je iets weten, dan ben ik uiteraard heel erg benieuwd!

Cursus vogelfotografie

En mocht je echt meer willen leren over het fotograferen van uilen en ook andere vogels, volg dan de Cursus Vogelfotografie van Daan Schoonhoven en Arno ten Hoeve op Photofacts Academy.

Dit artikel is voor het laatst bijgewerkt op 13 december 2018.
De eerste publicatiedatum is zaterdag 25 augustus 2018, 13:13.

Over de auteur

Altijd 'ready and alert' en gewapend een fotocamera wandelt Tanja Thomas dagelijks in het ruige landschap van Methow (Washington State). De kansen op het spotten en fotograferen van wildlife liggen hier voor het grijpen, maar je moet alert zijn. 'Quick draw!' is hierbij haar motto.

9 reacties

Toon meer reacties (5)

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Een dagje in de fotohut

  door Erik Nevels

• 

  Een teleobjectief is niet alleen voor vogels

  door Erik Nevels

• 

  Vogels fotograferen bij de Brouwersdam in Zeeland (met de Sony 200-600)

  door Erik Nevels

• 

  Fotograferen vanuit een scootmobiel

  door Juliette Gribnau

• 

  7 Tips voor unieke wildlife foto's

  door Michelle Peeters

• 

  Uilen fotograferen in de buurt

  door Erik Veldkamp

Toon alle artikelen binnen Natuurfotografie