Zou jij een camera met een M43-sensor overwegen?

vrijdag 16 februari 2024, 15:51 door Nando Harmsen | 1.545x gelezen | 19 reacties

Een micro four-thirds camera, afgekort M43, heeft een sensor met een 2x cropfactor. Dat geeft een aantal voordelen, maar ook nadelen. Het kan een heel goede keuze zijn voor sommige fotografen. In dit artikel wegen we de voor- en nadelen af. Zou jij een camera met een M43-sensor overwegen?

Er heerst bij veel amateur fotografen de overtuiging dat fotograferen met een fullframe sensor de enige serieuze optie is. Dat heeft ertoe geleid dat camera's met kleinere sensoren vaak niet serieus genomen worden. Het zijn 'maar' cropcamera's.

De Panasonic Lumix DC-G9 naast de Canon EOS 7D mark II. Beiden cropcamera's, de een een spiegelreflex met een APS-C sensor, de ander mirrorless met een M43-sensor.
Dit is natuurlijk onzin, want de sensormaat heeft niets met serieus of niet serieus fotograferen te maken. Een kleinere sensor levert ook geen slechtere foto's op. Het biedt echter wel de mogelijkheid om de camera kleiner te maken.

Het is niet zo moeilijk om te begrijpen. Een kleinere sensor neemt minder ruimte in beslag. Daardoor kan een camera kleiner gemaakt worden. Hoe kleiner de sensor, hoe kleiner de camera. Denk maar aan een smartphone.

Doet de kwaliteit er niet zoveel toe omdat je toch alleen op social media je foto's laat zien. Dan kan je net zo goed een smartphone nemen.
Een kleinere sensor heeft ook gevolg voor de beeldhoek. Dit is de cropfactor, en het vertelt je hoeveel er van de beeldcirkel van een objectief er vastgelegd wordt. Een grotere sensor zal meer van de beeldcirkel vastleggen dan een kleinere sensor.

Dit betekent dat het met een kleinere sensor lijkt alsof er een langer brandpunt gebruikt is. Hoeveel langer vertelt de cropfactor. Met een fullframe is dat een cropfactor van 1x en een APS-C camera heeft 1,5x of 1,6x. Een M43 camera heeft 2x.

Een roodborst met de Olympus E-M1mark II en de M.75-300mm op 300mm. ISO 2.500 en f/6,7. Er is ruis te zien, maar voor de gebruikte ISO-waarde is dat niet zo vreemd.
Wil je met een beeldhoek fotograferen die overeenkomt met 50mm, dan heb je met een M43-sensor een 25mm objectief nodig. Voor een 200mm beeldhoek is een 100mm objectief nodig. En wil je een 800mm beeldhoek, dan is 400mm brandpunt voldoende.

Klein en compact, en ook lichtgewicht. Waarschijnlijk is dat het allerbelangrijkste voordeel van een M43-camera. Of zijn er meer voordelen?
Met een M43-camera zijn de brandpunten die je moet gebruiken de helft korter dan op een fullframe camera. Bovendien is benodigde beeldcirkel kleiner. Daarom zijn de objectieven voor dit soort camera's ook veel kleiner en compacter. Voor een M43-sensor levert dat nog meer voordeel op dan voor een APS-C camera.

De voordelen van een M43-camera

De voordelen zijn in feite heel simpel op te sommen. De camera met een M43-sensor kan kleiner en dus lichter gemaakt worden. Bovendien is er een korter brandpunt nodig, waardoor ook de objectieven kleiner en lichter kunnen zijn.

Het grootste voordeel heeft de fotograaf die extreem lange brandpunten wenst te gebruiken. Een 300mm werkt als een 600mm. Bovendien is een 300mm met f/2,8 realistisch, een 600m met f/2,8 niet.

Een 100-400mm zoomobjectief op de Panasonic Lumix DC-G9. Hiermee is de beeldhoek gelijk aan 200-800mm op een fullframe camera. Alleen in een veel compacter formaat.
Ga je aan de slag met een enorm grote scherptediepte, dan is een M43-sensor ook in het voordeel. De brandpuntafstand die je gebruikt is de helft van wat je op een fullframe gebruikt. Hierdoor heb je automatisch al een grotere scherptediepte.

Een landschap aan de Waddenzee met de Olympus E-M1mark II en 12mm brandpunt. Er is ISO 1.000 gebruikt en f/8. De kleine sensormaat zorgt voor veel scherptediepte. Een groot voordeel als alles scherp in beeld moet zijn.
Een reisfotograaf zal ook veel profijt hebben van een compacte camera. Een fullframe camera met twee objectieven neemt meer ruimte in beslag, en is zwaarder dan een M43-camera met vergelijkbare objectieven. Als reisfotograaf zou je zelfs een extra objectief mee kunnen nemen als je voor een M43-systeem kiest.

De nadelen van een M43-camera

Er kleven ook nadelen aan een kleinere sensormaat. De meest voor de hand liggende, en misschien ook de belangrijkste, is het ruisniveau bij hogere ISO-waarden. Een kleinere sensor laat eerder ruis zien dan een grotere sensor.

De reden is eenvoudig wanneer je de afmeting van een sensor in gedachte neemt. Een resolutie van 25 megapixels op een kleiner oppervlakte betekent dat de pixels dichter op elkaar gepakt zijn (het zijn geen pixels maar lichtgevoelige sensoren, maar laten we het simpel houden).

Wanneer de ISO-waarde hoger gezet wordt, versterk je het signaal van de sensor. Zitten de pixels dichter op elkaar, zullen de afzonderlijke signalen elkaar steeds meer beïnvloeden. Dit stoorsignaal is de ruis.

Een test met de Panasonic Lumix DC-G9 mark II op gebied van ruis bij. het oplichten van een onderbelichte ISO 400 opname. Tot 4-5 stops levert een acceptabel ruisniveau op. Tenzij je aan pixelpeeping doet.
Kortom, een M42-sensor zal bij een hogere ISO-waarde meer ruis laten zien dan een fullframe sensor. Zeker wanneer je de foto nog gaat nabewerken, en donkere delen lichter maakt, valt dit direct op.

Echter, kan je de ISO-waarde laag houden, dan is de toename in ruis nagenoeg verwaarloosbaar. Bovendien presteren de nieuwste M43-sensoren veel beter dan voorheen. Van de andere kant, ook bij grotere sensormaten worden de prestaties nog steeds verbeterd.

Nando panasonic lumix g9m2 dr ruis praktijk

Een voorbeeld uit de praktijk. Het ruisniveau is hoger dan wat je met een camera met een grotere sensor kan verwachten. Is dat erg? Het oordeel is aan jou. (Panasonic Lumix DC-G9 mark II)
Een ander nadeel is de beperking van de resolutie. Er kunnen maar zoveel pixels per vierkante millimeter geplaatst worden. Wil je er meer hebben, dan moeten ze dichter bij elkaar, of steeds kleiner in afmeting worden. Daar zitten nu eenmaal grenzen aan en met een kleinere sensor is die grens sneller bereikt.

Het voordeel van een grotere scherptediepte, dankzij de kleinere sensormaat is genoemd. Dit kan echter ook een nadeel zijn. Fotografen die graag met een flinterdunne scherptediepte werken zullen door een kleinere sensormaat benadeeld worden. Met name de onscherpte in de achtergrond zal minder zijn dan wat je met een grotere sensormaat kan behalen.

Een portret met de Olympus E-M1mark II en een 25mm brandpunt. Met f/1,4 is de onscherpte in de achtergrond niet zo mooi als wat je met een 50mm f/1,4 op fullframe kan verwachten. Een nadeel voor de M43-camera.

Een M43-sensor is zo slecht nog niet

Weeg je de voor- en nadelen tegen elkaar op, dan is een M43-sensor niet eens een slechte keuze. Natuurlijk hangt dit ook af van de soort fotografie je doet, en waar je persoonlijke voorkeur voor camera ligt.

Ruisniveau's zijn meestal nauwelijks een probleem, tenzij je steevast met hoge ISO-waardes moet fotograferen. Moderne ruisreductie software kan bovendien wonderen verrichten. Helaas is er bij een grote groep fotografen nog steeds de overtuiging dat er absoluut geen spikkeltje ruis in een foto mag zijn.

Een tijgerspin met prooi, gefotografeerd met de Olympus E-M1mark II en 40mm met f/2,8. Hoe zou de onscherpte in de achtergrond zijn met een grotere sensor?
Hou je van een hele kleine scherptediepte, met een mooie romige achtergrond? Dan ben je met het gebruik van een M43-sensor in het nadeel. Hoe groter de sensor, hoe beter de resultaten kunnen worden. Wil je echt uitblinken hierin, dan is zelfs een fullframe sensor niet groot genoeg.

Uiteindelijk komt het in de praktijk neer op de grootte en het gewicht van de camera, en de ergonomie daarvan. Wat sensormaat betreft maakt de grootte en het gewicht van een camera niet zoveel meer uit, zeker niet nu alles spiegelloos is geworden. De verschillen zijn verwaarloosbaar.

Waarin het wel verschil uitmaakt is de objectieven. En dat heb ik bij de voordelen al duidelijk aan bod laten komen. Ik vind het persoonlijk niet erg om met wat grotere en zwaardere objectieven te fotograferen. Is het gewicht echter wel een belangrijke overweging? Dan kies ik voor een APS-C, of zelfs een M43-camera. Ik heb de luxe dat ik ze alle drie in bezit heb.

Op reis met een M43-camera heeft het voordeel dat de objectieven heerlijk compact en lichtgewicht zijn. Dat heeft veel voordeel. En wat betreft de ruis, uiteindelijk valt dat best wel mee. (Panasonic Lumic DC-G9 mark II met 12mm brandpunt, ISO 800, f/9 en 1/60 seconde.

Zou jij een camera met een M43-sensor overwegen? Een overstap zal altijd kostbaar zijn, en misschien niet verstandig. Maar als je nu zou moeten kiezen, wat zou je dan doen? Laat het weten in een reactie onder dit bericht.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

19 reacties

Van Erp schreef op vrijdag 16 februari 2024 om 20:55 | reageer
Wat nog een voordeel is met de laatste MFT camera's (Om System camera's bvb) is de IBIS die tot 8 maal beter is uit de hand. Zo kan men met een lage ISO en langere sluitertijd nog steeds scherp uit de hand worden gewerkt wat weinig ruis ten goede komt

Nando schreef op zondag 18 februari 2024 om 10:58 | reageer
Elke moderne camera heeft tegenwoordig IBIS, en die haalt bij sommige andere merken ook tot 8 stops. Daardoor is het voordeel niet groot genoeg om doorslag te geven.
Maar je hebt zeker wel gelijk dat OM-Systems heel erg goed presteert op dit gebied.

MacBigfoot schreef op zaterdag 17 februari 2024 om 00:58 | reageer
Mijn oude camera was aan vervanging toe. Uiteindelijk vond ik zelfs de oude kitlenzen aan vervanging toe (te veel plastic dat begon te vergaan, slijten).
De keuze was of langzamerhand onderdelen vervangen, of in een keer rigoureus alles wegdoen en geleidelijk weer opbouwen.

Ik heb voor het laatste gekozen, en na lang alle opties overwogen te hebben gekozen voor M43. Inderdaad spreken de voordelen mij erg aan, ze wegen op tegen de nadelen, zeker als ik verder weg op vakantie ga.
Het belangrijkste in mijn ogen: leer je materiaal kennen, niet alleen de knoppen en instellingen, maar ook het effect op de resultaten. Ken de beperkingen en mogelijkheden, en maak daar op een goede, positieve manier gebruik van.

Ik vind dat ik tevreden mag zijn over de resultaten, zeker als ik de opmerkingen op mijn foto’s in beschouwing neem.

Nando schreef op zondag 18 februari 2024 om 11:06 | reageer
Een heel goede opmerking, die overigens voor alle type, soorten, en merken camera's geldt: leer je materiaal kennen.

Jan schreef op zaterdag 17 februari 2024 om 09:13 | reageer
Is het wel de sensor afmeting die zorgt voor achtergrond onscherpte? Vlg mij komt het door de brandpunstafstand van de lens. Om hetzelfde beeld op de sensor te krijgen bij m43 zal deze afstand de helft moeten zijn (van 100m naar 50mm) en dat veroorzaakt minder onscherpte. Of wandel een stukje naar achteren met dezelfde lens en de achtergrond onscherpte zal hetzelfde zijn, toch?

Nando schreef op zondag 18 februari 2024 om 11:03 | reageer
Omdat je door de sensormaat een korter brandpunt moet gaan gebruiken voor de beeldhoek die je wenst (in vergelijk met grotere sensoren) is de sensormaat er (in)direct verantwoordelijk voor.
Hou je hetzelfde brandpunt, dan maakt de scherptediepte niet uit. Maar de beeldhoek verandert (wordt kleiner) waardoor er een heel andere foto ontstaat
Ga je die kleinere beeldhoek compenseren door verderaf te staan, wordt de scherptediepte automatisch weer kleiner.

r0bert schreef op zaterdag 17 februari 2024 om 10:07 | reageer
Hoewel ik ook met andere systemen en merken fotografeerde, had en heb ik een sterke voorkeur voor M43.

Het compacte formaat en beperkte gewicht nodigen uit de camera altijd mee te nemen en dat vind ik heel belangrijk. Daarnaast is M43 relatief betaalbaar, ook omdat er een redelijk grote tweedehandsmarkt beschikbaar is. Met een bescheiden budget kun je een leuke set up aanschaffen.

Eventuele ruis ervaar ik niet als een probleem. Ik houd sowieso niet van foto’s die te clean zijn—in de nabewerking voeg ik alsnog een lading “korrel” toe.

Misschien niet belangrijk, maar wel een leuke bonus: Olympus (en nu OM System) hebben altijd vastgehouden aan het klassieke camera-uiterlijk. En dat kan ik als iemand die in de analoge jaren met een mooie Olympus OM fotografeerde zeker waarderen. Het oog wil ook wat.

jeepee schreef op zondag 18 februari 2024 om 18:32 | reageer
Niet de luxe hebbend om 3 systemen naast elkaar te gebruiken zou ik eerder voor de combinatie full frame en dx kiezen, dit omdat ik dan dezelfde lenzen zou kunnen gebruiken (zelfde mount) Het voordeel naast relatieve compactheid is inderdaad dat je met een nog enigszins betaalbare 300-400 mm ff lens je dan 450-600 hebt om bijvoorbeeld vogels te fotograferen (met een ff met veel pixels kan je dit ook bereiken met een crop, dat is mijn aanpak omdat ik maar 1 body ff heb).

Mac schreef op maandag 19 februari 2024 om 07:57 | reageer
Eigenlijk is crop factor een hele foute benaming.
Want wat is crop factor eigenlijk. Ja als je FF lenzen op een APS-C of mFT camera zet, dan heeft die lens een "crop factor", want hij zal een kleinere beeldhoek hebben. maar koop je lenzen die voor die systemen zijn gemaakt, dan hebben die lenzen helemaal geen crop-factor, want ze doen precies waar ze voor bedoeld zijn.

En we zeggen toch ook niet dat een FF camera een x crop factor heeft ten opzichte van een midden formaat camera, waarom dan wel richting APS-C en MFT.
( uiteraard om mensen iets duidelijk te maken kan het gebruikt worden. En in de begin dagen van digitale fotografie was het handig, omdat men dan alleen FF lenzen had die men op APs-C bodies gebruikten. maar eigenlijk moeten we er gewoon vanaf)

Nando schreef op maandag 19 februari 2024 om 21:04 | reageer
Fullframe is een crop van 1x - dit is wat de standaard is.
APS-C heeft een crop van 1,5x of 1,6x
Middenformaat heeft een crop van 0,8x (ongeveer)

Brandpuntsafstand is onafhankelijk daarvan, maar de beeldhoek die vastgelegd wordt is wel afhankelijk van de crop.

Een objectief speciaal voor crop met 24mm is hetzelfde als een objectief speciaal voor fullframe. Die 24mm brandpuntsafstand is een natuurkundig gegeven.

Wil je met een cropsensor dezelfde beeldhoek vastleggen als op een fullframe vastleggen, dan zal je de brandpuntsafstand door de cropfactor gedeeld moeten worden.
Voor een beeldhoek die overeenkomt met 24mm op fullframe zal een 16mm op APS-C gebruikt moeten worden,12mm op een MFT, en 30mm op een middenformaat.

Je hebt echter wel gelijk dat het onzinnig om al die omrekeningen te doen, tenzij je echt exact dezelfde beelduitsnede wil hebben als de persoon naast je met een camera met een ander formaat sensor. Dan moet je kijken welk brandpunt hij/zij heeft, en omrekenen naar jouw sensormaat.
Voor de rest heeft al dat omrekenen weinig tot geen waarde.

Van Erp schreef op maandag 19 februari 2024 om 08:58 | reageer
MFT van OM- System (en ook Panasonic bvb) is zeker de moeite waard. Spijtig dat het MFT systeem wat in het verdomd hoekje zit en in de schaduw van de Nikon, Canon, Fuji enz... Denkelijk ook hun fout omdat ze zo weinig zelf uit de schaduw komen. Het zal beter moeten willen ze nog ergens iets betekenen. Zeker nu OM- System pas komt kijken als vervanging van Olympus. Als dat niet beter wordt zal het een moeilijke zaak worden nog met het hoofd boven water te blijven

Janfotoman schreef op dinsdag 20 februari 2024 om 13:08 | reageer
Ik gebruik al jaren m43, voor portretten bijvoorbeeld, met 45 mm 1.8. Prima foto’s, superscherp en probleemloos volle pagina A4 in tijdschrift.

Ron A.B. schreef op dinsdag 20 februari 2024 om 13:16 | reageer
Ik heb al enkele jaren de luxe om naast mijn Canon 5DMark4 ook een Olympus EM1markII met een aardige serie lenzen erbij te hebben. De Olympus gebruik is voor langere wandelingen want dan kan ik in een kleinere tas van 6mm t/m 300mm inclusief de 60mm macrolens meenemen. Daarnaast was een belangrijke reden om te kiezen voor Olympus de mogelijkheden met bulb en dergelijke...
Soms heb ik wel eens last van teveel ruis als de iso toch echt omhoog moet maar gelukkig valt het wel mee hoe vaak dit voorkomt.
Als ik echt iets bijzonders vind en ik wel echt mooie kwaliteit dan ga ik wel terug met de Canon. Toch is voor internet de kwaliteit van de Oly eigenlijk vrijwel altijd ruimschoots voldoende.

gast schreef op dinsdag 20 februari 2024 om 14:11 | reageer
Je klanten zien je aankomen.....

Nando schreef op dinsdag 20 februari 2024 om 15:37 | reageer
Een klant interesseert het niet wat voor camera je hebt. Die zijn alleen geïnteresseerd in het resultaat.
Tenzij je aan komt zetten met een smartphone.

Erik010 schreef op dinsdag 20 februari 2024 om 19:37 | reageer
Na jaren fervent Nikon aanhanger te zijn geweest ( Nikon D300 plus glas) de overstap gemaakt naar de eerste versie Panasonic Lumix DC-G9. Vooral om het gewicht wat je steeds mee moest slepen. Nu sinds kort de DC-G9 mark II in mijn bezit en ben er super tevreden mee, scherp, en ja ruis bij hoge iso, dat is waar je rekening mee moet (kan) houden. Is voor mij van minder belang. Ieder heeft zo zijn wensen....

Blondeel schreef op woensdag 21 februari 2024 om 09:56 | reageer
Ik gebruik al meer dan 15 jaar een Olympus camera en ben ook lid van een fotoclub waar mijn foto's over vogels, dieren en landschappen totaal niet moeten onderdoen voor FF camera's. Onlangs heeft mijn vriend een 33 MP camera gekocht en wat daar ziet van ruis is niet normaal!
Ook zie ik geen verschil tussen MFT en FF in dynamisch bereik .

René Prevo schreef op woensdag 21 februari 2024 om 11:48 | reageer
Gebruik al jaren Olympus/Omsystem
Zie ook https://www.photofacts.nl/fotografie/rubriek/productaankondiging/de-nieuwe-om-systems-om-1-mark-ii-en-de-150-600mm-supertelezoom.asp

De stacked sensor levert heel goede ruisvrije beelden, beeldstabilisatie is 8,5 stop.

Ton van der Linden schreef op donderdag 22 februari 2024 om 09:17 | reageer
Sinds de 70-er jaren fotografeer ik met Olympus (OM-1 en -2) en heb in die tijd ook een aantal Zuiko-objectieven aangeschaft. Die kan ik nu nog steeds op mijn OMD- en PEN-camera's gebruiken en daar ben ik heel blij mee. Het zijn prachtige lenzen, met mooi bokeh. Ik kan nog fotograferen zoals ik dat vroeger deed met diafragmavoorkeuze en iets meer tijd. Ook de nieuwere objectieven helpen mij om de foto's te nemen die mij voor ogen staan. Het compacte formaat en redelijke gewicht zijn voordelen die voor mij bij het verstrijken van de jaren steeds zwaarder gaan wegen. De geleverde kwaliteit van de foto's bij het maken van fotoboeken en afdrukken is voor mij uitstekend.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Naaktfotografie met Danyel Weideman

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.163 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Zou jij een camera met een M43-sensor overwegen?

De voordelen van een M43-camera

De nadelen van een M43-camera

Een M43-sensor is zo slecht nog niet