7 tips: Natuurfotografie voor Beginners

maandag 3 februari 2020, 16:32 door Rob Dijkstra | 8.828x gelezen | 2 reacties

Natuurfotografie vraagt nogal wat van een fotograaf: vroeg opstaan, soms flinke afstanden rijden, fietsen of lopen en veel geduld.

En dan nog kom je niet altijd met mooi materiaal thuis: soms was het licht gewoon niet echt mooi, waren er storende factoren (zoals andere fotografen die de rust verstoorden) of kwam het wild niet opdagen.

Met een goede voorbereiding kun je echter een hoop teleurstellingen voorkomen. Ik heb daarom zeven tips voor je die je daarbij helpen kunnen.

1. Zorg dat je mobiel blijft

Een fotografische uitrusting kan in de loop van de tijd aardig uitgroeien. Er komt een moment dat je niet meer alles kunt meenemen in je fototas. Op dat moment moet je voor elke fotodag je tas 'doorlopen' en dat vraagt wat extra tijd en aandacht.

Neem vooral niet teveel mee en zorg dat je alles goed en comfortabel kunt dragen: een statief aan je tas (liefst midden aan je rugzak zodat de tas niet scheef gaat hangen) en alles op vaste plekken zodat je het snel kunt vinden.

Heb je een kleine uitrusting dan is een zijtas handig. Je kunt dan je spullen snel pakken zonder je tas eerst van je rug te moeten halen. Zorg dat je tas wat ruimte over heeft voor kledingstukken die je gedurende de dag gaat uittrekken.

2. Zorg dat je warm blijft

Als je vroeg op stap gaat kan het flink wat kouder zijn dan later op de ochtend. Mijn ervaring is dat je niet tot creatieve dingen komt als jij je niet comfortabel voelt. Draag bij voorkeur kleding in laagjes zodat je kunt variëren.

Eerst een licht shirt van kunstvezel dat eventuele transpiratie doorlaat naar de tweede laag (een katoen shirt). Door het kunstvezelshirt blijf je droog. Daaroverheen een warme laag (trui of shirt van Merino wol) en als buitenste laag een wind- en regendicht jack.

Goede waterdichte wandelschoenen (of comfortabele laarzen bij nat weer of drassig terrein) maken je kleding kompleet. Uiteraard kun je variëren, afhankelijk van de temperatuur die je verwacht. Ik heb in mijn fototas altijd een zeer compact regenjackje.

Ideaal als het onverwacht kouder is dan je verwachtte: gewoon onder je jack dragen levert het heel wat extra warmte. Verder kun je erop gaan zitten als de grond nat is, je kunt je camera erin rollen als extra bescherming tijdens een stortbui, enzovoort.

Donkere kleding valt in de natuur niet op. Zorg bij voorkeur dat er geen reflectiegedeelten aanwezig zijn.

3. Gebruik van camouflagekleding

Ten onrechte wordt gedacht dat camouflagekleding noodzakelijk is bij natuurfotografie. In de cursus Natuurfotografie voor beginners van Photofacts, leg ik je al uit dat je vaak beter juist wél gezien kunt worden door dieren.

Toch is donkere of camouflagekleding beter dan lichte kleding of reflecterende delen. Je wilt het wild toch niet echt afschrikken? De dieren zien je doorgaan wel, maar zorg wel dat je past in de omgeving en niet als een soort 'knipperlicht' tussen de bomen gaat staan. Want daar worden dieren bepaald niet rustiger van.

Fotograferen in gebieden waar gejaagd wordt:
Jagers hebben doorgaans geen recht je de toegang van een openbaar terrein te ontzeggen. De wet is duidelijk: jagers moeten zorgen dat jij - als fotograaf of wandelaar - geen gevaar loopt tijdens de jacht. Maar daar heb je niets aan, als een jager jou aanziet voor een hert.

In Nederland is het gevaar relatief klein door een zeer goede organisatie van de jacht. Maar in België is het anders: veel natuur is daar privébezit van (voormalige) adel.

Kom je in België regelmatig in gebieden waar gejaagd wordt (de hoge Venen, de Ardennen) zorg dan dat je tijdens de jachtperiode (die wordt aangegeven met bordjes) dat je gezien wordt door bijvoorbeeld het dragen van een reflecterend veiligheidshesje.

Als je echter de dieren niet wilt opschrikken en toch zichtbaar wilt zijn voor jagers, draag dan zogenaamde fluo- camouflage: kleding met camouflagepatronen op een fluoriserend oranje ondergrond.

De meeste dieren zien die kleur oranje niet, door het camopatroon val je minder op en jagers zien je. Voor ongeveer 10 euro koop je bij de Decathlon (op de jachtafdeling) zo'n hesje.

Je kunt ook overdrijven. In de Amsterdamse waterleiding duinen (waar de herten toch wel gewend zijn aan menselijke aanwezigheid) is het bepaald niet nodig als een sluipschutter rond te lopen'

4. Overweeg het 'bag-in-bag' systeem

Ik gebruik op dit moment twee soorten camera's: een Sony en een Panasonic camera. Verder heb ik nog een actioncam en een drone met camera. Allemaal hebben ze hun eigen accu's. Dat is lastig, want als je vergeet de juiste accu's mee te nemen, draag je de hele dag een camera zonder die te kunnen gebruiken.

Ik kies daarom voor het bag-in-bag systeem. In mijn fotorugzak zit een compact tasje met alles wat bij mijn Sony systeemcamera hoort: de lenzen, de filters en de accu's. Doordat alles in een tasje zit vergeet ik niets als ik mijn spullen de avond ervoor in mijn tas stop.

Hetzelfde geldt voor mijn actioncam (met heel veel accessoires). Als fotorugzak gebruik ik een stoere rugzak van Decathlon met camouflageprint –maar zonder indeling binnenin. Dus een groot compartiment, verder niets. Er zijn heel veel lusriempjes aan de buitenkant van de tas genaaid.

Je kunt er kleine tasje bijkopen die je in de lussen kunt hangen. Zo heb je de keuze de spullen in de tas te stoppen in die kleine tasjes of (voor grotere flexibiliteit) ze aan de buitenkant te hangen. Dat systeem heet X-Access. Bekijk het eens op de website: de moeite waard om te overwegen.

4. Gebruik een snelkoppeling voor je statief

Een statief kan op twee manieren aan een camera gekoppeld worden, door een schroefknop die je iedere keer moet vastschroeven of door een snelkoppelplaat. Zo'n snelkoppelplaat is ideaal omdat het heel veel tijd scheelt en tijdverlies voorkomt.

Koop voor al je camerabody's en telelenzen met statiefaansluiting een extra koppelplaat zodat je die altijd kunt laten zitten. Anders kom je er op een zeker moment achter dat je de hele dag een statief hebt meegesleept maar het koppelplaatje bent vergeten en daardoor de camera niet kan bevestigen aan het statief.

6. Welk camerasysteem is het beste?

Feitelijk zijn er drie camerasystemen: spiegelreflex, systeemcamera en compactcamera. Met alle drie is natuurfotografie mogelijk. Je persoonlijke keuze wordt bepaald door je ervaring, je voorkeur, je budget en je eisen.

Zonder tekort te willen doen aan alle andere keuzen wil ik vertellen wat mijn keuze is: ik gebruik vrijwel altijd een bridgecamera van Panasonic. Feitelijk is dat een uitgebreide compactcamera met een grote beeldchip.

Je zult begrijpen dat een spiegelreflex met een full size beeldchip en een top prime lens een veel betere kwaliteit bieden en toch maak ik deze keuze. Voor mij persoonlijk tellen mobiliteit en spontaan kunnen reageren meer dan absolute beeldkwaliteit.

Ik weet uit ervaring dat ik met deze camera een dag kan lopen, nooit het verkeerde objectief op de camera heb, en dat ik met een beperkt gewicht van ruim 900 gram tot 1440 mm brandpuntsafstand(!) bij me heb, wat voor wildlife (één van mijn favoriete onderwerpen) ideaal is.

Sinds ik met deze camera werk is (in absolute zin) mijn beeldkwaliteit wat verminderd maar mijn mogelijkheden en mijn creativiteit zijn met enorme stappen gestegen. Soms vraagt het wat 'out of the box' denken, om tot je persoonlijk keuze te komen.

Iedereen die aanloopt tegen het gewicht, de handling en de complexiteit van zijn apparatuur kan ik aanraden een top bridge camera te overwegen.

Qua mogelijkheden zijn ze vergelijkbaar met een spiegelreflex, qua bedieningsgemak met een systeemcamera (vanwege de elektronische zoeker) maar gewicht en zoombereik vergroten je slagkracht in het veld zonder afbreuk te doen aan je mobiliteit.

7. Keuze van je fotolocatie

Iedere natuurfotograaf wil graag ergens fotograferen waar nooit of bijna nooit iemand is geweest. Als je ervan uitgaat dat er alleen al in Nederland 400.000 mensen zijn met natuurfotografie als hobby dan weet je dat dát een beetje lastig wordt.

Populaire bestemmingen zoals IJsland, Afrika en berggebieden zoals de Himalaya zijn prachtig, maar niet voor iedereen bereikbaar. En zeker niet veelvuldig bereikbaar.

Mijn tip: kies een natuurgebied in je omgeving en ga op onderzoek uit welke dier- en plantsoorten er leven, ga kijken wanneer het licht er mooi valt, zoek naar bijzonderheden (een dassenburcht, een beverlocatie, een vossenhol, een zeldzaam plantje) en maak dat tot je project.

Bij een grote beverburcht in de Gelderse Poort
Hoe vaker je komt, hoe groter de kans dat je de juiste details zult zien. En één van die keren dat je er komt is dat mooie magische licht er ook nog. En dan grijp jij je kans. Hoe dichter bij je huis hoe beter: dan kun je er (voor het werk) nog even gaan kijken, of na het avondeten nog even posten bij de dassenburcht.

Je zult ontdekken dat de natuur dichtbij prachtig kan zijn. En IJsand hoef je natuurlijk niet te schappen van je bucketlist…

Meer weten over natuurfotografie?

En als je meer wilt weten over hoe je onder veel (soms moeilijke) omstandigheden toch met mooie natuurfoto's terug kunt komen, dan kun je natuurlijk onze allernieuwste Cursus Natuurfotografie voor beginners volgen op Photofacts Academy.

In deze cursus op Photofacts Academy neemt natuurfotograaf Rob Dijkstra jullie mee de natuur in. Door middel van heldere praktijkvoorbeelden ontdek je het geheim om mooie natuurfoto's te maken.

Je kunt deze en andere cursussen twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.

Over de auteur

Rob is fotograaf, filmer en natuurgids. Onder de naam WILDvanNATUUR organiseert hij een groot aantal excursies en workshops voor hobbyfotografen en natuurliefhebbers in het gebied tussen Zuid-Duitsland, Denemarken en de Franse noordkust, op maximaal een dag autorijden.

2 reacties

Matt schreef op dinsdag 4 februari 2020 om 19:53 | reageer
In het gebruik van een bridge camera kan ik me wel vinden. Lenzen meeslepen en steeds wisselen is soms echt een probleem.

Zo overweeg ik zelf een Sony RX10IV: 24-600mm F2.8-4.0 Zeiss lens, 1" stacked 20MP sensor, super goede AF en 4K video.

Het verschil in kwaliteit tussen deze 1" sensor en een 24MP APS-C sensor is niet zo groot. Alleen de motor zoom op dit soort camera's vind ik minder; de manuele zoom van SLR lenzen is sneller en fijner te bedienen. Voor foto's tenminste. Voor video is een motor zoom dan weer fijner, want mooi gelijkmatig.

peter schreef op woensdag 5 februari 2020 om 15:31 | reageer
Ik ben regelmatig in de bossen te vinden met camera in Frankrijk. Op Zondagen jaagt men op groot wild. Als je de jagers kent, is het een belevenis om een keer met de drijvers mee te gaan met de camera in de aanslag. Ook de jagers zelf vormen een mooi onderwerp voor foto's. De jacht wordt aangegeven door een bordje langs de weg om de jachthonden niet te overrijden als ze oversteken. In het dorp ontstaat bij vertrek al snel een discussie of je als fotograaf ook verzekerd moet zijn... Een oranje vestje met pet is verplicht. Zeker als je weet dat men vroeger eens een koe in de mais heeft aangeschoten.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Naaktfotografie met Danyel Weideman

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

43.572 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts