Hoe kun je ruis in je foto's vermijden en verminderen?

maandag 7 februari 2022, 16:32 door Huub Keulers | 13.249x gelezen | 19 reacties

We hebben het allemaal al vaker gezien in onze foto's: die ruis die onze foto's soms lelijk maken. Maar hoe voorkom je deze ruis? En, in gevallen waar het niet te vermijden is, hoe verminder je ruis in foto's?

In dit artikel zal ik kort uitleggen hoe ruis te voorkomen of verwijderen.

Wat is ruis?

Ruis is eigenlijk een verstoring voor lichtgevoeligheid. De storing laat zwarte of gekleurde pixels zien die er niet horen te zijn. Iedere camera beschikt over ruisreductie. Er is echter onderscheid tussen twee soorten ruis.

Bij kleurruis ontstaan gekleurde pixels tussen de goede pixels. Luminantieruis is een mildere vorm, waarbij de pixels ontstaan in verschillende grijswaarden.

Waardoor wordt ruis veroorzaakt?

Ruis wordt geïntroduceerd wanneer je een foto met lange belichtingstijd maakt of een hoge ISO-waarde op je camera gebruikt.

Maar wat telt als een hoge ISO-instelling? Dat hangt af van je cameramodel, maar tegenwoordig beginnen de meeste camera's ruis te vormen rond ISO 1600 of 3200.

Vergelijk het met het verhogen van je bastonen op je geluidsinstallatie. Bij veel bas zal het geluid vervormen en de geluidskwaliteit slechter worden.

Betekent dit dat je nooit lange sluitertijden moet maken of ISO 100 moet overschrijden? Nee, natuurlijk niet. Soms moet je - of wil je zelfs - lange sluitertijden gebruiken of de ISO verhogen.

Landschapsfotografen, evenementfotografen, bedrijfsfotografen en sportfotografen fotograferen soms bij weinig licht, wat een lange sluitertijd en/of een hoge ISO vereist.

Tegelijkertijd zijn er eenvoudige manieren om te veel ruis in je foto's te voorkomen.

Vijf manieren om ruis te verminderen

Hieronder deel ik vijf methoden voor het minimaliseren van ruis tijdens het fotograferen. Niet iedere methode is van toepassing op elke situatie, daarom loont het de moeite om ze allemaal te kennen - en zorgvuldig de juiste methode te kiezen voor jouw specifieke situatie.

1. Fotografeer met lagere ISO-instellingen
Ja, we beginnen met de meest voor de hand liggende methode. Maar fotografen duwen hun ISO vaak te hoog, te snel, wat leidt tot een slechte beeldkwaliteit.

Als jouw camera drie jaar of nieuwer is, zal de hoge-ISO kwaliteit gewoon goed zijn. Je zou niet te veel ruis in je afbeeldingen moeten zien ontstaan, zelfs niet tot ISO 3200.

Er kan echter nog steeds veel ruis zichtbaar worden bij de hogere ISO-waarden, zoals ISO 6400, ISO 12800 en meer.

Verhoog je ISO dus niet onnodig. Houd in plaats daarvan rekening met je belichting en besef dat fotograferen met een hoge ISO meer ruis in je foto's zal produceren.

Verhoog indien nodig je ISO, maar overweeg andere opties voordat je bijvoorbeeld ISO 12800 kiest:

• Open je diafragma tot de grootste lensopening (bijvoorbeeld f/2.8);
• Fotografeer je bij weinig licht, gebruik dan een statief en verleng je sluitertijd;
• Als je bv een portret wilt maken, gebruik dan een flitser.

Elk van deze strategieën helpt je om een mooie, heldere belichting te krijgen - zonder de ISO onnodig te verhogen.

Als jouw opnamen nog steeds te donker zijn, moet je natuurlijk de ISO verhogen. Ik raad je aan om wat testopnames te maken om erachter te komen wat de ISO-mogelijkheden van je camera zijn en op welk punt de ISO-instellingen de beeldkwaliteit echt verminderen.

Jarenlang fotografeerde ik met een Canon 5D mark I en ik wist dat alles boven ISO 1.000 echt lastig te gebruiken was. Ruis bij ISO 1.000 en hoger was lastig te verwijderen. En als ik het wel met succes kon verwijderen, zag het hele beeld eruit als een aquarel 'dankzij' het ruisonderdrukkingsproces.

Dus ik werkte binnen mijn beperkingen. Tegenwoordig zijn er veel betere oplossingen voor het verminderen en verwijderen van ruis. In de laatste categorie is het softwareprogramma 'Topaz DeNoise Ai' een van de beste oplossingen.

2. Fotografeer in RAW-formaat
Intimideert het idee om in RAW te fotograferen je? Het zou niet moeten. RAW is een geweldige manier om het beste uit je afbeeldingen te halen, dus zorg ervoor dat je het gebruikt.

Je hoeft echter niet altijd RAW te schieten. Maar wanneer je merkt dat je minder licht ter beschikking hebt, schakel dan zeker over naar RAW.

Waarom is dit zo belangrijk? Jpeg's worden geleverd met compressie - een proces waarbij ruis in je afbeeldingen wordt 'ingebakken'. Dus het nadien verwijderen van ruis op je computer wordt erg lastig.

3. Zorg voor de juiste belichting
Door een te donkere belichting op te helderen, wordt ruis eerder zichtbaar. Daarom is het van essentieel belang dat je belichting vanaf het begin goed is.

Als je aan het fotograferen bent, raad ik je ten zeerste aan om het scherm van je camera te controleren - inclusief het histogram - om er zeker van te zijn dat je de belichting correct is.

En wees niet bang om meerdere foto's te maken met verschillende belichtingen, vooral als je te maken hebt met een lastige scène; better safe than sorry!

Hoe hoger je ISO, hoe meedogenlozer je foto. Met andere woorden: als je een hoge ISO-waarde gebruikt, kun je de belichting maar beter goed regelen, want het versterken (lichter maken) van een onderbelichte, hoge ISO-foto zal resulteren in een beeld met veel ruis.

Men noemt dit 'Expose To The Right' (ETTR): belicht aan de rechterzijde van je histogram. Natuurlijk ook niet overbelichten. Hoewel overbelichting geen problemen met ruis zal veroorzaken, zal het details in de heldere delen uitwissen, wat nooit een goede zaak is.

4. Wees voorzichtig met lange sluitertijden
Lange sluitertijden produceren vaak beelden met veel ruis. De camerasensor zal warm worden en ongewenste ruis veroorzaken. Laat dit je er niet van weerhouden lange sluitertijden te gebruiken.

Je kunt zelfs overwegen een reeks lange sluitertijden te maken en vervolgens elk bestand op je computer op ruis te controleren.

Als je eenmaal de beperkingen van je camera hebt bepaald, zorg er dan voor dat je de sluitertijd niet langer instelt dan je camera aankan. Het belangrijkste punt hier is om de limieten van je uitrusting te kennen en binnen die limieten te fotograferen.

5. Gebruik ruisonderdrukking in de camera
De meeste camera's bieden een functie die ruisonderdrukking bij lange belichting wordt genoemd. Als je in het jpg bestandsformaat fotografeert en lange belichtingen maakt, is het een goed idee om deze in te schakelen.

Waarom?

Welnu, zoals hierboven besproken, zijn foto's met een lange belichtingstijd bijzonder gevoelig voor ruis. Een optie voor ruisonderdrukking met lange belichtingstijd is ontworpen om dit probleem tegen te gaan.

Je camera maakt dan een tweede opname om vervolgens het ruisprofiel van deze tweede afbeelding te gebruiken om ruis in de eerste foto te verminderen.

Ruisonderdrukking bij lange sluitertijden heeft echter een serieus nadeel: het kost tijd, meestal net zo lang als de oorspronkelijke belichting.

Dus als je een sluitertijd van 30 seconden gebruikt, heeft de camera 30 seconden extra nodig om de ruis te verwijderen. En als je een uur fotografeert, heb je nog een uur nodig om de ruis te verminderen, wat vervelend lang wachten is!

Dus ja, het kan onpraktisch zijn als je opnamen van 10 minuten maakt. Maar voor middellange lange belichtingen is het vaak de moeite waard om te gebruiken.

Ruis verminderen in Lightroom of Adobe Camera Raw

Zelfs met de beste technieken krijg je nog steeds ruis in je foto's - althans af en toe. Dat is waar nabewerkingstechnieken voor ruisonderdrukking van pas komen.

Hieronder mijn aanbevolen workflow met Lightroom Classic of Adobe Camera Raw (maar houd er rekening mee dat je vergelijkbare methoden in andere programma's kunt gebruiken). Zoals het eerdergenoemde 'Topaz DeNoise Ai'.

De originele foto gemaakt bij iso 6400 nog zonder ruisonderdrukking,/center>
Stap 1: Open je afbeelding en bekijk op 100 procent
Begin met het openen van je afbeelding in Lightroom of Photoshop. Houd er rekening mee dat RAW-afbeeldingen die in Photoshop zijn geopend, eerst door Adobe Camera Raw (ACR) gaan.

Houd er ook rekening mee dat de bedieningselementen in Adobe Camera Raw en in Lightroom identiek zijn, dus hoewel de onderstaande foto's uit Lightroom zijn genomen, zijn de instructies ook van toepassing op ACR-gebruikers.

Ik raad aan om je afbeelding op volledig scherm te bekijken en vervolgens in te zoomen tot 100 procent. Het doel is om op zoek te gaan naar ruis; niet alle afbeeldingen hebben immers ruisonderdrukking nodig.

100% uitvergroting van donkere jas van de man met veel kleurruis zichtbaar
Stap 2: Pas de schuifregelaar Luminantie aan
Onder het tabblad 'Details' vind je de optie 'Ruisreductie'. De schuifregelaar 'Luminantie' vermindert luminantieruis (dat wil zeggen; ruis als gevolg van over- of onderbelichte pixels).

Heel veel afbeeldingen met een hoge ISO-waarde hebben last van overmatige luminantieruis. Dus zoom in tot 100 procent en verhoog vervolgens de schuifregelaar 'Luminantie' totdat de ruis begint te verdwijnen.

Ga echter niet te ver.

In Lightroom vind je onder het tabblad 'Details' de diverse opties voor ruisreductie.
Stap 3: Verfijn je resultaat met de schuifregelaars 'Detail' en 'Contrast'
De schuifregelaars 'Detail' en 'Contrast' regelen de hoeveelheid details en contrast die in je foto's behouden blijven na luminantieruisonderdrukking.

Je ziet dat ruisonderdrukking de pixels met ruis 'gladstrijkt', wat automatisch details en contrast vermindert. Maar door deze schuifregelaars te versterken (naar rechts te schuiven), behoud je meer detail en contrast.

Zoals je zou verwachten, hebben de schuifregelaars echter een nadeel:
Wanneer je de waarden verhoogt, verlaag je ook de sterkte van de ruisonderdrukking. Dus terwijl je een scherper beeld krijgt, zie je ook weer meer ruis.

Stap 4: Pas de kleurschuifregelaar aan
De schuifregelaar 'Kleurtint' vermindert kleurruis - het tweede type ruis dat je in jouw foto's aantreft (vaak in de onderbelichte schaduwgebieden). Verhoog dus de schuifregelaar 'Kleurtint; en zoom in op 100 procent om de effecten te zien.

Hier is al duidelijk te zien dat de (kleur)ruis ver verwijderd is
Stap 5: Verfijn je resultaat met de schuifregelaars 'Details' en 'Vloeiendheid'
Net als bij luminantieruisonderdrukking (hierboven), kun je je foto verder aanpassen met de schuifregelaars 'Details' en 'Vloeiendheid'.

Wil je meer details in je foto? Verhoog dan de schuifregelaar 'Detail' (naar rechts schuiven). Hogere waarden beschermen dunne, gedetailleerde kleurranden, maar kunnen ook kleurspikkels tot gevolg hebben. Lagere waarden verwijderen kleurspikkels, maar kunnen leiden tot kleuruitvloeiing.

Wil je kleuren mooi en egaal houden? Verhoog de schuifregelaar 'Vloeiendheid'. En je bent klaar!

De uiteindelijke 100% uitvergroting na de ruisonderdrukking

Een laatste opmerking over ruisonderdrukking

Hoewel ik wou dat ik je standaard, one-size-fits-all instellingen voor ruisonderdrukking kon geven, werkt het gewoon niet op die manier. Iedere foto is anders, dus je moet elke aanpassing bekijken totdat je het gewenste resultaat krijgt.

Ik heb de neiging om 'Luminantie' en 'Kleurtint' te verhogen tot ongeveer 50, en dan van daaruit verder te werken. Ik schuif elke optie op en neer en let goed op hoe het de foto beïnvloedt terwijl ik tot 100 procent heb ingezoomd.

Na elke aanpassing zoom ik vervolgens uit om te zien welk effect dit heeft op het algehele beeld. En als ik blij ben met een aanpassing, ga ik naar de volgende slider. Is het proces een beetje bewerkelijk? Zeker wel. Maar als je het goed doet, elimineer je de lelijkste ruis in zowat iedere foto.

Oefening is hier ook belangrijk, dus probeer dit op zoveel mogelijk afbeeldingen. Al snel kun je het effect van elke wijziging voorspellen.

De uiteindelijke foto na de bewerking in Lightroom

Conclusie

Nu je dit artikel hebt gelezen, weet je dat het vermijden en verminderen van ruis niet al te ingewikkeld hoeft te zijn. Volg gewoon de stappen die ik heb gegeven en je afbeeldingen zullen beter worden.

Nu aan jou: Heb je nog andere tips voor ruisonderdrukking en verwijdering? Deel je mening in de reacties hieronder.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Huub Keulers is een enthousiasmerende veelzijdige freelance fotograaf woonachtig in Elsloo (Li). Hij is gespecialiseerd in sport-, bedrijfs-, straat-, honden en portretfotografie. Daarnaast is Huub auteur van diverse educatieve fotografieboeken en verzorgt hij allerlei fotoworkshops, masterclasses en lezingen.

19 reacties

Paul Lefevere schreef op dinsdag 8 februari 2022 om 11:18 | reageer
Dank voor dit artikel.
Tot nu toe beperkte ik me enkel tot "Verscherpen -> Hoeveel" en "Ruisreductie -> Luminantie". Voornamelijk omdat ik bij de opname altijd ruis probeer te vermijden, maar ook omdat ik nog nooit de tijd genomen heb om de andere schuifregelaars terdege uit te testen. Foto's met teveel ruis verhuizen gewoonlijk naar de prullenbak. Met dit weer ideaal om eens dieper de "eerste hulp bij ongevallen" uit te proberen.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 8 februari 2022 om 11:52 | reageer
Een goed artikel over ruis verminderen/voorkomen (let wel op de taalfouten). In mijn ervaring ( ik fotografeer altijd in RAW met de EOS 70D en 80D) is dat ik het meest last heb van luminantieruis. Vaak kan ik dat relatief gemakkelijk verminderen/verwijderen via Lr of ARC. Dat werkt goed, maar heeft als nadeel dat het de foto vervaagt. Dat is dan ook weer niet de bedoeling. Het is dus oppassen met de schuifjes. Soms is het beter een beetje luminantieruis te la aten zitten om de scherpte te behouden.
Ik heb het artikel met veel interesse gelezen en er wat van kunnen opsteken. Dat laatste gaat mij uiteindelijk om.

gast schreef op dinsdag 8 februari 2022 om 11:55 | reageer
Bedankt voor deze informatie.
Ik heb 2 maanden geleden een sony A7r4 aangeschaft.
Deze staat bekent als ruisvriendelijk.
Als ik een foto maak met iso 650 en ik zoom 100% in dan zie ik toch behoorlijk veel ruis.
Heeft u enig idee waar dat aan kan liggen?
Alvast bedankt

johan schreef op dinsdag 8 februari 2022 om 12:16 | reageer
Een vraagje : werkt ruisonderdrukking in camera ook op de Raw's die je maakt of enkel op Jpeg ?

Clasien Geestman schreef op dinsdag 8 februari 2022 om 16:08 | reageer
@ Johan. Ruisonderdrukking werkt ook op de Raw's.
Of de ruisonderdrukking werkt, kan je goed merken.
Maak je een foto met een sluitertijd van bijvoorbeeld 6 seconden, dan heeft de camera na de eindklik van de sluitertijd nog net zoveel seconden nodig voor de ruisonderdrukking, voordat je de camera weer kunt gebruiken.

Huub Keulers schreef op dinsdag 8 februari 2022 om 22:28 | reageer
@Paul. Dank je voor je reactie Paul. Succes en veel plezier bij je EHBO

Huub Keulers schreef op dinsdag 8 februari 2022 om 22:31 | reageer
@Donald. Bedankt voor je reactie. Klopt inderdaad, het is altijd een balans tussen ruisonderdrukking en scherpte. Persoonlijk laat ik ook liever iets meer ruis in de foto en hou goede scherpte over.
ps. Ik had niet in de gaten dat er wat taalfouten in zaten. Zal er eens induiken.

Huub Keulers schreef op dinsdag 8 februari 2022 om 22:34 | reageer
@Gast. Helaas ben ik niet bekend met de Sony A7R4 voor de juiste camerasettings. Ik denk dat het sowieso goed is om je foto's te belichten aan de rechterkant van je Histogram ETTR). Op die manier zul je minder ruis waarnemen dat meestal in de donkere delen van je foto zit.

Jean-Pierre schreef op woensdag 9 februari 2022 om 09:29 | reageer
werkt ruisonderdrukking in camera ook op de Raw's die je maakt of enkel op Jpeg ?
Antwoord: RAW is geen plaatje, alleen de ruwe informatie vanaf de sensor. Dus als je in de RAW converter omzet naar een plaatje, moet je zelf de ruisonderdrukking regelen. Bij JPEG dat de camera het al, als je dat ingesteld hebt...

Jean-Pierre schreef op woensdag 9 februari 2022 om 09:32 | reageer
Als je RAW fotografeert, laat de camera altijd een (bewerkte) RAW=JPEG op de achterkant zien, daarop is de ruisonderdrukking wel van toepassing. Op de RAW informatie zelf niet...

Freek schreef op woensdag 9 februari 2022 om 09:51 | reageer
Goed artikel. Zelf denk ik in donkere situaties niet vanuit ISO maar probeer laagste sluitertijd bij de situatie te gebruiken en beste (laagste?) diafragma. Dan volgt de optimale ISO vanzelf. Te lage ISO geeft bij aanpassen en het opkrikken van de belichting meer ellende dan een wat hogere ISO.

Ook een vraag: heb eens gelezen dat werken met 1/1 ISO stappen beter is en soms een hogere ISO minder ruis geeft dan een lagere in dezelfde situatie (ISO 800 beter dan 640)? Wat is jouw idee Huub?
Groet, Freek

Luc Vancamp schreef op woensdag 9 februari 2022 om 14:05 | reageer
Twee of meerdere dezelfde foto's maken op statief. Ruis zal zich op verschillende pixels manifesteren bij de beide (of meerdere) foto's. Daarna via PS ... Ik herinner me er iets van bij Nando eerder in Photofacts.

Huub Keulers schreef op donderdag 10 februari 2022 om 09:29 | reageer
@Freek, goede aanvulling Freek. Dat een hogere iso waarde (ook al is het van 640 naar 800) minder ruis geeft lijkt mij voor exact dezelfde situatie, beelduitsnede en lichtomstandigheden zeer onwaarschijnlijk Freek. Ook dat iso verhogen in 1/1 stappen. Ik ken het verschijnsel niet maar mocht je het artikel ooit weer tegenkomen, ben ik zeer geïnteresseerd. Dank voor je interessante vraag. Zal er eens induiken.

Maurice schreef op donderdag 10 februari 2022 om 15:22 | reageer
Interessant artikel maar inderdaad, ruis wegwerken gaat altijd ten koste van scherpte en contrast. Persoonlijk denk ik dat iedere digitale foto ruis bevat die meer zichtbaar (en storend) wordt bij lange sluitertijd en/of hoge ISO. Digitaal betekent dat (bijna) elke pixel een compromiswaarde heeft en dus een bepaalde fout vertoont die zich vertaalt in ruis. Dat is zo bij digitalisering van geluid en dus neem ik aan dat het ook bij digitalisering van licht geldt.

Peter van Dinther schreef op donderdag 10 februari 2022 om 17:06 | reageer
Ik kan iedereen Topaz Denoise AI aanbevelen, top!

Huub Keulers schreef op donderdag 10 februari 2022 om 18:08 | reageer
@Peter. Ik gebruik zelf ook Topaz DeNoise. In mijn ogen een uitstekende oplossing om ruis te verminderen zonder nauwelijks op scherpte in te boeten.

Peter van Dinther schreef op donderdag 10 februari 2022 om 19:56 | reageer
@Huub. Ik heb ook fabelachtige resultaten met Topaz Sharpen AI. Maar dat valt wat buiten deze scope. Verder goed artikel Huub!

Willem-Jan schreef op vrijdag 11 februari 2022 om 16:16 | reageer
@Freek: waar het artikel niet op in gaat is dat er verschillende soorten sensoren zijn die eigenlijk wel een andere benadering vragen. Je vindt daar meer informatie over als je wat meer leest over iso-invariante (íso-less') sensoren die veel camera's tegenwoordig hebben. Dit zijn sensoren die gekalibreerd zijn op een bepaalde basis-iso-waarde (o.a. merken als Sony en Fuji en volgens mij ook bepaalde modellen van Nikon gebruiken dit type sensoren).

Zo heb ik zelf bijv. een bepaald model camera die een sensor heeft die gekalibreerd is op iso 200. Dat is dan eigenlijk ook de 'beste' waarde die ik kan aanhouden, dit zal het meest cleane beeld opleveren. Het gaat een beetje ver om de ingewikkelde technische uitleg hiervan te geven, maar het komt erop neer dat de sensor in principe altijd met een lichtgevoeligheid van iso 200 schiet; als ik de iso-waarde hoger zet, dan wordt het lichtsignaal in de verwerking van het beeld versterkt. Je onderbelicht dus feitelijk daarmee.

Zet ik de iso-waarde lager dan iso 200, dan overbelicht ik eigenlijk een beetje dmv de gebruikte instellingen. Dat wordt dan wel weer rechtgetrokken, maar het levert op zichzelf geen zuiverder beeld op. En het geeft wat meer risico op overbelichte delen, het is wat minder gunstig voor het dynamisch bereik. Vandaar dat deze verlaagde iso-waarde niet standaard bij de instellingen staat. Een zo laag mogelijke iso-waarde is dus niet altijd beter! Het kan zijn dat je dit een keer bewust wilt gaan gebruiken (en dat kan, het zit er niet voor niets op), maar dan kun je schijnbaar beter uitgaan van een een hele stop verschil en niet een tussenwaarde - dat schijnt qua dynamisch bereik nóg wat minder gunstig uit te kunnen pakken volgens de experts. Ik weet niet zeker of hetzelfde opgaat voor een verhoogde iso-waarde (dat het gunstiger zou zijn hierin met hele stops te rekenen ten opzichte van de basis-iso-waarde), dat ben ik nog niet tegengekomen.

Bij een iso-invariante sensor geeft het onderbelichten van een foto bij lage iso-waarde in RAW geen extra ruis bij het achteraf versterken van het lichtsignaal ten opzichte van een hogere iso-waarde. Dus je kunt onderbelichten en achteraf de foto ophelderen en dat geeft dan in principe niet méér ruis dan de iso-waarde in de camera hoger zetten (wel hetzelfde aantal stops rekenen). Het voordeel daarvan kan zijn is dat je bij een beeld met wat meer contrast alleen de donkere delen hoeft op te helderen en niet het licht over het hele beeld hoeft te versterken (zoals dat bij een hoge iso-waarde wel gebeurt).

Op zich is een iso-invariante sensor niet per se beter dan een traditionele sensor. Maar je kunt er wat anders mee omspringen. Zo is het bij traditionele Canon-sensoren wél gunstiger om een hogere iso-waarde aan te houden ipv onder te belichten bij lage iso-waarde. De onderbelichting levert dan nl meer ruis op dan de iso-waarde op zichzelf.

Ruis is een ingewikkeld fenomeen. De iso-waarde is daarbij niet de enige factor, de kwaliteit van het licht speelt ook een rol. Slecht licht (weinig licht/strooilicht) laat ook onregelmatigheden zien (lichtdeeltjes kunnen van elkaar verschillen in helderheid). Goed belichten dmv sluitertijd en diafragma zijn de beste methoden om ruis te voorkomen. Je gebruikt een hogere iso-waarde in principe alleen bij te weinig licht, dus feitelijk is de verhoogde iso-waarde niet alleen een oorzaak van ruis maar ook een gevolg van niet optimaal licht.

Peter schreef op zondag 13 februari 2022 om 16:51 | reageer
Punt 2 van de manieren om ruis te voorkomen is niet per se waar. Als je in JPG fotografeert heb je niet méér ruis in je foto's dan in het RAW-bestand. Integendeel, in JPG kun je eventueel de ruisonderdrukking van je camera gebruiken - de software in de camera is hierop toegesneden en zal de ruis juist minder maken op een manier die precies past bij de sensor van de camera. Dat kan je van een algemeen bewerkingsprogramma niet altijd zeggen.

Het RAW-bestand laat de ruwe data van de foto zien, het is dus nog geen foto en in principe zie je hierin dus ook alle mogelijke oneffenheden, incl alle mogelijke ruis.

Ruis is/zijn onregelmatigheden in het licht op de foto. In JPG 'bak' je die niet vaster dan in ze al in het RAW-bestand zitten. Dat een JPG al een ontwikkelde foto is, wil niet zeggen dat het helemaal kant-en-klaar is en dat je er 'niets meer mee kan' zoals vaak gezegd wordt. Een JPG kun je nog steeds goed bewerken, alleen is de speelruimte wat minder groot dan bij een RAW-bestand. Ook ruiscorrectie kun je prima uitvoeren op een JPG.
Ik fotografeer zelf regelmatig in JPG en ben niet bang om dat te doen (wel goed belichten, het is wat minder vergevingsgezind). Het is verbazingwekkend hoeveel informatie daar dan nog in zit, aan het eindresultaat is over het algemeen echt niet te zien dat de foto gemaakt is in JPG. Ik merk dan ook niets van een verergerde ruis in JPG (integendeel dus). Helaas gaan er dus vaak nog veel misverstanden over JPG's rond.

Aan wie ook vaak in JPG fotografeert wil ik echter wel aanraden om de ruisonderdrukking in de camera juist lager te zetten. Veel camera's worden nl gemaakt in Azië waar men over het algemeen van wat meer 'gladgestreken' foto's houdt. De standaard-ruisonderdrukking kan dan wel eens wat te agressief zijn, daarmee kun je detail verliezen. Het is beter om zelf evt ruis achteraf nog wat verder te corrigeren. Dat kan gewoon probleemloos in een programma als Lightroom.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.190 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Hoe kun je ruis in je foto's vermijden en verminderen?

Wat is ruis?

Waardoor wordt ruis veroorzaakt?

Vijf manieren om ruis te verminderen

Ruis verminderen in Lightroom of Adobe Camera Raw

Een laatste opmerking over ruisonderdrukking

Conclusie