Test tot welke ISO-waarde jouw camera kan gaan
maandag 21 juli 2025, 16:32 door Nando Harmsen | 104x gelezen | 0 reactiesOp een moderne camera kan je extreem hoge ISO-waarden kiezen. Soms tot wel ISO 51200 of nog hoger. Zijn die waarden nog wel bruikbaar? Wat nog belangrijker is, hoe vind je de maximale ISO-waarde die jij acceptabel vindt?
De hoogste ISO-waarde die een camera aankan levert zelden een goede kwaliteit foto op. Zowel helderheidsruis als kleurruis maken de foto onbruikbaar. Maar tot welke ISO-waarde is een foto nog wel bruikbaar?
Er is altijd een grens tot waar de ISO-waarde nog een bruikbaar beeld oplevert. Die grens is afhankelijk van de camera, maar nog veel meer van de persoonlijke voorkeuren van de fotograaf. Wat jij acceptabel vindt, vind iemand anders misschien al onacceptabel.
Het is dus niet slim om uit te gaan van wat je leest of van vooroordelen. Test zelf tot welke ISO-waarde je wilt gaan met jouw camera. Op die manier kan je optimaal gebruik maken van de mogelijkheden die jouw camera biedt.
Je kan de test in twee etappes doen. De eerste is uitgaan van een correcte belichting. Dit is een echte ISO-test. De tweede is uittesten tot hoe ver je onderbelichting kan corrigeren. Hiermee test je in feite het dynamisch bereik van de camera.
Ik adviseer je de test uit te voeren in het bestandsformaat dat je altijd gebruikt. Dat is jpeg voor de fotograaf die niet zelf nabewerkt, en raw voor de fotograaf die wel zelf nabewerkt.
ISO-waarde test
Kies een onderwerp in je huiskamer en verlicht dit met een lamp. Het maakt niet uit van voor lamp, zo lang het licht niet verandert. Zet je camera op statief en stel je belichting handmatig in met ISO100. Kies een vast diafragma, bijvoorbeeld f/5,6 of f/8.
Maak een foto met ISO100. Zet de ISO vervolgens één stop hoger, op ISO200 en verleng de sluitertijd met één stop. Maak weer een foto. Vervolgens kies je voor ISO400 met de sluitertijd weer een stop langer, en maak weer een foto.
Dit proces herhaal je tot de hoogste ISO-waarde die je op je camera kan instellen. Voor elke ISO-waarde een foto, waarbij de sluitertijd aangepast wordt om dezelfde belichting te houden. Laad de foto's vervolgens in je favoriete bewerkingsprogramma.
Controleer de ruisniveau's van de foto's. Doe dit op 50% vergroting en op 100% vergroting. Bekijk ze rustig één voor een en bepaal welke foto nog net geen storende ruis oplevert. Dat is de maximale ISO-waarde die jij acceptabel vindt.
Eventueel kan je ook nog kijken in hoeverre ruisreductie van de software foto met een hogere ISO-waarde kan 'redden'. Maar pas op, het kan zijn dat dit mede afhangt van de detaillering van je onderwerp. Soms is het bruikbaar, soms niet.
Onderbelichting test
Je kan ook testen tot hoeverre je onderbelichting kan redden. Bijvoorbeeld donkere delen oplichten. Je kan dit met dezelfde opstelling doen als hierboven beschreven. Ik doe deze test altijd met ISO400, maar je kan dit voor elke ISO-waarde afzonderlijk doen.
Maak een goed belichte foto met ISO400. Maak de sluitertijd één stop sneller en maak wederom de foto. Deze is dan één stop onderbelicht. Vervolgens herhaal je dit tot je ongeveer vijf of zes stops onderbelichting hebt.
Open de foto's in je favoriete software en ga de onderbelichte foto's corrigeren. Licht de foto met één stop onderbelichting ook één stop op. Die met twee stops onderbelichting, twee stops oplichten. En zo verder.
Lightroom kan tot maximaal vijf stops gaan. Wil je zes stops of meer, doe dit dan vijf stops met de slider, en de volgende stops met een verloopmasker. Kijk tot welke correctie de foto voor jou nog acceptabel is.
Hiermee ontdek je tot hoeveel onderbelichting je de foto nog kan redden. Het is nuttig voor de techniek Exposure tot the Right. Ook hier kan je de test aanvullen met ruisreductie.
Nog een extra belangrijk punt, de foto's die je hier in het artikel ziet zijn natuurlijk verkleind voor het internet. Je kan de ruisniveau's niet goed beoordelen op dit formaat. Doe dit in je fotobewerkingsprogramma op 50% en op 100%.
Leer je camera kennen
Ik denk dat deze test essentieel is voor het leren kennen van de camera. Je weet dan tot hoe ver jij de ISO kan verhogen zonder dat de ruis afbreuk doet aan de foto. Die grens is voor iedereen anders. Test het uit, zodat je optimaal gebruik kan maken van je apparatuur.
Wees echter ook niet té kritisch, want een foto met ruis is vaak beter dan helemaal geen foto. Bovendien zijn er veel effectieve ruisreductie-methoden te gebruiken.
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.14 dagen gratis fotografiecursussen kijken
Over de auteur
Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.
0 reacties
Er zijn nog geen reacties op dit artikel.
Deel als eerste jouw mening over dit onderwerp!
Deel als eerste jouw mening over dit onderwerp!
Deel jouw mening
Ook interessant
-
Flitsfotografie tip: Spaar je batterijendoor Elja Trum
-
Waarom de vraag naar Exif data zinloos isdoor Nando Harmsen
-
Hoe hoog kan jouw camera in ISO-waarde?door Nando Harmsen
-
Zwart-witfotografie tip: Ruis toevoegen aan je fotodoor Elja Trum
-
De laagste ISO-waarde is niet de beste ISO-waardedoor Nando Harmsen
Toon alle artikelen binnen Tutorials
Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
43.495 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via 
Facebook.
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Mis dit niet: Tips voor adembenemende familiekiekjes!
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je krijgt van mij ook wekelijks nieuwe fotografietips per mail.
