Slimmer belichten bij het fotograferen in de sneeuw

maandag 11 december 2023, 15:30 door Nando Harmsen | 3.765x gelezen | 19 reacties

De winter staat voor de deur. Dat betekent dat als het koud genoeg wordt de regen die er valt verandert in sneeuw. Ga je dan fotograferen, dan weet je dat je moet overbelichten om de juiste belichting te krijgen. Maar niet altijd. Je kan het ook slimmer aanpakken.

Ik heb het jaren lang ook geadviseerd. Fotografeer je in een met sneeuw bedekt landschap, zet je belichtingscompensatie op +1 EV of +2 EV. Soms gebruik je maar 1 stop extra, soms 2 stops extra. Dit is simpel, vind je het niet?

In deze situatie krijg je een onderbelichte foto wanneer je de camera instelt volgens de meting van de belichtingsmeter. Door langer te belichten compenseer je deze verkeerde meting.
Maar wanneer gebruik je 1 stop, en wanneer 2 stops? Zijn er ook situaties dat je 3 stops moet gebruiken? Of heb je momenten dat je helemaal niet moet overbelichten? Dit maakt het instellen dan toch weer een gok, of je moet het uit ervaring kunnen inschatten.

Als je erover nadenkt kan je het ook slimmer aanpakken. Je weet dat de belichtingsmeter van je camera geijkt is op een gemiddelde helderheid van 18% grijs. In werkelijkheid is dit 18% gereflecteerd licht wat overeenkomt met 50% grijs. Maar dat doet er even niet toe.

Kijk je naar het histogram, dan zie je direct dat er onderbelichting is opgetreden. Sneeuw moet immers wit of bijna wit zijn (hoge lichten) en niet grijs (middentonen). In dit voorbeeld moet je +1 EV instellen om de sneeuw wit te krijgen.
Dit betekent dat als alles in je foto wit is, de camera denkt dat dit 50% grijs moet zijn. Je moet de belichtingsmeter dan corrigeren met 1, 2 of zelfs 3 stops. Je belicht niet over, maar gaat correct belichten.

Ga je een sneeuwlandschap aan het fotograferen, of mensen in de sneeuw, zet dan de camera niet blindelings op 'overbelichting'. Maak eerst een testfoto en kijk naar het histogram. Die geeft perfect aan hoeveel je de belichting moet corrigeren. Heb je een mirrorless camera, dan kan je het histogram al zien zonder testfoto.

Per situatie hoef je dit in feite maar een keer te doen. Op die manier wordt het niet langer een gok, maar ga je slimmer belichten bij het fotograferen in de sneeuw.

De cursus aan de slag met belichting

In de cursus Aan de slag met belichting vertel ik alles over het bereiken van een goed belichte foto.

Je leert hoe je op de beste manier een goede belichting kunt bereiken, waar je op moet letten, en welk gereedschap je ter beschikking hebt. Je vind de cursus op Photofacts Academy.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

19 reacties

PixelDude Raoul schreef op dinsdag 12 december 2023 om 11:11 | reageer
In je betoog mankeert een woordje over de witbalans voor een sneeuwlandschap. Menig sneeuwfoto ziet er in de schaduwpartijen veel te blauw uit, ook je voorbeeldfoto.

Nando schreef op dinsdag 12 december 2023 om 12:06 | reageer
Dit artikel gaat over belichting, dat is iets anders dan witbalans.
De mening over de blauwtint wijkt af van mijn mening. Dit is precies zoals ik de foto eruit wil laten zien. Immers, in het blauwe uurtje is er geen witte sneeuw.

PixelDude Raoul schreef op dinsdag 12 december 2023 om 11:12 | reageer
De witbalans heb je in een ander artikel benaderd. 8-)

Donald Willemsen schreef op dinsdag 12 december 2023 om 11:17 | reageer
Ik heb geregeld een discussie gehad over foto's met sneeuwlandschappen. Vaak zie ik dan dat de sneeuw een lichte tot matige blauwzweem heeft. Ik vind dat niet mooi. Sneeuw moet wit zijn op de foto en mag in geval van schaduwen een beetje afwijken. Het tegenargument is dan: De blauwe zweem geeft een koude sfeer aan. Blauw is immers een koude kleur. Ik kan me daar niet in vinden. Die blauwe zweem kan voor mij alleen als er een strak blauwe lucht aanwezig is.
Ik weet niet hoe jij er over denkt Nando. Ik hoor het graag van je. Ik ga die cursus over belichten nog weer een herbekijken.

Nando schreef op dinsdag 12 december 2023 om 12:09 | reageer
Sneeuw hoeft niet wit te zijn. Dat ligt aan het aanwezige licht. Sneeuw is als een reflectiescherm, dat het aanwezige licht reflecteert. Perfect witte sneeuw in het blauwe uurtje of tijdens een vurig rode zonsondergang, is onrealistisch.
Overigens, bij een strak blauwe lucht is de sneeuw wel wit.. Maar niet in de schaduwen. Die hebben van nature dan weer een blauwzweem.
Alle discussie ten spijt, het is ook een kwestie van smaak. De beste oplossing hierin is simpel: zwart-wit

PixelDude schreef op dinsdag 12 december 2023 om 12:48 | reageer
Smaken verschillen dus. 8-) En dat is maar goed ook.
Naar mijn gevoel moet sneeuw altijd wit zijn (wanneer hij niet tot modder is platgereden), ook in het blauwe uurtje.
Maar in dit artikel gaat het over belichting. Ik heb echter nog nooit onderbelichte sneeuw als resultaat gehad met mijn instellingen? Misschien omdat ik een systeemcamera gebruik waarbij de te donkere partijen blauw en de overbelichte rood oplichten? Hierdoor vind ik gemakkelijk de juiste belichting. Wanneer er een te groot verschil is tussen over- en onderbelicht, ... dan neem ik een HDR foto.

Nando schreef op dinsdag 12 december 2023 om 14:27 | reageer
Een mirrorless camera is geen wondermiddel dat dit soort dingen zou voorkomen. Ik denk dat je dan nog geen situaties hebt gehad dat je belichtingscorrectie nodig hebt gehad. Want het varieert per omstandigheid of het nodig is, zoals je in het artikel ook leest.

wim wilmers schreef op dinsdag 12 december 2023 om 13:06 | reageer
wat Donald schrijft klopt maar ten dele, wanneer je in het blauwe uurtje gaat fotograferen in sneeuwcondities zul je echt wel sneeuw krijgen die er dan ook blauwig uit zal zien. En we willen het toch zo natuurgetrouw mogelijk vastleggen denk ik dan altijd.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 12 december 2023 om 13:49 | reageer
Aan een foto is niet altijd te zien op welk tijdstip van de dag die genomen is, omdat de nabewerking er erg toe doet dat een foto bijvoorbeeld een blauw uurtje suggereert terwijl in de exifgegevens niets blijkt dat het zo is. Maar je hebt gelijk dat over smaak niet valt te twisten.

Wim Tegelaar schreef op dinsdag 12 december 2023 om 14:29 | reageer
Wat ik mis is de kleurgevoeligheid van de lens, dat zou ook van invloed kunnen zijn op het resultaat. Daarbij in de analoge fotografie hadden de gebruikte films een kleurweergave, kodak was roodgevoelig, Agfa had een blauwzweem en Fuji was groengevoelig. Bij de digitale toepassingen zijn deze karakteristieken meegenomen in de compensatie van de digitale eenheid. De oude manier die ik gebruik is meeting op de hand en een uv of pink filter.

PixelDude schreef op dinsdag 12 december 2023 om 16:00 | reageer
Door de blauwe en rode indicatie kies ik normaliter altijd de juiste belichting die ik eventueel nog wat kan bijsturen in een bewerkingsprogramma. Ik let daarbij zelfs niet op de meer of mindere stops die aangeduid worden. Met een ingeschakelde blauw-rode indicatie wordt het kinderspel. Ik gebruik gretig wat de technologie me aanbiedt maar ik weet echter niet of iedere systeemcamera die kleurenoptie bezit.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 12 december 2023 om 16:08 | reageer
Ik neem je niks kwalijk Nando. Het is nooit mijn bedoeling je op de tenen te trappen. Verre van dat. Een verschil van mening en smaak moet kunnen en dat daarbij de een de ander probeert te overtuigen mag natuurlijk ook.
Wat ik duidelijk wilde maken, is dat het tegenwoordig zo verdomd eenvoudig is om een foto een bepaalde sfeer/uitstraling mee te geven die ver van de werkelijkheid ligt. Zeker met de huidige mogelijkheden die AI biedt. Een goede fotograaf zoals jij heeft dat niet nodig.
Ik heb respect voor je als mens en fotograaf.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 12 december 2023 om 18:44 | reageer
@PixelDude De EOS R7 heeft die optie niet. De kleurlijnen geven aan wat in focus is. Ik kan wel de over- en onderbelichting zien aan het histogram in de zoeker voordat ik de foto maak.

gast schreef op dinsdag 12 december 2023 om 19:45 | reageer
Jongens, het gaat over belichting, niet over witbalans. Lees nou toch eens!

Viviane Bruggeman schreef op woensdag 13 december 2023 om 08:25 | reageer
Dankjewel Nando voor de duidelijke uitleg en tips. Niet iedereen is immers een gevorderde fotograaf en bovendien heeft ook niet iedereen een mirrorless camera. De situatie die je omschrijft waarbij de twijfel toeslaat..+1/+2 enz. heb ik ook al veelvuldig tegengekomen (en waarschijnlijk nog meer personen). De tip die je geeft om te kijken naar je histogram hoeveel stops je kan corrigeren naar rechts vind ik voor mij persoonlijk ‘de oplossing’ om nooit meer te twijfelen en een ‘goed belichte’ foto te schieten. Mag ik er vanuit gaan dat dit principe ook toepasbaar is als je veel zwart (veel donker) gaat fotograferen (-1/-2 enz) en waarbij je dan ook je histogram kan bekijken hoeveel EV-stops je nog kan corrigeren naar links? Mvg

Nando schreef op woensdag 13 december 2023 om 09:31 | reageer
Inderdaad Viviane, dat geldt ook wanneer je veel zwart in beeld hebt. Alleen werkt het dan de andere richting in: naar -1, -2 of meer EV.

PixelDude Raoul schreef op woensdag 13 december 2023 om 11:54 | reageer
@ Gast. Ook jij kan lezen dat het grotendeels wel over belichting van sneeuw gaat.
Wat is precies jouw mening over belichting bij sneeuw? Dat pas zou interessant kunnen zijn.
Met mijn camera's kan ik direct de betere belichting kiezen zonder me zorgen te maken over de stops. Er zijn heel wat beoefenaars die die mogelijkheid niet bezitten. Dus voor hen is het stopverhaal heel interessant. Hoe doe jij het?

Stefanie schreef op woensdag 13 december 2023 om 13:28 | reageer
'Heb je een mirrorless camera, dan kan je het histogram al zien zonder testfoto' Als je fotografeert in Liveview (in canon in ieder geval) kun je het histogram ook al aanzetten alleen is het bij canon wel zo dat belichtingssimulatie aan moet staan want anders krijg je geen histogram te zien.

Nando schreef op woensdag 13 december 2023 om 13:31 | reageer
Inderdaad. Liveview is de mirrorless functie van een spiegelreflexcamera.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.164 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Slimmer belichten bij het fotograferen in de sneeuw