Nachtfotografie tip: het oog trekt naar het lichtste punt

vrijdag 11 maart 2022, 14:41 door Nando Harmsen | 3.106x gelezen | 4 reacties

We denken vaak dat een foto donkere delen heeft, of schaduwen. Maar in feite is het beter om een foto vanaf de andere kant te bekijken. Een foto heeft lichte delen, en daar trekt ons oog onherroepelijk naar toe. Denk hieraan bij je fotografie, en zeker ook bij nachtfotografie.

Het eerste wat opvalt is de verlichte kerk. Wanneer je dan door de foto dwaalt ontdek je pas de overige elementen in het beeld.
De uitgangspositie voor het bekijken van een foto is uitgaan van het donker en daar licht in brengen. Een portretfotograaf zal op die manier ook zijn licht opbouwen bij het fotograferen in een studio.

Je kunt dit ook voor andere fotografie gebruiken, en zeker bij nachtfotografie. Het startpunt voor die fotografie is immer het donker.

Ons oog trekt van nature naar de lichtste delen in de foto. Daarvan moeten we gebruik maken in onze fotografie. Door een licht deel centraal in beeld te houden zal ons oog als het ware gevangen worden in dit donkere kader. Dat is de reden waarom vignettering ook zo goed werkt.

Door meerdere lichte elementen op verschillende plekken in de foto te brengen, wordt je aandacht verdeeld. Dit kan een onrustig beeld tot gevolg hebben. Maar goed uitgevoerd kan het ook een lijn vormen die je aandacht door de foto leidt.
Ga je nachtfotografie beoefenen, dan werk je van nature al in het donker. Ga dan ook niet proberen om een hele foto vol licht te maken. Daardoor verlies je een aandachtspunt. Door juist licht in het donker te gebruiken krijg je een aandachtspunt waar de blik van de kijker naar toe getrokken wordt.

Je onderwerp hoeft niet per se in het licht gezet te worden. Het kan ook een silhouet zijn tegen een lichte achtergrond. Zo bouw je spanning en diepte op in een foto.

Het contrast is dan ook van grootste belang. Een foto zonder contrast is een foto zonder licht en donker. Het is een foto dat geen aandachtspunt zal hebben.

De verlichting van de straatlantaarn trekt zoveel aandacht dat je waarschijnlijk de wandelaars pas later ontdekt.
Maak gebruik van licht en donker, van contrasten. Zorg dat je onderwerp of verlicht is, of tegen een lichte achtergrond staat. Voorkom dat de hele foto licht is. Zo zorg je ervoor dat daar de aandacht komt te liggen. Het oog trekt immers altijd naar het lichtste punt in de foto.

De Nachtfotobijbel, met 101 tips voor noeste nachtfotografie

Deze tip maakt deel uit van het boek De Landschapsbijbel, waarin ik 101 tips geef voor noeste nachtfotografie. Het boek, vol prachtige foto's, geeft je alle informatie die je nodig hebt om je eigen fantastische avond- en nachtfoto's te gaan maken.

Heb je de Nachtfotobijbel nog niet? Bestel deze dan via de bestelpagina en koop het het boek los, of in met aantrekkelijke korting in combinatie met een lidmaatschap voor Photofacts Academy.

Wist je dat ik ook een cursus nachtfotografie heb gemaakt? Bekijk deze op Photofacts Academy.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

4 reacties

Donald Willemsen schreef op zaterdag 12 maart 2022 om 22:52 | reageer
Een tof artikel Nando en ik denk dat je gelijk hebt met jouw betoog. Toch wil ik er graag iets over kwijt. In jouw verhaal noem je een aantal argumenten waarom een vignet goed werkt. Dan heb jij het enkel over een donker vignet. In die zin heb je gelijk. Maar er bestaat ook een optie van een licht (wit) vignet en dat werkt ook om het oog van de kijker te sturen. Natuurlijk werkt een wit vignet niet in de nachtfotografie. Ik vind in het kader van jouw verhaal de vergelijking met het vignet mank gaat. Een vignet wordt vooral gebruikt om de aandacht van de kijker te sturen naar het onderwerp op de foto. Daarbij kan je een vignet, afhankelijk van het onderwerp, elke kleur geven die je maar wilt.

Nando schreef op maandag 14 maart 2022 om 09:22 | reageer
@Donald Willemsen;
Natuurlijk is het mogelijk om een vignet wit te maken, of eender welke kleur. Dat is een "artistieke" bewerking want je verandert de natuurlijke uitstraling van de foto volledig.
Maar een wit vignet is net zoiets als sepia maken van een foto, een modegril. Een andere kleur is... tja.
Een wit vignet of andere kleur zie ik dus niet om aandacht op een natuurlijke manier te sturen.
Het is wel zo dat een wit vignet zou kunnen werken indien je een high-key beeld zou maken, maar dan werkt het onderwerp als een silhouet tegen een lichte achtergrond.
Het oog trekt naar het lichtste deel van een beeld. Ik geloof zelfs dat dit wetenschappelijk onderbouwd is, hoewel ik er even naar moet zoeken om dit te staven.

Donald Willemsen schreef op maandag 14 maart 2022 om 14:45 | reageer
@Nando, ik ga met je mee in jouw reactie. In de nachtfotografie heb je een licht deel vaak omkaderd door donkere delen zoals je dat laat zien op de foto's bij jou artikel. Er is dan sprake van een natuurlijke omkadering en niet van een vignet. Vandaag de dag kom je in de fotografie ontzettend vaak een vignet tegen en dat is dan achteraf toegevoegd. Dat heeft niets meer te maken met de natuurlijke omkadering waar jij op doelt. Ook het donker vignet dat achteraf is toegevoegd is in mijn ogen een modegril. Net als jij sepia een modegril noemt. Maar ik denk ook dat een foto sfeer moet uitstralen en het een en ander in de nabewerking wordt toegevoegd om sfeer te benadrukken. Dus bedient een fotograaf zich van allerlei technieken om dat te bereiken. Jij doet dat ongetwijfeld ook,net als ik. Omdat vigneteren OOK een modegril is wil ik het niet te vaak te pas en onpas gebruiken. Maar een natuurlijke donkere omkadering in de nachtfotografie is geen vignetering.

Nando schreef op maandag 14 maart 2022 om 15:20 | reageer
@Donald Willemsen;
Vignettering is niets meer dan de lichtafval die naar de hoeken van de foto plaats vindt. Lichtafval... dat is dus het donkerder worden van het beeld naar de hoeken toe. Vignettering dus.
Dit heeft elk objectief in meer of mindere mate. Dat kan oplopen tot een lichtafval van maar liefst 3 stops.
In software wordt deze 'lensfout' vaak automatisch gecorrigeerd. Soms in de camera zelf, vaker in programma's zoals LrC, Capture One, en al die andere. Vignettering toevoegen is dus het terugbrengen van die natuurlijke lichtafval van het objectief.
Maar een vignet is niet altijd tot in het extreme nodig, zoals waar jij op doelt. Integendeel, een subtiele toevoeging is voldoende. Ik denk bijvoorbeeld dat je dit bij mijn foto's zelden merkt dat het is toegevoegd.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.189 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Nachtfotografie tip: het oog trekt naar het lichtste punt