De natuurlijk licht fotograaf bestaat niet

maandag 7 november 2022, 15:51 door Nando Harmsen | 2.647x gelezen | 14 reacties

Ik moet altijd een beetje lachen als ik iemand weer hoor roepen dat hij of zij een 'natuurlijk licht fotograaf' is. In veel gevallen lijkt het een excuus te zijn om geen flitslicht te gebruiken. Maar buiten dat, ik geloof niet dat iemand echt een natuurlijk licht fotograaf is. Tenzij...

Ik wil niemand beledigen met dit artikel, dat wil ik op voorhand vermelden. Wie zich natuurlijk licht fotograaf wil noemen, moet dat vooral blijven doen. Waarom ook niet, het geeft een beetje aan wat voor fotograaf je bent, wat de kijker of klant kan verwachten van je foto's.

Hoewel, ik vermoed dat een klant totaal niet geïnteresseerd zal zijn hoe je foto's tot stand komen. Het zal alleen om het resultaat gaan, en dat moet naar wens zijn. Of je nu natuurlijk licht gebruikt, flits, of beiden. Of misschien wel iets heel anders.

Voor de klant maakt het niet uit hoe je jezelf noemt. Het enige wat voor de klant belangrijk is, is een goede foto. Deze is vanzelfsprekend met flits gemaakt.

Geen natuurlijk licht, maar bestaand licht

Natuurlijk licht, denk eens na over wat deze 'term' betekent. Het geeft aan dat het licht is dat van nature aanwezig is. Geen kunstmatig licht. Als fotograaf denken we dan direct aan flitslicht, immers, dat is kunstmatig.

Maar er zijn meer soorten licht die niet van nature aanwezig is, dat wat dus geen natuurlijk licht mag worden. Denk aan TL verlichting, een gloeilamp, LED verlichting, een kroonluchter, spotlights, en misschien zelfs kaarslicht - hoewel dat een twijfelgeval kan zijn.

Natuurlijk licht is voornamelijk buiten te vinden. Maak je binnen geen gebruik van flits, dan ben je geen natuurlijk licht fotograaf, maar een bestaand licht fotograaf. Deze foto is zonder flits, met bestaand licht.
Wanneer je een echte natuurlijk licht fotograaf bent, zal alle verlichting gedoofd moeten worden voor je een foto gaat maken. Geen binnenverlichting, geen straatverlichting, niets... Alleen het licht dat van nature aanwezig is, en door ramen en deuren naar binnen stroomt.

Misschien is dit onderscheidt een beetje flauw, kinderachtig zelfs. Dat ben ik met je eens. Maar ik wil dit wel gebruiken om je aan het denken te zetten over het gebruik van 'natuurlijk licht.'

Want wat we in feite bedoelen met natuurlijk licht fotograaf, is een fotograaf die gebruik maakt van het bestaande licht. Dat kan dus ook kunstlicht zijn.

Nando trouwfotograaf bruidspaar flitslicht

Is dit met bestaand licht gefotografeerd, of met flits? Weet jij het? Ik zal het verklappen, het is met beiden. In feite is de flitser toegevoegd aan het bestaande licht.

De kwaliteit van licht

Echt natuurlijk licht valt door de ramen en deuren naar binnen. Het geeft je fantastisch licht om mee te werken, prachtige schaduwen, en een fijne sfeer.

Ik ben er dol op, mits je het naar je eigen goeddunken vorm kunt geven. Met andere woorden, je onderwerp dicht bij het raam om dat licht maximaal te benutten.

Nando trouwfotograaf bruid natuurlijk licht

Dit is een echte natuurlijk licht foto. Met uitsluitend het licht door het raam als lichtbron. Met deze kwaliteit licht wil je toch geen flits gebruiken? Ik hou hiervan, en ben in dit geval maar al te graag een natuurlijk licht fotograaf.
Wordt de afstand tot een raam of deur groter, dan bestaat de kans dat het erg donker wordt. Het licht raakt verstrooid en wordt uiteindelijk diffuus.

Immers, met elke verdubbeling van afstand tot de lichtbron blijft er nog maar een kwart van de hoeveelheid licht over. Kortom, de noodzaak van een hoge ISO instelling ontstaat.

De oplossing is het licht aandoen. Een TL aan het plafond, of een kroonluchter, LED lampen, een schemerlamp, of spots aan de muur en in het plafond. Plots heb je kunstlicht in je foto, en dan vaak ook nog uit een richting die je eigenlijk niet wilt.

Hoewel het lichter is geworden, en de hoge ISO minder noodzaak wordt, is de kwaliteit van het licht zienderogen achteruit gegaan. Licht op de verkeerde plek, ongewenste schaduwen, ongelijke verlichting, en natuurlijk de kleur licht die een lastige kleurzweem kan veroorzaken.

Een foto met bestaand licht. Er was een hoge ISO waarde nodig, de achtergrond is veel te licht, heeft een verkeerde kleur, en het licht op het gezicht is uit de verkeerde hoek waarbij de ogen veel te donker zijn.

Met een flitser heb ik het licht een nieuwe richting gegeven waardoor het gezicht beter verlicht is en de achtergrond veel minder aandacht krijgt. De klant is hier wel blij mee, zeker omdat elke foto in deze reportage dezelfde uitstraling zal hebben.
Wat is de oplossing voor een slechte kwaliteit licht? Juist, je eigen licht meenemen in de vorm van een flitser. Je voegt een klein beetje meer kunstlicht aan het bestaande kunstlicht toe, maar wel door middel van een lamp (flitser) waarover je alle controle hebt.

Bestaand licht gebruiken is niet fout, tenzij...

Gebruik maken van het bestaande licht vind ik zelf, persoonlijk, fantastisch. Het kan sfeervol zijn en heel veel uitstraling geven.

Maar als het bestaande licht van een slechte kwaliteit is, dan kies ik er voor om er mijn eigen licht aan toe te voegen. Zo zorg ik voor kwalitatief goed licht onder (bijna) alle omstandigheden.

Nando trouwfotograaf ceremonie zonderflits

Oeps, de flitser is niet afgegaan. Je ziet hoe lastig het licht kan zijn wanneer je overgeleverd bent aan de bestaande situatie. Wat doe je in dit geval? Belichten op het bruidspaar met een overbelichte achtergrond? Of proberen in de nabewerking de donkere delen lichter te maken?

Ojee, rood behang. Dat zal een flinke rode kleurzweem opleveren als je vasthoudt aan het fotograferen met bestaand licht. Flitslicht toevoegen lost alles heel eenvoudig op, en kunt dat bovendien doen zonder verlies aan sfeer, zoals in deze foto te zien is.
Denk je dat flitslicht altijd een lelijk resultaat oplevert, en is dat de reden dat jij een natuurlijk licht fotograaf bent? Dan is het tijd voor een cursus flitsen, want een goede techniek levert heel natuurlijke, fantastische resultaten op.

En wees gerust, wanneer het bestaande licht fantastisch is, is die flitser net zo snel weer uitgezet. Gebruik de best mogelijke kwaliteit licht voor je foto, dat is wat je als fotograaf toch wilt? Het maakt helemaal niet uit of dat natuurlijk, bestaand, of flitslicht is. Of een combinatie van de drie.

Hoe zie jij jezelf, ben jij een natuurlijk licht fotograaf, of ben je niet bang om ook flitslicht te gebruiken als het meerwaarde is? Vertel erover in een reactie onder dit bericht.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

14 reacties

hans schreef op maandag 7 november 2022 om 16:51 | reageer
Goed uitgelegd, duidelijk en helder(licht). Mooie zwart/wit foto van de bruid bij het raam.
Lees graag al uw artikelen of het nu recensies zijn of dit soort artikelen, alles goed qua uitleg, duidelijk en begrijpelijk.

Mac schreef op dinsdag 8 november 2022 om 07:59 | reageer
Licht is licht, maakt niet uit waar het vandaan komt als het maar goed wordt gebruikt.
Zelf flits ik zelden (en met zelden bedoel ik mischien 1 a 2 keer per jaar), want ik gebruik liever bestaand licht, dan dat ik flits toevoeg. Maar dat is alleen maar mijn manier van fotograferen.

Martin Hermes schreef op dinsdag 8 november 2022 om 10:57 | reageer
ik flits altijd en waar nodig staat de flister rechtop of schuin je kunt zelf inschatten of je geen - veel of weinig licht nodig hebt en uit je fouten kan je leren. Flits eens op een kerstboom met lampjes aan en dan zonder flits beiden uit de hand op automaat dan zie je wat veel licht met het object doet mooier of niet dat beoordeel je zelf.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 8 november 2022 om 11:10 | reageer
Een goed, duidelijk en overtuigend verhaal, Nando. Ik vind het gebruik van bestaand licht altijd de voorkeur hebben, maar ik heb geen enkel probleem met het toevoegen van flitslicht in de vorm van bijvoorbeeld een invulflits. Er zijn voorbeelden te noemen waarbij het toevoegen van flitslicht gewoon noodzakelijk is voor een goede foto.
Stel ik ben in de natuur aan het fotograferen en mijn onderwerp heeft meer licht nodig in de vorm van een invulflits. Dan vind ik het verschrikkelijk lelijk dat je aan de foto duidelijk kan zien dat er flitslicht gebruikt is. Voor mij komt dat dan onnatuurlijk over. Het is dus de kunst dat hoewel je gebruik maakt van flitslicht in de natuur het toch zo laat overkomen op de kijker dat het niet opvalt dat er gebruik is gemaakt van kunstlicht. Mogelijk moet je dan ook in de bewerking het een en ander doen om dat te bewerkstelligen.

Jean-Pierre schreef op dinsdag 8 november 2022 om 11:14 | reageer
Ik zie mezelf als een natuurlijk licht fotograaf...(maar ik gebruik dikwijls wel een invulflits, liefst met een grote softbox of paraplu...)

gast schreef op dinsdag 8 november 2022 om 11:32 | reageer
Ik gebruik de flits zelden heb altijd ruzie met de schaduwen die ontstaan

Elja Trum schreef op dinsdag 8 november 2022 om 11:38 | reageer
@Gast; Ja, flitsfotografie is wel iets waar je iets meer moeite in moet stoppen. Heb ik toevallig net een heel boek over geschreven.

Flitsfotografie is in mijn ogen het mooiste als je niet ziet dat er geflitst is.

Jean-Pierre schreef op dinsdag 8 november 2022 om 11:41 | reageer
@Elja: klopt, vandaar mijn softbox @Gast: daarmee verzacht je de schaduwen, haalt het onderwerp op bij goed gebruik, en maakt het gebruik van de flits vrijwel niet zichtbaar...

Donald Willemsen schreef op dinsdag 8 november 2022 om 11:58 | reageer
@gast. Jouw schaduwprobleem is op verschillende manieren op te lossen.
1. Afstand van onderwerp en achtergrond vergroten. Dat vermindert de hardheid van de schaduw.
2. Flitser los van de camera gebruiken met een softbox of paraplu erop en rekeninghoudend met afstand flitser-onderwerp.
3. Gebruik maken van een reflectiescherm in combinatie met flitslicht.

P. Nees schreef op dinsdag 8 november 2022 om 14:24 | reageer
Zie veel fouten in bijgaande foto's mits deze door een amateur zijn gemaakt.

Nando schreef op dinsdag 8 november 2022 om 14:29 | reageer
@P.Nees:
Nu ben ik benieuwd welke fouten je ziet. Kun je ze aanwijzen en vertellen wat er fout is en hoe het beter kan?

Slimpie schreef op dinsdag 8 november 2022 om 19:15 | reageer
“Flitsfotografie is in mijn ogen het mooiste als je niet ziet dat er geflitst is.“

Soms is het mooi als je juist ziet dat er geflitst is. Denk bijvoorbeeld aan Bruce Gilden.

Wouter van Duin schreef op woensdag 9 november 2022 om 00:20 | reageer
Er zijn mensen die graag flitsers gebruiken, er zijn ook mensen die dat niet willen. Natuurlijk maken die niet altijd en overal gebruik van natuurlijk licht. Die term zou sowieso geschrapt moeten worden. De tegenpool van flitslicht is niet natuurlijk licht, maar available of beschikbaar licht. Flitslicht hoeft er helemaal niet onnatuurlijk uit te zien. Maar ja, er zijn echt legio fotografen die zich liever alleen bezighouden met available light.

H'jet schreef op woensdag 9 november 2022 om 09:55 | reageer
Ik vond het kleien lichtje in de ogen ook belangrijk.. met een heel klein beetje inflitsen of bouncer.
Kwaliteit en sfeer van de foto staat altijd voorop.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.166 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

De natuurlijk licht fotograaf bestaat niet

Geen natuurlijk licht, maar bestaand licht

De kwaliteit van licht

Bestaand licht gebruiken is niet fout, tenzij...