.jpg "Nando Harmsen")
Manual belichting instellen maakt een fotograaf niet professioneel
maandag 30 augustus 2021, 20:02 door Nando Harmsen | 3.738x gelezen | 22 reactiesWanneer je niet in de M stand fotografeert, heb je geen controle over de belichting. Alleen in de M stand ben je professioneel met je camera bezig. Door op M te fotograferen maak je de beste foto's. Dit zijn zomaar wat kreten die je veel hoort. Maar hoe waar zijn deze beweringen?
Ik schreef in mijn artikel 5 dingen waarmee fotografen moeten stoppen al over de M stand. Dit leverde de nodige reacties op.
Het lijkt me leuk om toch eens wat dieper op manual belichting in te duiken om te laten zien dat dit niet per definitie beter of sneller is dan een van de automatische standen. Daarvoor ga even terug naar het begin, de basis. De kennis die je als fotograaf gewoonweg moet weten.
Overigens, ik moet even vermelden dat automatische belichting de A of S stand is, en niet de P stand. Die laatste is de volautomaat, waarbij je alles overlaat aan de camera. Dit ter verduidelijking.
Het gereedschap voor een goede belichting
Het gereedschap dat je hebt voor een goed belichte foto is natuurlijk diafragma, sluitertijd, en de ISO. Door de juiste combinatie van die drie te kiezen krijg je een goed belichte foto. Maar hoe weet je nu welke je moet kiezen? Dit kan maar op één manier: de hoeveelheid licht meten.
Door licht te meten weet je al welke richting je moet gaan instellen. Maar omdat we drie verschillende instelmogelijkheden hebben, kunnen we een enorme hoeveelheid combinaties maken voor die gemeten hoeveelheid licht. Dat moet dus simpeler.
Daarom kiezen we als fotograaf in feite twee van de drie instelwaarden. Welke van de twee hangt af van je fotografie, je onderwerp, je wensen. Laat ik er twee voorbeelden van nemen.
Situatie 1
Iemand die een specifieke scherptediepte in de foto terug wil zien, zal daarvoor het gewenste diafragma kiezen. De ISO zal in veel gevallen zo laag mogelijk gekozen worden.
Situatie 2
Iemand die een bepaalde beweging in de foto terug wil zien, of juist niet, zal daarvoor een gewenste sluitertijd kiezen. Ook hier is de ISO in veel gevallen zo laag mogelijk ingesteld worden.
Dat betekent dat er nog maar één instelling over blijft om de juiste belichting in te bereiken. In situatie 1 zal de sluitertijd gebruikt worden om de juiste belichting te bereiken bij het gekozen diafragma en ISO waarde.
In situatie 2 zal het diafragma gebruikt worden om de juiste belichting te bereiken bij de gekozen sluitertijd en ISO waarde.
Het licht meten
Tot zover is het duidelijk, neem ik aan. Nu kom ik op het puntje van de hoeveelheid licht meten. Dit doe je met een belichtingsmeter. Dat kan een losse meter zijn, maar in 99 van de 100 gevallen zal dat de ingebouwde belichtingsmeter van de camera zijn.
Die lichtmeter meet de hoeveelheid licht die nodig is wanneer twee van de drie instelmogelijkheden al gekozen zijn. Met andere woorden, de meter geeft in de eerder genoemde situatie 1 aan welke sluitertijd, en in situatie 2 welk diafragma je moet gebruiken.
Hoe stel je die laatste instelling in?
Gebruik je de manual stand van je camera, dan moet je die laatste instelling, welke aangewezen wordt door je belichtingsmeter, handmatig instellen. Dan is de juiste combinatie diafragma, sluitertijd en ISO bereikt voor een goed belichte foto.
Gebruik je de diafragma voorkeuze (situatie 1) of de sluitertijd voorkeuze (situatie 2), dan laat je de camera die laatste instelling voor jou instellen. Dan is de juiste combinatie diafragma, sluitertijd en ISO ook bereikt.
Waar is nu het verschil? In beide gevallen zal exact dezelfde instelling gebruikt worden voor een goed belichte foto. Zowel in de M, als in de A of S stand. Alleen zal in het laatste geval, bij de A en de S stand, de camera dit voor je doen.
Wat als de foto dan toch niet goed belicht is?
Het kan zijn dat de gemeten belichting niet naar wens is. Dat is niet zo vreemd, want de meter kan alleen maar gemiddelden meten die gebaseerd zijn op 18% lichtreflectie (ook wel 18% grijs genoemd).
Dit ga ik hier niet uitleggen, maar waar het op neerkomt is, dat je in sommige situaties moet afwijken van de gemeten waarde. In dat geval moet je belichtingscorrectie toepassen. En dat kan heel eenvoudig, ongeacht of je in de M, de A of de S stand fotografeert.
In de M stand is het een kwestie van de sluitertijd of het diafragma aanpassen tot het gewenste aantal stops meer of minder bereikt wordt. In de A en de S stand kan je dat doen door de belichtingscorrectieknop te gebruiken.
Wanneer wat gebruiken?
Kortom, zowel in de M, S of A stand is het mogelijk om de belichting helemaal naar wens in te stellen en volledige controle te hebben over je eindresultaat. Welke manier je gebruikt, is slechts een kwestie van voorkeur en niet van beter of slechter.
Er zijn wel situaties waarbij de ene manier een voorkeur kan hebben boven de andere, waardoor het eenvoudiger is om het goede resultaat te behalen. Een goed voorbeeld is flitsfotografie, waarbij een M stand het eenvoudiger maakt om een consequent resultaat te behalen.
Daarentegen is een A of S stand veel sneller en flexibeler in situaties waarbij de lichtsituatie wisselt. Wil je standaard een hoeveelheid belichtingscorrectie gebruiken, dan zal dat met een EV correctieknop.
Ongeacht de sluitertijd of diafragmawaarde die door de camera gekozen wordt, de correctie zal hetzelfde zijn. In de M stand moet je dan continu blijven corrigeren.
Gebruik wat jij het fijnste vindt
Wat belangrijk is, is een goed belichte foto. Hoe die belichting bereikt wordt is in feite niet belangrijk. Of dat in de M, S of A stand in, of wat dat betreft in de volautomatische stand P, dat maakt niet uit. Gebruik wat jij het fijnste vindt werken.
Beweer echter niet dat jouw methode de enige goede is. Want dat is niet waar. Het is slechts een voorkeur. Denk ook niet dat alleen de M controle over je belichting geeft, want dat is ook niet zo. Het maakt je in geen geval een professionele fotograaf. Je bent pas professioneel als je ten volle de mogelijkheden van de camera in jouw voordeel gebruikt.
Wat gebruik jij het liefste, de P, S, A, of M stand? Wissel je af, of gebruik je alleen één enkele instelling uit een bepaalde overtuiging? Laat het weten in een reactie onder dit bericht. Bedenk dat het een mening is, jouw mening. Respecteer ook de mening van de ander.
De cursus aan de slag met belichting
In de cursus Aan de slag met belichting vertel ik alles over het bereiken van een goed belichte foto.
Je leert hoe je op de beste manier een goede belichting kunt bereiken, waar je op moet letten, en welk gereedschap je ter beschikking hebt. Je vind de cursus op Photofacts Academy.
Over de auteur
Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.
22 reacties
-
Dick Eduard schreef op dinsdag 31 augustus 2021 om 11:13Beste Nando, ik gebruik zelden de M-stand alleen in moeilijke lichtomstandigheden. In workshops wordt echter de M-stand tot een "Must" verheven ten onrechte naar mijn idee. Het is zeker wel zo dat je veel leert wanneer je jezelf dwingt om een tijdje alleen in de M-stand te fotograferen net zoals je bijvoorbeeld je alleen met een vaste prime op stap gaat.
Groet
Dick -
Lex schreef op dinsdag 31 augustus 2021 om 11:221. professioneel betekent dat het je professie (beroep) is. Dat je er dus je brood mee verdient. Dat staat los van de techniek. In theorie kan dit dus ook middels een oude polaroid camera zonder instellingsmogelijkheden.
2. Ook in M stand kun je automatisch fotograferen, namelijk in de auto-iso stand.
Hoewel de informatie in dit artikel voor veel beginnende fotografen veel toegevoegde waarde kan hebben, vind ik de strekking van het verhaal misplaatst. Het klinkt me net wat te populistisch (rot woord btw maar heb even geen beter alternatief). -
Donald Willemsen schreef op dinsdag 31 augustus 2021 om 11:56
Een helder verhaal en goed uitgelegd. Toch mis ik iets. Als bijvoorbeeld fotografeert met diafragmavoorkeuze en je wilt/moet een belichtingscorrectie uitvoeren (bijvoorbeeld bij sneeuw), dan heeft die correctie invloed op de sluitertijd en niet op het diafragma. Je kan dus voor een dilemma komen te staan als dan de sluitertijd te traag wordt om uit de hand te fotograferen. Wat is dan wijsheid. Evenzo zal bij sluitertijdvoorkeuze het diafragma beinvloed worden door een belichtingscorrectie en dat zal dan weer invloed hebben op de DoF.
-
Hans Brugma schreef op dinsdag 31 augustus 2021 om 12:00Gebruik altijd de P stand. Geeft een juiste belichting. Nikon camera's en andere ook kan je de gekozen instelling in de P direct wijzigen door ergens asn de draaien. Nikon heeft 2 wieltjes. Dus.. snellere sluitertijd geeft groter diafragma minder scherpte diepte, langzame sluitertijd kleiner diafragma meer scherpte diepte. Je kan dus alle kanten op.
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
Maak als jpeg fotograaf maximaal gebruik van de mogelijkheden van je cameradoor Nando Harmsen
-
Moet je de camera op adobeRGB of sRGB instellen?door Nando Harmsen
-
Ken jij het menu van jouw camera?door Nando Harmsen
-
7 onwaarheden over het histogramdoor Nando Harmsen
-
Review: Cursus HDR en Dynamisch Bereikdoor Martin van Rooij
Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
52.381 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via 
Facebook.
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je ontvangt tevens wekelijks een mail met nuttige fotografietips.