Review: De Olympus PEN E-P1 in de praktijk

woensdag 2 december 2009, 22:11 door Richard Hijmering | 12.340x gelezen | 18 reacties

Een tijdje geleden hebben we bij Photofacts de reeds een review van de Olympus PEN E-P1 gezien. Dit is een camera die de kwaliteit van de spiegelreflex combineert met het formaat van een compact camera. Dus ideaal voor de persoon die kwaliteit foto's wilt maken maar niet een hele foto tas vol mee wilt nemen.

Nu trek ik persoonlijk graag nog wel eens de bergen in waar je vaak op beeldschone locaties komt maar waar je liever niet te veel wilt meezeulen. Toevallig moest ik naar de Rocky Mountains wat me een goed excuus leek om de Olympus PEN E-P1 eens goed te gaan testen.

De Olympus PEN E-P1 in de sneeuw

Met dank aan Olympus voor het beschikbaar stellen van de Pen voor deze periode. De body van de PEN ligt qua afmeting tussen een compact en een spiegelreflex in. Hij is gemaakt van staal wat een mooi robuust uiterlijk geeft, maar geeft de camera ook wat gewicht mee. En van de robuustheid wil je ook geen gebruik maken gezien er blijkbaar veel moeite is gegaan in de stijl van de camera, dat wil je niet wil verpesten met een kras of duts.

De objectieven voelen, in tegenstelling tot de body, erg plastic en fragiel aan. Dat betekent dus voorzichtig doen tijdens het hiken. Hier een lijstje met de belangrijkste eigenschappen van de Olympus PEN E-P1.

Specificatie Olympus Pen E-P1
- 12,3 Megapixel Live MOS Sensor
- Twee kit-objectieven; de M. Zuiko 14-42mm f/3.5-5.6 and 17mm f/2.8 Pancake
- TruePic V beeldverwerkings processor
- 3.0 inch LCD display (230.000 pixels)
- HD movies (720p) met stereo geluid
- Linear PCM geluidsopname
- 3 foto's per seconde
- Ingebouwde beeldstabilisatie (maximaal 4 EV stops winst)
- Optionele adapters voor de Zuiko Digital & OM objectieven
- Nieuw ontworpen gebruikersinterface
- Automatische scene herkenning
- Dual control dials
- Gezichtsdetectie & schaduw correctie
- Kunstfilters, verschillende beeld aspect ratios, multi exposure
- In-camera RAW conversion (including application of Art Filters)
- Compact en met een stijlvol design

14-42mm f3.5-5.6

Het meegeleverde 14-42mm f/3.5-5.6 objectief

Ik had gevraagd om de PEN met 17mm f/2.8 en de 14-42mm f/3.5-5.6. En dat was ook wat ik kreeg. Ik was zo dom om er van uit te gaan dat er misschien nog een flitser bij zou zitten. Maar helaas is alles optioneel bij de PEN om de prijs en gewicht laag te houden. Nou, dan maar alleen met natuurlijk licht fotograferen. Gelukkig is de 17mm f/2.8 toch lekker lichtsterk.

Bediening
Helaas was de gebruiksaanwijzing al door een van de voorgangers als referentie documentatie in gebruik genomen en dus niet langer bijgesloten. Dit gaf me natuurlijk wel de mogelijkheid om de gebruiksvriendelijkheid van de camera te testen.

De camera heeft legio aan instellingen en menu functies. Gezien de camera redelijk automatisch is ben je tot op zeker hoogte afhankelijk van het juist kiezen van deze instellingen. De grote hoeveelheid aan instellingen is dan ook een nadeel voor het vinden van de juiste instellingen, helemaal zonder gebruiksaanwijzing. Het menu is ook niet echt logisch opgezet waardoor ik regelmatig nogal wat tijd heb moeten spenderen om de gewenste instelling te vinden. Het duurde dan ook even voordat ik de favorite instellingen had gevonden.

Zoals bij veel van de camera's van tegenwoordig kan je bij de PEN je foto's op de camera bewerken. Persoonlijk ben ik hier niet zo'n fan van wegens het gebrek aan goede beoordeling van het resultaat. Met wat oefening is het meestal beter te doen op een computer met gebruik van foto bewerkingssoftware. Een goede functie is het live histogram waarmee je best aardig kan beoordelen of de foto goed belicht zal zijn met de huidige instellingen.

De camera heeft de mogelijkheid om automatisch scherp te stellen of om dit handmatig te doen. Wegens het gebrek aan een zoeker is handmatig scherpstellen echter af te raden.In plaats van de zoeker wordt het live beeld op het LCD scherm vergroot zodat je scherpte kan beoordelen. In de praktijk is dit onmogelijk om goed te doen.

Dat betekent dat je moet kiezen voor de automatische focus. Hierbij kiest de PEN zijn eigen instelpunt. En gezien het grote aantal in mogelijke scherpstelpunten zal de PEN bijna nooit de juiste kiezen. Om eerlijk te zijn kwam het eigenlijk nooit in de buurt van het punt waar ik op scherp wilde stellen. Het gevolg is dat je redelijk wat tijd kwijt bent om de juiste scherpstelling te verkrijgen.

Een van de vele overbelichte foto's

Automatische instellingen
De lichtmeting gaat op dezelfde manier met dezelfde problemen. Helemaal op de besneeuwde toppen in de Rocky Mountains, waar de contrasten sterk zijn door de sneeuw en donkere bewolking, leverde dit problemen op omdat je vaak eindigde met overbelichte of onderbelichte foto's. Bij menig foto het ik na minuten lang proberen de hoop op een waardige foto moeten opgeven.

Te Laat

Gemiste kans

Bij bovenstaande foto was ik duidelijk te laat. De automatsiche instellingen waren niet goed genoeg. Hierdoor mist ik de eekhoorn die in de boom genoeg had gekregen van het wachten.

De PEN heeft in zijn doelgroep de semi-professionele fotograaf zitten en deze willen vaak de wat specialere foto's kunnen schieten. Het instellen van je diafragma is hiervoor een belangrijk gereedschap gezien je mooi kan spelen met de scherpte diepte.

Bij de Olympus E-P1 moet je het diafragma van te voren instellen via het menu. Wellicht is het wel begrijpelijk dat dit zeer irritant is als je voortdurend andere soort foto's maakt. Je wilt immers een ander diafragma bij een landschap foto dan bij een close-up van een eekhoorntje die je tas leegrooft. Dat betekent dat je voordurend door het menu aan het spitten bent. En tegen die tijd is je tas al leeg geroofd door dat eekhoorntje en mag je zelf nootjes en besjes gaan vinden voor je lunch.

Om dit zoeken door het menu te beperken zijn de belangrijkste functies ook te vinden via de knopjes en schijf op de achterkant van de camera. Deze zijn nogal gevoelig waardoor je voortdurende de verkeerde functie pakt en je dus nog verder van je gewenste setting bent. Misschien denk je dat dit kwam door mijn bevroren klauwen in de koude Rockies of door de lompe vingers in de handschoenen. Maar ik had hetzelfde probleem terwijl ik met de camera aan het spelen was in mijn hotel kamer welke goed verwarmt werd door een energie slurpende airconditioner.

Uitzicht

Als de foto lukt dan is het ook een prachtig plaatje

Thuis gekomen heb ik de foto's eens goed bekeken op de computer. En eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik positief verrast was over de kwaliteit van de foto's. De foto's zijn zeer scherp en de kleuren levendig en authentiek. Ook de scherpte diepte in de foto's is perfect te zien en gaf de foto's die extra dimensie die je als fotograaf wilt. Hier zie je waarom de hoge prijs wellicht te rechtvaardigen is!

Nog een van de adembenemende uitzichten

Het is wel te merken dat ik niet echt een groot fan ben van de Olympus PEN E-P1. De camera heeft een hoop mogelijkheden maar de gebruiksvriendelijkheid laat te wensen over. Er zijn te veel instellingen en als je iets zoekt is het vaak lastig te vinden. Als je eindelijk de juiste instellingen gevonden hebt, en hebt ingesteld, ben je weer ver verwijderd van je foto door de autofocus en lichtmeting.

Hierdoor ben je elke keer te lang bezig met het klaarmaken van je camera voordat je de foto kan maken. Dit betekent dat je voortdurend je fotomoment mist en zelfs het fotomoment daarna en die daarna ook. Of je geeft het uiteindelijk op omdat je verder wilt of gewoon te gefrustreerd raakt. In de besneeuwde omgeving van de Rockies faalde ook de belichting meting van de PEN regelmatig.

Ik heb toch een aantal foto's moeten laten liggen omdat de Olympus de belichting niet goed kon instellen, iets wat toch zonde is. Het kan zijn dat ik te veel vraag van de PEN en dat ik hem te veel gebruik als een spiegelreflex gebruiker. Iemand die gewent is aan een compact camera zal waarschijnlijk minder problemen hebben met deze camera.

Conclusie
Gezien de hoge aanschafprijs moet je de Olympus PEN E-P1 wel vergelijken met de middenmaat spiegelreflex camera's. En het resultaat van de foto's is ook zeker te vergelijken met andere camera's uit deze prijsrange.

Vooral de hoge prijs in combinatie met alle los aan te schaffen accessoires leiden tot het advies om gewoon een spiegelreflex met goede zoomlens te kopen. Dezelfde of zelfs betere fotokwaliteit maar wel een goed bruikbare camera op het gebied van snelheid (van de instellingen) en belichting. En als je juist kiest hoeft deze niet eens zo zwaar te zijn.

Over de auteur

Richard is natuurkundige en fotografeert met een Nikon D70 en een analoge Nikon FM2n. Foto's door Richard kunt u bekijken op zijn website.

18 reacties

rbrt schreef op woensdag 2 december 2009 om 23:28
Ik heb de PEN kort na de introductie een paar weken gebruikt (of liever gezegd geprobeerd te gebruiken) en ik was zeker ook niet positief.

Menustructuur is een doolhof, autofocus is rampzalig (vooral bij minder goed licht), even een invulflitsje kan je vergeten (want geen ingebouwde flitser) en je verandert nogal snel ongemerkt de instellingen door per ongeluk een draaiwieltje op de achterkant aan te raken.

Qua beeldkwaliteit had ik niet één keer het gevoel dat de camera iets kon wat mijn LX3 niet kan produceren; in tegendeel, de LX3 is veel breder inzetbaar en heeft ook een prettiger LCD-scherm trouwens.

En wat de gebruiksaanwijzing betreft: daar heb je niets aan gemist, er is namelijk geen touw aan vast te knopen.
aradilon schreef op donderdag 3 december 2009 om 01:24
Spijtig dat de review al voorbijgestreefd is nu de EP-2 is uitgekomen, het gaat razend snel. Ik zie nog veel meer in de Panasonic GF1 dan in deze hier is niet eens een flits en het scherm in de panasonic is ook veel beter.
tonv schreef op donderdag 3 december 2009 om 03:04
Het lijkt me nogal frustrerend wanneer je continu aan 't vogelen bent met je camerainstellingen en het fotomoment is voorbij. Ondanks het niet onaardige concept van de camera zijn zulke manco's natuurlijk onwerkbaar. Een gemiste kans voor Olympus want er lijkt me best een markt voor dit soort camera's.
Leo schreef op donderdag 3 december 2009 om 07:57
Wat klinkt dat leuk: "Toevallig moest ik naar de Rocky Mountains"
Ik hoop ik dat ook nog een keertje kan zeggen. Tot die tijd zal ik mij het met onze eigen europese Alpen moeten doen. Maar goed, die zijn ook zeker mooi.

De wens om dan een compacte en lichte camera mee te nemen is zeker herkenbaar.

Van die derde foto (rockies+autos) vind ik de palen wat minder. De auto's horen denk ik erbij, want voordat je bij de bergen bent, zul je wel eindes moeten rijden gok ik. Mooi die wolkenlaag in de verte boven de bergen
Die vierde foto vind ik heel mooi. Geeft iets weer van de ruigte van de bergen. Ik zou er zo heen willen.
Johannes Klapwijk schreef op donderdag 3 december 2009 om 11:51
Je verhaal bevestigd mijn beeld toch weer.. wil je echt serieuze controle kun je niet zonder spiegelreflex.
Arie schreef op donderdag 3 december 2009 om 13:35
Als je iets kleiners voor erbij wilt dan kan je voor de helft iets van een Powershot G11 of iets dergelijks nemen? (gat in de markt; pimp setjes om ook die camera's zo'n PEN retro look te geven )
Kees Krick schreef op donderdag 3 december 2009 om 14:47
Als het boekje er niet bijzit, bel dan even met Olympus, of sneller: even de pdf ophalen vanaf de .com-website. Want nu schrijf je een recensie waar inhoudelijk zaken niet kloppen. En dat is jammer, het geeft een verkeerd beeld. Menustructuur kan bij Olympus beter, dat geef ik toe (als je veel met Olympus werkt, went het went ook wel weer). Gelukkig hoef je er niet zo vaak te zijn als jij schrijft. Alle cruciale instellingen regel je supersnel via het info-scherm. Nog voordat die eekhoorn heeft bedacht dat hij wil wegrennen

Verder zit er die mooie draaiknop waarmee je rechstreeks het diafragma of de sluitertijd verandert. Het zou wel heel erg zot zijn als je voor elke verandering van diafragma steeds het menu in moet duiken. Ook is te kiezen of alle focuspunten of eentje gebruikt wordt en mag je het focuspunt zo'n beetje overal op het scherm neerzetten. Dus scherpstellen is echt geen gokspel, zoals het in jouw stuk nu lijkt.

Ik wilde dit even kwijt. Elke camera heeft zo zijn plus- en minpunten, maar nu wordt de E-P1 onnodig slecht beoordeeld omdat je niet weet hoe het ding werkt en je niet even de moeite hebt genomen een pdf-je door te lezen voordat je op reis ging.
Richard Hijmering schreef op donderdag 3 december 2009 om 14:50
Er is inderdaad redelijk snel een opvolger gekomen van de PEN. Waarschijnlijk ook met een rede. Ik vraag me af of de opvolger beter is, ik hoop het wel voor Olympus. Maar deze zou ik niet aanbevelen in ieder geval.

De enige rede waarom ik de PEN toch nog redelijk veel heb gebruikt is omdat de batterij van mijn SLR leeg was of omdat ik het kaartje was vergeten tijdens de koude tochten door de rockies. Tja, waarschijnlijk gebrek aan zuurstof op deze hoogte taste mijn al traag werkende brein aan.

De Rockies zijn inderdaad geweldig en hopelijk moet ik er vaker heen. Maar daarover komt later meer. De foto met de auto vond ik ook zeer goed gelukt, maar ik moet eerlijk zijn, deze is onderweg uit de rijdende huur auto genomen. De auto's aan de zijkant zijn goed uitgekomen en geven naar mijn mening de foto de amerikaanse sfeer van de plek aan de foto. De palen kon ik helaas niet eventjes verwijderen. Dus die heb ik op de koop toe meegenomen. Misschien dat die grote paal nog weg te shoppen is.
Arie schreef op donderdag 3 december 2009 om 15:04
@kees: Mhhh naar mijn mening wordt die camera juist gepromoot als een eenvoudiger en kleiner alternatief voor de dslr waar iedereen zo mee aan de gang zou kunnen. Hoop dat we het er over eens zijn dat een manual lezen nooit kwaad kan.
rbrt schreef op donderdag 3 december 2009 om 15:45
@Johannes: de PEN schiet tekort in gebruiksvriendelijkheid (beroerde interface, onbetrouwbare autofocus), dat heeft niet met controle te maken. Bovendien: op een compact als mijn LX3 (en hetzelfde geldt voor high-end compacts van andere merken) kan ik - wanneer ik dat wil - alles 100% handmatig instellen, dus heb ik nooit het idee dat ik controle mis. Voordeel van de spiegelreflex zit 'm toch meer in zaken als ruisprestaties, spelen met scherptediepte en keuze in lenzen.

@Kees: ik heb de gebruiksaanwijzing wel gelezen (voor zover mogelijk, want ook die is echt dramatisch onoverzichtelijk). Helaas ging de PEN daar bijvoorbeeld toch niet sneller door scherpstellen. De camera heeft gewoon een aantal flaws die het een onprettige camera maken. En Richard is zeker niet de eerste die dat vaststelt.

@Richard: als ik de reviews van de E-P2 moet geloven, is bijvoorbeeld de autofocus niet of nauwelijks beter. In die zin is je bovenstaande verhaal nog steeds van toepassing.
Kees Krick schreef op donderdag 3 december 2009 om 17:16
@arie @rbrt Desnoods lees je het boekje niet, maar achterhaal je de werking door op knoppen te drukken. Maakt mij echt niet uit. Ook prima of je een camera wel of niet prettig vindt werken. Waar het mij alleen om gaat, is dat er een aantal zaken heel stellig worden beweerd, die niet waar zijn (zoals diafragma alleen via menu, geen keuze van scherpstelpunt). En dat is scheef. We hebben het hier wel over een review.
EdC schreef op donderdag 3 december 2009 om 19:33
Mijn eerste Olympus had helemaal geen AF. Was toen geen punt. Sterker, toen de Af kwam, kond dat niet deugen.
rbrt schreef op donderdag 3 december 2009 om 22:54
@EdC: als je in 2009 met heel veel tamtam een innovatief bedoelde camera op de markt brengt, word je afgerekend op de standaard van 2009.

Wie nu een nieuwe auto koopt en niet tevreden is, krijgt ook niet te horen dat er vroeger een paard voor moest lopen en dat iedereen dat toen goed genoeg vond.
Wim Toussaint schreef op donderdag 3 december 2009 om 23:18
@Kees Ben het volledig met je eens. Hoogst merkwaardig dat geen enkele reactist hierover lijkt te vallen. Of dat dhr. Hijmering er zelf iets over zegt...
Richard Hijmering schreef op vrijdag 4 december 2009 om 09:20
@kees, Toen ik er achter kwam dat de manual er niet bij zat heb ik natuurlijk geprobeerd de manual te donloaden zonder succes. Ik heb wel wat documentatie gevonden maar dat hielp me ook niet echt op weg.

Daarnaast vind ik persoonlijk dat je bij niet proffesionele cameras best een redelijke foto moet kunnen maken zonder de manual te hoeven lezen. Dan is geen manual juist een voordeel gezien je het moet uitvinden door op de knoppen te drukken. Dat is dus redelijk onmogenlijk bij de PEN, ik heb hier meerdere dagen aan gespendeerd zonder succes. Het gevolg van zo'n gebruikersonvriendelijkheid is dat je dan inderdaad functies mist. Maar daarom heet het artikel ook 'De Olympus PEN E-P1 in de praktijk'.

Nu je het zegt kan je inderdaad de focus manual instellen. Maar ook dit werkt slecht door de gevoeligheid van de knoppen. Het instellen van het diafragma door middel van de draaiknop is mij ook niet goed gelukt. En dan moet je inderdaad op de automaat werken.

In ieder geval bedankt voor de scherpe reactie!

@Dhr Toussaint, Ik had de reactie gewoon nog niet gelezen.
roger767 schreef op vrijdag 4 december 2009 om 17:03
je kan beter een canon g11 of s90 kopen als je compactheid wilt. Want een pen met zoom lens is nog steeds groot. Met een canon 500d of Nikon D5000 heb je meer waar voor je geld.
ridder schreef op maandag 7 juni 2010 om 22:53
Beste allemaal. Dit is inmiddels al een oude review. Maar ik heb deze Olympus Pen E-P1 nu 2 weken en ik wil graag het volgende kwijt. Ten eerste is het instelmenu helemaal niet onlogisch of moeilijk, maar wellicht heeft Olympus dit aangepast. Zou kunnen. Ten tweede, ik ondervind geen problemen met de AF, loopt als een zonnetje. Ten derde geef ik Kees gelijk--R.T.F.M.-- dat doe ik ook met mijn reflexen en ook met compacts en dus ook met deze. Leer je camera kennen en ga dan mopperen. Ik kocht hem niet als compactcamera, ik wilde 'm gewoon hebben Komt bij dat mijn Canon G9 de geest gaf. Ik koos niet voor de G11 omdat de PEN veel meer lol in zich heeft. Wel mag er een Pen uitkomen zonder die Art dingetjes, daar doe ik niks mee. Was wel even leuk om mee te spelen. Verder werkt de Pen razendsnel met zijn instellingen. Ik fotografeer veel volledig handmatig en het bedienen van diafragma en sluitertijd gaat snel en makkelijk via de stelknopjes.

Ik ben zeer tevreden over deze camera en als je de moeite neemt om hem te leren kennen is het een echte aanrader!

Happy Shooting.
Ridder
www.ridderus.nl

L'esprit schreef op zondag 19 juni 2011 om 20:15
Toch nog ff reageren op deze review... Ik heb de pen nu een klein jaar en ben nog zeer tevreden met de camera. Sterker nog, ik heb mijn Nikon dslr inmiddels verkocht en van dat geld een stapel oude om lenzen gekocht! Ik heb fotograferen altijd leuk gevonden, maar merkte dat door die digitale Nikon de lol verdween... De pen moet je idd leren kennen, maar dat was met de Nikon net zo. Maar man, wat geeft die pen weer lol in mijn hobby. De autofocus is niet zo snel als die van een dslr, maar zolang je geen actiefoto's wil maken, heb je daar niet echt last van. Verder vermaak ik mij prima met de oude manual lenzen, die je dus idd scherpstelt met de hand terwijl je de vergrootfunctie van het lcd scherm gebruikt; wat zeker niet onmogelijk is, maar prima werkt!

Maar het belangrijkste heb ik al genoemd: de PEN brengt de lol weer terug in fotograferen! En da's volgens mij waar het om gaat... Enne, als je m niet gebruikt kan je er altijd nog naar kijken, want hij is echt mooi en dat kan je van de meeste huidige dslr's niet zeggen!

Toon meer reacties (14)

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

52.317 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts