100+ fotografiecursussen én 4 Fotobijbels ebooks - Nu 120 euro voordeel! Word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Erik van Rosmalen

8 tips voor een perfecte achtergrond bij portretten

woensdag 12 december 2018, 11:38 door | 86.403x gelezen | 7 reacties

Een bekend probleem bij veel (beginnende) fotografen zit niet zozeer in het hoofdonderwerp, maar juist in wat daar omheen gebeurt: de omgeving leidt veel te veel af van je geportretteerde. Daarom: een aantal tips voor een perfecte achtergrond bij portretten!

1. Doeken?


Veel fotografen denken dat ze meteen achtergronddoeken en –rollen moeten gaan aanschaffen om een goede portretfoto te maken. Dat kan helpen, maar het kan zeker ook averechts werken. Niet in de laatste plaats omdat alle foto's dezelfde ietwat voorspelbare en eentonige achtergrond krijgen.

Ook vanwege de veelgemaakte fout dat een model te dicht op de achtergrond geplaatst wordt. Met als gevolg: een heel scherp afgebeeld achtergronddoek of -papier, waarop elk stofdeeltje, kreukeltje en vouwtje te zien is.

Sepp

Af en toe gebruik ik wel een achtergrond. In dit geval een zwarte collapsible, zodat ik dit portretje van de pas geboren Sepp gewoon thuis in de slaapkamer kon maken. Wel zorg ik ervoor, dat de zwarte achtergrond dusdanig ver weg staat, dat hij in de onscherpte valt.

2. Neem afstand


Een van de meestgebruikte en een relatief eenvoudige methode om een portret rustiger te laten ogen, is door de achtergrond in de onscherpte te laten weglopen. Dat kan grofweg op twee manieren: ten eerste kun je spelen met de afstand.

Zoals gezegd: plaats je model er nooit te dicht op: je kunt dan weinig doen met scherp/onscherp en je loopt het risico, als je gaat flitsen, van slagschaduwen. Hoe groter de afstand tussen model en achtergrond, hoe meer je de achtergrond in het onscherpe kunt 'duwen.'

Let daarop, want mensen die op de foto gaan, hebben om de een of andere reden de neiging om het liefst tegen de achterwand aan te gaan staan.

Belangrijk is wel, dat je een objectief met niet teveel groothoek gebruikt. Naast het gevaar op onnatuurlijke vervorming, is er een groter gebied scherp, zodat je achtergrond alsnog in de scherpte valt.

3. Groter diafragma


Een tweede, voor de hand liggende manier om je achtergrond onscherp te krijgen is natuurlijk door een groot diafragma te kiezen. Met een lichtsterke prime (bijvoorbeeld het goedkope 50mm f/1.8-objectief) kun je dit prima doen.

Maar pas wel op: f/1.8 of zelfs nog wijder open klinkt heel mooi. Je weet dan zeker dat de achtergrond onscherp wordt. Maar het scherptevlak kan wel eens zó smal worden, dat je onderwerp zelf niet meer in focus is – of dat het scherptepunt net voor of achter de ogen ligt. Dat wil je natuurlijk niet!

Het beste kun je dus beiden combineren: staat je model ver genoeg weg van de achtergrond, dan is een minder groot diafragma ook nog prima om je decor onscherp te krijgen!

Sebastiaan

Dit analoge portret van Sebastiaan is genomen op straat, in een jaren '80-woonwijk met rijtjeshuizen. Door de juiste afstand ten opzichte van de achtergrond én door een relatief klein diafragma (in dit geval f/5.6) zie je van die achtergrond vrij weinig terug.

4. Structuur, contrast en kleur


Het zal je verbazen hoe een kale muur kan ogen als hij wat onscherp is of als er uit een bepaalde hoek (flits)licht op valt. Probeer die structuren te zien en waar mogelijk te gebruiken. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor de reflecties of spiegelingen in glazen (winkel)ruiten.

Ook contrasten ten opzichte van de kleding van je model kunnen wonderen doen (een fel geel T-shirt ten opzichte van een blauwe muur, bijvoorbeeld). Je kunt bij extreme close ups ook proberen om juist de kleur van de ogen te versterken door die in de achtergrond terug te laten komen.

Analoog portret van Irma

Dit portret van Irma is gemaakt op het podiumpje van een klein, donker kroegje. De achterwand is structuurverf, die vervolgens zwart geverfd is. Een flitser achter Irma fungeert niet alleen als haarlichtje, maar ook om de structuur van de muur tot leven te wekken. Dit tweede portret van Irma laat dat nog wat beter zien.

5. Omhoog of omlaag


Een portret maak je normaal gesproken op ooghoogte. Maar soms kan het lonen om net iets hoger of juist lager te gaan staan dan je model. Storende elementen in de achtergrond kun je op deze manier dus óók omzeilen.

Pas daar overigens wel mee op, want een portret uit een andere hoek brengt ook andere effecten met zich mee, met name op de uitstraling van je model: een foto van onder af kan al snel autoritair ogen, bijvoorbeeld. Bij een portret kun je dat oplossen door niet alleen zelf lager te gaan staan, maar ook je model vragen om te gaan zitten bijvoorbeeld.

Milan!

Portretje van Milan, gemaakt bijna recht van boven hem, met een (flinke) groothoek. Een extreem voorbeeld van het gebruik maken van hoogteverschil. Natuurlijk maak je op deze manier geen complete reportage. Het vervormende groothoekeffect is voor een enkel beeld vooral grappig. Voor de afwisseling kán het wel eens werken. En de omgeving (mijn achtertuin, compleet met storende elementen als een tuinhuisje, tuinset en andere attributen) blijft uit beeld.

6. Belichting


Een mogelijkheid die vaak over het hoofd gezien wordt is niet zozeer het gebruik maken van onscherpte, maarom bewust naar een andere belichting te zoeken voor de voor- en achtergrond. Staat je model in een donkerder omgeving, dan zal de achtergrond overbelichten, wat een fris, zomers effect kan geven.

Ook krijg je daardoor minder detail en contrast, waardoor de achtergrond rustiger wordt en het geeft meer diepte in je beeld. Het omgekeerde is natuurlijk ook mogelijk: laat de achtergrond bewust wat donkerder worden.

Dit is iets waar je mee moet experimenteren om het in de vingers te krijgen. Ben je al wat verder en werk je met (losse) flitsers, dan kun je dit effect natuurlijk tot in het extreme zelf aansturen.

Tunnel portrait (1/2)

Fietstunneltjes of viaducten zijn ideale plekken om met natuurlijk licht te oefenen hoe je licht en donker kunt gebruiken. Zie bijvoorbeeld dit portret van Julie. Hoe verder je je model in het viaduct zet, hoe donkerder je onderwerp wordt (en je achtergrond, buiten de tunnel, dus lichter) - of omgekeerd! Bijkomend voordeel: omdat je onder een overkapping staat, komt er geen licht van boven en lijkt het licht dus zachter, zoals van een groot raam. Fotograaf Bert Stephani noemt het ook wel zijn 'afdakskes techniek'.

7. Maak gebruik van lensflare


Door tegen de zon in te schieten, loop je het risico dat je last krijgt van lensflare. Als je het gedoseerd en vooral niet te vaak doet, kun je dat natuurlijk óók in je voordeel gebruiken. Desnoods haal je (heel even) je zonnekap van je objectief!

Toegegeven, het is een kwestie van smaak. Daarnaast is het natuurlijk lastig te voorspellen hoe de lensflare uitwerkt. Maar het kán een oplossing zijn.

Mariella

Dit portret van Mariella is vol tegen de zon in genomen, met een (invul)flits om het contrast te overbruggen. Net als het eerder getoonde groothoekportret is het iets waar je van moet houden, maar wat soms wel uitkomst biedt.

8. Klein kijken


Eén van de nuttigste tips die ik ooit kreeg is: 'kijk klein'. Ik zie vaak oproepen voor (TFP-)shoots, waarbij mensen naar complete villa's of kastelen zoeken om een shoot te doen. Voor dat ene wijdse omgevingsportret is dat noodzakelijk, maar zodra je iets meer focus op je onderwerp wilt of bijvoorbeeld een portret of halftotaal schiet, heb je dat helemaal niet nodig.

Je camera 'ziet' immers maar beperkte ruimte rond je hoofdonderwerp. Een garagedeur, een heg of één stukje neutrale muur van enkele vierkante meters is al genoeg.

Dymphe

Dit portret van de toen 14-jarige Dymphe is gemaakt in het centrum van Utrecht op een drukke zaterdagmiddag. Tussen de winkels en shoppende mensen zochten we geschikte locaties. En hier was een klein stenen muurtje aan de zijkant van een verder niet erg aantrekkelijk kantoorpand voldoende als decor.

Kortom


Maak je portretten op locatie, maak dan gebruik van de (on)mogelijkheden die je tegenkomt - óf gebruik je creativiteit om je achtergrond naar je hand te zetten!

Meer weten over portretfotografie?


Bij Photofacts Academy, onze online leeromgeving voor fotografen, hebben we diverse cursussen over portretfotografie.

- Portretfotografie tips (Elja Trum)
- Portretfotografie in de praktijk (Elja Trum)
- Zakelijke portretfotografie (Maurice Jager)
- Van Beeld naar Kunst (Micky Hoogendijk)
- Basiscursus Flitsen op Locatie (Piet van den Eynde)

Je kunt deze cursussen twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.


Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken


Dit artikel is voor het laatst bijgewerkt op 12 december 2018.
De eerste publicatiedatum is zondag 14 april 2013, 22:15.
Erik van Rosmalen

Over de auteur

Erik werkt als content specialist. Daarnaast is hij freelance tekstschrijver en fotograaf. Mensen vormen daarbij het hoofdonderwerp: portret- en reportage-fotografie. Volg Erik ook op Instagram!

7 reacties

  1. ArjanL
    Profiel ArjanL schreef op maandag 15 april 2013 om 09:02  | reageer

    Helder!

  2. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op dinsdag 16 april 2013 om 08:16  | reageer

    @ArjanL: Mooi zo!

  3. Richard
    Richard schreef op dinsdag 16 april 2013 om 15:15  | reageer

    Fijne tips! Veel dingen weet ik al wel, maar vooral tip 8 is een open deur die bij mij regelmatig even ingetrapt moet worden. En soms is een wijd shot ook zo fijn, en als dat dan met/bij/op een kasteel is... knipoog

  4. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op dinsdag 16 april 2013 om 16:06  | reageer

    @Richard: Graag gedaan. En ja, open deuren moet je soms even in (laten) trappen he...

    En inderdaad, soms werken wide shots natuurlijk ook, maar dan is het echt een omgevingsportret en maakt je achtergrond ook daadwerkelijk deel uit van de setting. In veel gevallen zie ik dat echter niet terugkomen. En dan is kleiner wel weer beter knipoog

  5. Louis Kleijberg
    Profiel Louis Kleijberg schreef op donderdag 18 april 2013 om 11:07  | reageer

    Een interessante uiteenzetting, vooral voor mij als beginnende portretfotograaf

  6. audb
    Profiel audb schreef op vrijdag 15 februari 2019 om 10:30  | reageer

    Zelf vind ik juist het poseren storend.
    Soms gaat een model gaat zo verstijft staan dat het te on-natuurlijk overkomt.
    Maar over smaak valt te twisten. (maar gelukkig hou ik niet van dansen....)

  7. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op vrijdag 15 februari 2019 om 12:58  | reageer

    @audb:
    De truc met onervaren modellen is dan ook om ze op een natuurlijke manier tot een bepaalde houding of blik te laten komen. Geef ze iets te doen, maak ze aan het lachen (niet door het commando 'lach eens', maar oprecht iets leuks doen of vertellen dus).

    Maar het is zeker smaak - en uiteraard kun je ook voor volledig ongeposeerde (straat)fotografie gaan. Ook dan kun je de tips uit dit artikel natuurlijk in je achterhoofd houden voor wat betreft de achtergrond!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra
Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk
Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.287 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord