Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Ed Coenen

Opnieuw ontdekt: losse belichtingsmeter

zondag 25 oktober 2009, 23:52 door | 23.223x gelezen | 14 reacties

Met de komst van digitale fotografie lijkt hij zeldzaam geworden, de externe belichtingsmeter. Even achterop het schermpje kijken of alles klopt en zo niet, dan een iets andere instelling proberen. Een gesprek met een fotograaf over hoe het 'vroeger' ging bracht mij op de belichtingsmeter die al een tijd in de kast lag. In de transportbox met Metz staafflitser (ook al lang niet meer gebruikt, nu ik erover nadenk) lag hij gelukkig nog, de Sekonic Flash master L-358. Batterij erin en de meter kwam weer tot leven.

Sekonic


Toen noodzaak
Lange tijd was een belichtingsmeter een noodzakelijk hulpmiddel. Je kon daarmee een goed belichte foto maken zonder films te verknoeien. Met de komst van de ingebouwde belichtingsmeter werd fotografie voor meer beoefenaars aantrekkelijk. Maar studiofotografen bleven een meter gebruiken. Als je maar zes, negen of zesendertig foto's per rolletje kunt maken, dan bespaart een meter tijd en geld.

De digitale camera lijkt de meter overbodig te hebben gemaakt. Fotografen van nu volgen de trial-and-error-methode: foto maken, kijken op het scherm, aan de hand van het histogram corrigeren, foto maken, kijken, misschien nog een ietsje corrigeren, foto maken. Met in Lightroom of een ander programma als achtervang met wat extra correctiemogelijkheden. Je kunt het met een externe meter ook gelijk goed doen.

Test
Voor deze bijdrage aan Photofacts heb ik in de studio een kleine bestaand-licht set opgebouwd. Een externe meter wordt meestal als flitsmeter gebruikt, maar deze kan bestaand licht te meten. Op het achtergrondkarton heb ik zwart kratje met paperclips en een wit doosje met visitekaartjes geplaatst, objecten die een camera snel op het verkeerde been zetten.

Hieronder volgen drie foto's van deze set. De eerste volgens de camerameting op het witte doosje, de tweede volgens de meting op het zwarte kratje. De derde foto is gemaakt met de informatie van het door de meter opgevangen licht.

testfoto 1

testfoto 2

testfoto 3


Je ziet hier de RAW-beelden, voor deze test zonder verdere bewerking omgezet in een voor deze website geschikt jpg-bestand. Instelling in alle gevallen ISO 200, diafragma f/8. De ingebouwde meter geeft als sluitertijd voor het witte doosje 1 seconde, voor het zwarte kratje 2 seconde, terwijl de Sekonic meter vast stelt dat een halve seconde goed genoeg is.

Bijvoorbeeld bruidsreportage
De derde foto heb ik aansluitend nog een keer gemaakt, met dezelfde instelling, maar nu met de objecten van plaats gewisseld. Je ziet dan dat de details zichtbaar blijven, maar hier gaat het doosje als een reflector dienst doen, waardoor er een andere indruk ontstaat.

Wat je hiervan kunt leren is dat je met een gemeten en in 'M' ingestelde waarde kunt blijven werken, zo lang de omgeving niet heel veel veranderd. Wie een reportage in een ruimte maakt, wat bij bruidsfotografie regel is, kan daarvan profiteren: is de camera goed op een ruimte ingesteld, dan heb je geen last meer van een meter die door lichte jurken en donkere pakken van slag raakt.

Setwissel


Reproducties
De meter heeft een wit bolletje. Voor flits- en lichtmeting draai je het bolletje naar buiten. Met ingetrokken bolletje kun je het omgevingslicht zoveel mogelijk uitschakelen en dan meet je het reflecterend licht, ongeveer zoals ook de camera meet. Je kunt deze functie gebruiken voor reproductiefotografie. Hieronder een gedeelte van een pagina uit 'Liv', een relatiemagazine van Volvo-personenauto's. Instellingen volgens de meter bij ISO200: f/8 en 0,5 seconde. Ook weer bestaand licht.

Repro


Compleet
Informatie voor wie de Sekoic Flash Master L-358 ooit gebruikt aangeboden krijgt. De complete set bestaat uit de meter, draagkoord, etui en een handleidingboekje. Er hoort ook een losse ring bij aanwezig te zijn. Deze ring op de meter geplaatst, in plaats van de ring met het witte bolletje, meet de opbrengst van uitegzonden licht, zoals het licht van een neonreclame. Ook nodig: een AA-batterij.

Deze test heb ik uitgevoerd met een ander oudje: Canon 350D met Tamron 18-200mm f/3.5-6.3.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Ed Coenen

Over de auteur

Ed Coenen is onder meer reportagefotograaf. Hij ziet zijn foto's afgedrukt in tijdschriften.

14 reacties

  1. tonv
    tonv schreef op maandag 26 oktober 2009 om 04:37  | reageer

    Hoe goed ze ook zijn, deze test maakt de tekortkomingen van DSLR build-in belichtingsmeters zonneklaar. Zoals jij schrijft kun je met die build-in belichtingsmeter en het histogram als referentie proefondervindelijk de juiste belichting vaststellen. Maar waarom zou je het niet meteen goed doen? Met name voor interieurfotografie lijkt me een losse belichtingsmeter een effectief hulpmiddel. Lichtbronnen zoals raampartijen met daglicht creëren vaak extreem moeilijke lichtomstandigheden die lastig te meten zijn met je camera. Een losse belichtingsmeter bespaart dan een hoop shootingtijd en nabewerking.

  2. PeterB
    PeterB schreef op maandag 26 oktober 2009 om 06:45  | reageer

    Blijft een interessant artikel voor de fotograaf. Heb zelf sinds zaterdag twee flitskoppen in huis en daar volgende aangehaalde trial-and-error methode mee gewerkt. Voor nu de leerzame methode (van fouten kun je leren...). Ook omdat ik zuiver als hobby fotografeer, zie ik nog geen reden om een losse flits/lichtmeter aan te schaffen (€ 300 vor deze Sekonic, meen ik). Is het niet ook zo dat je het licht leert 'lezen' als je een tijdje in je eigen studie bezig bent geweest? In een andere omgeving, ben je dan alsnog 'lost'. Enfin... boeiende materie!

  3. Jeroen Zelle
    Jeroen Zelle schreef op maandag 26 oktober 2009 om 09:36  | reageer

    Ik heb ook deze Seconic lichtmeter en gebruik het bij alles. Ook op vakantie....

    Trial en error is leuk, maar niet zo profi als je op een shoot bezig bent!

  4. Richard Hijmering
    Profiel Richard Hijmering schreef op maandag 26 oktober 2009 om 10:10  | reageer

    Een mooie en interesante poging om de verschillen tussen een belichtingsmeter en de camera lichtmeting weer te geven. Toch moet ik een paar opmerkingen aan de uitvoering geven.

    Als eerste begrijp ik dat je de spotmetering van de camera hebt gebruikt. Deze methode zal de belichtingstijd bepalen aan de hand van een klein stukje van de gehele compositie. Als je hiervoor een heel donker of een heel licht stukje neemt krijg je logischerwijs een verkeerd resultaat. Het is dan beter om de lichtmeting plaats te laten vinden op de gehele compositie. Het zou dus leuk zijn al je ook de verschillende meetmethodes van de camera zou gebruiken.

    Ten tweede zou je bij een dergelijke opstelling niet uitgaan van alleen de lichtmeting van je camera. Je zou deze waarde als indicatie nemen voor een instelling en dan het histogram van je opname bestuderen. Deze geeft veel meer informatie dan alleen een nummertje van je belichtingsmeter op de camera. Je kan hier precies zien hoeveel van elke lichtintensiteit aanwezig is in je opname. Je kan er dna voor zorgen dat je een mooi gevult histogram hebt waardoor je een goede belichtings instelling krijgt. Daarmee kan je dus veel nauwkeuriger de belichting instellen dan alleen op de belichtingsmeter van je camera. En het is niet een trail en error maar een beter onderbouwde methode dan schieten en kijken naar het resultaat. Het zou dus ook interesant zijn als je deze methode vergelijkt met het gebruik van een externe belichtings meter. Ik denk dat de resultaten dan dichter bij elkaar komen te liggen.

    Voor de duidelijkheid ik zeg niet dat de camera beter is dan een externe meter of vice versa!

    Trouwens ik vind de gekozen opstelling (zwart en wit doosje) erg goed gevonden!

  5. NielsThijssen
    Profiel  NielsThijssen schreef op maandag 26 oktober 2009 om 10:26  | reageer

    Tip: handleiding & quick reference card van de Sekonic meters kun je van de website zelf downloaden (en printen).

  6. Dr.Hook
    Dr.Hook schreef op maandag 26 oktober 2009 om 10:56  | reageer

    @Ed
    Meten op een wit en zwart onderwerp en dan maar ÉÉN stop verschil !!!!!!
    ik vraag mij af hoe jij deze belichting gemeten hebt.
    In dit soort gevallen is de grijskaart een goede hulpmiddel.

  7. viktorf
    Profiel viktorf schreef op maandag 26 oktober 2009 om 11:22  | reageer

    @Dr.Hook: je neemt me de woorden uit de mond. Een goedkoop alternatief voor de externe belichtingsmeter is nog steeds de grijskaart. Voor studiowerk soms ietwat onhandig (hoe krijg je die kaart beeldvullend in je zoeker, de betrouwbaarheid van spotmeting met je DSLR is zeer sterk afhankelijk van de camera).

  8. tonv
    tonv schreef op maandag 26 oktober 2009 om 14:43  | reageer

    @Richard Hijmering
    Met belangstelling heb ik je reactie gelezen. Ook ik ben benieuwd naar het effect van de (vier) verschillende lichtmetingsmethoden die de meeste DSLR's bieden. Voor deze opstelling zou ik zelf ook niet direct voor spotmetering hebben gekozen. Een tijd geleden heb ik op internet gezocht naar bevindingen met verschillende lichtmetingsmethoden maar veel informatie is verwarrend en tegenstrijdig. Het histogram is voor mij de belangrijkste referentie tijdens een lokatieshoot, de weergave op het display is doorgaans niet betrouwbaar. Een kwalitatief beeldscherm in een studio is natuurlijk een ander verhaal.

  9. Kees Krick
    Profiel Kees Krick schreef op maandag 26 oktober 2009 om 19:58  | reageer

    Duidelijk verhaal waarmee je het grote verschil tussen opvallend en gereflecteerd licht illustreert.

  10. Brian dSLR.nl
    Profiel  Brian (dSLR.nl) schreef op maandag 26 oktober 2009 om 22:12  | reageer

    Ik heb de derde en vierde foto's eens gedownload en geopend in Photoshop en zag daar wat ik zelf al een klein beetje vermoede te zien op mijn gekalibreerde beeldscherm, namelijk dat deze overbelicht waren. Zet het histogram uit photoshop er maar bij en je ziet dat deze behoorlijk hoog staat aan de rechterkant van de grafiek, en dat betekend overbelichting.

    De reden is nog eenvoudiger dan hij lijkt, namelijk de gebruikte lichtmeter is niet gekalibreerd aan de gebruikte camera. Dit is een vereiste om eerst uit te voeren wil je met een externe lichtmeter goed kunnen werken. Zomaar vertrouwen op een lichtmeter omdat 'men zegt' dat deze een beter resultaat geeft, is niet zo handig.

    Zoals Richard Hijmering al aangeeft zou een goede meting met de histogrammen uit de camera hier een betrouwbaar resultaat geven. Een Canon EOS 350D (zoals gebruikt voor deze foto's) zal ook zeker een knipperende waarschuwing gegeven hebben bij deze foto wanneer het histogram in beeld gebruikt was bij het weergeven van deze foto. Deze knipperende waarschuwing in combinatie met het histogram geven dan al duidelijk aan dat deze foto overbelicht is.

    Professionele lichtmeters hebben de mogelijkheid om zich aan meerdere camera's te kalibreren in zogenaamde profielen. De hier gebruikte Seconic 358 heeft dat niet, die kan maar aan één camera gekalibreerd worden.

    Om deze lichtmeter te kalibreren moet je hem uitzetten, dan weer aanzetten terwijl je de ISO 1 en ISO 2 knoppen ingedrukt houdt. Vervolgens kun je met de Jog draaien tot deze een - kalibratie aangeeft. Laat als je klaar bent de ISO 1 en ISO 2 knop pas los.

  11. Theo
    Profiel Theo schreef op zondag 1 november 2009 om 19:59  | reageer

    Ik heb zelf ook zo'n lichtmeter en gebruik hem eigenlijk alleen in mijn studio. Een interessant artikel trouwens.
    Brain heeft het over kalibreren van de lichtmeter op je camera, als je het heel precies wil doen moet je volgens mij zelfs een kalibrering doen bij iedere te gebruikte lens, want is het opgegeven F-getal bv. 5.6 ook wel precies 5.6?

  12. NielsThijssen
    Profiel  NielsThijssen schreef op zondag 1 november 2009 om 21:47  | reageer

    @Theo: de diafragma-waarde is ontstaan zoals wij die nu kennen: een verhouding van de brandpuntafstand tot de diafragma-opening. Daarom wordt de diafragma-waarde ook altijd uitgedrukt als een breukdeel. Een lens met een diafragma-waarde van "1/4" laat altijd evenveel licht door; je kan dus lenzen verwisselen zonder rekening te moeten houden met de effectieve opening in mm of inch: de fabrikant heeft het al voor jou uitgerekend en op de diafragma-ring gedrukt.
    Het kalibreren hoeft dus niet bij elke te gebruiken lens te gebeuren: verhouding brandpuntafstand - diafragma opening is over de vele lensen wel hetzelfde (constante).
    Kalibreren is het afstemmen van de lichtmeter met de camera. Afwijkingen worden zo vrijwel nihil.

  13. Brian dSLR.nl
    Profiel  Brian (dSLR.nl) schreef op maandag 2 november 2009 om 22:17  | reageer

    @NielsThijssen & Theo | Wat Theo zegt klopt toch wel degelijk, al is het verschil wel dermate klein dat je jezelf kunt afvragen of het zichtbaar nog enig effect heeft.

    Toch is het wel waar dat niet elk objectief een perfect berekend diafragma heeft. Ik heb hier meerdere 50mm f/1.4 objectieven van Nikon staan (G model, D model en nog ouder) en die hebben dus echt een afwijking ten opzichte van elkaar. Zelf stel ik mijn lichtmeter altijd iets te donker af (gemeten afstelling en dan één slagje verder in de min). Met die afstelling heb je al genoeg tollerantie voor alle drie de objectieven, evenals alle andere objectieven die ik op mijn camera's gebruik. Wat veel schokkender is, is de afwijking tussen verschillende camera's. Het verschil tussen een Canon 1DmkIII en een Nikon D700 is iets meer dan 1 1/3 stop !!!

  14. Theo
    Profiel Theo schreef op woensdag 4 november 2009 om 20:03  | reageer

    Brian,
    Dat het verschil klein zou zijn tussen verschillende lenzen had ik wel gedacht. Maar een verschil tussen 2 merken camera's 1 1/3 stop zou zijn had ik niet gedacht.

    Theo

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Creatieve Technieken met Bart Siebelink
Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra
Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.189 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord