100+ fotografiecursussen ้n 4 Fotobijbels ebooks - Nu 120 euro voordeel! Word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Liesbeth van Asselt

Waar moet ik op letten bij de aanschaf van een objectief?

donderdag 1 december 2011, 20:22 door | 23.158x gelezen | 24 reacties

Welk objectief moet ik kopen? Een vraag die heel veel cursisten me stellen. Natuurlijk is daar geen eenduidig antwoord op te geven, maar er zijn wel een aantal zaken waar je op kunt letten bij de aanschaf van een objectief.

De kwaliteit van het objectief is belangrijker dan camera waarmee je fotografeert. Liever een uitstekend objectief op een middelmatige camera, dan omgekeerd. Het is dus belangrijk je tevoren goed te ori๋nteren welk objectief voldoet aan jouw (kwaliteits)eisen. Daarvoor kun je terecht op sites als bijvoorbeeld kenrockwell.com of dpreview.com. Maar natuurlijk kun je ook zelf in de winkel waar je een objectief gaat kopen een aantal testen uitvoeren. Waar let je dan op?

1. Vignettering


Maak een foto van bijvoorbeeld een witte muur of van de lucht. Vignettering (donkere hoeken) valt dan snel op. Let er wel op dat sommige camera's dit automatisch corrigeren, waardoor de lensfout niet opvalt! En: ook een zonnekap of een filter op je lens kan vignettering veroorzaken. Haal deze er dus voor de test af.

2. Vertekening


Maak een foto van een vel ruitjespapier en kijk of de lijnen mooi recht lopen. Ton- en kussenvorming (respectievelijk bolle en holle lijnen) is een veel voorkomende lensfout. Bij groothoekobjectieven (of in de groothoekstand van een zoomobjectief) zul je overigens altijd vertekening zien.

Barrel distortion test

3. Scherpte


Om de scherpte te testen gebruik ik vaak de cijfers op een kalender die tegen de muur hangt. Maar eigenlijk kun je alles met strakke vormen gebruiken. Zelfs een bakstenen muur voldoet, de korreltjes moeten haarscherp zijn. Zet de camera op statief, stel het diafragma in op f/8 en gebruik een draadontspanner of de zelfontspanner om beweging tijdens het indrukken van de ontspanknop te voorkomen.

Soms is de scherpte wel goed, maar ligt deze net voor of net na het onderwerp waarop je hebt scherpgesteld. Dit kun je testen door een liniaal onder een hoek van 45 graden te fotograferen. Zet de camera weer op statief, kies een zo groot mogelijk diafragma en stel zorgvuldig scherp op een van de millimeterstreepjes.

Ligt de scherpte op de verkeerde plek? Meestal is dan niet de lens maar de camera de boosdoener. Bij sommige camera's kun je dit zelf corrigeren, camera's die deze mogelijkheid niet hebben kun je laten bijstellen door de reparatiedienst van je cameramerk.

Op focustestchart.com vind je een mooie kaart om te testen of je camera last heeft van front- of backfocus, met een uitleg over hoe dit in zijn werk gaat.

Backfocus

4. Chromatische aberatie


Chromatische aberatie (ookwel kleurschifting) geeft gekleurde randjes rond onderwerpen die gefotografeerd zijn. Om dit te testen fotografeer je een onderwerp met veel contrast (takken van een boom tegen een heldere lucht bijvoorbeeld). Kleurrandjes vallen dan gelijk op.

Chromatische aberatie

5. Bouw


Naast de optische kwaliteit is natuurlijk ook de bouw van een objectief van belang. Bij een objectief met een plastic bajonet moet je bijvoorbeeld veel voorzichtiger zijn bij het wisselen van het objectief. Voor iemand met ้้n objectief is dit natuurlijk van minder belang dan voor iemand die vaak van objectief wisselt. Let er overigens bij het wisselen van objectieven altijd op dat de camera-opening naar beneden gericht is, zodat er geen stof in de camera kan dwarrelen.

Een schuifzoom trekt meer stof naar binnen dan een draaizoom, dus met een schuifzoom is het risico van stof op de sensor groter.
Schuifzoom

Let ook op de minimale instelafstand. Dat is de afstand die minimaal nodig is tussen de camera en het te fotograferen onderwerp om nog scherp te kunnen stellen. Als deze bijvoorbeeld 1,75 meter is en je bent zelf 1,65 meter, dan moet je op een krukje gaan staan om een onderwerp op de grond te kunnen fotograferen..

6. Brandpuntafstand


Wat wil je fotograferen? Voor wildfotografen is een telelens onontbeerlijk, landschapsfotografen zullen een groothoeklens in hun tas willen, insectenfotografen een macrolens en portretfotografen een matige tele.

Ga je voor kwaliteit kies dan voor een vast brandpunt of een zoomobjectief met maximaal 3x zoom. Zoals bijvoorbeeld de 24-70mm of 70-200mm. Bij meer dan 3x zoom neemt de kwaliteit van de lens namelijk af. Ga je voor gemak kies dan bijvoorbeeld een 18-200mm of een 28-300mm objectief. Dat voorkomt dat je steeds van objectief moet wisselen.

7. Lichtsterkte


De lichtsterkte geeft het maximale diafragma aan dat kan worden ingesteld. Het hebben van een f/2.8 objectief en een f/5.6 objectief kan het verschil maken tussen het wel of niet kunnen maken van een foto. Natuurlijk kan het verhogen van de ISO soulaas bieden, maar het risico van ruis ligt op de loer.

8. Stabilisatie


Bij Nikon heet het VR, bij Canon IS, ieder cameramerk geeft er z'n eigen naam aan. Voordeel van stabilisatie in het objectief is dat je langer uit de hand kunt blijven fotograferen. Het gaat bewegingsonscherpte tegen. Bij sommige merken zit dit overigens in de camera!

9. Zonnekap


Te vaak zie ik cursisten lopen met een objectief zonder zonnekap. Het zal niet direct de keuze van het aan te schaffen objectief bepalen, maar het is wel handig als het er bij zit. Zo niet, dan moet het er in ieder geval bij te bestellen zijn. Een zonnekap voorkomt flare (een waas over je foto en/of diafragmavlekken) door invallend licht en misschien wel net zo belangrijk: het biedt bescherming tegen krassen op je lens!

Ik heb met deze aandachtspunten niet de intentie gehad om volledig te zijn, maar hopelijk biedt het jullie een handvat bij de aanschaf van een nieuw objectief! Houd er bij het testen rekening mee dat geen enkel objectief helemaal perfect is. Extra suggesties zijn natuurlijk welkom in de reacties!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Liesbeth van Asselt

Over de auteur

Liesbeth fotografeert met haar bedrijf stapfoto.nl voor websites en social media van bedrijven. Daarnaast verzorgt ze al sinds 2004 (vooral creatieve) workshops zoals lightpainting, flitsen, werken met ledlicht en lichtvormers, portretfotografie, high speed, long exposure en paintsplash. Daarnaast is er een Stapfoto vakgroep voor gevorderde fotografen.

24 reacties

  1. Johannes Klapwijk
    Profiel  Johannes Klapwijk schreef op donderdag 1 december 2011 om 22:17  | reageer

    Prima informatief artikel, altijd goed om alle belangrijke aspecten op een rij te hebben!

  2. Leon
    Leon schreef op donderdag 1 december 2011 om 22:43  | reageer

    Dat je Ken Rockwell opnoemt, dat moet toch een grap zijn, hoop ik?!
    Die gast staat erom bekend reviews over lenzen te schrijven, die hij nog nooit in zijn handen heeft gehad.

  3. Leon
    Leon schreef op donderdag 1 december 2011 om 22:47  | reageer

    en nog even een aanvulling: voor reviews van lenzen moet je bij photozone.de of fredmiranda.com of slrgear.com zijn.

  4. Erik
    Profiel  Erik schreef op donderdag 1 december 2011 om 23:11  | reageer

    Opzich een goed stuk, al ben ook ik enorm verbaasd over het feit dat je Ken Rockwell aanraad. Die staat over het algemeen bekend al iemand die liever een populair stuk schrijft dan dat het kwalitatief hoogwaardig is.

    Een mogelijk interessante site met praktijktests is ook cameralabs.com. Duidelijk, prettig te lezen en geeft een goede indruk die zo nu en dan begeleid gaat met een filmpje.

  5. tonv
    Profiel tonv schreef op vrijdag 2 december 2011 om 04:41  | reageer

    Prima posting Liesbeth! begrijpelijk taalgebruik en handige tips.

    Onbegrijpelijk hoe vaak ik 'pro's' zonder zonnekap zie fotograferen. Gebruik van een zonnekap is onder alle omstandigheden essentieel. Het is zodanig ontwikkeld dat de lichtval op de sensor zo optimaal mogelijk is en zorgt daarom voor beter belichte RAW's.

    Misschien nog een handige aanvulling die jou wellicht bekend is: bij gebruik van prime lenzen zonder IS is de brandpuntafstand de vuistregel voor de minimale sluitertijd voor scherpe RAW's. Bijvoorbeeld een Canon EF 135 f/2L noodzaakt minstens 1/150 sec.

  6. Eric
    Eric schreef op vrijdag 2 december 2011 om 09:22  | reageer

    Duidelijk artikel!
    The Digital Picture biedt ook de nodige overzichten en vergelijkingen.

  7. Liesbeth van Asselt
    Profiel  Liesbeth van Asselt schreef op vrijdag 2 december 2011 om 11:14  | reageer

    Dank voor jullie aanvullingen!

    @Ton, een aanvulling op jouw aanvulling knipoog Deze vuistregel geldt zo voor fullframe camera's. Bij DX-sensoren moet je de brandpuntafstand met bv 1,5 (Nikon) of 1,6 (Canon) vermenigvuldigen. Met de 135 mm kun je dan dus uit de hand fotograferen op 1/250 sec of korter.

  8. tonv
    Profiel tonv schreef op vrijdag 2 december 2011 om 13:12  | reageer

    @Liesbeth van Asselt
    Dat is me bekend maar ik wilde het in eerste instantie niet te ingewikkeld maken voor jouw cursisten. Enfin, nu zijn ze helemaal bij!

  9. Liesbeth van Asselt
    Profiel  Liesbeth van Asselt schreef op vrijdag 2 december 2011 om 13:25  | reageer

    @Ton, ik ben er ook helemaal van uitgegaan dat dit bij jou bekend is. Maar bij een aantal lezers misschien niet. Vandaar!

  10. Dirk
    Dirk schreef op vrijdag 2 december 2011 om 13:37  | reageer

    Een interessante site waar je kan zien hoe je foto's eruitzien bij een specifieke lens vind je hier: pixel-peeper.com.
    En niet enkel van canon knipoog

  11. Cas
    Cas schreef op vrijdag 2 december 2011 om 21:06  | reageer

    Mooi niet, Liesbeth en Ton. De brandpuntsafstand is bepalend voor die vuistregel, en de grootte van de sensor speelt geen enkele rol. Een compact met een 7mm lensje en een cropfactor van 4 kun je wel degelijk op 1/8 sec uit de hand gebruiken. Volgens die regel, en vaak ook wel in de praktijk.
    Die vuistregel is van oudsher namelijk bedoeld voor niet-zoomlenzen die een fysieke lengte hadden die in de buurt kwam van hun brandpuntsafstand. En het gaat uiteindelijk om de fysieke afstand tussen je frontlens en je sensor als je bewegingsonscherpte wilt vermijden. Daarom is de vuistregel eigenlijk achterhaald.

  12. Erik
    Profiel  Erik schreef op vrijdag 2 december 2011 om 22:40  | reageer

    Cas, als je het gaat hebben over lenzen met een vrij grote hoek gaat dat vaak wel op. Maar toch kan ik mijn compact niet normaal gebruiken op 1/80 (overeenkomend met de fysieke brandpuntsafstand, equivalent: +/-450mm). Het gaat volgens mij namelijk puur om de beeldhoek en de daarmee overeenkomende beweging knipoog

    De vuistregel is volgens mij dus zeker niet achterhaald en moet er rekening gehouden worden de cropfactor.

    Maar hier blijft volgens mij altijd discussie over..

  13. Cas
    Cas schreef op zaterdag 3 december 2011 om 01:09  | reageer

    Erik, waarom heeft de beeldhoek invloed op de mate van beweging? Kun je dat onderbouwen?
    Volgens mij zit het zo: Bewegingsonscherpte ontstaat doordat het licht tijdens de open sluiter door een onvaste hand op verschillende plaatsen op je sensor komt. De beeldhoek speelt daarbij geen rol. De eerste plek waar het licht je camera binnenkomt is de frontlens, en daar is elke beweging dus merkbaar in het resultaat. Vandaar het ontstaan van de vuistregel, in een tijd dat een 200mm lens nog ongeveer 20cm van je film af zat.

  14. Gerrit
    Gerrit schreef op zaterdag 3 december 2011 om 14:27  | reageer

    Een zonnekap alleen voor flare? Wat dacht je van bescherming van de lens? Vind ik persoonlijk veel belangrijker dan een beetje flare.

  15. Liesbeth van Asselt
    Profiel  Liesbeth van Asselt schreef op zaterdag 3 december 2011 om 17:46  | reageer

    @Gerrit: heb ik in dezelfde alinea ook als belangrijk punt genomend, dus helemaal met je eens knipoog

  16. Wouter
    Wouter schreef op zaterdag 3 december 2011 om 20:49  | reageer

    Die verhouding tss compact en reflex en de sluitertijd is voor mij nt echt duidelijk...
    Hoe komt het dat je met compact veel langere sluitertijden kan gebruiken dan met een reflex zonder bewegingsonscherpte te veroorzaken!
    Het is mij niet echt duidelijk hoe dit nu komt, kan iemand dit punt verduidelijken?
    Merci

  17. Liesbeth van Asselt
    Profiel  Liesbeth van Asselt schreef op zaterdag 3 december 2011 om 22:24  | reageer

    @Wouter: als je op een spiegelreflex een telelens (zeg 200 mm) zet, dan heb je een grote toeter voor de camera. Als je dan een paar mm met de camera beweegt, dan wordt dat voorin die teletoeter misschien wel zwaai van een halve cm. En dan is je foto dus onscherp. Bij compactcamera's is de lens veel korter, en de zwaai die je maakt als je de camera beweegt dus veel kleiner. Minder risico op bewegingsonscherpte dus.

  18. leo
    Profiel leo schreef op dinsdag 6 december 2011 om 00:42  | reageer

    Een 200 mm lens zit 200 mm van je sensor of film af en dat is de bepalende factor. Het maakt niets uit welke sensor er achter die 200 mm zit, een FF of een vingernagel grote sensor. Als je de zwaarte van het toestel er niet bij betrekt, kun je gewoon met 1/200 sec fotograferen, (of het feit dat je geen last hebt van parkinson, een trillerige alcoholist bent of teveel koffie hebt gedronken) dus de regel geldt nog steeds. Een 200 mm lens verandert namelijk helemaal niets, wordt geen 200mm x factor sensor. Slechts de hoek (crop) wordt anders en de scherptediepte. En dat heeft allemaal niets te maken met bewegingsonscherpte. Liesbeth, de 200 mm lens op een compact kan slechts korter zijn als je het over de hoek hebt, dus de rare omgerekende waarde (die heel verwarrend is want een omgerekende 200 mm ís geen 200 mm.) Dan kan een 20 mm dezelfde hoek geven als een 200 mm (factor 10 sensor) en dus kun je met 1/20 fotograferen. En weer blijkt de oude regel helemaal te kloppen.

  19. Liesbeth van Asselt
    Profiel  Liesbeth van Asselt schreef op dinsdag 6 december 2011 om 13:06  | reageer

    @Leo, Cas en Erik, jullie verhaal klopt in theorie. Waarom ik als vuistregel toch met 1,5 vermenigvuldig bij een DX-sensor, is omdat alles met een kleinere sensor groter op de foto komt. Vaak wordt gezegd: "je hebt met een kleine sensor meer tele". Dat is niet zo, maar in de praktijk is het effect van een kleinere sensor wel dat onderwerpen groter op de foto komen. Bewegingsonscherpte valt bij uitvergrotingen nu eenmaal meer op dan bij foto's waarop het onderwerp kleiner afgebeeld is.

  20. Kees Jurgens
    Kees Jurgens schreef op dinsdag 6 december 2011 om 18:00  | reageer

    Met een kleinere sensor krijg je geen groter, maar minder beeld dam bij full-frame.
    In feite is er spake van een crop van een full-frame foto.
    In de praktijk werkt de formule van minstens 1/brandpuntafstand, naar boven afgerond. Met IS kan je daarna weer enkele stops corrigeren.

  21. Liesbeth van Asselt
    Profiel  Liesbeth van Asselt schreef op dinsdag 6 december 2011 om 18:49  | reageer

    @Kees, je krijgt inderdaad minder beeld (de randen vallen eraf), maar als je bv een kind fotografeert met een fullframe en daarna met een DX, dan staat het kind er bij de DX wel degelijk groter op. Natuurlijk kun je hetzelfde bewerkstelligen door het fullframebeeld te croppen......

  22. Peter van Veen
    Profiel  Peter van Veen schreef op woensdag 7 december 2011 om 06:13  | reageer

    @Liesbeth bij punt 5 stel je dat je met een schuifzoom meer risico hebt op stof op je sensor. Ik kan me voorstellen dat een schuifzoom door de zuigende werking stof naar binnen trekt, in de lens dus. Maar dat kan niet op de sensor komen. Evengoed is het natuurlijk een uiterst vervelend fenomeen, want stof in je lens kun je niet zomaar even weghalen.

  23. Liesbeth van Asselt
    Profiel  Liesbeth van Asselt schreef op woensdag 7 december 2011 om 13:20  | reageer

    @Peter, waar het stof via de schuifzoom doorheen kruipt is mij ook niet duidelijk, maar feit is dat camerazaken die sensoren reinigen veel meer stof op de sensor vinden bij gebruik van een schuifzoom dan bij een draaizoom. Misschien kan iemand dit ophelderen?

  24. Hanson Beerkens
    Profiel Hanson Beerkens schreef op donderdag 15 december 2011 om 10:52  | reageer

    Ik heb gisteren een Diana F+ gekocht bij fotografieplaza.nl. Iemand toevallig handige tips voor de Diana F+ van Lomography?

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Sportfotobijbel
Creatieve Technieken met Bart Siebelink
Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.289 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord