Gaan fabrikanten meer en meer op digitale beeldcorrectie vertrouwen?

maandag 25 november 2024, 16:08 door Nando Harmsen | 1.185x gelezen | 13 reacties

Camera's hebben ingebouwde beeldcorrectie. Chromatische aberratie, vignettering, en vervorming worden automatisch gecorrigeerd. Het lijkt wel alsof fabrikanten er dankbaar gebruik van maken voor nieuwe objectieven.

Ik schrok toen ik een nieuwe Sony objectief ging testen. Dat was de FE 20-70mm. Met de beeldcorrectie in de camera uitgeschakeld, zag het er gewoonweg niet goed uit. Het was zo erg dat het beeld zonder correctie beperkt bruikbaar was.

Dit is het niet-gecorrigeerde beeld van de Sony FE 20-70mm f/4 G op 20mm brandpunt. Na correctie is het perfect. Zou het niet beter zijn als het al direct een goed resultaat opleverde, zonder de beeldcorrecties?
Dit is niet het enige objectief dat er last van heeft. Ook de Sony FE 16-25mm en FE 24-50mm vereisen beeldcorrectie voor een goed resultaat. Sony heeft sowieso veel beeldcorrectie vast in het raw-bestand ingebakken, misschien zelfs met dit doel.

Maar Sony is niet de enige fabrikant die objectieven maakt die afhankelijk zijn van beeldstabilisatie. Bij Canon zie ik dit nu ook meer en meer gebeuren. Allereerst bij de RF 10-20mm, en nu bij de nieuwste L-primes.

Nando review canon rf10 20l beeldcorrectie

Het verschil van de Canon RF10-20mm f/4L met en zonder in-camera beeldcorrectie. Het verschil is schrikbarend.
De nieuwe RF 24mm, RF 35mm en de RF 50mm met de VCM motor vertonen een flinke vertekening wanneer de beeldcorrectie uit staat. Dit betekent dat de objectieven ontworpen zijn om gebruikt te worden met beeldcorrectie ingeschakeld. Net als bij Sony.

Ik begrijp het van de ene kant, want de wens is er om objectieven compact, lichtgewicht en tegelijkertijd lichtsterk te maken. Wil je dat met een zo perfect mogelijk beeld hebben, dan worden de objectieven groot, zwaar en duur.

Dat is dan wat opvalt aan deze objectieven. Hoewel de prijs niet laag genoemd mag worden, is de prijs wel lager dan bij objectieven die wel een nagenoeg perfect beeld geven. Je moet iets inleveren om klein en relatief goedkoop te kunnen zijn.

Daarvoor is dus beeldcorrectie nodig. Die corrigeert de lensfouten op een heel slimme en goede manier. Daardoor is een objectief van Canon nu niet 3.000 euro, maar 1.600 euro, om een voorbeeld te geven. En weeg het objectief geen 1.000 gram, maar 700 gram.

Echter, beeldcorrectie komt met een prijs. Vignettering corrigeren betekent dat de schaduwen opgelicht moeten worden, soms wel met twee stops of meer. Dat is niet erg bij ISO100 tot ISO 1600, maar bij hogere ISO-waarden zal ruis een probleem kunnen worden.

Een vergelijking van de vertekening van de Canon RF 35mm f/1.4L VCM en de oude EF 35mm f/1.4L II USM. Bedenk dat na de correctie de RF-versie deze vertekening niet meer laat zien.
Een ander ding is de vertekening. Het corrigeren betekent dat het canvas vervormd moet worden. Het beeld wordt uiteengetrokken om rechte lijnen recht te krijgen. Dat gaat vaak vrij goed, maar het kan voor achteruitgang van scherpte zorgen wat gaat opvallen als je nauwkeurig kijkt.

In veel gevallen is dit alles niet zo belangrijk. Een portretfotograaf zal minder interesse hebben in de randen van de foto, want het onderwerp staat meestal in het midden. Maar een landschapsfotograaf vindt dat wel belangrijk.

Voor een landschapsfotograaf is een grote lensopening sowieso niet nodig, maar voor de sterrenfotograaf dan weer wel. En dan is die beeldcorrectie een doorn in het oog. Die fotograaf kan dan beter wegblijven van deze objectieven.

Nando review canon rf10 20l sterrensporen

Canon RF10-20L op 10mm - ISO 800 - f/7,1 - 23x 5 min stack - De lenscorrectie is uitgeschakeld en in de nabewerking gecropt tot ongeveer 12-14mm omdat deze foto anders niet mogelijk was geweest.
Ik denk dat fabrikanten teveel op die beeldcorrecties gaan leunen, misschien wel vanwege de druk van de fotografenwereld die al snel klaagt als iets te groot of zwaar wordt. Natuurkundige wetten kunnen niet verbogen worden, maar met software kan veel gecorrigeerd worden.

Ik verlang naar een 24mm objectief met f/1.4, dat ik ook voor sterrenfotografie kan inzetten. De nieuwe Canon RF 24mm f/1,4L VCM is dus niet geschikt voor dit soort fotografie. Dat is frustrerend, en ik hoop dat er ook een versie komt met een veel beter beeld zonder in-camera correctie. Ik vrees echter het ergste.

Wat vind jij? Is de in-camera beeldcorrectie een goede manier om (relatief) betaalbare objectieven te hebben? Laat het weten wat dit voor jou betekent in een reactie onder dit bericht.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

13 reacties

peterheins schreef op maandag 25 november 2024 om 16:38 | reageer
Oh , dus dat is het . Ik heb sinds kort een Canon EOS-R met de RF 15-30mm f4.5-6.3 IS STM , ook geen goedkope lens €600 en de RF 24-105mm f4-7.1 en daar viel het mij ook al op , als ik de profiel correctie niet aan had , dat ik zelfs de hoeken van de zonnekap zag. Na correctie was dit weg. Ik heb ook de 5D Mark IV met 2 L lenzen ( 16-35mm en 24-105mm ) volgens mij is dat daar zeker niet zo . Daar zie je het bijna niet of je de correctie aan of uit zet.

Nando schreef op dinsdag 26 november 2024 om 09:24 | reageer
Ik verwacht niet dat je de zonnekap ziet. De zwarte randen die je zonder beeldcorrectie ziet, zijn de randen van de beeldcirkel van het objectief. Je kan dat eenvoudig controleren door de zonnekap eraf te halen en die foto te vergelijken.

ifiamminghi schreef op dinsdag 26 november 2024 om 10:59 | reageer
Wordt die correctie ook toegepast op RAW-beelden of enkel op de jpg's ?

Nando schreef op dinsdag 26 november 2024 om 11:08 | reageer
Bij sommige wel, anderen niet. Wanneer het ingebouwd is in het raw-bestand zie je bij Lightroom Classic bij lenscorrecties de melding "ingebouwd lensprofiel toegepast."
Er zijn wel raw-editors die dit kunnen omzeilen (RAWTherapee bijvoorbeeld), maar Lightroom niet.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 26 november 2024 om 12:57 | reageer
Hoe je het wendt of keert, lenscorrecties zullen altijd nodig blijven. Geen enkele lens is perfect zonder lensfouten, of die nu van glas is gemaakt of kunststof. Tenminste als je een objectief betaalbaar wilt houden voor zowel amateur als professional.
De vraag blijft of het softwarematig haalbaar blijft elke lensfout te corrigeren zonder de foto geweld aan te doen.

Nando schreef op donderdag 28 november 2024 om 09:54 | reageer
Je hebt lenscorrecties en lenscorrecties. Tot op heden was het lenscorrecties. Nu is het meer dan dat, want ik krijgt het vermoeden dat kleinere beeldcirkels gebruikt worden.
Dit heeft wel als consequentie dat objectieven goedkoper kunnen worden.
Bovendien, voor de meesten is dit niet erg of merkbaar.

Henk schreef op dinsdag 26 november 2024 om 16:24 | reageer
Het zou mij niet verbazen als daar ook een extra stukje verkoop-belang bij zit. De firmware met al die correctie-slimmigheden is er natuurlijk vooral (uitsluitend?) voor de nieuwe camera-modellen dus als je dat mooie nieuwe objectief optimaal wilt kunnen gebruiken...

Jos schreef op woensdag 27 november 2024 om 15:56 | reageer
Ik vind het niet enkel een schande dat objectieven zoals de Canon RF 24mm f/1,4L VCM slecht presteren. Ik zal wel naar mijn hoofd krijgen dat het niet slecht presteert, mag voor die 1800 euro voor een prime, zou ik een betere prestatie verwachten dan wat Koreaanse of Chinese primes me kunnen leveren voor een fractie van die prijs. Dat is niet zo. Het bewijs daarvoor is dat astro fotografen de "Aziatische" lenzen kopen. Geen vertekening op full frame; uitstekend scherpe sterren tot in de hoekjes en vrijwel geen vignettering.

Als ik wil weten hoe goed mijn objectief is, dan bekijk ik de foto via IrfanView op volledige grootte. Die leest enkel der RAW file, zonder eender welke correctie.
Daaruit blijkt voor mij al gauw dat Olympus objectieven doorgaans het beste scoren. Van de nieuwe lenzen voor Canon RF of Nikon Z heb ik geen waardes en daarom verbaast het mij dat Olympus er wel in slaagt om zelfs een Zuiko Digital 14-54mm (heel oud) van beperkte prijs, beter te laten presteren. Ik was dus overtuigd dat lenzen voor spiegelloze camera's altijd beter zouden zijn dan hun voorgangers. Dat gezegd zijnde: geef mij maar de Nikkor 85mm 1.8G of de 35mm 1.8G, die presteren wel uitstekend.

Nando schreef op donderdag 28 november 2024 om 09:58 | reageer
Ik denk dat het te kort door de bocht is om te zeggen dat die nieuwe objectieven slecht presteren. Dat doen ze niet. Maar ze zijn wel afhankelijk van lenscorrectie. Dat maakt het geen slecht objectief, alleen maar ongeschikt in specifieke gevallen.
Het zou me niet verbazen als de keuze voor dit soort lensontwerp puur een kostenafweging is. Er is immers een markt voor.

Jos schreef op woensdag 27 november 2024 om 16:00 | reageer
Bovendien je deze objectieven ook enkel op die toestellen gebruiken. Dus denkt de fabrikant: wie zal het merken als ook de RAW files gecorrigeerd zijn (en in Lightroom ook nog eens tot optimaal worden gecorrigeerd nog voordat je zelf aan de slag gaat).

Donald Willemsen schreef op donderdag 28 november 2024 om 10:51 | reageer
Nando, als jouw vermoeden juist is, dan zou het dus kunnen dat de beeldcirkel in de meeste gevallen kleiner is dan de grootte van de sensor. In het geval van bijvoorbeeld de RF-S en de EF-S lenzen is de beeldcirkel een stuk kleiner dan bij lenzen voor een fullframe sensor. Betekent dat in jouw ogen dat de kwaliteitsnormen van RF-S en EF-S ook lager zijn dan bij de lenzen uit de L lijn, het topsegment van Canon? RF-S en EF-S zijn immers ontworpen voor de cropsensor.

Nando schreef op donderdag 28 november 2024 om 11:44 | reageer
Ik heb het in dit geval over objectieven die voor fullframe sensoren zijn ontworpen. Hoe het met objectieven voor APS-C sensoren zit, dat weet ik niet.
Ik beweer dus helemaal niet dat die objectieven een lagere kwaliteitsnorm hebben. Ik geloof dat ook absoluut niet.

Donald Willemsen schreef op donderdag 28 november 2024 om 12:08 | reageer
Klopt Nando, dat heb je ook niet beweerd. Maar zoals je weet, deelt Canon de lenzen in 3 prijsklassen in. De goedkoopste klasse heeft geen gekleurde rand. De middenklasse heeft een grijs gekleurde rand en de topklasse (L lenzen) heeft een rood gekleurde rand. Bij andere merken zie je ook wel dergelijke verschillen. Ongetwijfeld heeft dat ook te maken met kwaliteit en kwaliteitsnormen waaraan een lens moeten voldoen in een bepaalde prijsklasse. Het heeft niet alleen te maken met budgetvriendelijkheid. Ik heb het idee dat hoe goedkoper de lens hoe meer afhankelijk de lens wordt van softwarematige correcties.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.299 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Gaan fabrikanten meer en meer op digitale beeldcorrectie vertrouwen?