Welk diafragma moet je gebruiken?

woensdag 12 december 2018, 21:14 door Michelle Peeters | 5,993x gelezen | 2 reacties

Het bepalen van je ideale diafragmagetal is niet zo eenvoudig als 'zo groot mogelijk voor portretten' en 'zoveel mogelijk dichtgeschroefd' bij landschappen. Hier moet je goed over nadenken om ervoor te zorgen dat je de beste resultaten krijgt.

In dit informatieve filmpje van Matt Granger kun je zien hoe je tot je optimale diafragma-opening kunt komen.

Matt laat als eerste een headshot zien waarbij een diafragma van f/1.8 is gebruikt. Je ziet dat eigenlijk alleen maar één oog scherp is. De rest van het gezicht plus het tweede oog zijn al uit focus. Bij headshots is het mooier om meer delen van het gezicht scherp te hebben dan alleen het (hopelijk) dominante oog.

Je zou het diafragma dus wat meer dicht kunnen schroeven naar bijvoorbeeld f/5.6 waarbij je dan toch ook een mooie geblurrede achtergrond krijgt.

Daarna laat hij een landschapsfoto zien van Machu Picchu in Peru die op f/1.4 genomen. De foto is toch op alle punten scherp. De truc hierbij is dat als je je op redelijk grote afstand bevindt van je onderwerp en je met een groothoek-objectief fotografeert, je toch al over een grote scherptediepte beschikt.

Dit gegeven (dat je dus lang niet altijd op f/22 of nog kleiner hoeft te fotograferen) betekent ook in veel gevallen dat je geen zware statieven hoeft mee te zeulen naar je locatie omdat je met snellere sluitertijden kunt werken.

Veel objectieven fungeren het best (zijn op hun 'scherpst') bij een diafragma-opening van f/11. Check het boekje van je objectief voor de optimale waarde en doe er je voordeel mee!

Meer weten over de basis van fotografie?

Bij Photofacts Academy, onze online leeromgeving voor fotografen, hebben we een complete basiscursus over fotografie. Je kunt deze cursus twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.

Dit artikel is voor het laatst bijgewerkt op 12 december 2018.
De eerste publicatiedatum is dinsdag 30 januari 2018, 20:02.

Over de auteur

Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.

2 reacties

Paul Oosterlaak schreef op donderdag 1 februari 2018 om 11:08
Te ver dichtknijpen van het diafragma zorgt voor diffractie, vooral op camera's met een hoge pixeldichtheid (24MP aps-c, 50MP fullframe). Dus afstoppen boven f/11 zorgt alleen maar voor softere foto's. Scherptediepte met een groothoeklens is vaak op f/5.6 of f/8 al groot genoeg.
De optimale scherpte bij een lens wordt door 2 zaken bepaald: hoe scherp is de lens en waar ligt de diffractielimiet van je sensor.
Een voorbeeld van een superscherpe lens is de Sigma 135mm f/1.8 Art (heb hem zelf ook).
Je ziet dat de maximale scherpte al bij f/2.8 wordt gehaald. Deze scherpte ligt zo absurd hoog, dat verder afstoppen voor meer diffractie zorgt en de scherpte afneemt (is dan nog steeds net zo scherp, zo niet scherper dan andere lenzen).
Nemen we een andere minder scherpe lens: de Canon 50mm f/1.2L, dan zie je dat de lens veel verder afgestopt moet worden voor optimale scherpte tot ongeveer f/5.6-f/8.
Je ziet dat de maximale scherpte in het centrum op f/8 voor beide lenzen hetzelfde is, omdat de lens daar door diffractie wordt gelimiteerd.
Ik werk zelf alleen met lenzen die ik afstop voor meer scherptediepte, niet voor meer scherpte, omdat ze allemaal op groot diafragma al heel scherp zijn van hoek tot hoek (Zeiss 21/2.8, Sigma 50/1.4 Art, Zeiss MP 100/2, Sigma 135/2 Art, Canon 200/2.8L).

Voor macro-fotografie gelden andere regels. Hier is de focusafstand zo verschrikkelijk kort, dat onscherpte door diffractie minder erg is dan onscherpte door te kleine scherptediepte.

Michelle Peeters schreef op donderdag 1 februari 2018 om 11:19
Mooie aanvulling Paul, dankjewel!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

52.966 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Twitter of Facebook.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts