Fotowedstrijd: hoe haal je er het meeste uit?

maandag 10 februari 2020, 15:51 door Wilmar Dik | 9.378x gelezen | 11 reacties

Een fotowedstrijd! Als fotograaf een leuke aanleiding om jezelf uit te dagen om je allerbeste foto te maken. Bovendien maak je kans op mooie prijzen. En wat dacht je van de exposure?!

Voor de organisator levert de fotowedstrijd ook heel veel op. Denk aan naamsbekendheid, interactie met de doelgroep en merkbinding, promotie van het merk, de diensten en/of producten, waardevolle data en leadgeneratie. En natuurlijk de allerbeste foto's van ambitieuze en competitieve fotografen.

De vraag is nu: Hoe haal je het meeste uit een fotowedstrijd?

Dat ligt eraan.
Ben jij de organisator van de wedstrijd, of de deelnemende fotograaf?

Organisator: Jouw fotowedstrijd is business

Als organisator van een fotowedstrijd is de eerste stap om goed in kaart te brengen wat het doel is van de wedstrijd. Daarmee als uitgangspunt, ga je aan de slag met het bepalen van de wedstrijdvoorwaarden.

Gaat het jou erom zoveel mogelijk goed beeldmateriaal te verzamelen dat kosteloos gebruikt kan worden voor je aankomende reclamecampagnes?

Kies dan een fotothema dat relevant is voor je geplande campagne. Daarnaast is het handig om te regelen dat je de ingezonden foto's onbeperkt kunt gebruiken; zonder toestemming te vragen of een vergoeding aan te moeten bieden aan de fotograaf.

Tot slot moet je de wedstrijd aantrekkelijk maken voor professionele fotografen, zodat je zo goed en uniek mogelijke beelden aangeleverd krijgt. Of je kunt juist beroepsfotografen uitsluiten, zodat andere inzenders nog meer het gevoel krijgen dat ze kunnen winnen.

Wil je met de wedstrijd zoveel mogelijk persoonsgegevens verzamelen? Dan kun je beter mensen laten stemmen op foto's dan een jury samen te stellen. Zo kun je, naast de gegevens van de inzenders, ook de gegevens van de stemmers verzamelen!

Het is dus belangrijk om een robuust en rechtsgeldig wedstrijdreglement te realiseren. Maak je geen zorgen; de meeste mensen lezen het reglement toch niet helemaal door.

Fotograaf: Een fotowedstrijd is business

Je begrijpt waar ik heen ga: een fotowedstrijd wordt niet voor niets georganiseerd. En ook niet alleen om de fotograaf een plezier te doen. Het is als fotograaf dus verstandig om even stil te staan bij de vraag waarom de organisator de wedstrijd heeft uitgeschreven.

Daar kun je achter komen door het reglement zorgvuldig door te lezen. Wat wordt er van je gevraagd? Waarmee word je geacht in te stemmen? In hoeverre wordt er van je verwacht je rechten over te dragen?

Door je te verdiepen in de voorwaarden kun je de afweging maken of de kans op de prijs, de deelname wel waard is. Goed, het wedstrijdreglement: Waar moet je allemaal op letten?

De kleine lettertjes: Welke rechten lever je in?

Even back to basics; als maker van de foto krijg je automatisch auteursrecht. Daarmee heb je het uitsluitend recht om de foto openbaar te maken en te verveelvoudigen.

Als een ander de door jou gemaakte foto ook wil gebruiken, dan heeft diegene daarvoor jouw toestemming nodig. Je kunt in dat geval een vergoeding vragen voor het gebruik van jouw foto. Daarnaast heb je persoonlijkheidsrechten. Die beschermen je reputatie als maker van de foto.

Persoonlijkheidsrechten zijn, onder andere; het recht om bezwaar te maken als je foto zonder naamsvermelding wordt gepubliceerd, onder de naam van een ander wordt gepubliceerd of als je foto wordt verminkt. Het auteursrecht kun je via een akte overdragen aan een andere partij.

Persoonlijkheidsrechten kun je niet overdragen. Die behoud je zelfs nadat je het auteursrecht hebt overgedragen. Er zijn wel persoonlijkheidsrechten waar je afstand van kunt doen. Het recht op naamsvermelding bij de publicatie van jouw foto is daar bijvoorbeeld één van.

In het wedstrijdreglement lees je wat de fotowedstrijd organisator van jou als deelnemende fotograaf verlangt op het gebied van auteursrecht en persoonlijkheidsrechten.

Praktijk: auteurs- en persoonlijkheidsrechten in fotowedstrijd reglement

Bij veel fotowedstrijden staat er in het reglement dat het auteursrecht blijft bij de fotograaf en dat de fotograaf de organisator een licentie verleent voor het gebruik van de foto's. Daarover straks meer.

Er zijn ook fotowedstrijd-organisatoren die het auteursrecht op je foto willen. Vaak staat er dan in het reglement dat je met het inzenden van de foto het auteursrecht over draagt aan de organisator. Gelukkig kan dat niet. De overdracht van auteursrecht moet met een akte worden geregeld.

Je kunt niet enkel door deel te nemen aan een wedstrijd en door in te stemmen met algemene voorwaarden je auteursrecht overdragen. Er zijn organisaties die de boel op dit vlak wel tot in de puntjes hebben geregeld. Lees bijvoorbeeld eens dit pareltje:

Mooi is dat. Wil je de foto na de overdracht zelf gebruiken; bijvoorbeeld in je portfolio? Dan moet je toestemming vragen aan de organisator. Indienen bij een andere wedstrijd? Verkopen? Aan een andere partij leveren? Dat is allemaal niet toegestaan.

De organisator kan daarentegen je foto wel publiceren, verkopen, gebruiken voor zijn eigen promotie, et cetera. Zonder jouw toestemming. En dat is nog niet alles. Persoonlijkheidsrechten kun je niet overdragen, weet je nog?

Met alleen een auteursrechtoverdracht, zou je dus nog steeds kunnen eisen dat de organisatie jouw naam vermeldt bij de foto. Maar aangezien je 'voor zover mogelijk' afstand moet doen van je persoonlijkheidsrechten, zitten ze daar kennelijk niet op te wachten. Daar gaat je kans op naamsbekendheid en exposure.

Licentie voor het gebruik van jouw foto

Er zijn ook fotowedstrijden waarbij je het auteursrecht niet hoeft over te dragen. In plaats daarvan geef je de organisator een licentie om je ingezonden foto's te gebruiken. Dat lijkt wat redelijker, maar het ligt er maar net aan wat het type licentie is en wat erin staat.

Soorten licenties
Er zijn twee soorten licenties die je vaak tegenkomt in wedstrijdreglementen: exclusief en niet-exclusief.

Met een exclusieve licentie, geef je de organisator het alleenrecht om de foto te gebruiken. Je mag de foto dus niet meer inzenden voor een andere fotowedstrijd. Je mag ook andere partijen geen toestemming geven om de foto te gebruiken. Je mag de foto dus niet verkopen of weggeven voor gebruik, of ergens laten publiceren.

Kortom, je kunt er bijzonder weinig meer mee. Is de licentie ook nog eens eeuwigdurend, onopzegbaar en in gebruik niet beperkt? Dan is het qua effect niet veel anders dan een auteursrechtoverdracht.

Met een niet-exclusieve licentie mag de foto nog wel door andere partijen worden gebruikt. Ook hier moet je goed kijken naar de voorwaarden en je afvragen of je deze eerlijk vindt.

Denk in het bijzonder na over:

Waar kunnen de foto's voor worden gebruikt? Zijn er beperkingen aan het gebruik?
Mogen de foto's worden verkocht? En zo ja; waar gaat de opbrengst naartoe?
Wie mogen er gebruik maken van de foto's?
Wat is er geregeld op het gebied van naamsvermelding?

Gebruik van jouw foto voor promotionele en commerciële doeleinden

Bij veel fotowedstrijden geef je de organisator toestemming om je ingezonden foto voor promotionele en commerciële doeleinden te gebruiken.

Websites, social media, magazines, brochures, billboards, bushokjes, merchandising, (scheur-) kalenders, ansichtkaarten, boeken, tentoonstellingen, noem het maar op. Zonder vergoeding en soms zelfs zonder naamsvermelding.

Dit recht kan ook toekomen aan hun partners, sponsoren en andere (commercieel) belanghebbenden. Het gebruik kan wereldwijd, voor onbepaalde tijd en voor elk medium gelden.

Wil een bedrijf of organisatie dus voor relatief weinig geld, heel veel unieke promotiefoto's vergaren? Dan organiseren ze een fotowedstrijd. Neem het niet zomaar van mij aan, maar lees hier een testimonial van een tevreden fotowedstrijd organisator:

Tja, waarom zouden ze betalen voor foto's, als ze met een fotowedstrijd gigantisch veel foto's zonder vergoeding kunnen verkrijgen?

Het bedrijf dat het klantverhaal van deze organisator heeft opgetekend, geeft ook nog wat tips voor het organiseren van een succesvolle wedstrijd; door slimme formulering en het weglaten van informatie, moet je de inzender het gevoel geven dat hij een grotere kans maakt om te winnen dan daadwerkelijk het geval is.

En hoe meer mensen denken een kans te hebben, hoe meer er mee doen, en hoe meer foto's je dus uit de wedstrijd kunt halen. Maar, stond erbij; wel niet ronduit liegen natuurlijk!.

Gebruik van de foto's beperkt tot wedstrijdgerelateerde marketing

Sommige organisatoren beperken het gebruik van de foto's tot wedstrijdgerelateerde marketing. Ze beloven jouw foto niet te gebruiken om hun organisatie te promoten.

Nee, je foto wordt echt alleen gebruikt om de wedstrijd te promoten. De wedstrijd die ze dus hebben opgezet om hun organisatie te promoten.

Niet voor niets is de naam van de organisator altijd onderdeel van de naam van de wedstrijd. Elke keer dat de wedstrijd wordt genoemd - door de deelnemers, door sponsoren, de partners, in een artikel, op websites, social media, et cetera – dan is dat promotie voor de organisator.

Het komt erop neer dat deelnemers de organisatie voorzien van waardevol promotiemateriaal, waar de grote meerderheid van de deelnemers niets voor terug krijgt.

Verkoop van jouw foto

Dat fotoboek (of de magazines, merchandising, scheurkalenders, ansichtkaarten, et cetera) waarin jouw ingezonden foto wordt gepubliceerd? Dat kan worden verkocht. En - spoiler alert – de opbrengst daarvan gaat niet naar de maker van de foto. Net als de opbrengst van de bezoekerskaartjes van de tentoonstelling waar jouw foto hangt.

Eigenlijk gaat de meerwaarde die met ingezonden foto's wordt gecreëerd zelden terug naar de inzenders. Degenen die het fotoboek maken, van tekst voorzien, drukken, en in de markt zetten worden (hopelijk) wel betaald. Of zouden ze een wedstrijd uitschrijven welke drukker het mooiste 10.000 fotoboeken kan drukken?

Verzamelen van jouw data en leadgeneratie

Er is nog een reden waarom fotowedstrijden worden georganiseerd: dataverzameling en leadgeneratie. Bij je inzending wordt gevraagd om gegevens als je naam, e-mailadres, telefoonnummer en social media profiel. Met je deelname geef je toestemming voor de verwerking van die gegevens.

Een paar weken na de wedstrijd kun je een mailtje of telefoontje verwachten van de sales afdeling van de organisator. Te cynisch gedacht? Hier een screenshot van een fotowedstrijd case van een marketingbureau:

Ik begrijp dat niet iedereen hier evenveel moeite mee heeft, maar het is wel iets om je bewust van te zijn. Het kan zeker een factor zijn die meeweegt in je beslissing om mee te doen aan een fotowedstrijd of niet.

Aansprakelijkheid voor claims van derden

In alle reglementen die ik heb doorgenomen, wordt aansprakelijkheid voor claims van derden afgeschoven op de inzender. De organisatie wil dus wel kunnen profiteren van je inzending, maar wil er niet de lasten van ondervinden.

Is er dus iemand herkenbaar op je foto? Zorg er dan voor dat diegene een release ondertekent. Zet ook geen werk van derden duidelijk in de foto, als dat een inbreuk maakt op het auteursrecht. Dit geldt natuurlijk altijd, ook buiten de context van een fotowedstrijd.

Meedoen of niet?

Ik moet iets opbiechten: Zelf heb ik ook eens meegedaan aan een fotowedstrijd. Het was een jaar of 15 geleden, toen ik nog geen beroepsfotograaf was. Om deel te nemen moest ik inschrijfgeld betalen.

Mijn ingezonden foto (zie hieronder) was op de short-list beland en gepubliceerd, onder andere in een boek. Dat boek mocht ik vervolgens kopen. Ik heb er dus voor betaald om mijn foto te mogen geven aan een commerciële partij die hem vervolgens weer aan mij heeft verkocht...

Foto: Wilmar Dik
Iedere fotowedstrijd organisator bepaalt zelf de deelnamecondities van de wedstrijd en de één is (on)eerlijker dan de ander. Het is dus belangrijk om voor jezelf te bepalen onder welke voorwaarden je bereid bent mee te doen.

Ook is het goed om je ervan bewust te zijn dat jouw foto commerciële waarde heeft voor de partij bij wie je hem inzendt.

Fotowedstrijd-wedstrijd

Fotowedstrijd organisatoren; opgelet! Heb jij je wedstrijdreglement goed dicht getimmerd? Weet jij met je reglement werkelijk het onderste uit de kan te schrapen? Gefeliciteerd! Je hebt automatisch meegedaan aan Nederlands eerste fotowedstrijd-wedstrijd!

We hebben een heleboel prachtige reglementen voorbij zien komen, maar er was er eentje die er met kop en schouders bovenuit stak. We zijn verheugd te mogen aankondigen dat de oorkonde voor de meest oneerlijke fotowedstrijd gaat naar:

200206 oorkonde oneerlijke fotowedstrijd

De jury feliciteert de fotowedstrijd organisatie met mooie condities zoals:
Als deelnemer verstrek je het bedrijf een "exclusieve, niet opzegbare licentie om de foto's ook voor commerciële doeleinden al dan niet in gewijzigde vorm, zonder naamsvermelding openbaar te maken en te verveelvoudigen".

Als winnaar moet je je auteursrechten overdragen door middel van een akte, en doe je voor zover mogelijk afstand van je persoonlijkheidsrechten. Daarvoor verklaar je "alle medewerking te verlenen die nodig is voor het formaliseren van de overdracht".

Je wordt verwacht al je rechten op te geven, maar je vrijwaart het bedrijf nog wel voor eventuele claims van derden. Met je deelname geef je toestemming voor de verwerking van jouw persoonsgegevens en geef je toestemming dat het bedrijf je "Maximaal viermaal een vrijblijvend advies geeft over een zorgverzekering".

De prijs als je wint?
Een Apple iPad.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Wilmar Dik is beroepsfotograaf sinds 2008. Ook schrijft hij in diverse media over fotografie en is hij betrokken bij DuPho. Bij NVJ is hij vertegenwoordiger beleidsteam Werkvoorwaarden namens ledengroep NVF/Beeldmakers. Werk van Wilmar:mensen.photo, Reclamebeeld, Portfolio fotograaf en Tasfilms.nl.

11 reacties

René Beckerschmidt schreef op maandag 10 februari 2020 om 16:47 | reageer
Een interessant stuk, verhelderend. Waarvoor dank.
Maar is dit volgens NL recht of geldt dit ook binnen de EU.
Zoals je zelf aangeeft, doet men ook wel eens mee aan een wedstijdje in het buitenland.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 11 februari 2020 om 11:01 | reageer
En dat is nu precies de reden dat ik zelden of nooit aan wedstrijden mee doe.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 11 februari 2020 om 11:06 | reageer
René ik zou denken dat de regels in de EU redelijk met elkaar overeenstemmen voor wat betreft, privacy, auteursrecht en portretrecht.

Henny schreef op dinsdag 11 februari 2020 om 12:31 | reageer
helder stuk Wilmar. Ik doe al nauwelijks mee aan fotowedstrijden, maar dit maakt mij nog terughoudender. Heb je toevallig ervaring met Lensculture-fotowedstrijden?

Bernard schreef op dinsdag 11 februari 2020 om 13:52 | reageer
Goed stuk over commerciële wedstrijden en rechten. Veel wedstrijden (bv NRC en National Geographic) zijn echter "vrijblijvend". Als je eraan meedoet is de foto of de kwaliteit nauwelijks bepalend voor de uitslag. Het gaat om de foto met de meeste stemmen. In de eerste plaats komt je foto in een bak met duizenden foto's terecht. Vaak ook nog dubbele foto's omdat het uploaden van een foto niet voor iedereen duidelijk is. Hoe meer stemmen je foto haalt, hoe hoger op de ladder deze wordt geplaatst. Het is ondoenlijk om honderden bladzijden met foto's door te bladeren op zoek naar de meest pakkende foto. Het resultaat is, dat als je eenmaal op de eerste bladzijden staat, je meer stemmen vergaart. Heb je een grote FB-vriendenkring, dan helpt het om deze allemaal te vragen om op jouw foto te stemmen. Het resultaat is dat veel goede foto's onbekenden blijven en niet in aanmerking komen voor een prijs of vermelding. Voor mij een reden om er niet meer aan deel te nemen.

Michaël Molenaar schreef op dinsdag 11 februari 2020 om 15:08 | reageer
Zijn er echte niet-commerciële fotografie-liefhebbers waarbij je wel terecht kunt?

Donald Willemsen schreef op dinsdag 11 februari 2020 om 15:51 | reageer
Michaël, elke fotowedstrijd, georganiseerd door wie dan ook, dient een commercieel doel. Het gaat in veel gevallen om het verzamelen van gratis foto's maar vooral ook om het verzamelen van persoonsgegevens. Bedrijven die prijzen beschikbaar stellen hebben daar ook belang bij.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 11 februari 2020 om 23:17 | reageer
Dank Wilmar voor dit artikel. Het is een goede zaak dat er op deze manier aandacht wordt besteed aan het hoe en waarom van fotowedstrijden. Het lijkt me dan ook een aanrader om, voordat je een foto inzendt, je eerst het wedstrijdreglement/-voorwaarden goed doorneemt. Want voor je het weet, heb je niets meer over jouw eigen foto te zeggen.

Wilmar schreef op donderdag 13 februari 2020 om 17:25 | reageer
@René: ook als je mee doet aan een wedstrijd in het buitenland adviseer ik dat je goed het reglement leest.

Wilmar schreef op donderdag 13 februari 2020 om 17:25 | reageer
@Donald: bedankt voor je reacties

Wilmar schreef op donderdag 13 februari 2020 om 17:29 | reageer
@Henny: ik heb geen ervaring met Lensculture-fotowedstrijden. Ze hebben een uitgebreid reglement dus het is wel de moeite waard om die goed door te lezen voor dat je besluit om wel of niet mee te doen.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

43.496 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts