5 Dagen Deal: 100+ fotografiecursussen + boek - Nu 100 euro voordeel! Word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Freddy Stapersma

Fotomanipulatie bij nieuwspanorama's; hoe ver mag je gaan?

zondag 14 februari 2010, 23:14 door | 11.423x gelezen | 25 reacties

In een gespecialiseerd 360 graden fotografie forum is een discussie ontstaan of 360 graden fotografie gebruikt kan en mag worden voor nieuws fotografie. Mag 360 graden fotografie gebruikt worden voor nieuws fotografie? Journalistieke nieuwsfoto's mogen in principe niet gemanipuleerd worden terwijl een panorama foto door het gebruik van software eigenlijk wel wordt gemanipuleerd.

Een beetje kleuren aanpassen, contrast verhogen, croppen is toegestaan. Maar het wegpoetsen van mensen of onderdelen zoals gezien bij de Zilveren camera van 2008 waarbij defensie fotograaf Sjoerd Hilckmann twee trekstangen wegpoetste van een auto mag niet.

Een fotograaf van de Los Angeles Times is ontslagen nadat hij twee foto's had gecombineerd om een beter compositie te verkrijgen.

Ophef over gecombineerde nieuwsfoto


360 graden foto's worden over het algemeen gemaakt door meerdere foto's aan elkaar te plakken door middel van gespecialiseerde software en daardoor dus gemanipuleerd. De laatste tijd zie je steeds vaker 360 graden foto's opduiken bij nieuwsgeving.

Denk bijvoorbeeld aan de inauguratie van Obama. Deze Gigapan foto is gemaakt door ongeveer 220 foto's aan elkaar te plakken. Door met een telelens overlappende foto's te nemen kun je een extreme zoom maken. Dit alles gaat wel gepaard met grote bestanden en veel retoucheer werk. Een beetje gigapano is een paar gig groot. De foto's worden in kleine stukjes gehakt welke telkens moeten worden ingeladen tijdens het zoomen

Een ander mooi voorbeeld is deze 360 nieuwstour over DSB. Deze panorama tour is gemaakt met een Canon 50D en een Sigma 8mm f/3.5 lens. In de tour is ook video gebruikt. Deze tour is gemaakt door collega panograaf Arthur van de Enk van Virtualtuur.nl.

Na de aarbeving in Haïti verscheen er bij CNN een 360 graden video van de ramp. Met twaalf camera's in een kop worden video beelden opgenomen welke naderhand allemaal geprocessed moeten worden tot een 360 graden film. Geschatte kosten voor dit filmpje ongeveer 10.000 euro.

Stelling
Als ik een panorama fotografeer, maak ik gebruik van 4 tot 6 foto's om rond te gaan. Als in foto 1 deels een persoon staat en in foto 2 (die de persoon overlapt) geen persoon meer te zien is. Mag de fotograaf/bewerker deze persoon weg poetsen om deze fout (half persoon) te verwijderen.

1. De fotograaf/bewerker mag deze vrijheid nemen zonder enige vorm van info voor de lezer/kijker. Een fotograaf manipuleert zo wie zo al door de lens/crop. Dus er is nooit een echte gevoel van wat er echt gebeurd in het beeld. Juist bij een 360 graden panorama kun je weinig doen. Een 360 graden panorama het laat het beeld in 360 graden zien zoals het werkelijk is.
Ook al haal je wat 'fouten' weg.

2. Een foto manipulatie zoals, het verwijderen van personen, aanpassen van beelden, croppen, en of welke manipulatie dan ook mag niet worden gebruikt voor nieuws fotografie en of moet aangegeven worden bij de foto.

Ik ben zeer benieuwd naar jullie ideeën over dit onderwerp!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Freddy Stapersma

Over de auteur

Actief als beletteraar en 360 graden fotograaf. Hij fotografeert met een Canon 50D en een 350D. Behalve 360 graden panorama's doet hij ook veel met HDR fotografie. Freddy heeft een eigen 360 graden fotografiebedrijf genaamd Kandiefoto. Ook beheert hij de website Discocandy.

25 reacties

  1. roger767
    roger767 schreef op zondag 14 februari 2010 om 23:35  | reageer

    gewoon niet manipuleren, scheelt je werk.

  2. Brian dSLR.nl
    Profiel  Brian (dSLR.nl) schreef op zondag 14 februari 2010 om 23:37  | reageer

    Eigenlijk is deze stelling alweer outdated omdat er inmiddels camera's zijn die gewoon met een klik een 360 graden foto kunnen maken. CNN gebruikt dezelfde manier van beeld opnemen trouwens ook al voor filmbeelden. Er zijn prachtige 360 graden foto- en videobeelden van Haiti te vinden die door CNN gemaakt zijn.

  3. marcelm
    Profiel marcelm schreef op zondag 14 februari 2010 om 23:39  | reageer

    Als het landschap het onderwerp is van de foto zou je eigenlijk alle mensen (storende elementen) er uit mogen halen van mij. Dit natuurlijk zolang de storende elementen geen interactie hebben met het landschap. Dus keuze 1.

  4. tonv
    Profiel tonv schreef op maandag 15 februari 2010 om 02:46  | reageer

    Wanneer manipulatie betekent dat de waarheid geweld wordt aangedaan verliest een nieuwsfoto alle integriteit. De gecombineerde foto van de Los Angeles Times mag dan een optimaler compositie zijn maar het roept een grimmiger beeld op en is in mijn optiek onjuist.

    Maar we hebben gezien wat moordende concurrentie en awardgeilheid teweeg brengt; een wolf kunstjes leren en aan flashlights laten wennen. Het zal dus niet meevallen om in een competitieve, afkalvende nieuwsmarkt als fotograaf roomser dan de paus te blijven.

  5. discocandy
    Profiel discocandy schreef op maandag 15 februari 2010 om 07:13  | reageer

    @ brian.
    Jij bedoelt bijvoorbeeld het ladybug systeem voor film of de mirror systemen die er zijn voor normale fotografie?
    De mirror systemen zijn allemaal, Kwalitatief Uitermate Teleurstellend.
    Door de bolle spiegel krijg je veel last van parralax errors plus dat je een veel kleinere panorama krijgt als op conventionele manier een volledige panorama van mij is ongeveer 50mpix groot.
    De Ladybug en andere film systemen zijn ook nog niet optimaal. de resolutie laat vaak nog te wensen over (zie Haiti video)en is vreselijk duur om te maken.

  6. discocandy
    Profiel discocandy schreef op maandag 15 februari 2010 om 07:21  | reageer

    Ik vergeet nog te vermelden dat het ladybug systeem en het immersive media systeem (daarmee is de Haiti video gemaakt) meerdere lenzen gebruikt en dus ook gestitched (gemanipuleerd) moet worden.
    Dit maakt het systeem ook zo duur in gebruik.

  7. Brian dSLR.nl
    Profiel  Brian (dSLR.nl) schreef op maandag 15 februari 2010 om 07:33  | reageer

    @discocandy | CNN gebruikt inderdaad Immersive en dat werkt nog met 4 tegelijk opnemende camera's, maar daar komt geen NAbewerking aan te pas. De bewerking gebeurt al in het camerasysteem, en dat is in de fotojournalistiek volgens mij nog steeds acceptabel. Beeldstijlen, getrokken zooms en dat soort zaken worden immers ook toegepast en nooit ben ik daarop aangesproken. Het gaat puur om NAbewerking wat niet okee is.

    Verder zijn er tegenwoordig extreem goedkope oplossingen, zoals de Sony Bloggie (echt vreselijk leuk voor z'n goedkope aanschafprijs) die het zelfs voor de consument nu mogelijk maken in één keer een 360 graden foto te maken. (Ik praat nu dus echt over een prijskaartje onder de tweehonderd euro voor full HD video en 5 megapixel fotografie)

    Geen pro spul natuurlijk, maar wel reuze betaalbaar en ik garandeer je dat we dit soort beelden in de journalistiek gaan terugzien.

  8. Brian dSLR.nl
    Profiel  Brian (dSLR.nl) schreef op maandag 15 februari 2010 om 07:37  | reageer

    (Maak van 4 tegelijke opnamen trouwens minimaal 4 tegelijke opnamen want het immersive systeem van tegenwoordig is veel gedetailleerder met 9 opnamen tegelijk.

  9. Arno
    Profiel  Arno schreef op maandag 15 februari 2010 om 11:14  | reageer

    Gewoon net als ik een 360 graden panorama lens kopen en gebruiken dan heb je geen nabewerking en zie je wat je fotografeert in 360 graden en hoef je geen keus te maken uit de bovengenoemde stellingen, mits je een beroerde fotograaf bent die toch moet nabewerken vrolijk

  10. Jaap
    Jaap schreef op maandag 15 februari 2010 om 12:23  | reageer

    @tonv (quote:'Wanneer manipulatie betekent dat de waarheid geweld wordt aangedaan verliest een nieuwsfoto alle integriteit.'). Als ik uw reactie lees komt bij mij meteen de vraag op of een aanwezige fotograaf niet ook de waarheid al 'verstoort', en of je überhaupt wel van waarheid kunt spreken in fotografie en/of journalistiek.

    Volgens mij is een goede foto een foto die je een verhaal vertelt. En als dit betekent dat je twee foto's moet samenvoegen, so be it. Dé waarheid bestaat niet, ook in de journalistiek niet. Van dat concept moeten we echt eens afstappen. Ik zeg niet dat journalisten van alles uit hun duim moeten gaan zuigen, maar we moeten ons meer bewust worden van de bril waardoor wij naar zaken kijken en vooral de vertekening die die bril veroorzaakt.

    Misschien was het verhaal dat de fotograaf van de LA times wilde vertellen wel nóg grimmiger, en was dit het dichtste bij 'grimmigheid' dat hij of zij kon komen.

  11. andere Jaap
    (andere) Jaap schreef op maandag 15 februari 2010 om 12:41  | reageer

    Ik meen dat de bewerking van de forto's in de LA Times niet kan, omdat deze duidelijk de werkelijkheid verdraaien. Door het samenvoegen lijkt het alsof de soldaat 'halt' schreewt tegen de man met de baby, terwijl hij dat eigenlijk tegen de mensen die voor hem zitten blijkt te doen. Dat vind ik een duidelijke overschrijding en iets geheel heel anders dan het wegpoetsen van storende elementen in het landschap.

    @ Jaap: Je hebt zeker gelijk dat elke foto een uitsnede van de werkelijkheid is en daardoor vanzelf subjectief. Ik meen echter wel dat hier het adagium "de grootste vijand van het goede is het betere" geldt. Het blijft belangrijk om duidelijke grenzen te stellen aan hoe ver je mag gaan met digitale manipulatie, ook al is elke waarneming subjectief.

  12. Brian dSLR.nl
    Brian (dSLR.nl) schreef op maandag 15 februari 2010 om 14:25  | reageer

    Vergeet mijn opmerkingen over het Immersive systeem trouwens maar... Ik zie net op de zaak dat ik echt uit mijn nek aan het kletsen ben omdat ik het over een heel ander systeem heb dat tegenwoordig niet meer gemaakt wordt omdat het bedrijf failliet is. Het Immersive systeem lijkt er wel op, maar is echt heel anders dan wat ik voor ogen had.

  13. discocandy
    Profiel discocandy schreef op maandag 15 februari 2010 om 19:36  | reageer

    @ Arno en jou 360 graden lens is zo'n mirror lens die je op je camera schroeft toch? En je hebt geen last van CA, vingetering, onscherpte. kleine resolutie? Koop ik hem meteen!
    Maar let wel. 360 graden fotografie is 360x180. Dus ook de Zenith (lucht) en nadir (grond).

    Kan ik gelijk mijn nieuwe speeltje even laten zien vrolijk
    Een pole van 7.3 meter hoog voor panorama werk.

  14. Arno
    Profiel  Arno schreef op maandag 15 februari 2010 om 23:28  | reageer

    Yep, 360 spiegellens uit de USA en werkt prima, en kleine resolutie is afhankelijk van je camera die er onder gebruikt dus als ik mij 1ds 22 MP er onder schroef is de resolutie ruim voldoende voor internet gebruik vrolijk

    De stelling 360 graden fotografie is 360x180 is natuurlijk een beetje onzin, 360 graden is 360 graden, dat jij wellicht wat betere equipment hebt betekent niet dat alle andere vormen van 360 graden meteen overboord gegooid kunnen worden toch...

  15. discocandy
    Profiel discocandy schreef op dinsdag 16 februari 2010 om 07:03  | reageer

    Hoho. Dat zij ik ook niet vrolijk Excuses als ik daarin niet duidelijk was.
    Maar de beelden waar ik het over heb in het artikel zijn 360x180 panorama's.
    Minimale resolutie welke nu gebruikt wordt voor tour building is 6400x3200.
    dis dat is ongeveer 20 mpix.
    Maar tegenwoordig wordt ook al meer 8000x4000 gebruikt.
    In Krpano kam je nog hoger gaan aangezien die ook een soort zoomify manier van laden heeft.

    Welke lens heb je?? de egg solution of de 0-360 Panoramic optic?

    mijn online maatje Hans Nyberg heeft een vergelijk van cubfaces grootte online gezet om de veschillen aan te tonen.



  16. marcelm
    marcelm schreef op dinsdag 16 februari 2010 om 09:25  | reageer

    Leuke spin-off dat geschrijf over lenzen en spiegels maar vast wel ergens een forum of zoiets te bespreken. Het gaat hier om een stelling en wat er over gedacht wordt.

    Marcel

  17. Arno
    Profiel  Arno schreef op dinsdag 16 februari 2010 om 13:50  | reageer

    @discocandy: ik heb al een jaar of 7 de 0-360 optic en het voordeel is dat het een goedkope en praktische oplossing waar je met meerdere camara's kunt werken. Heeft ook nadelen want de lucht en een stuk van de bodem neemt ie inderdaad niet mee. Ik vindt die panorama van jou vanaf hoogte (pole) wel verschrikkelijk gaaf!

    @Marcel: Een stelling geeft voer voor discussie en dat is niet erg en als je dat niet wilt lezen lees je het toch gewoon niet.

  18. discocandy
    Profiel discocandy schreef op dinsdag 16 februari 2010 om 19:23  | reageer

    @ arno.
    ik zal een artikeltje maken over de pole panorama's.
    @ marcel. je hebt in principe gelijk maar zoals Arno al aangeeft is het misschien toch wel relevant aan het onderwerp aangezien een one shot solution wel zou kunnen alleen kwalitatief te wensen overlaat (naar mijn mening).
    Zoals Brian aangeeft zijn er schijnbaar Volledig geautomatiseerde (on the fly) camera's te vinden. maar bij navraag bij mijn panorama collega's van de IVRPA (The International VR Photography Association) en van de International Panoramic Photography Association zeggen ze allemaal dat het NOG niet zo ver is.
    De haiti video is naderhand geprocessed in een computer.

  19. Robbie Veldwijk
    Profiel  Robbie Veldwijk schreef op dinsdag 16 februari 2010 om 23:01  | reageer

    Ik vind het te ver gaan... Dat kan je gewoon niet doen! Ik heb ook al wel eens vaker gehoord dat dat soort dingen zijn gebeurt en echt schandalig vind ik dat!

  20. Sam
    Sam schreef op woensdag 17 februari 2010 om 14:06  | reageer

    Als pure nieuwsfoto dient een foto niet gemanipuleerd te zijn. Bij dergelijke foto´s volstaat het om erbij te vermelden dat de foto digitaal aaneengesmeed is.

  21. Peter
    Peter schreef op vrijdag 19 februari 2010 om 02:00  | reageer

    Mamipulatie...ik heb ze wel vaker gezien. Ook in het tijdperk van de analoge fotografie. Een voetbal in het doelnet met een keeper die als een geslagen hond zijn doel uitloopt. Alleen was die bal nooit op dat moment in het doel beland, maar heeft men deze "erin geplakt" voor een "beter" effect. Ik weet niet meer welke wedstrijd dit was en in welk jaar, maar ik was er lichtelijk des duivels over. Zo ga je immers niet met de waarheid om.

  22. willem
    willem schreef op vrijdag 19 februari 2010 om 20:41  | reageer

    Dit is natuurlijk onzin. Als de persoon op de 2e foto niet meer aanwezig is mag je hem er dan in zetten? Oftewel welke van de foto's is de ware. Misschien kun je de 1e opnieuw nemen en dan hoef je niet te manipuleren?

  23. discocandy
    Profiel discocandy schreef op zondag 21 februari 2010 om 19:37  | reageer

    @willem. Ik krijg het gevoel dat je het artikel niet helemaal gelezen hebt en al een mening klaar had.

    Al eens geprobeerd een 360 panorama te maken op een drukke markt?
    Mensen lopen. En het is onmogelijk om al die mensen te zien.
    De inauguratie van Obama is gemaakt in zo'n 30 minuten.
    je krijgt dan dubbele mensen, wat je ook probeert. Als de pano bekijkt zie je ook fouten.(ook al zijn de meeste er in versie 2 uitgehaald)
    Dus onzin? Nee niet echt.vrolijk

    Hier een paar panoramas gemaakt door Carel Struycken met mensen.
    Ik weet dat er behoorlijk werk in zat en ook aardig wat foto's om dit goed te krijgen.

  24. willem
    Profiel willem schreef op maandag 22 februari 2010 om 20:03  | reageer

    @disocandy. Geen vooringenomen mening maar een slecht geformuleerd antwoord. Ik probeer het nog maar een keer.
    Een foto geeft een momentopname. Bij een overlap heb je dus twee momentopnames die allebei de waarheid tonen. Laat je de persoon staan dan toon je de waarheid, haal je hem weg toon je ook de waarheid. Wie bepaalt dan of je de foto manipuleert?
    Overigens is mijn keuze stelling 2, ik zie een panoramafoto als een geinig iets, niet als een nieuwsfoto.

  25. Arvid de Windt
    Profiel  Arvid de Windt schreef op maandag 6 september 2010 om 06:57  | reageer

    Bij de voorbeeld foto vind ik het echt niet kunnen, dit geeft een fout beeld van het onderwerp.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Creatieve Technieken met Bart Siebelink
De Portretbijbel door Elja Trum
Toon alle artikelen binnen Panorama

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.728 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord