Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Nando Harmsen

Verbeter je panorama met een nodal slide

donderdag 4 maart 2021, 20:40 door | 5.213x gelezen | 8 reacties

Maak je zo nu en dan een panorama? Dan weet je dat tijdens het samenvoegen van de foto's niet alles altijd even goed op elkaar past.

Het probleem treedt op met elementen in de foto die dichtbij zijn. Deze fouten in het samenvoegen ontstaan door parallax.

Daar is een heel eenvoudige oplossing voor: een nodal slide.

Nando panorama stuff

Spullen voor het maken van panorama's. Onderin zie je de nodal slide.

Met een panorama kun je heel indrukwekkende foto's maken. Je kunt dan nog meer in beeld krijgen dan wat je met een ultragroothoek kunt vastleggen. In principe is er geen limiet aan. Desgewenst kun je een hele cirkel vastleggen: 360 graden rond.

Nando panorama example 3

Soms is het zo weids dat je een panorama wil maken, of moet maken omdat de breedste groothoek niet breed genoeg is. Dit beeld is bijna 270 graden breed, driekwart rond.

Het beste resultaat behaal je met een statief en een roterende statiefkop. Stel je camera perfect horizontaal in, en maak foto's met ongeveer 30 procent overlap. Dat is voldoende om foto's naadloos aan elkaar te plakken. Stitchen is het Engelse woord daarvoor.

Wanneer alles in je foto ver genoeg van je af bevindt lukt dat perfect. Je kunt zo alles van links naar rechts - of andersom - vastleggen en aan elkaar stitchen.

Software is in staat om dit heel snel en eenvoudig voor je te doen. Maar wanneer er elementen in een foto heel dichtbij zijn, dan passen de foto's niet zo goed op elkaar.

Nando panorama example 4

[cenger]Wanneer je veel elementen op de voorgrond hebt, kan het parallax probleem optreden. De foto's passen niet exact op elkaar. Deze foto is 360 graden rond gefotografeerd.

Het parallax probleem


Het klinkt bijna als een titel van een Dan Brown roman: het parallax probleem. Niets is minder waar. Parallax is wat ontstaat als we vanaf iets verschillende standpunten naar iets kijken.

Met onze ogen doen we niets anders, en juist deze parallax verschillen stellen ons in staat om in drie dimensies te zien.

Leg je camera eens op tafel en kijk er naar. Hou je linkeroog dicht en let op wat je achter de camera ziet. Sluit dan je andere oog (zorg wel dat je het linkeroog weer opent) en zie wat er gebeurd. Je camera heeft een iets andere positie ten opzichte van je achtergrond. Dat is parallax.

Zet nu je camera op statief, plaats deze perfect horizontaal, en zorg dat je een onderwerp dichtbij in beeld hebt tegen een achtergrond die iets verder weg is.

Zet je liveview aan, en kijk hoe het onderwerp ten opzichte van de achtergrond van positie verandert als je de camera roteert. Dat is parallax.

Nando parallax not corrected

Parallax zorgt ervoor dat je elementen niet hetzelfde uitlijnen als je de camera roteert.

Parallax fouten


Het verschuiven van een voorgrond element ten opzichte van de achtergrond wordt een probleem als je foto's aan elkaar wilt plakken. Soms lukt het de software om dit enigszins te corrigeren, maar meestal is dat moeilijk of zelfs onmogelijk. Dan heb je stitch fouten. In het Nederlands heet dit parallax fouten.

Om dit naadloos te doen, moet de voorgrond exact op dezelfde plek blijven ten opzichte van de achtergrond. Met andere woorden, de achtergrond mag niet verschuiven als je de camera roteert. Hiervoor moet je het rotatiepunt exact op de juiste plek leggen. Dit wordt het nodal point genoemd.

Nando nodal point
Het nodal point zit ergens in het objectief. Dat is de plek waar je moet roteren.

Roteren om het nodal point


Zet je de camera op statief, dan roteert de camera op de de plek van de sensor. Daarvoor in de plaats moet je de camera rond het nodal point roteren. Dit is een punt dat ergens in je objectief zit. Heb je dat punt gevonden, dan worden parallax fouten voorkomen.

Je hebt dus een hulpmiddel nodig om je rotatiepunt onder je objectief te krijgen. Dit hulpmiddel heet een nodal slide. Wil je perfecte panorama's maken? Dan is een nodal slide onmisbaar.

Nando without nodal slide.JPG

Op deze manier roteren zorgt voor parallax fouten.


Nando with nodal slide.JPG

Met een nodal slide roteer je rond het nodal point en voorkom je parallax.

Waar vind je het nodal point?


Waar het nodal point ligt is afhankelijk van je objectief, en van je brandpunt. Je zult dit proefondervindelijk moeten uitproberen. Je hebt dan wel een nodal slide nodig, uiteraard.

Zet daarvoor twee onderwerpen in lijn met elkaar, net zoals ik dat in mijn voorbeeldfoto's gedaan heb. Ga dan de camera roteren, en verschuif de camera naar voren of achteren tot de twee onderwerpen ongeacht de rotatie perfect achter elkaar blijven.

Nando parallax corrected

Roteren om het nodal point voorkomt parallax. Vergelijk dit met het eerdere drieluik die zonder nodal slide geroteerd is.

De meeste nodal slides hebben een schaalverdeling. Schrijf voor je objectief en brandpunt op waar het nodal point ligt. Zo kun je op locatie direct alles perfect instellen en voorkom je dat de foto's niet exact uitlijnen door parallax fouten.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Nando Harmsen

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

8 reacties

  1. Mac
    Mac schreef op vrijdag 5 maart 2021 om 09:26  | reageer

    In principe hoef je geen nodal slide te kopen. Mits je een macro slede hebt.
    Of heb ik het nu verkeerd.

  2. Nando
    Profiel Nando schreef op dinsdag 9 maart 2021 om 09:28  | reageer

    @Mac:
    dan gebruik je de macro slede dus als nodal slide. Dat kan ook.

  3. Jan Hulas
    Jan Hulas schreef op dinsdag 9 maart 2021 om 10:59  | reageer

    Welke Lengte kun je het beste kiezen?

  4. Nando
    Profiel Nando schreef op dinsdag 9 maart 2021 om 11:31  | reageer

    @Jan,
    een goede vraag. Dat hangt een beetje af van welke objectieven je hebt. Mocht je het kunnen opzoeken waar het nodal point ligt bij jouw objectieven (internet maakt alle informatie vindbaar - meestal) dan weet je hoe lang het moet zijn.
    Een inschatting: 15cm is zeker aan te raden, misschien zelfs 20cm

  5. Jo VP
    Profiel Jo VP schreef op dinsdag 22 november 2022 om 17:07  | reageer

    Hey Nando, ja het is redelijk lang na het verschijnen van dit artikel maar toch even de vraag. We lopen bij het gebruik van de nodal slide voor panorama tegen volgend probleem aan. We maken tevens gebruik van het voorzet filter systeem van Benro, bij het gebruik van de graduele filters botsen deze met de onderkant tegen de nodal slide door hun lengte. Hoe los jij dit probleem op ?

  6. Nando
    Profiel Nando schreef op woensdag 23 november 2022 om 09:43  | reageer

    Hallo Jo,

    Ik ken het probleem. De oplossing is een kortere nodal slide die niet voor het objectief uit steekt. Of een systeem zoals in de foto's in het artikel. Daar is de camerakoppeling op de nodal slide verschuifbaar zodat je zonder problemen GND filters kunt gebruiken,
    In 2023 ga ik een cursus panorama fotografie maken, ik neem dit probleem daarin mee.

  7. Dingeman
    Profiel Dingeman schreef op dinsdag 17 oktober 2023 om 18:32  | reageer

    Hey Nando,
    Ik lees nu je artikel en ben bezig om panaroma foto's te maken met een Tilt/Shift lens. Nu zat ik te denken, dat zou ik ook kunnen doen met een nogal slide alleen dan in de breedte ipv in de diepte. Daarmee imiteer ik het "gedrag" van een tilt/shift lens toch? Benieuwd naar je mening. Alvast dank en groet, Dingeman

  8. Nando
    Profiel Nando schreef op woensdag 18 oktober 2023 om 09:43  | reageer

    Een tilt-shift heeft een grotere beeldcirkel waarin je beweegt. Het effect van de beweging op een nodal slide is verwaarloosbaar aangezien je geen grotere beeldhoek krijgt.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Cursus Naaktfotografie met Danyel Weideman
Cursus Luminar AI met Nando Harmsen
Toon alle artikelen binnen Panorama

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.298 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord