Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Yljas Roeper

De overstap: van spiegelreflex naar systeemcamera

maandag 30 november 2015, 16:16 door | 26.825x gelezen | 75 reacties

Systeemcamera's worden steeds populairder. Veel fotografen laten hun spiegelreflex thuis en gaan op pad met de compactere variant die ook qua beeldkwaliteit al lang niet meer het onderspit delft tegen zijn grotere broers. In dit artikel het verhaal van mijn overstap naar een systeemcamera.

Toen ik met dit artikel begon, schreef ik in de inleiding nog: 'Ik heb mijn 5D mark II nog inclusief enkele toebehoren, maar de laatste maanden is die mijn tas niet meer uit geweest'. Ingehaald door de tijd, is de 5D mark II inmiddels toch verkocht. Ik ben dus volledig overgestapt van spiegelreflex naar systeemcamera. Maar waarom eigenlijk? En wat heeft het me gebracht?

Ik was de eerste niet en ik zal de laatste ook niet zijn, die de overstapt heeft gemaakt van een spiegelreflex naar een systeemcamera. De verkoop van mijn 5D mark II was nog wel een dingetje. Iets met 'emotionele waarde' of zo belette me hem daadwerkelijk te verkopen. Uiteindelijk heb ik er toch voor gekozen, omdat - zoals ik in de inleiding al schreef - de Canon al maanden ongebruikt in mijn tas lag.

Je kunt je afvragen waarom ik een artikel wijd aan de overstap van een spiegelreflex naar een systeemcamera. Valt daar nou echt zoveel over te vertellen? Een vergelijkbaar artikel van iemand die is overgestapt van een crop- naar een fullframe camera heb ik hier niet zo snel kunnen vinden. Je kunt je afvragen wat het verschil is. Voor mij is het groot genoeg om er toch eens aandacht aan te besteden.

Wat ik hier uiteen wil zetten is welke overwegingen er meespeelden om de overstap te maken, waar de (weinige) twijfels zaten en wat het me uiteindelijk gebracht heeft. Ik schrijf dit niet om als een soort Messias een nieuw geloof te prediken. Wel om fotografen die (nog steeds) twijfelen of ze de overstap moeten maken een beetje op weg te helpen.

De voorgeschiedenis


In 2001 koop ik mijn eerste camera: een Canon Powershot S20 met 340 megabyte IBM Microdrive. Een fotografisch doel heb ik niet; ik werk graag met computers en aangezien het 'digitale' als bijvoeglijk naamwoord voor 'camera' staat, denk ik dat dit wel wat voor mij zou kunnen zijn.

Canon S20 met 340MB Microdrive

Lang verhaal kort: ik fotografeer alles wat los en vast zit, leer de techniek achter het fotograferen en blijk ook nog aanleg te hebben. Als ik na drie jaar echt tegen de beperkingen van mijn camera oploop, koop ik een felbegeerde Canon 300D. De eerste betaalbare(?) spiegelreflex.

Als de opdrachten die ik krijg en workshops die ik geef het toelaten, koop ik twee 30D's, waarvan er eentje in 2009 het veld mag ruimen voor een 5D mark II. Fullframe. Finaly!

Ik heb me op dat moment gespecialiseerd in model- en portretfotografie en in de tussentijd het arsenaal aan objectieven en studio-apparatuur al op orde gebracht. Op het moment van schrijven zijn alle D-SLR's de deur uit; de Powershot S20 én microdrive heb ik echter nog steeds.

Op zoek naar wat compacters


Ergens in 2010 treed er een kentering op in wat ik fotografeer. Modelfotografie wordt steeds meer ingeruild voor straat- en reisfotografie. Wat in eerste instantie nog een ideale combi lijkt, een fullframe spiegelreflex met 35mm f/1.4L, wordt op zeker moment een last.

Voor mij, want mijn hemel, wat is dat ding zwaar. En voor anderen, want die zitten er niet altijd op te wachten om zo'n gevaarte onder de neus gestoken te krijgen.

De serieuze zoektocht naar iets compacters begint dan ook in 2012. In eerste instantie alleen voor de straatfotografie en op dat moment denk ik ook nog dat het een camera 'voor erbij' wordt.

Ik heb met name de verschillende Olympus Pen camera's al in handen gehad, als ook Canon een systeemcamera presenteert: de Canon EOS M. In 2013 krijg ik de kans om deze camera te testen. De review verschijnt op deze site.

Helaas voldoet de camera niet aan mijn wensen. Bij Cameraland.nl krijg ik niet veel later een Fuji X100 in handen geduwd. Die moet ik maar eens proberen.

Fuji in tha house


De X100 bevalt me. Handmatige bediening, een optische en elektronische gecombineerde zoeker en natuurlijk doet het retro uiterlijk ook een duit in het zakje. Het duurt dan ook niet lang voordat ik een tweedehands X100 aanschaf.

Fujifilm X100

Fujifilm X100

Ik vind het een mooie vervanger voor de eerdergenoemde favoriete combi, de 5D mark II met 35mm f/1.4L. Door de cropfactor geeft de X100 in combinatie met het vaste 23mm objectief eenzelfde beeldhoek. Dat het maximale diafragma slechts f/2.0 is in plaats van f/1.4 neem ik voor lief.

Tijdens een rondreis door het Noorden van Spanje gaat alleen de X100 mee. Wat een verademing. Geen gesjouw en toch alles wat ik wil. Het belangrijkste, de beeldkwaliteit, is ook prima voor elkaar. Ook vol open en bij relatief hogere ISO-waarden.

Voor straatfotografie voldoet de camera perfect en tijdens deze reis kan ik er ook in de natuur goed mee uit de voeten. Op dat moment mis ik meer groothoek of telebereik in het geheel niet.

Overstag


In januari 2014 organiseer ik een fotoreisje naar Marrakech. Niet iedereen gaat daar even graag op de foto. Stiekem fotograferen is ook lastig. Behalve dat de locals een neus hebben voor fotografen, zorgen we er zelf met onze grote spiegelreflex camera's met dito objectieven wel voor dat we opvallen.

Omdat ik van plan ben dit soort fotoreizen vaker te ondernemen, neem ik op dat moment het besluit dat ook de spiegelreflex op termijn plaats moet maken voor iets compacters en handzamers, maar vooral ook iets dat minder opvalt. Tegelijkertijd wil ik wel dat het net zo veelzijdig is als mijn Canon met brede range aan objectieven.

Zoals eerder aangegeven, ben ik erg tevreden over de X100. Natuurlijk zijn er ook nadelen. Echt snel is de camera niet, maar dat wordt met een firmware update grotendeels opgelost. De accuduur van Fuji laat te wensen over.

Nog afgezien van het feit dat de Fuji heel laat aangeeft dat de accu überhaupt bijna leeg is. Als het batterijtje rood wordt, kun je nog drie foto's maken. Minimaal twee reserve-accu's is toch wel een must. Tenslotte is het menu is ook even wennen. Maar verder?

Eigenlijk weet ik niet welke andere nadelen deze camera heeft. Het is dus redelijk logisch dat mijn zoektocht naar een systeemcamera begint bij Fuji. Als zekerheidsmens kijk ik echter toch nog wat verder. Met name de Olympus OM-D serie blijft me aanspreken. Da's toch ook wel mooi spul!

Olympus OM-D EM5

Eerder heb ik echter tijdens een roadshow van Fuji voor de X-M1 al heel wat positieve dingen gehoord over de nieuwe X-Trans sensor in de X-Pro1 en z'n kleinere broertjes.

Als de OM-D me niet blijkt te passen (hij ligt gewoon niet lekker in de hand), besluit ik dat mijn systeemcamera toch van Fuji moet zijn. De grote vraag daarna is welke systeemcamera van Fuji mijn spiegelreflex kan vervangen? Ik ga verder op onderzoek uit.

De opties


Op het moment dat ik mijn zoektocht begin, is de X-E2 de modernste camera van Fuji die er is. Deze lijkt te voldoen aan al mijn eisen. Het ligt dus voor de hand dat ik voor die camera ga. Net als ik besloten heb dat dat 'm op termijn moet worden, introduceert Fuji de X-T1.

Als tijdens de Photokina in 2014 de Graphite Silver Edition (GSE) wordt aangekondigd ben ik gelijk verliefd. Hoewel het de duurste optie is, weet ik op dat moment zeker dat dat 'm moet worden.


Welk objectief ik erbij wil hebben weet ik nog niet. Dat is de volgende informatie die ik me eigen moet maken. Met de Canon fotografeer ik graag met primes. Naast de 35mm voor straatfotografie gebruik ik een 85mm voor portretten.

Op reis gaan echter vaker een 17-40mm f/4.0L, 24-105mm f/4.0L IS en een 70-200mm f/2.8L IS mee. Fuji heeft een prachtige 23mm f/1.4, maar die beeldhoek heb ik ook al op de X100. Vraag is of ik dat moet doen.

Een alternatief voor de 85mm is natuurlijk de 56mm f/1.2. Blijft over of ik er gelijk een groothoek- en tele-objectief bij moet kopen. Op dat moment besluit ik dat dat even kan wachten. Het loopt echter iets anders.

De knoop wordt doorgehakt


In december 2014 is de X-T1 GSE goed verkrijgbaar. Er is op dat moment een cashback actie voor de camera en diverse objectieven, dus dat is het moment om de camera aan te schaffen. Het wordt de kit met XF 18-55mm f/2.8-4.0 OIS.

Tegelijkertijd schaf ik een XF 56mm f/1.2 R aan en als groothoekadept ook een XF 10-24mm f/4.0 OIS. De aanschaf wordt gefinancierd met de verkoop van vrijwel alle Canongear en toebehoren. Het enige dat ik nog houd zijn mijn 5D mark II met 24-105mm f/4.0L IS en de flitsers. Die laatste gebruik ik voornamelijk als ik met strobist bezig ben en dat kan met de X-T1 ook.

Kort na de aanschaf ga ik weer naar Marokko en maak ik de eerste foto's met mijn nieuwe camera. Natuurlijk moet ik wennen, maar als ik zie wat eruit komt, word ik daar wel erg blij van. En dan is het nog niet eens nabewerkt. Dat belooft wat.

Op dat moment weet ik zeker dat ik de goede keus heb gemaakt. Vlak voordat ik in februari 2015 met twee neven een fotoreis naar Marrakech onderneem, ruil ik de X100 in voor een X100T. Die laatste heeft dezelfde X-Trans sensor als de X-T1, waardoor ik nu qua in- en output twee dezelfde camera's heb.

Tijdens deze reis mis ik wel een tele-objectief. Voordat ik in mei naar Dubai ga, schaf ik de 50-140mm f/2.8 OIS aan. Ik ben weer compleet.

Fujifilm x t1 cgs
Fujifilm X-T1

Wat heeft het me gebracht?


Als ik nu, krap een jaar na aanschaf van de X-T1, terugkijk om te zien wat de overstap van spiegelreflex naar systeemcamera me gebracht heeft, dan kan ik alleen maar positief zijn. Allereerst heb ik het plezier in fotografie weer teruggekregen.

Dat was blijkbaar toch een beetje verdwenen. Het aantal foto's in de map 2015 is aanzienlijk groter dan het aantal foto's in de mappen van voorgaande jaren. En 2015 is nog niet eens afgerond.

Dat komt voornamelijk, omdat ik zowel de X100T als de X-T1 vaker meeneem als ik op stap ga. Het gaat gewoon makkelijker. Zelfs als ik beide camera's met diverse objectieven meeneem, sjouw ik bij lange na niet zoveel mee als toen ik die spiegelreflex nog had.

Alles past weer in de eerste rugzak, die ik ooit voor de 300D kocht: de Lowepro Mini Trekker AW. Dat is niet alleen fijn als ik op reis ga; ik trek er sowieso weer vaker op uit met één van de camera's. Of met beide.

Ook in het sociale leven is er wat veranderd. Veel van de foto's die ik maak, post ik op mijn Facebookpagina. Vaak deel ik die weer in diverse specifieke Fuji X-groepen.

Dat levert niet alleen reacties op, maar ik houd er ook nieuwe contacten aan over. Ook In-Real-Life, dus het zijn niet alleen maar virtuele sociale contacten. Daar word ik in ieder geval blij van.

Voor de twijfelaars


Overstappen of niet? That's the question! Het ligt natuurlijk aan meerdere factoren, die je in overweging moet nemen. Kun je leven met een elektronische zoeker? Kun je leven met de vaak wat beperkte levensduur van de accu's? Kun je leven met de volgens velen beperkte snelheid?

En niet geheel onbelangrijk: heb je het er voor over om je 'oude' spul, al dan niet met flink verlies, in te ruilen? In mijn geval kon ik op al die vragen een positief antwoord geven en heb ik de stap dus gewaagd.

Ik heb het afgelopen jaar van alles gefotografeerd en dat is wat mij betreft altijd naar behoren gegaan. Modellen, zowel op locatie als in de studio. Straat- en reisfotografie, waaronder architectuur. Zelfs een benefiet voetbaltoernooi en de Historic Grand Prix.

Natuurlijk was het af en toe even zoeken naar instellingen, maar verder ging het zonder problemen. Nou ja, bijna dan. Want ik ben alweer twee keer in Marrakech geweest met het spul en zoals eerder gezegd: ze ruiken de camera's. Ook de compactere modellen. Maar ik heb wel lekker licht gereisd!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Yljas Roeper

Over de auteur

Houdt zich onder de naam Ytos Photography bezig met diverse vormen van fotografie. Geeft lezingen over fotograferen in Marokko en flitsen en organiseert regelmatig fotoreizen naar Marokko. Post af en toe op Instagram, maar is vooral actief op Facebook.

75 reacties

  1. Elja Trum
    Profiel  Elja Trum schreef op maandag 30 november 2015 om 17:19  | reageer

    Leuk stuk, Yljas!
    Ik heb de stap nog niet durven nemen, maar ze worden wel echt steeds interessanter. Een leuke Fujifilm, Sony of bijvoorbeeld een Lecia. Eigenlijk hoop ik ook gewoon nog dat Canon met een fatsoenlijke high-end systeemcamera komt.

  2. Ytos
    Profiel Ytos schreef op maandag 30 november 2015 om 17:53  | reageer

    Dankjewel Elja. 't Was leuk om te schrijven.

    Systeemcamera's worden zeker steeds interessanter. Als ik de verhalen over de Sony systeemcamera met fullframe sensor hoor... die wordt wel positief ontvangen hoor.

    Ik ben bang dat Canon de boot gemist heeft. De EOS M was geen succes. Of de EOS M versie 3 (geloof ik) dat nog recht gaat trekken betwijfel ik. Gebruik van je Canon EF-objectieven met adapter op zo'n camera werkt ook niet echt prettig. Het is gewoon uit balans. Ze moeten dus wel met iets heel goeds komen, willen ze niet nog meer marktaandeel verliezen. Denk ik.

    Maar wie weet, verrassen ze ons binnenkort met wat moois. Voor mij echter geen reden om weer terug te gaan. Ik ben zeer tevreden over wat Fuji me te bieden heeft.

  3. Marielle
    Marielle schreef op maandag 30 november 2015 om 18:49  | reageer

    Doordat ik last had van mijn gewrichten in mijn hand overgestapt van een Canon70d naar een Olympus OM-D E-10 mark II. Heerlijk dat ik niet meer zoveel hoef te sjouwen. In 1 klein tasje heb ik 4 lenzen zitten en een flitser. Bevalt mij veel beter dan die zware rugtas.

  4. Luigi
    Luigi schreef op maandag 30 november 2015 om 18:59  | reageer

    Ik ben zelf ook dol op mijn fuji. Alleen het grootste nadeel vind ik nog steeds de snelheid en het feit dat de bewerkingssoftware nog steeds niet ideaal is voor een x-transsensor. Vooral Adobe laat hier grote steken vallen

  5. martinphili
    Profiel martinphili schreef op maandag 30 november 2015 om 21:10  | reageer

    Mij lijkt het ook wel wat. Even sparen nog.

  6. Ytos
    Profiel Ytos schreef op maandag 30 november 2015 om 22:18  | reageer

    Precies wat ik bedoel Mariëlle. Geen gesjouw en toch topkwaliteit.

    De snelheid vind ik niet echt een probleem Luigi. Maar ik doe ook hoofdzakelijk reisfotografie. En ik vind dat het na de update echt verbeterd is.

    Anders verkoop je toch gewoon je SAAB Martin knipoog

  7. Ruud van der Lubben
    Profiel  Ruud van der Lubben schreef op maandag 30 november 2015 om 22:30  | reageer

    Leuk artikel waar ik heel véél in herken, ik heb daar overigens zélf ook al eens een artikel over geschreven.

  8. Piet Vet
    Piet Vet schreef op maandag 30 november 2015 om 22:33  | reageer

    Piet V. Ik heb dit jaar de Olympus top model E-M1 met objectief 12-40mm f 2,8 Pro gekocht. Ingeruild Canon mark 11. met lens 24-105. Dit is de juiste beslissing geweest. Wat is deze combinatie van Olympus geweldig. Super

  9. Richard Dijkstra
    Richard Dijkstra schreef op maandag 30 november 2015 om 23:07  | reageer

    Leuk artikel Yljas! Voor mij ook zo herkenbare argumenten om in te stappen in het systeemcamera segment. Om zo min mogelijk te hoeven sjouwen heb ik zelf gekozen voor een MFT systeem van Panasonic en ben nu druk doende om alle systeemcamera's door de handen te laten gaan om wat hands-on ervaringen erover te schrijven op http://www.spiegelloos.nl . Vreemde is nog wel dat de wat kleinere camera's als de mooie E-M1 en GX8 nog niet gewaardeerd worden als je bijvoorbeeld hiermee verschijnt op een bruiloft. Klanten willen nog steeds vooral grote "toeters" zien, want dán zit het goed. http://richarddijkstra.nl/waarom-ziet-een-dslr-er-beter-uit-dan-een-systeemcamera/

  10. raymonidas
    Profiel raymonidas schreef op maandag 30 november 2015 om 23:37  | reageer

    Prima stuk geschreven Yljas!!

    Dit sluit perfect aan op mijn 'fullframe beleving'. De D700 met 24-70 f/2,8 en powerpack is toch wel lompgroot en 2,7kg zwaar. Samen met de 105 micro Nikkor, en nog wat 'klein' spul, is de flinke rugzak letterlijk een molensteen aan mijn schouders. De ook al niet geringe Gitzo die aan de voorkant aan een schouderband hangt maakt het allemaal niet beter.

    In het afgelopen voorjaar werd ik gevraagd -de toen net nieuwe- Olympus OM-D-E-M5-MarkII te testen. Er zat een consumenten lens (12-50 met verlopend diafragma) op.

    Aangezien ik in het verleden (1972...2006) met Olympus gefotografeerd heb en daarna pas overgegaan ben op Nikon FX kwam het latente Olympus gevoel weer in volle hevigheid naar boven. De camera was helemaal af. Alles voelt heerlijk aan.

    Er ontbrak nog wel een wat betere grip, maar die is los verkrijgbaar. Veel knoppen, allemaal logisch geplaatst en stuk voor stuk programmeerbaar. 's-morgens uit de doos gehaald, accu erin en direct door naar de 'Keep them Rolling' manifestatie hier in Enschede. Met mooie foto's thuisgekomen.

    Op tweederde van wat er te zien die dag was bleek de accu leeg na maar 340 opnames of zoiets. Dus dat was idd ook voor mij een set back. Omdat ik erg graag macrofoto's maak, de 77mm canon 500D ervoor gezet wat schitterende macro's opleverde.

    Diezelfde week bij Amazon.de de Raynox-250 besteld en die samen met de Canon voorzetlens gemonteerd. Prachtige zeer scherpe foto's waarvan er drie zijn uitvergroot tot 1 meter brede Xposers. Ik wil maar zeggen dat de kwaliteit op een ongekend hoog peil staat. Nadat ik de camera weer ingeleverd had kreeg ik de kans om de M5M2 zelf te kopen.

    Met de ervaring van een hoog energiegebruik drie accu's erbij gekocht (zelfde spanning als de originele accu's) en de Hahnel Cube om twee accu's tegelijkertijd maar onafhankelijk van elkaar te laden. De set die ik kocht bestaat uit de body, de 12-40 f/2,8 pro, de grip en het powerpack. Dus met de cropfactor van 2, exact dezelfde configuratie als de D700.

    Twee maanden geleden in de cashback actie de ongelooflijk kleine en lichte 45mm f/1,8 gekocht voor €199,-!! Net als in de testen en reviews van echte gebruikers ben ook ik enorm verrast over de prestaties van dit ienimini lensje. Niet te geloven wat een scherpe, topkwaliteit glas hierin zit.

    De compactheid en prijs zal zeker komen omdat de beeldstabilisatie in de camera gebouwd zit en niet in de lens. De lenzen zijn daardoor goedkoper, kleiner en lichter. Dat de 5-assige stabilisatie werkt bewijst het feit dat ik niet naar een statief grijp als de belichting op 1/25 uit komt of soms nog langer. Het werkt echt!! High res opnamen maken met de 65MP (in RAW) sensor door een speciale verplaatsingstechniek. Met de laatste update van afgelopen week o.a. nu o.a. is ook focus bracketing mogelijk.

    Er is nog heel veel te vertellen over Olympus. Dat een aantal grote pro's er mee fotograferen bijvoorbeeld. Maar laat ik mijn verhaal maar afronden, want het ging mij erom om jou te steunen in de ommezwaai. Mijn Nikon materiaal houd ik wel aan, omdat ik die gebruik bij mijn cursussen.

    Nu komt daar dus de Olympus bij die de cursisten allemaal mogen uitproberen tijdens de lessen of workshops. Maar zelf fotografeer ik enkel nog met de Olympus. Met de Kerst op Tenerife hopelijk met de 60mm f/2,8 macro erbij.....

    Met een vriendelijke groet van Raymond Schrave
    facebook: Schrave Multi-Media
    facebook: Fotocursus in Enschede

  11. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op dinsdag 1 december 2015 om 08:46  | reageer

    Leuk stuk Yljas. Ik heb altijd geroepen dat ik 'nooit' die overstap zou gaan maken - want veel geïnvesteerd enz enz enz... Maar toch, ik zie veel ontwikkeling én steeds meer fotografen overstappen.

    Vooralsnog hou ik het bij mijn 'ouderwetse' grote spul. Ik weet nog niet of ik kan wennen aan een electronische zoeker en het probleem wat je schetst van de accu's herken ik van mijn Olympus PEN die ik 'voor erbij' gebruik.

    Ik kijk het dus nog even aan. Maar ik zeg geen 'nooit' meer knipoog

  12. Brian
    Brian schreef op dinsdag 1 december 2015 om 09:40  | reageer

    Mooi Stuk Yljas. Herken het helemaal.
    Ik ben zelf zo'n twijfelaar. Heb al mijn Nikon spullen inmiddels verkocht, maar weet nog niet wat ik er voor terug ga kopen. Werk nu heel even tijdelijk met een 5DmkIII maar dat is ook niet wat ik zoek. Zal vermoedelijk bij een Sony A7R type II uitkomen. Puur omdat filmen voor mij ook belangrijk is.

  13. geerjanssen
    Profiel  geerjanssen schreef op dinsdag 1 december 2015 om 12:34  | reageer

    Hoi Iljas, ik had het kunnen schrijven, ik ga ook nadenken om die zelfde stap te maken. mijn set staat op mijn site voor diegene die een bod wil doen.

  14. peter nadort
    peter nadort schreef op dinsdag 1 december 2015 om 12:49  | reageer

    Hallo,

    Ook hier hetzelfde verhaal, wel bekend. Maar bij mij was het een medische noodzaak. Rug wilde niet meer. Ben nog steeds Nikon geel van binnen, maar m'n 3e Fuji (nu X-T1) doet nog steeds vreselijk z'n best. Alles lukt aardig alleen dat verrekte NR bij LE. Eerst de opname daarna de NR. geen 3 maar iig 6 minuten over 1 opname. En je staat maar stil en wachten maar.
    Bijna alle objectieven al gehad van Fuji, maar de meeste alweer verkocht. Rest nu alleen nog wat men bij Nikon het "gouden trio" noemde, vertaald naar FF 14-24, 24-70 en 70-200mm. Bij Fuji 10-24, 16-55 en 55-140mm. En voor speciaal de onovertroffen 56mm f1.2, wat een beauty.
    Mijn theorie blijft, waren ze met de overgang op Digitaal direct zo inventief geweest als nu, had men gelijk de sensor op de plaats van de film gezet. En geen spiegel meer gebruikt.

    groet, peter nadort

  15. Ingrid
    Ingrid schreef op dinsdag 1 december 2015 om 12:59  | reageer

    het zou mijn verhaal kunnen zijn......vorig jaar alles van Canon ingeruild, voor een Olympus OM DE 1 - buikpijn want stel dat........... de eerste 3 maanden toch behoorlijk getwijfeld of ik wel de goede keuze had gemaakt want ik had het gevoel opnieuw het wiel uit te moeten vinden. Wat een ingewikkeld menu !! Inmiddels zou ik hem niet meer kunnen missen. Heb een arsenaal aan mooi glas erbij, (tip: ik spaar AH zegeltjes.......en zo stiekem loopt dat op, trakteer ik mezelf weer op een mooi stukje glas - zo kocht ik pas de 40-150 pro lens, wat een super lens is dat! ). Nu net een nieuwe update uit is wordt ik van blij blijer........ Het enge nadeel is dat er in de vakbladen nog weinig op een systeemcamera gerichte artikelen staan, fotoland bestaat voor het overgrote deel nog steeds uit de geijkte DSLR's. Maar daar komt vast verandering in. het wachten is op een blad specifiek voor systeemcamera's........

  16. Le
    Le schreef op dinsdag 1 december 2015 om 13:15  | reageer

    Ik heb het er gewoon naast. Ik zal mijn spiegelreflex echt nooit weg doen, die gebruik ik ook het meeste, maar een goeie compact (Sony rx100) heb ik altijd in mijn zak zitten. Zo heb ik ook eens een setje Fujifilm x-E1 met drie lensen gekocht, voor een habbekrats. Wordt mijn Canon 6D me te groot, is dat een leuk alternatief. Komt niet vaak voor, maar bij een wandelvakantie kan het een alternatief zijn. Wil ik echt de mooiste resultaten hebben en weet ik wat we me te wachten staat (daglicht en 10 accu's mee vrolijk ) zijn mijn Sigma DP Merrill's natuurlijk ook niet te versmaden.

    Het is net als vroeger, toen nam ik ook niet altijd mijn Mamiya C220 mee. Of mijn Canon F1. Een Canonet was ook wel eens handig. Blijf het woord systeemcamera overigens heel vreemd vinden, dat is imo elke camera waarbij je je lens kunt verwisselen.

  17. ferdinand
    ferdinand schreef op dinsdag 1 december 2015 om 13:17  | reageer

    Ben het helemaal met de schrijver eens.
    ook mijn Nikon D3 is op reis een te zwarte last. Maar wegdoen, daar denk ik niet aan, al die mooie lenzen, het is wel een liefde hé.
    nu de fuji x t1, die hangt de hele dag om m'n nek of achteloos in een klein tasje en maak foto's waar ik echt blij van wordt.
    geen spijt, maar m'n nikon blijft wel.

  18. Jan Wijn
    Jan Wijn schreef op dinsdag 1 december 2015 om 13:46  | reageer

    Typisch een verhaal van iemand die pas in het digitale tijdperk interesse voor de fotografie toonde. Ik noem zo'n overstap naar een systeemcamera ook een vorm van luiheid: een dslr wordt dan te zwaar en omslachtig bevonden en een goed statief gebruiken wordt ook als te veel moeite gezien: als ze er al een hebben staat deze ongebruikt in de kast. Het moet allemaal makkelijk en weinig moeite kosten, nabewerking (ontwikkelen) is bij velen ook teveel van het goede, nee hoor de kaart wordt leeggeschut op de sociale media, geen mens die er naar kijkt.
    Een systeem camera is misschien geschikt voor wat vakantie kiekjes en beperkte straatfotografie, maar voor echte macro en natuurfotografie weinig bruikbaar.
    Helaas lees ik zo'n verhaal op een fotowebsite die ik serieus had geacht.

  19. Paul
    Paul schreef op dinsdag 1 december 2015 om 13:54  | reageer

    Wat leuk je verhaal omdat ik me hier helemaal in herken van de Powershot (bij mij was dit de Canon Ixus), via de 5D MkII naar de tweedehands Fuji 100 (werkelijk een topper).

  20. Serge Van Cauwenbergh
    Serge Van Cauwenbergh schreef op dinsdag 1 december 2015 om 13:56  | reageer

    Eind 2012 heb ik mijn laatste DSLR en lenzen verkocht. Een systeemcamera is wennen en kan niet op alle vlakken wedijveren met een DSLR, maar voor mijn noden voldoet die perfect. Mijn Fuji X-Pro 1 is wel aan vervanging toe. Ik kijk alvast erg uit naar de X-Pro 2 die ergens in 2016 aangekondigd zal worden.

    Tijdens de zomer heb ik ook twee weken kunnen fotograferen met een Sony A7II en twee Sony lenzen. Dit bleek ook een erg goede kit te zijn.

    Ik las onlangs bij twee fotografen dat ze van systeemcamera terug naar DSLR zijn overgestapt. De omgekeerde weg gebeurt ook, maar daar wordt minder aandacht aan besteed.

  21. Jaap Reedijk
    Jaap Reedijk schreef op dinsdag 1 december 2015 om 13:56  | reageer

    Tja..... volgens mij zit elke fotograaf wel een keer met deze vraag. Dus zit ik ook met dit dilemma.
    Ook de Canon 5D Mark II waar ik het meeste theaterwerk mee doe. Dan met de 16/35 en de 70/200 erbij.
    Maar ik gebruik ook de Fuji X100s maar met een vast objectief. Zoek daar dan maar eens een systeemcamera als vervanging die voldoet.
    In het theater fotografeer ik altijd onder wisselende en vaak moeilijke lichtomstandigheden.
    Ook nog eens van afstand omdat ik nooit in het publiek zit.
    Ik heb bovendien zoveel stille en vooral mooie momenten dat ik mijn "klik" vaak niet wil laten horen en te ver weg zit voor de Fuji.
    Dan mis je veel moois.....
    Kortom.... ik ben er nog niet uit maar volg alles en hoor graag tips. Tot nu toe wijzen alle vingers naar de nieuwe Sony......
    Met een stevig prijskaartje.
    Nu is het beroepsmatig en zal die keuze wel gemaakt moeten worden maar wanneer?

  22. Wim Hendriks
    Wim Hendriks schreef op dinsdag 1 december 2015 om 14:01  | reageer

    Ik heb altijd met loodzware camera's gesjouwd,in de analoge tijd en nu nog steeds in de digitale,ik heb het nooit als last gevonden.trouwens ik sjouw nog steeds met een Manfrotto statief van tig kg.Wat telt voor mij is toch de betrouwbaarheid en service van een merk, bij Canon en ook Nikon nooit problemen gehad. Komt door hun directe benadering bij de profs bij grote internationale gebeurtenissen.
    Ben daar om benieuwd hoe die uitpakken zoals bij Sony,Fuji,Panasonic.
    Samsung is in Nederland al opgehouden door hun service.

  23. Eduard
    Eduard schreef op dinsdag 1 december 2015 om 14:33  | reageer

    Herkenbaar, exact de zelfde route gevolgd. Fuji xt-1 met 16-55mm, aangeschaft en de Canon 5d mark 2 met 24-105mm als backup gehouden ( komt nauwelijks nog uit de tas) de kleuren van de fuji zoals deze uit camera komen in jpeg verbazen me telkens weer. moet nog wel wennen aan al de knopjes, maar dat is een uitdaging geworden.

  24. gast schreef op dinsdag 1 december 2015 om 15:07  | reageer

    Wat heeft dit met fotografie te maken?

  25. Hanneke de Boer
    Hanneke de Boer schreef op dinsdag 1 december 2015 om 15:32  | reageer

    Leuk stuk om te lezen, bedankt. Door problemen aan mijn handen moet.. ik een overstap maken naar lichter spul. Ik werk graag en vaak in stallen en op donkere plekken. Dus ik zal goed moeten kijken waar naar ik over stap. Ik ben eigenlijk zo happy met de Canon 7D mark II en mijn objectieven, dus blijf tegen een overstap aanhangen. Ik ben net als u een alleseter betreft fotograferen. Nu ben ik op zoek naar iets wat net zo makkelijk werkt en vuil en stof kan hebben als ik op pad ga. Ik ga eens kijken bij jouw materialen in de winkel. Hopelijk vind ik de oplossing.

  26. P.
    P. schreef op dinsdag 1 december 2015 om 15:48  | reageer

    Zelf heb ik onlangs de Samsung nx500 gekocht. Prima camera naast de nikon d7100. Hoewel de cameraproductie mogelijk gaat stoppen, valt aan de camera op zich weinig aan te merken. In testen staat hij ook vaak bovenaan.

  27. Walraven John
    Walraven John schreef op dinsdag 1 december 2015 om 16:14  | reageer

    Ik heb dezelfde exercitie gemaakt. Van 5DmkII met 28-300 lens naar XT-1. Voor resultaten zie http://jwalraven.nl/categorie/petra-wadi-rum-dode-zee/1/ gemaakt 6-11-2015

  28. Cor
    Cor schreef op dinsdag 1 december 2015 om 16:29  | reageer

    Ik ben er deels mee eens, maar je kunt een systeem camera absoluut niet met een spiegelreflex camera vergelijken, ik gebruik al jaren Canon 5d en 1d camera's ,heb sinds augustus een Leica Mp 240 met een 50mm noctilux, ik kan je zeggen dat het behoorlijk zwaar is, en vreselijk traag in vergelijking met een dslr, ik vind de Leica leuk omdat ik dan op een andere manier aan het fotograferen ben, maar als ik echt snel en goed een (perfecte) foto wil pak ik toch de dslr

  29. Palex
    Palex schreef op dinsdag 1 december 2015 om 16:47  | reageer

    Ik snap echt niet waar je mee bezig bent. Je begint compact, gaat naar spiegelreflex maar koopt weer compact, om vervolgens de compactere toestellen zo uit te breiden dat ze net weer zo groot zijn als, jawel, de spiegelreflex. Het zal mentaal en bijgeloof zijn.. Je hebt gewoon weer een lomp toestel hoor?

  30. arendk
    arendk schreef op dinsdag 1 december 2015 om 16:58  | reageer

    Ik ben het helemaal met Elja eens. Twee jaar geleden ook overgestapt. Een LumixGX7. Top; veel eerder moeten doen! De 2 prachtige Lumix lenzen (14-42 en tele 175 mm) en twee prachtige Leica/Lumix lenzen (1.4/25 en 2.8/45 macro) kan ik allemaal meenemen. Dat was wel anders met de Nikon D700. Geen moment gemist. Een hele fietstas vol glas en/of aan eind van de dag rugpijn. Groot voordeel is ook dat je veel dichter bij mensen kunt komen zonder de opmerking: "Is dat voor de krant?". Nee, ik kan het alleen maar aanbevelen. Het scala mooie lenzen voor systeemcamera's groeit iedere dag.

  31. Wout van Roosmalen
    Wout van Roosmalen schreef op dinsdag 1 december 2015 om 17:08  | reageer

    Hoe staat het feitelijk met de Panasonic systeem camera. Mis hem in bovenstaand verhaal.
    Wloiy

  32. ruudt
    ruudt schreef op dinsdag 1 december 2015 om 17:30  | reageer

    helemaal top, geen spiegel meer alleen in de badkamer, als je plannen hebt, voer ze snel in, inleveren ouwe zooi, 2016 nog een jaartje dan krijg je er net zoveel voor als nu voor analoog,
    behalve sport en spot fotografen kan ik me iets bij voorstellen.

  33. Peter-Hans
    Peter-Hans schreef op dinsdag 1 december 2015 om 18:00  | reageer

    Begin dit jaar heb ik al mijn Canon apparatuur verkocht en ben overgestapt naar een Sony A7R en zou niet meer terug willen. De rede was eigenlijk dat ik de overstap naar Canon full frame wilde maken, maar dan zou ik ook een aantal EF-S objectieven moeten vervangen. Ik zat destijds te kijken naar de Canon 5Dmk3, maar waarom maakt Canon een high end camera zonder al de handige features die de instap camera's wel hebben van Canon? Een opklapscherm, WiFi, enz. Waarom Canon, waarom?

    En toen kwam Sony om de hoek kijken, full frame, al de opties die ik miste bij Canon, een stuk lichter en ook nog eens een van de beste sensors die er op dit moment beschikbaar zijn. De keus was gemaakt...

    Nu een jaar later ben ik nog steeds erg tevreden met de keus die ik gemaakt heb. Afgelopen weekend zag ik bij Sinterklaas iemand lopen met een Canon 5D en wat was die man een hoop aan het mee slepen. Was blij dat ik dat niet meer hoef. Ik heb altijd ontzettend veel plezier gehad met Canon, maar ze hebben te lang liggen slapen.

  34. Elly van Veen
    Elly van Veen schreef op dinsdag 1 december 2015 om 18:17  | reageer

    ik ben ook zo blij met de overstap naar de Fuji XT1. Wat een scherpte, en wat heerlijk licht in gewicht. Het was even moeilijk om alle Canon-spullen te verkopen maar ik heb er geen spijt van. Vooral nu de 35mm 2.0 op de camera zit, ben ik helemaal gelukkig. Een topcombinatie voor veel fotoplezier

  35. Ytos
    Profiel Ytos schreef op dinsdag 1 december 2015 om 19:49  | reageer

    Bedankt voor alle positieve reacties. Ik zou graag op iedereen persoonlijk reageren, maar dat wordt wat veel en ingewikkeld. Leuk in ieder geval dat velen m'n verhaal (h)erkennen.

    Ik heb de blog van Ruud en Richard gelezen. De site spiegelloos.nl staat in m'n favorieten knipoog

    Bedankt Raymonidas voor je zeer uitgebreide reactie. Leuk dat je daar de tijd voor hebt genomen.

    De foto's van John ga ik op m'n gemak bekijken. Ik heb Jordanië in 2009 bezocht. Altijd leuk om te zien hoe anderen hetzelfde anders in beeld brengen.

    Wim z'n vragen spelen bij mij ook. Fuji kent natuurlijk (nog) geen programma, zoals Canon het CPS lidmaatschap kent. Zelf heb ik geen negatieve ervaringen met de service van Fuji, maar ik ken wel iemand die is juist daarom alweer overgestapt is van Fuji naar Sony.

    En dan nog even voor Wout: de Panasonic NX-serie heb ik qua uiterlijk altijd wel een strakke camera gevonden, maar die heeft geen zoeker en moet grotendeels via het scherm ingesteld worden. Die viel dus al snel af.

    Ik hoop dat ik zo de meeste vragen beantwoord heb. Nogmaals bedankt voor de positieve reacties.

  36. Richy
    Richy schreef op dinsdag 1 december 2015 om 20:30  | reageer

    Toen ik in 2012 de Nikon D800 kocht, zei de verkoper tegen me: "veel plezier met deze geweldige camera" waarop ik antwoordde: "ik ben er blij mee, maar het is m'n laatste spiegelreflex die ik gekocht heb". Hij keek me stomverbaasd aan, want ik had 3 maanden op d wachtlijst gestaan om die D800 te kunnen kopen. Ik heb 'm uitgelegd dat ik wachtte op het moment dat de electronische zoeker voldoende verbeterd was. Slechts 1,5 jaar heb ik hoeven te wachten, toen ben ik overgestapt naar het Fuji X-systeem. De D800 bleef in de kast liggen, ik foto grafeerde met nieuw plezier en een nostagisch gevoel. In kwaliteit heb ik niet ingeboet, de sensor is beter dan die van Nikon, en de lenzen zijn verbazend goed, en doen ook niet onder. Ik heb met de X-pro1 een optische zoeker, een electronische zoeker, en een "live view" zonder die vreselijke opklappende spiegel. Vanaf 1970 heb ik veel gefotografeerd, altijd met Nikon. Het beviel me altijd goed, en de laatste, de D800, was een geweldige camera. Maar ja, de tijd gaat verder. Hoe lang houdt de spiegelreflex nog stand? Hoe lang kunnen Nikon en Canon dit tegenhouden? nikon laat met de V1+ zien dat ze de techniek in huis hebben, maar dat is een kleine systeemcamera met een kleine sensor. Een echte systeemcamera door Nikon en Canon zal de fotowereld veranderen, en dat willen ze nog niet. Maar met de Sony A7Rii worden ze wel flink onder druk gezet, want dit is de beste camera ooit. Fuji komt met de X-pro2 en daarmee wordt de druk nog groter. Ik weet nu al dat die X-pro2 mijn volgende wordt. Spiegelreflexen? Wie wil nu nog een camera met zo'n opklappende spiegel in een groot spiegelhuis waardoor de lens 2 cm verder van de sensor komt te zitten, waardoor lenzen en camerahuis groter moeten zijn? Voor mij passé en ouderwets.

  37. JMG
    JMG schreef op dinsdag 1 december 2015 om 23:51  | reageer

    Goed verhaal! Ik heb zelf recent mijn bejaarde Nikon D50 met kuren vervangen....voor een Sony A 4000. Heel tevreden met deze lichtgewicht, supper snelle en licht gevoelige chip. Ligt heerlijk in de hand en de knopjes zitten voor een amateur lekker logisch bij de vingers. En een mooie Oled zoeker! Neem deze camera mee in je overwegingen.

  38. Jos Hermans
    Jos Hermans schreef op woensdag 2 december 2015 om 09:18  | reageer

    Haha, die reactie van Jan Wijn,

    Leeft ongetwijfeld nog met zo'n grote houten grootformaat camera op bijbehorende houten driepoot statief met ernaast een busje flitspoeder bestaande uit kaliumperchloraat.

    Wel even een minuutje stil blijven staan mensen, anders is de foto 'bewogen'. Daarna beweegt hij zich met het doek nog over de achterwand naar zijn donkere kamer, alwaar hij zijn chemicalen, en een bakje water tevoorschijn haalt.

    Voorzichtig maakt hij de achterwand los, trekt de film uit de houder en legt deze voorzichtig in het bakje met chemicalien. Eerst even een paar minuten wachten, wel zorgen dat je de wekker goed hebt gezet, daarna afstoppen in water en het negatief ophangen om te laten drogen....

    Want mensen die roepen dat een systeemcamera leuk is voor de kiekjes, die hebben echt geen idee wat er mee mogelijk is.

    Ga jij nou maar lekker lopen kliederen, gaan wij wel fotograferen.

  39. peter nadort
    peter nadort schreef op woensdag 2 december 2015 om 09:33  | reageer

    Jos,
    Ook ik ging die richting uit met m'n gedachten. Maar ondanks jouw leuke verhaal, had ik het iets genuanceerder geschreven. Maar moest toch lachen.

    gr. peter

  40. Henny
    Henny schreef op woensdag 2 december 2015 om 09:54  | reageer

    Bedankt voor dit verslag.Begin dit jaar ben ik , hobbyfotografe, ook overgestapt van Canon naar de Fuji X-T1. Hier heb ik inderdaad nog geen moment spijt van gehad! Geweldige camera! Alleen heb ik nog een vraagje. Je zegt dat je de flitsers gebruikt voor strobist. Hoe doe je dat? Er is toch nog geen trigger voor de Fuji? Ik fotografeer hoofdzakelijk in de natuur maar maak ook regelmatig productfoto's en zou daar graag de flitser (Fuji EF-42)extern bij willen gebruiken. Daarnaast heb ik nog 2 studio flitsers, die kan ik nu ook niet gebruiken. Heb je misschien een tip voor mij?
    Alvast bedankt!

  41. geerjanssen
    Profiel  geerjanssen schreef op woensdag 2 december 2015 om 10:21  | reageer

    Vreemd dat er geen reactie komt van de fotografen die beweren dat alleen met SLR en midden formaat goede foto's kunnen ontstaan.

  42. Ruud van der Lubben
    Profiel  Ruud van der Lubben schreef op woensdag 2 december 2015 om 10:22  | reageer

    Iedere flits trigger die compatibel is met Canon, kun je op de X-T1 gebruiken, met diezelfde trigger kun je ook vaak studioflitsers aansturen. Géén probleem dus. heb je trouwens specifieke vragen over de Fujifilm X-T camera's dan kun je ook via Facebook veel info vinden. Als Fuji X-T1 gebruiker ben ik al geruime tijd geleden een FB pagina over deze camera's begonnen. ff zoeken op Fujifilm X-T* gebruikersgroep.

  43. gast schreef op woensdag 2 december 2015 om 11:26  | reageer

    Bedankt voor de tip Ruud van der Lubben. Ik ga het opzoeken.

  44. Ytos
    Profiel Ytos schreef op woensdag 2 december 2015 om 12:59  | reageer

    Uiteraard heb ik de minder positieve reacties gelezen. Negeren of niet; that's the question. Mijn credo: iedereen heeft recht op zijn of haar mening. Ook als die anders is dan die van mij.

    Wat me wel stoort, is de vooringenomenheid, waarmee stellingen geponeerd worden. Ik ben echter geenszins van plan om een polemiek te starten; om te proberen mijn gelijk te krijgen. Het heeft geen zin om energie te stoppen in negativiteit. Ik sta graag anders in het leven.

    De meerderheid aan positieve reacties sterkt me, omdat daaruit blijkt dat men mij op waarde weet te schatten. En misschien nog wel belangrijker: ik weet voor mezelf wat ik waard ben. En daar laat ik het graag bij.

    Wederom dank ik degene die de moeite hebben genomen om te reageren voor hun reactie. Het artikel is blijkbaar een schot in de roos. Hopelijk helpt het twijfelaars om de voor hun juiste keuze te maken.

    Wat betreft de tip van Ruud over die Facebookgroepen: naast de door hem genoemde groep "Fujifilm X-T* gebruikersgroep", ben ik zelf nog lid van de groep "Fuji X-fotografen - Nederland & België". In deze laatste groep kan ik namelijk ook m'n foto's van de X100T kwijt.

    Blijft over de vraag over strobist. Ik gebruik dus nog m'n Canon 550EX en 580EXII en dat doe ik in combinatie met Cactus V5 transceivers. Die zijn ook te gebruiken om studioflitsers aan te sturen en dat doe ik dan ook regelmatig.

    De Cactus V5 zijn niet TTL, maar ik weet goed hoe flitsen werkt. Voor mij is dat geen probleem dus. Wil je wel TTL transceivers, dan zou je naar V6 kunnen kijken.

    In maart zal ik bij Fotokring Heemskerk overigens weer een lezing verzorgen over flitsen. Mocht er interesse zijn bij andere fotoclubs, dan mag men me altijd benaderen. Ook voor lezingen over reizen door Marokko, al is dat een heel ander onderwerp.

  45. Jan Wijn
    Jan Wijn schreef op woensdag 2 december 2015 om 13:17  | reageer

    De aanmatigende reactie van Jos Hermans op mijn schrijven geeft aan dat hij er weinig van snapt. U hoeft mij niet te vertellen wat er met een systeemcamera mogelijk is en dat is een kort lijstje. De grenzen van wat er niet mee mogelijk is ten opzichte van een DSLR is langer: iedere vergelijking daarmee gaat mank. Een systeemcamera is mooi voor fotografen met weinig pretenties en hoofdzakelijk registreren in plaats van fotograferen.
    Wat houten kistjes betreft, er zijn nog steeds top fotografen die gebruik maken van natte fotografie zoals Alex Timmermans: http://www.alextimmermans.com/#
    Dat de DSLR plaats gaat maken voor compact of systeem camera's zoals sommige hier beweren is een fabeltje: Nikon heeft in 2015 nog een hele serie nieuwe full-frame objectieven op de markt gebracht waarvan ik er een aantal getest heb: https://www.flickr.com/photos/moment_in_focus/albums/72157659855465725

  46. Richy
    Richy schreef op woensdag 2 december 2015 om 14:49  | reageer

    Jan Wijn, ik vond het verhaal van Jos Hermans wel geestig. Je voelt je blijkbaar in de hoek gedrukt door al deze reacties van fotografen die overgestapt zijn naar de systeemcamera. Blijkbaar ben jij nog niet zover, je hebt altijd mensen die achteraan lopen. Het korte lijstje van een systeemcamera dat jij hebt bestaat al 5 jaar. Ik heb een lijstje van 1,5 jaar geleden, en daar stonden erg veel redenen op om mijn Nikon D800 in te ruilen voor een systeemcamera met optische én electronische zoeker. De huidige electronische zoeker laat zien dat een opklappende spiegel met spiegelhuis echt z'n tijd heeft gehad. Vanaf 1970 heb ik altijd spiegelreflexen gehad, ik ging altijd voor het beste, en ik vond het nooit erg om met een volle zware fototas te lopen. Ik ben dan ook niet overgestapt op een systeemcamera omdat die kleiner is, maar omdat die minstens zo goed is, maar veel fijner in gebruik. Waarom is ooit die opklappende spiegel uitgevonden? Ja, het blijkt nu dat het zonder kan, en een electronische zoeker laat meer zien, en lenzen hoeven niet meer zo lomp gebouwd te worden, enz.
    Dat er nog veel lompe objectieven nieuw uitgebracht worden is een slimme manier van marketing. Nu worden ze verkocht, en straks wil iedereen voor hun moderne systeemcamera kwalitatief betere en kleinere objectieven hebben.
    Om mij heen hebben veel professionele fotografen de stap gemaakt. Eerst wilden ze de D800 of 5D nog houden, maar ze werden niet meer gebruikt, dus . . .
    Samen met een collega-fotograaf had een opdracht onder slechte lichtomstandigheden, hij met een Canon 5Dii en ik met de Fuji X-Pro1. Zijn foto's waren niet bruikbaar, en hij had de pest er goed in toen hij mijn resultaat zag.
    Een paar dagen later vroeg hij me of ik mee ging naar CameraTools. Haha, eindelijk had ik 'm overtuigd. Het resultaat gaf duidelijkheid.
    De reden om een systeemcamera te kopen omdat die kleiner is, vind ik verkeerd. Ik wil gewoon het beste, en vooral ook mijn plezier in fotograferen hebben. Als ik fotografen zie met een dslr, dan begin ik bijna te denken: "die zijn niet bij de tijd", hetzelfde toen ik de eerste digitale spiegelreflex had, en toen er nog veel fotografen bezwoeren dat analoog beter was. Ik vond ze zielig.
    Jan Wijn, de tijd dat jij je dit schrijven herinnert, is niet zo ver.

  47. Palex
    Palex schreef op woensdag 2 december 2015 om 15:01  | reageer

    Ben toch benieuwd wanneer mensen weer gaan klagen over kramp in de vingers, pijnlijke handen na zoveel uur fotograferen. Dan gaan ze de grip weer groter maken, ik lees hier al over een extra grip die erbij gezet kan worden..
    Laten we het anders stellen: ze moeten gewoon spiegelreflexen aanhouden en dat moeten wij aanmoedigen vind ik. Al is het maar vanwege het comfort. Net als een Harley Davidson. Het is wat lomper maar je moet het in ere houden.

  48. richy
    richy schreef op woensdag 2 december 2015 om 16:38  | reageer

    Palex, ik heb heel wat reportages gedaan met mijn systeemcamera. Soms heb ik de camera 'n hele dag om m'n nek hangen, en zoals ik al zei: ik vond het nooit erg om met zo'n zware dslr om m'n nek te hebben, maar het is wel erg lekker nu zonder dat gewicht van een lompe lens met idem camera. Ik vermoed dat je er graag mee loopt om te pronken, maar als je veel fotografeert zoals ik, dan is dat pronken wel over. En extra grip: ik heb een thumb-ding zoals Leica al zo lang heeft. Goede grip met een heerlijk gevoel van kwaliteit.
    Dat lompe ding zet je gewoon in de vitrinekast, naast die oude analoge camera.

  49. Freddy Van Erp
    Freddy Van Erp schreef op woensdag 2 december 2015 om 16:58  | reageer

    Ook ik ben na lang zoeken overgestapt naar een kleiner toestel. Toen mijn schoonbroer me zijn Olympus OM-D-E10 toonde zag ik er wel iets in. Spijtig dat ook voor mij het toestel wat klein uitviel, zeker als je nogal grote handen hebt zoals ik. Bij het verschijnen van de upgrade van dit toestel, de Olympus OM-D-E10 Mark II, kwam deze me beter uit. Een verbetering van de zoeker (groter), beeldstabilisatie (X5) en grotere bedieningsknoppen en voornamelijk een bijhorend zeer handig handvat, heeft voor mij de doorslag gegeven. Voornamelijk dit handvat geeft een betere stabiliteit. Aan al mijn problemen waren gevolg gegeven zodat deze camera me nu ook toebehoort.

  50. geerjanssen
    Profiel  geerjanssen schreef op donderdag 3 december 2015 om 09:48  | reageer

    We moeten zeker de koets er bij blijven houden maar reizen toch liever met A380.

  51. Jos Hermans
    Jos Hermans schreef op vrijdag 4 december 2015 om 09:51  | reageer

    Jan Wijn,

    Je kortzichtigheid en vooringenomenheid spreekt boekdelen.

    Je reactie is gelijk aan de reacties die ik 15 jaar geleden hoorde toen ik behoorde tot één van de eerst overstappers van analoog naar digitaal.

    Een digitale camera kon nooit wat zijn en het zou ook nooit wat worden!

    Ondertussen weten we beter. Het aantal analoge reflexcamera's wat over de toonbank gaat bij een fotowinkel kun je in een jaar tellen op één hand.

    De systeemcamera is als type camera nog geen 5 jaar oud.
    Het marktaandeel stijgt terwijl de totale markt de afgelopen 5 jaar is geslonken van 120 miljoen spiegelreflex camera's naar een schamele 20 miljoen voor 2015, conform de laatste CIPA cijfers.

    Over 5 of 10 jaar zal het aantal DSLRs kleiner zijn dan het aantal systeemcamera's dat over de toonbank gaat. De geschiedenis herhaalt zich, let maar op mijn woorden.

    Over een paar jaar ga je ook voor de bijl en zul je zelf zien dat een camera met onhandige spiegel niks meer te bieden heeft dan een camera met EVF.

    Een camera waarmee je in de toekomst kunt kijken in plaats van moet gokken hoe de exacte belichting en scherpte/diepte wordt.

    Want met een EVF kan ik vooraf exact zien hoe de foto gaat worden qua belichting en scherpte/diepte voordat ik op de sluiterknop druk. Bovendien wordt in een systeemcamera exact dezelfde sensor gebruikt dan in een 'ouderwetse' spiegelreflex camera, dus hoe je erbij komt dat de beeldkwaliteit minder zou zijn is mij een raadsel.

    Zeker ook omdat scherpstelling bij een systeemcamera in één horizontale lijn staat met het onderwerp dat wordt gefotografeerd. Daarmee is front- en backfocus met een systeemcamera verleden tijd, door toepassing van een betere techniek.

    Eigenlijk... heel eerlijk, eigenlijk denk ik dat jij er helemaal niets van begrijpt! knipoog


    Overigens is de genoemde gebruikersgroep 'Fuji X Fotografen Nederland en Belgie' (https://www.facebook.com/groups/690217717750428/) een hele leuke facebook groep. Zonder dat er een winkelier achter zit die er zelf belang bij heeft...

  52. geerjanssen
    Profiel  geerjanssen schreef op vrijdag 4 december 2015 om 10:39  | reageer

    Beste Jos, de visie die je geeft (fotografie) deel ik geheel maar mensen die een andere visie hebben persoonlijk benaderen (Je kortzichtigheid en vooringenomenheid spreekt boekdelen, Eigenlijk... heel eerlijk, eigenlijk denk ik dat jij er helemaal niets van begrijpt!) is voor die persoon onprettig. je ziet het veel voorkomen bij diverse sites dat men niet meer op de bal speelt.

  53. Paul scholten
    Paul scholten schreef op vrijdag 4 december 2015 om 12:10  | reageer

    Ik ben zeer tevreden met de Sony A7.
    Prachtige fullframe camera.

  54. Jan Wijn
    Jan Wijn schreef op vrijdag 4 december 2015 om 12:37  | reageer

    Meneer Hermans, om u even uit de droom te helpen: ik houdt me al ruim 55 jaar met fotografie bezig en dus jaren lang ook met de natte fotografie. Als een van eerste fotografen vakmatig vanaf 1994 met digitale fotobewerking Photoshop 0.2. Toen de digitale camera's voldoende kwaliteit leverde werd de film bij mij ingeruild voor de sensor. Ik was maar al te content om niet meer in een stinkende doka te hoeven door te brengen.
    Ik sta zeker open voor nieuwe ontwikkelen op fotografie, ik houd me mijn hele leven zelfs mee bezig.
    Het is een kul argument dat er meer systeem camera's over de toonbank gaan dan reflexcamera's er gaan ook meer Smartphones en compactjes over de toonbank, de Smartphone wordt zelfs meer gebruikt dan een fotocamera.
    Ik heb nergens beweerd dat de beeldkwaliteit van een systeem camera minder zou zijn dan bij een dsrl, wel dat deze nog steeds niet geschikt is voor eerder door mij genoemde toepassingen. Naar naast kunnen de elektronische zoekers nog niet steeds wedijveren met de optische zoekers.
    Bij een elektronische zoeker kijk je al naar een bewerkt beeld, bij optisch naar het licht zoals het werkelijk is.

  55. Palex
    Palex schreef op vrijdag 4 december 2015 om 12:38  | reageer

    Weet je wat nog mooier is. Er bestaan al sinds het ontstaan van de fotografie talloze systemen, klein en groot. Dit is iets waar men het 70 jaar geleden wellicht ook over had "hee joh er is iets kleiners". Weet je.. als ik een forumfotootje zou plaatsen van mijn mobiele telefoon van 16MP, is er geen haan die er naar kraait. Selectieve autofocus, in camera bewerking. Hoezo systeemcamera klein? Als de telefoon zo door gaat, ook al losse lenzen te verkrijgen (!) lachen we straks de systeemcamera uit. Ik kan dat alvast een beetje doen, want afgezien van wat vertekening scoort mijn foon beter in kwaliteit dan mijn oude sony a390 van 500 euro van 2011. En mijn foon is 25x platter.

  56. Ruud van der Lubben
    Profiel  Ruud van der Lubben schreef op vrijdag 4 december 2015 om 13:51  | reageer

    Ik stop verder maar het het volgen van deze zo langzamerhand oeverloze discussie. Er zijn mensen die gewoon kost wat koste gelijk willen hebben. Van mij mag men.
    Ik werk commercieel met mijn compacte systeem, mijn klanten zijn er blij mee , ik ben er blij mee en mijn rug en schouders zijn er nog véél blijer mee.

  57. raymonidas
    Profiel raymonidas schreef op vrijdag 4 december 2015 om 14:00  | reageer

    Ruud van der Lubben, dat gevoel heb ik ook al een tijdje en vind het ook niet leuk meer. Erg jammer dat sommige mensen het toch weer weten te verpesten door een ander niet in de waarde te kunnen laten.
    Goed weekend allemaal, ik ga 'uit de lucht'

  58. Richy
    Richy schreef op vrijdag 4 december 2015 om 14:52  | reageer

    Meneer Jan Wijn, je doet al water bij de wijn door nu te zeggen dat de kwaliteit van een systeemcamera niet onder doet tov een dslr. Nu blijft alleen de zoeker over: de zoeker van een dslr geeft het licht weer zoals het is, dat klopt! Maar wat als het donker is? Dan zie je dus niets! Een electronische zoeker laat niet de werkelijkheid zien, maar die laat zien hoe d foto wordt. Als ik door de zoeker kijk, dan zie ik of mijn diafragma goed is ingesteld, dus in donkerevomstandigheden met open diafragma en een hoge iso, dan laat mijn systeemcamera het beeld zien wat ik maak bij het afdrukken. Hier zie je waarom de dslr z'n tijd gehad heeft. Maar als ik de werkelijkheid wil zien, dan schakel ik (zonder de camera van m'n oog te halen) over op mijn optische zoeker, een zoeker zoals de meetzoeker camera had, en bij Leica nog altijd gebruikt wordt.
    Dus die zoeker van u is binnenkort leuk voor in de vitrinekast om naar te kijken.
    Doordat Nikon en Canon nog niet (kunnen) overstappen vanwege grote voorraden en verkopen, gaat het nog niet zo snel. Zouden ze nu een serieuze systeemcamera uitbrengen, dan zou het net zo snel gaan als de stap van analoog naar digitaal.
    Op dit moment heeft Sony de beste fotocamera, die laat op alle gebied de dslr achter zich. Ikzelf wacht gespannen op de Fuji X-Pro2 die de volgende maand komt. Mijn X-Pro1 is een heerlijke camera, en ik wil 'm niet kwijt, ondanks dat die al 4 jaar oud is. De nieuwe Pro2 zal weer helemaal meegaan in de ontwikkelingen zoals 295 scherpstelpunten, wifi, nieuwe sensor, etc.
    Of ik dat nodig heb? Nee, maar ik wil altijd het BESTE.

  59. peter nadort
    peter nadort schreef op vrijdag 4 december 2015 om 16:03  | reageer

    Elja, wat mij betreft het slotje er op, maar ja wie ben ik. groet allen, peter

  60. gast schreef op vrijdag 4 december 2015 om 16:04  | reageer

    Goed artikel!

    Zelf, zal ik nooit mijn fullframe spiegelreflexen weg doen. Simpel, omdat ik er niet buiten kan...

    Wel, zit ik eraan te denken om een systeemcamera erbij te kopen. Ik maak ook wel straatfoto's, en een spiegelreflex valt dan gewoon meer op, wat lang niet altijd gewenst is.

    Een kleiner, wat meer compactere camera, is dan veel meer gewenst.

    Ook maar eens bij Fuji kijken... knipoog

  61. Richy
    Richy schreef op vrijdag 4 december 2015 om 22:45  | reageer

    NIKON gaat serieus systeemcamera's verkopen, nu duurt het niet lang meer, de dslr heeft z'n tijd gehad.
    Nikon neemt Samsung over en werpt zich via die weg op de systeemcamera.
    Een slimme constructie, want zelf kunnen ze deze stap nog niet maken, de dslr markt is er nog niet klaar voor. Via de achterdeur (Samsung) doen ze dan al wel mee. De ontwikkeling van de fotografie laat zich niet tegenhouden.
    De dikke lenzen hoef je niet te bewaren voor de systeemcamera. Met adapter kun je ze wel gebruiken, maar objectieven voor de systeemcamera kunnen kleiner gebouwd worden omdat de lens bij een systeemcamera 2 cm dichter op de sensor zit. De lens kan dus kleiner, en de kwaliteit is hoger.
    Met Samsung heeft Nikon wat meer tijd, maar de stroomversnelling komt er aan.
    De prijzen van dslr camera's zal zakken, zo ook de prijs van objectieven.
    Wanneer moet je overstappen? = voordat de prijzen zakken.
    De komende drie jaar zullen leuk zijn. Ik heb de D800 nog voor 1775,- euro kunnen verkopen, en ook al die dikke (14-24, 24-70, 70-200) lenzen.

  62. Jan Wijn
    Jan Wijn schreef op zaterdag 5 december 2015 om 00:12  | reageer

    Richy, dat is weer een broodje aap verhaal: Nikon produceert al jaren systeem camera's en was daarbij nog een van de eerste.
    Daarnaast zoals ik hier al eerder schreef heeft Nikon dit jaar een zestal nieuwe FF objectieven op de markt gebracht van € 1800 tot € 15000. Ook heeft Nikon een nieuwe DSRL de D5 aangekondigd die waarschijnlijk circa € 6000 euro moet gaan kosten.
    http://www.nikon.nl/nl_NL/news-press/2015/Q4.tag/news/BV-PR-WWA1511-nikon-d5-development.dcr

  63. Richy
    Richy schreef op zaterdag 5 december 2015 om 15:53  | reageer

    Jan Wijn, waarom zo'n toon opzetten? Broodje aap? En waarom schrijf je die onzin dat Nikon systeemcamera's maakt: Nikon produceert alleen nog maar amateur systeemcamera's, mijn vrouw had de V1.
    Dat Nikon nu nog de D5 gaat brengen, zegt niets. Toen digitaal z'n intrede deed, bracht Nikon nog een F5 op de markt. Wéér een 5 als laatste.
    Het uitbrengen van nieuwe, niets vernieuwende dingen, is een kwestie van nog snel even proviteren nu het nog kan. De nieuwe markt van systeemcamera's voor Nikon en Canon niet zo eenvoudig als de dslr-markt waar ze alleen heersers zijn. In de nieuwe markt zal er gelukkig concurrentie zijn.
    En die D5 en die logge lenzen die nog gekocht worden? Ja, dáár maakt Nikon zich geen zorgen over, want die moeten vervangen worden voor kleinere lenzen. Het ontbreken bij de systeemcamera van een spiegelhuis met spiegel maakt het mogelijk om kleinere lenzen te bouwen met een hogere kwaliteit.
    Dat is vernieuwing! Nikon en Canon hebben ons in laten dutten omdat ze de alleenheerschappij hadden. Dát is binnenkort gelukkig VOORBIJ.
    Wakker worden Jan Wijn!

  64. Ytos
    Profiel Ytos schreef op zondag 6 december 2015 om 11:38  | reageer

    Ik kwam eigenlijk alleen nog even terug, om op de reactie van "gast" (vrijdag 4 december 2015 om 16:04) te reageren. Met name op die laatste regel: "Ook maar eens bij Fuji kijken... vrolijk".

    Ik kan niet anders zeggen dan dat je dat vooral eens moet doen. Wie weet is het wat voor je, wie weet vind je het helemaal niets. En als je dan toch rondkijkt, vergeet dan ook de andere merken niet.

    Ik ben indertijd toevallig met Canon begonnen, maar heb me nimmer in de Canon-versus-Nikon-discussies gemengd. En dat zal ik ook nooit doen wat betreft Fuji-versus-Sony of welke andere vergelijking dan ook. Dit artikel gaat primair over de overstap, niet over het merk Fuji.

    Zoals hier nu (en ik zou bijna zeggen het onderwerp gekaapt wordt) door enkele personen een discussie gestart wordt over de pro's en contra's van DSLR-versus-Systeemcamera, is nooit m'n bedoeling geweest. Mijn insteek was en is om mensen die twijfelen op weg te helpen. Mijn persoonlijke verhaal te delen, om te laten zien wat mijn twijfels waren en om te laten zien wat het me gebracht heeft. Voor de volledigheid quote ik mezelf nog maar even:

    "Wat ik hier uiteen wil zetten is welke overwegingen er meespeelden om de overstap te maken, waar de (weinige) twijfels zaten en wat het me uiteindelijk gebracht heeft. Ik schrijf dit niet om als een soort Messias een nieuw geloof te prediken. Wel om fotografen die (nog steeds) twijfelen of ze de overstap moeten maken een beetje op weg te helpen."

    Het is heel makkelijk om vanachter een toetsenbord allerlei (soms nare) dingen te typen. Wat ik echter altijd in m'n achterhoofd houd, is dat je elkaar hier over het algemeen net zo goed kent als twee onbekenden op een terras in Amsterdam.

    Stel je voor: je ziet elkaars camera hangen, raakt met elkaar aan de praat, merkt op dat fotograferen net even meer is dan een hobby en voor je het weet keuvel je onder het genot van een drankje over je gezamenlijke interesse. Ga je dan ook zo met elkaar om zoals hier in de reacties?

    Ik denk het niet. Laten we de welles-nietes-discussie, de vooringenomenheid en het op de man spelen hier dan ook niet doen. Alstublieft.

  65. Ruud van der Lubben
    Profiel  Ruud van der Lubben schreef op zondag 6 december 2015 om 12:26  | reageer

    Ik sluit me helemaal bij je aan Yljas !!!!!!

  66. Gerard Bolhuis
    Profiel Gerard Bolhuis schreef op zondag 6 december 2015 om 13:56  | reageer

    Een prachtige discussie maar ik blijf mooi bij mijn Canon 5D Mark III en waarom?

    Systeem camera's zijn veel te klein voor de gemiddelde Europeaan, zoals ik met mijn XXL handen.

    Ik dacht een forse stijging te zien op veilingsite's zoals MP, maar dat blijkt reuze mee te vallen.

    Het enige argument wat ik vaak hoor "Dan hoef ik niet zoveel mee te zeulen", maar je kan vanuit huis toch ook een keuze maken. Ik neem aan als je een bezoek brengt aan de dierentuin je 20mm thuislaat.

    En natuurlijk speelt het 'mee lopen' met de massa ook een grote rol.

    Lijkt wel een Samsung v.s Apple discussie vrolijk

    Laten we het verder gezellig houden en de creatieve schrijvers hier alle macht geven, om daarmee hun gelijk er door te drukken knipoog


  67. gast schreef op zondag 6 december 2015 om 14:31  | reageer

    @Gerard: mijn 20mm past in mijn broekzak knipoog

  68. Gerard Bolhuis
    Profiel Gerard Bolhuis schreef op zondag 6 december 2015 om 14:33  | reageer

    @gast en nu ga je op stap met een 300mm vrolijk

  69. Richy
    Richy schreef op zondag 6 december 2015 om 15:07  | reageer

    @Gerard Bolhuis, jouw Canon 5Diii is een geweldige camera, net als mijn laatste analoge Nikon F100 een geweldige camera was. En toch ben ik overgestapt naar digitaal. Je noemt deze discussie een Samsung/Apple discussie, maar ik het eerder een analoog/digitaal discussie noemen. Hetzelfde gebeurt nu opnieuw: er wordt weer getwijfeld of er moet worden overgestapt, en of het nu moet of straks.
    Over de zware fototassen: die zware fototassen heb ik vanaf 1970 nooit erg gevonden, en het was voor mij niet de reden om over te stappen. Dat deed ik al 1,5 jaar geleden.

  70. Gerard Bolhuis
    Profiel Gerard Bolhuis schreef op zondag 6 december 2015 om 15:59  | reageer

    Ik begrijp de voordelen gewoon niet, dàt is mijn struikelblok. (Veel) geld uitgeven voor iets wat eigenlijk op hetzelfde neerkomt en wèèr investeren in (nieuwe) lenzen?! Dezelfde prestaties proberen te leveren als met een volwaardige FF zoals de 5D Mark II en III

    Van 90% hoor je hetzelfde verhaal als 'excuus' te zwaar, te complex.

    Zware fototas, dat valt inderdaad reuze mee.

    Een 5D Mark III

    85mm 1.8
    20mm 2.8
    24-105 4.0
    Planning voor (weer) een 50mm 2.5 compact macro (verkocht maar spijt van...)
    Nog wat los spul en dat alles netjes bij elkaar in een Canon 10EG fototas.

    Ik fotografeer voornamelijk portret en landschap, dus meer heb ik echt niet nodig.

    Mijn vader fotografeerde nog nat (leuk bedacht) met een Bronica S2A en die waren zwaar. Helemaal toen men nog geen kunststof (plastic) toepaste in hun objectieven.

    Van de andere kant zie ik als enig voordeel, dat men hun loodzware hernia-setjes op MP parkeert. De vraag is kleiner dan het aanbod, dus op den duur verschiet men het vanzelf.




  71. peter nadort
    peter nadort schreef op zondag 6 december 2015 om 20:31  | reageer

    Ytos, nog 1 keer dan. Je hebt volkomen gelijk!!!! Ik ben te oud voor welles nietes en zo bijzonder tevreden over m'n Fuji uitrusting. Maar heel af en toe bekruipt me nog wel eventjes (heeeeel eventjes) het gevoel van "wat, indien ik geen rugproblemen gekregen zou hebben". Het was wel leuk om ook nog NPS fotograaf te zijn en ik had een paar schitterende objectieven er bij. De AiS 180mm f2, loodzwaar, maar zo vreselijk mooi. Een oude 300mm (ook AiS) met f 2.8 voor portretten. schitterend. De 125mm DC met extra diafragma om de bokeh te regelen. De 80mm 1.4 (maar een waardige vervanger via de 56mm 1.2. De Noctilux 56mm 1.2.
    Kan nog wel even doorgaan. Maar dat doet toch heel soms nog even pijn. Maar rugpijn is erger.
    In ieder geval iedere positieve berichtenschrijver bedankt en jij zeker Ytos.

  72. Gerard Bolhuis
    Profiel Gerard Bolhuis schreef op maandag 7 december 2015 om 15:07  | reageer

    Voor diegene die lekker bij zijn loeizware en o zo gecompliceerde spiegelreflex blijft raad ik een harnas of nog goedkoper een https://www.google.nl/#q=neoprene+neck+strap&tbm=shop aan.

  73. Gerard Bolhuis
    Profiel Gerard Bolhuis schreef op maandag 26 februari 2018 om 11:59  | reageer

    Ben ook over van de Canon 5D MK III naar de Fujifilm XT2, maar als ik heel eerlijk ben mis ik de 'klap' van de spiegel maar ik denk dat dat eerder tussen mijn oren zit en het meer heeft te maken met een emotie...

  74. Ytos
    Profiel Ytos schreef op maandag 26 februari 2018 om 14:14  | reageer

    Na zo'n lange tijd weer een reactie. Leuk! Het onderwerp leeft dus nog steeds.

    Mooie camera ook Gerard, die X-T2. Vooral het joystickje vind ik een mooie aanvulling. Maar voorlopig blijf ik nog even bij m'n 'oude' gear knipoog

  75. Gerard Bolhuis
    Profiel Gerard Bolhuis schreef op maandag 26 februari 2018 om 14:19  | reageer

    Het lijkt mij trouwens sterk dat de (FF) spiegelreflex helemaal verdwijnt.

    We blijven het volgen...

    Zag trouwens dat ik mijzelf lekker tegenspreek 😆 en niets veranderlijker dan de mens 😇

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Cursus Luminar AI met Nando Harmsen
Creatieve Technieken met Bart Siebelink
Toon alle artikelen binnen Persoonlijk

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.188 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord