Review: Canon RF 10-20mm f/4L IS STM
vrijdag 19 januari 2024, 15:30 door Nando Harmsen | 2.275x gelezen | 3 reactiesHerinner je het ultragroothoek-zoomobjectief van Canon nog? Daar is nu een RF-versie van, die bovendien de kortste brandpuntsafstand nog met 1 mm verminderd. In deze review lees je meer over de prestaties van dit unieke objectief.
In 2015 kreeg ik een heel bijzonder objectief van Canon voor een review. Dit was de EF 11-24mm f/4L USM, een enorm groot en zwaar objectief. De brandpuntsafstand van 11mm was wat dit objectief zo bijzonder maakte. Lees de review er nog maar eens op na.
Een nadeel was het formaat en gewicht. Simpel gezegd, het was groot en zwaar wat het meenemen minder aantrekkelijk maakte. Hier is met de RF-versie van dit objectief verandering in gekomen. Bovendien heb je nog net iets meer groothoek ter beschikking gekregen.
Het uiterlijk
Het is verrassend hoe compact de RF 10-20mm f/4L IS STM is. Dit is natuurlijk deels te danken aan de korte afstand tot de sensor die het mirrorless systeem mogelijk maakt. Met 83,7 x 112mm en 570 gram nodigt dit objectief uit om het mee te nemen.
De zonnekap, voor zover daar sprake van kan zijn bij deze beeldhoek, is ingebouwd. In plaats van het beschermen tegen schuin invallend licht werkt het meer als bescherming voor de bolle frontlens. Die blijft binnen de zonnekap wat wel zo prettig is.
Behalve de zoomring, scherpstelring en controlring heeft de RF10-20L ook een programmeerbare knop. Natuurlijk is er de autofocusschakelaar, en een schakelaar voor de stabilisatie. Inderdaad, dit objectief heeft beeldstabilisatie.
Het objectief heeft een minimale scherpstelafstand van slechts 25 centimeter. Daarmee behaal je een maximale vergroting van 0,12x op 20mm, en 0,06x op 10mm. Die geringe vergroting is natuurlijk niet vreemd met de extreme beeldhoek van dit objectief.
De bolle frontlens geeft geen mogelijkheid tot het gebruik van schroeffilters. Er is wel plek voor gelatinefilters aan de achterzijde van het objectief. Filterfabrikant Haida heeft al wel een adapter ontwikkelt om filters voor het objectief te gebruiken. Je moet dan wel de enorme 150mm filters hebben.
Beeldhoek
Een brandpunt van 10mm op een fullframe sensor levert een diagonale beeldhoek op van maar liefst 130º. Dit is slechts een getal wat weinig zegt; je moet het zien om te weten hoe breed dit werkelijk is. Hoewel is het geen echte fisheye is, komt het aardig in de buurt.
Deze beeldhoek heeft een grote invloed op het beeld, zeker wanneer er omhoog of omlaag gefotografeerd wordt. Verticale lijnen gaan steeds schuiner lopen naarmate je verder uit het centrum van de foto komt. Dit is normaal voor groothoek, maar extreem bij 10mm.
Behalve de omvallende lijnen bij omhoog of omlaag richten worden objecten aan de zijkant van de foto opgerekt. Ook dit is een natuurlijk gevolg van ultragroothoek, wat bij 10mm extreem is. Een auto of een televisie aan de zijkant van het beeld is al snel twee of drie keer zo lang dan in werkelijkheid.
Hoewel het uitrekken niet eenvoudig gecorrigeerd kan worden, kan perspectiefvertekening wel gecorrigeerd worden. Dit kan in alle software. De consequentie is dat je beeldhoek kleiner wordt, maar ook de resolutie van je foto.
Fotograferen zonder perspectiefvertekening betekent dat je een tilt-shift objectief moet gebruiken. Die zijn er geen met zo'n extreme beeldhoek. Ter vergelijking heb ik een foto met 10mm en perspectiefcorrectie naast een 17mm tilt-shift gelegd.
Hoewel de tilt-shift geen perspectiefcorrectie achteraf nodig heeft, is de beeldhoek met de 10mm na correctie nog steeds groter. Echter, dit resulteert in dit geval wel in een foto die nog maar de helft van de resolutie over heeft.
Beeldkwaliteit
Beeldkwaliteit is uitermate belangrijk. Voor het centrum van het beeld is dit meestal wel in orde, maar in de hoeken worden veel objectieven al snel minder scherp of zelfs helemaal onscherp. Zeker met groothoek en ultragroothoek is dit een serieus probleem.
Maar eerst moet duidelijk zijn dat dit objectief, net als alle andere moderne objectieven in dit brandpuntbereik, sterk afhankelijk is van in-camera lenscorrectie. Wat dit betekent wordt duidelijk wanneer de lens-correctie uitgeschakeld wordt. Ik heb in dit voorbeeld een muur op slechts 50 centimeter afstand gefotografeerd.
De bolvormige vertekening van het beeld is bij 10mm wel te begrijpen, maar van de vignettering kan je schrikken. In de hoeken lijkt het objectief letterlijk tegen de rand van de zonnekap te fotograferen.
Bij het diafragmeren naar f/11 is de hoeveelheid vignettering minder, met name bij 20mm is dit overduidelijk. Maar bij 10mm is er ondanks enige verbetering nog steeds een donkere hoek.
Hoeveel de lenscorrectie betekent wordt duidelijk als je foto met 10mm brandpunt met en zonder correctie ziet. Er is nog een hint van vignettering over, maar de donkere hoeken zijn verdwenen. Ook de bolvormige vertekening is nagenoeg weg.
Wat heeft dit voor gevolg voor de beeldscherpte? Een uitvergroting van de foto met beeldcorrectie in het midden en een van de hoeken laat zien dat er bij 10mm brandpunt de hoeken iets minder scherpte laat zien dan in het midden. Diafragmeren naar f/11 geeft verbetering.
Coma en flare gevoeligheid
Door de vertekening van het beeld in de hoeken worden objecten vervormd, de zogenaamde coma-vervorming. Dit is goed te zien bij sterrenfotografie, waarbij er bij de lichtpuntjes van sterren vervorming optreedt. In het geval van de RF10-20L is deze vervorming minimaal. Puntjes worden hele kleine streepjes, maar hebben verder geen afwijkingen van vorm.
Met een bolle frontlens en een diagonale beeldhoek van 130º moet de kans op flares bij een felle lichtbron in beeld erg groot zijn. Althans, dat was mijn vermoeden. Echter, de verschillende foto's die ik met de zon vol in beeld heb gemaakt is er niet één die een flare laat zien. Dat is indrukwekkend.
Er zijn ongetwijfeld situaties te bedenken dat er flare kan optreden. In de korte periode dat ik dit objectief ter beschikking had was dat echter niet het geval.
Waar is dit objectief geschikt voor?
Wie heeft er 10mm brandpunt nodig? Behalve voor de fotograaf die een APS-C camera heeft, en waarbij de beeldhoek bij 10mm brandpunt overeenkomt met 16mm, zijn vooral landschapsfotografen en architectuurfotografen een mogelijke doelgroep.
Het is wel belangrijk om te beseffen dat 10mm heel erg breed is. Je moet daarom heel erg dicht bij je onderwerp gaan staan om het groot genoeg in beeld te krijgen. En dat betekent extra vertekening. Iets wat een meter dichterbij staat, zal ook merkbaar groter in beeld verschijnen.
De perspectiefvertekening is ook iets om goed in het oog te houden. Fotografeer je exact horizontaal, dan is het probleem niet echt aanwezig. Behalve het uiteenrekken van objecten aan de zijkant van de foto. Omhoog of omlaag fotograferen laat lijnen heel erg omvallen. Dat kan storend werken.
Voor landschapsfotografen kan dat betekenen dat alle bomen onder een hoek van 45º staan wanneer je veel lucht in beeld wilt hebben. Voor architectuur zijn dat muren, lantaarns, torens... Noem maar op. In feite is het daar nog veel storender aangezien er veel meer rechte lijnen zijn dan in een landschap.
Sterrenfotografie is ook een aangewezen onderwerp voor een objectief met deze beeldhoek. Bedenkt dat met 10mm er altijd een groot risico is dat je teveel in beeld krijgt, of dat alles veel te klein weergegeven wordt als je te ver van je onderwerp staat.
Conclusie
Ik ben onder de indruk van dit objectief. De beeldhoek is misschien meer dan in feite nodig is, maar je kan inzoomen zodat je ook 12mm, 14mm, 16mm, of zelfs 20mm kan gebruiken. De beeldkwaliteit is indrukwekkend en het ontbreken van flares in de foto's is erg prettig.
Wat ik het meest prettige vind is het formaat van dit objectief. Het is klein en compact waardoor het uitstekend mee te nemen is. Zeker als je dit vergelijkt met de EF11-24mm van enkele jaren geleden.
Fotograferen met deze beeldhoek is heel erg moeilijk. Je krijgt zoveel in beeld dat de foto er al snel onaantrekkelijk uitziet. Compositie, beeldopbouw en het standpunt dat je ten opzichte van je onderwerp inneemt zijn uitermate belangrijk. Besef dat meer in beeld niet per definitie beter is.
Pluspunten
- Klein en compact
- Beeldstabilisatie tot 6 stops
- Aparte programmeerbare knop
- Geruisloze STM autofocus
- Enorme beeldhoek op 10mm
- Beeldkwaliteit is goed
- Weinig coma vervorming
- Niet gevoelig voor flares
- Lensdop zit stevig op de plaats
- Gelatine filterhouder
- Mooie stervorming lichtbronnen
Minpunten
- Is afhankelijk van in-camera beeldcorrectie
- Gebruik van een 100mm filtersysteem is niet mogelijk
- Door lenscorrectie worden het beeld in de hoeken soft.
Zoals je ziet heb ik weinig minpunten. Wat ik zou kunnen noemen is eerder gerelateerd aan de extreme beeldhoek dan aan de kwaliteit van dit objectief. Voor wie aan een 16mm groothoek niet voldoende heeft, en zo breed mogelijk wil gaan, is de RF10-20mm f/4L IS STM een aanrader.
Met dank aan Canon Nederland voor het beschikbaar stellen van dit objectief.
Galerij
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.14 dagen gratis fotografiecursussen kijken
Over de auteur
Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.
3 reacties
-
Donald Willemsen schreef op vrijdag 19 januari 2024 om 15:50 | reageer
Om budgettaire redenen houd ik het maar bij de RF-S 10-18mm op mijn R7. Nog iets compacter en lichter😄
-
-
peterheins schreef op woensdag 31 januari 2024 om 12:56 | reageer
Om budgettaire redenen houdt ik het bij de Canon 6D Mark II en de Canon EF F4 16-35mm IS L , daar heb ik al genoeg moeite mee om de vertekening binnen de perken te houden. Ik zie vaak amateur fotografen lopen met een R5 en 15-30mm , bij elkaar zo'n 7 duizend euro , dan denk ik : Waarom? Je meeste foto's komen toch niet verder dan Flickr , Insta of Facebook. Professioneel is nog weer een ander verhaal maar ook daar denk ik wel eens waarom? Dan kan je je kostprijs ook wat lager houden en beter concurreren. Mensen kijken ook naar de prijs. En de gemiddelde klant ziet toch niet of jij met Canon 5D Mark IV of een R5 gefotografeerd hebt. De IRIX 11mm is ook een goed alternatief voor deze lens denk ik. Ik heb er eens doorheen mogen kijken bij Palendorp Petten , maar de palen aan de rand stonden gewoon recht . Maar ieder zijn ding.
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
Gaan fabrikanten meer en meer op digitale beeldcorrectie vertrouwen?
door Nando Harmsen
-
Review: Sony A6700 APS-C mirrorless camera
door Nando Harmsen
-
Canon introduceert nieuwe 24mm, 50mm, 70-200mm en VR objectief
door Nando Harmsen
-
Fotograferen met een vintage lens, of een manual lens
door Nando Harmsen
-
Review: Fujifilm X-T50
door Nando Harmsen
-
Canon introduceert de RF 28-70mm f/2.8 IS STM
door Nando Harmsen
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
44.299 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Mis dit niet: Tips voor adembenemende familiekiekjes!
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je krijgt van mij ook wekelijks nieuwe fotografietips per mail.