Tien tips voor panorama fotografie

maandag 8 mei 2023, 20:20 door Nando Harmsen | 1.807x gelezen | 2 reacties

Panorama fotografie stelt je in staat om heel veel in een foto vast te leggen. Of beter gezegd, in een reeks foto's, want je voegt vaak meerdere foto's samen tot een enkel panorama beeld.

Soms is dat eenvoudig, vaker is het lastig om goede resultaten te verkrijgen. Ik heb tien tips voor je om een grotere kans op succes te geven.

Een panorama stelt je in staat om heel veel in beeld te krijgen. Meer dan wat je met je grootste groothoek objectief kan vastleggen. Je kunt zelfs helemaal rond fotograferen, 360 graden rond. Leg je bovendien 180 graden in verticale richting vast, dan is alles om je heen in de foto te zien.

Maak je een panorama uit een serie van overlappende foto's, dan krijg je een enorme resolutie waarmee je extreem grote afdrukken kan maken.

Vaker is een panorama bedoelt om een weids effect in je foto te hebben. Het gaat dan niet over resolutie, maar over het gevoel van een foto.

Een panorama in het magazijn van een kaasproducent. gemaakt met een tilt-shift-objectief.
Hoe je ook een panorama maakt, of met welk doel, een goed resultaat vergt tijd en energie. Ik heb tien tips voor je verzameld die kunnen helpen om de gewenste resultaten te bereiken.

1. Vergeet de ingebouwde panorama functie

Veel smartphones hebben een ingebouwde panorama functie. Sommige camera's hebben die ook. Het lijkt een eenvoudige manier om een panorama te maken, maar de resultaten zijn vaak verre van perfect.

Smartphones en sommige camera's hebben een panorama functie. Gebruik die liever niet.
Hoewel het resultaat van de functie goed lijkt, zie je direct de zogenaamde stitch fouten als je goed kijkt. Wil je een goede kwaliteit panorama, vergeet deze functie dan en maak een serie foto's die je zelf gaat samenvoegen.

2. Fotografeer in de portret stand

Door je camera horizontaal te houden kun je een heel breed panorama maken met slechts een paar foto's. Dit lijkt aantrekkelijk, maar het levert wel een heel smal panorama op. Het is beter om je camera verticaal te houden.

Voorkom een smal panorama. Maak foto's in de portret stand.
In de verticale stand moet je meer foto's maken om dezelfde beeldhoek te krijgen. Maar je panorama wordt niet zo verschrikkelijk smal. Bovendien geeft het je de ruimte om je horizon nog van positie te veranderen, iets wat ik bij punt 8 nog aan bod laat komen.

3. Gebruik een nodal slide

Een nodal slide zorgt ervoor dat er geen parallax ontstaat. Dit is het probleem dat je voorgrond beeldelement niet in elke foto op exact dezelfde positie ten opzichte van de achtergrond staat. Het voorkomt dus problemen met het samenvoegen van de foto's.

Met een nodal slide weet je zeker dat de foto's aan elkaar passen.
Het gebruik van een nodal slide kost je wel wat meer tijd bij het fotograferen. Maar die tijd bespaar je later dubbel en dwars bij het samenvoegen van je panorama. Je hoeft geen ingewikkelde bewerkingen te maken om fouten eruit te halen.

4. Zorg voor lens correctie

Veel objectieven hebben lensfouten zoals een vignet. Zeker groothoek en ultragroothoek kunnen er veel last van hebben. Lenscorrectie haalt vignettering uit je foto. Pas die correctie toe voordat je een panorama maakt.

Met lenscorrectie voorkom je dat vignettering zichtbaar wordt in een panorama.
Verwijder je de vignettering niet, dan is er een grote kans dat je donkere overgangen in je panorama gaat zien. Zeker wanneer je veel lucht in je foto hebt wordt dat erg storend. Achteraf corrrigeren is verschrikkelijk moeilijk, dus doe dat vooraf.

5. Zorg voor voldoende overlap

Wanneer de losse foto's voor je panorama niet voldoende overlap hebben zal je lege openingen in je panorama krijgen. Het beste is om 30 procent overlap te nemen. Je zou voor meer overlap kunnen kiezen, maar ga niet boven 50 procent. Dat is nergens voor nodig.

Voldoende overlap geeft je meer ruimte om te croppen

6. Geen statief, fotografeer dan uit de hand

Het beste is, om een panorama vanaf statief te fotograferen. Met een nodal slide, natuurlijk. Maar soms heb je geen statief bij je, of er is geen tijd om alles perfect op te stellen.

Soms is er geen tijd, zoals bij deze rolwolk maak dan je panorama uit de hand.
Maak dan een panorama uit de hand. Het is dan misschien niet perfect uitgelijnd, of je hebt wat parallax fouten, maar je hebt dan wel je foto.

Probeer de camera te roteren vanuit een denkbeeldig punt onder je objectief, en roteer niet met je lichaam als draaipunt. Vermijdt een voorgrond om geen parallax fouten te krijgen, en je foto zal er goed uitkomen.

7. Fotografeer tegen de beweging in

Beweegt het onderwerp dat je wilt fotograferen? Dan kan je nog steeds een panorama maken. Zorg dan dat je de draairichting tegen de beweging van je onderwerp in maakt. Zo verschijnt je onderwerp maar een keer in beeld.

Is er beweging in je foto? Maak het panorama tegen de beweging in. Dit is een panorama uit de hand.
Ga je met de beweging mee, dan zal je onderwerp in meerdere foto's en op verschillende plekken in beeld staan. Je kunt dit natuurlijk ook met opzet zo doen. Maar wil je dat niet, draai dan tegen de richting van de beweging in.

8. Voorkom een horizon in het midden

Een goed uitgelijnde panorama foto zal altijd een horizon in het midden hebben. Dat is niet altijd wenselijk. Vaak wil je de horizon op een andere positie in beeld.

Goed uitlijnen zorgt voor een horizon in het midden. Crop het panorama voor de gewenste uitsnede.
Je kunt dit eenvoudig voor elkaar krijgen door heel ruim te fotograferen. Gebruik je camera in verticale positie zodat je veel in de hoogte in beeld krijgt. Vervolgens kan je in de nabewerking het panorama zo croppen dat de horizon in de gewenste plek in beeld is.

9. Maak een zwarte foto voor en na de panorama reeks

Het kan nodig zijn om heel veel foto's voor een panorama te maken. Misschien heb je zelfs een panorama met voor elke foto een belichtingstrapje. Waar begint je panorama dan, en waar eindigt het? Dat kan lastig te zien zijn in je fotobewerkingsprogramma.

Soms zijn er veel foto's nodig voor een panorama. Zorg dat je weet waar het begint, en waar het eindigt.
Maak eerst een foto met je hand voor het objectief. Zo geef je aan dat er een serie begint. Maak als je alle foto's gemaakt hebt dan ook weer met een foto met je hand voor het objectief. Dan weet je waar de serie eindigt.

10. Geen grote resolutie nodig, maak dan een panorama uitsnede

Een panorama dat uit meerdere foto's bestaat heeft altijd een enorme resolutie. Soms loopt dat op tot honderden megapixels. Tenzij je een specifiek doel hebt, is deze resolutie zelden nodig. Overweeg dan ook eens om een groothoek foto te maken en deze te croppen.

Als een extreem grote resolutie niet nodig is, overweeg een enkele foto te croppen.
Het gaat er bij een panorama om, dat je een brede beeldhoek vastlegt. de hoogte is niet belangrijk. Heb je teveel overbodig beeldvlak boven en onder in beeld, snij dat er dan vanaf. Je houdt dan een panorama over.

Heb jij nog meer tips?

Ik weet dat ik nog veel meer tips zou kunnen vinden. Misschien weet jij er ook een aantal. Als dat zo is, dan nodig ik je uit om ze te delen in een reactie onder dit bericht.

Cursus panorama fotografie

Panoramafotografie geeft mooie weidse beelden. Je kunt zelfs helemaal rond fotograferen zodat je 360 graden in beeld brengt. Hoe gaat je daarmee te werk, welke apparatuur heb je nodig, waar moet je op letten. Dit alles wordt uitgebreid behandeld in een boeiende cursus op Photofacts Academy.

» Volg de Cursus Panoramafotografie

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

2 reacties

Donald Willemsen schreef op dinsdag 9 mei 2023 om 12:20 | reageer
@Nando, dank voor deze handige tips. Maar nu mijn vraag. Je schrijft over een nodal slide. Ik heb een Macroslide. Kan ik die ook gebruiken als nodal slide?

Nando schreef op dinsdag 16 mei 2023 om 09:26 | reageer
Het gaat erom dat je camera niet het draaipunt wordt maar het punt onder het nodal point. Hoe je de positie van je camera op statief verplaatst maakt niet uit. Als dat met een macro rail lukt, is dat ook goed.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.187 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts