CYBER  MONDAY - 70 euro korting + gratis de Compositiebijbel! Meer info of word nu lid!
Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Nando Harmsen

Het voordeel van een cropsensor bij landschapsfotografie

zaterdag 27 maart 2021, 16:08 door | 4.394x gelezen | 10 reacties

We willen bijna allemaal een fullframe camera hebben, want dat is beter voor je foto's. Liever nog een middenformaat als het kan.

We zijn zo gefixeerd op die grote sensoren dat het grote voordeel van een cropsensor bij landschapsfotografie vergeten wordt. Misschien ben jij ook beter af met een cropsensor.

Wanneer je geen fullframe camera hebt, kan het zijn dat je niet eens serieus genomen wordt door een groot deel van de fotografie minnende wereld. Alleen met een fullframe ben je serieus bezig want dat is in alle opzichten beter. Althans, dat doen ze geloven.

Nando panasonic g9

Een MFT sensor zoals in deze Panasonic heeft een 2x crop. Misschien is dat wel perfect voor jouw landschapsfotografie.

Maar waarom eigenlijk? Is het om de resolutie? Gaat het over de zogenaamde lichtgevoeligheid? Of is het iets anders? Sterker nog, er zijn situaties waarin een cropsensor zelfs een voordeel kan hebben. Of dat voor jou ook geldt hangt af van wat voor soort landschapsfotograaf je bent.

Het voordeel van de cropsensor


Zoals bekend kan de cropfactor van nut zijn als je brandpunt lang moet zijn. Voor wildlife en vogelfotografie heeft dit natuurlijk voordeel hebben.

Voor dit artikel wil ik het echter over landschapsfotografie hebben, waarbij je in veel gevallen juist een groothoek wilt gebruiken. Dan kan die cropfactor nadelig zijn.

Wil je meer weten over het nut van een cropsensor als je langere brandpunten wilt gebruiken, lees dan ook het artikel Wat is beter, een fullframe beeld croppen of een cropsensor gebruiken?.

Nando sensor size aps c pro

De cropcamera's van Canon en Nikon. Hoewel fullframe voor velen de voorkeur heeft, kan die cropsensor wel eens een voordeel opleveren bij landschapsfotografie.

Landschappen fotograferen met een cropcamera


Fotografeer jij graag landschappen met een lang teleobjectief, dan kan de cropfactor natuurlijk zin hebben. Het werkt dan hetzelfde als bij het fotograferen van dieren. De cropfactor zorgt ervoor dat je objectief zich gedraagt als een langer brandpunt.

Fotografeer je liever met een (extreme) groothoek, dan werkt een cropfactor meestal in het nadeel. Je kunt minder makkelijk de beeldhoek krijgen die je met een camera met een grotere sensor hebt.

Dat is een reden om een camera met een fullframe sensor te kiezen. Of misschien zelfs een sensor die middenformaat afmetingen benadert.

Gelukkig zijn er voor de cropsensor ook objectieven die heel extreme groothoek hebben. Denk aan een 10mm brandpunt voor een APS-C sensor (ongeveer 1,5x crop) of een 8mm brandpunt voor een MFT sensor (een 2x crop). Het resultaat is vrijwel dezelfde beeldhoek als een 16mm op een fullframe sensor.

Lofoten door nando harmsen

Het viel niet mee om alles scherp in beeld te krijgen met 16mm op een fullframe. Ik had deze foto ook kunnen maken met 10mm op een APS-C camera, of met 8mm op een MTF camera.

Juist die hele korte brandpunten voor cropcamera's hebben een groot voordeel voor de landschapsfotograaf. Dat heeft alles te maken met de scherptediepte.

Alles scherp in de foto krijgen


Veel landschapsfotografen willen alles scherp in de foto. Zeker met groothoekfoto's van een landschap kan dat heel erg gewenst zijn. Daarvoor wordt vaak hyperfocale afstand gebruikt om zo de scherptediepte maximaal te krijgen. Als dat dan toch niet voldoende is, kan focusstacking een oplossing zijn.

We weten als fotograaf allemaal dat scherptediepte mede bepaald wordt door je diafragma. Maar ook de sensorgrootte heeft invloed. Indirect welteverstaan, want de scherptediepte zal door de sensorgrootte niet veranderen.

Cropsensor effect dof 03a

Een cropcamera zal slechts een deel vastleggen van wat een fullframe vastlegt. Daarom verandert de scherptediepte niet. Wil je echter evenveel vastleggen als de fullframe, dan zal je een korter brandpunt nodig hebben op je cropcamera. Juist dan verandert de scherptediepte wel.

Wil je meer weten over scherptediepte en sensorgrootte, lees dan mijn artikel Even puzzelen met scherptediepte en cropsensoren nog maar eens.

Scherptediepte bij een cropsensor verandert dus niet ten opzichte van een fullframe sensor. Ten minste, als de brandpuntafstand en de afstand tot je onderwerp gelijk blijft. Je krijgt echter wel veel minder in beeld omdat de beeldhoek kleiner wordt.

Waarom je meer scherptediepte hebt bij een cropsensor


Om dat tekort in beeldhoek te compenseren moet je met een cropsensor een korter brandpunt nemen. Zoals ik al uitgelegd heb zal 10mm op een APS-C ongeveer dezelfde beeldhoek opleveren als 16mm op een fullframe. Een 8mm brandpunt op een MFT geeft ook dezelfde beeldhoek als 16mm op een fullframe.

Omdat de scherptediepte bij een korter brandpunt toeneemt, wordt het dus eenvoudiger om zoveel mogelijk scherp in beeld te krijgen. Hou je van zoveel mogelijk scherp in je landschapsfoto? Dan kan een cropcamera juist voordelig voor je werken.

Nando lofoten aurora

Deze foto is met een MTF camera gemaakt. Juist doordat er een korter brandpunt nodig is om deze beeldhoek te krijgen, vergeleken met een fullframe sensor, lukt het veel makkelijker om alles scherp te krijgen, zelfs met de grootste lensopening.

Een kanttekening


Ik heb gezegd dat brandpuntafstand invloed heeft op de scherptediepte. Maar dat is natuurlijk niet zo. Scherptediepte heeft alleen te maken met diafragma en de afstand tot het onderwerp. Het is iets fysieks, dat niet door brandpunt (of sensorgrootte) beïnvloed wordt.

De reden waarom het toch lijkt dat de scherptediepte met een korter brandpunt toe lijkt te nemen, is het kleiner worden van je onderwerp, en de onscherpte die daarbij hoort.

Doordat de onscherpte kleiner in beeld komt valt het minder op. Sterker nog, die kan zo klein worden dat het niet meer zichtbaar wordt. Dan lijkt het voor ons, de kijker, dus perfect scherp.


Ontdek meer over landschapsfotografie!


Momenteel is het Landschapsweek bij Photofacts Academy; de hele week schrijven we over landschapfotografie én we hebben een leuke actie.

Word nu lid bij Photofacts Academy en je ontvangt gratis het boek De Landschapsbijbel gratis (ter waarde van 25 euro). Bovendien betaal je nu tijdelijk niet 159 euro, maar slechts 119 euro voor je lidmaatschap.

In totaal dus maar liefst 65 euro voordeel!

Met een Photofacts Academy lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan 85 verschillende fotografiecursussen, waaronder meerdere cursussen over landschapsfotografie.

» Direct lid worden (korting + gratis landschapsfotografieboek)
Nando Harmsen

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

10 reacties

  1. Robbert
    Robbert schreef op zondag 28 maart 2021 om 14:27  | reageer

    Hoi Nando

    Je hebt het over MTF, bedoel je Micro Four Thirds (MFT) ?

    Ik heb een Olympus OM 10 (MFT) waar ik, mbv een adapter, de lenzen van mijn Full Frame (FF) camera (Nikon) op kan zetten. Omgekeerd kan niet. Wel kan ik de croplenzen van Nikon (DX) op mijn FF zetten. In mijn zoeker zie ik welk deel van het beeld terecht komt op het cropgedeelte. Dus ook op mijn FF kan ik profiteren van de cropfactor, met behoud van alle voordelen van een FF-sensor. Het is dus geen kwestie van òf-òf, maar èn-èn.

    Groet, Robbert

  2. Nando
    Profiel Nando schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 10:49  | reageer

    @Robbert;
    Met de DX objectieven op je Nikon fullframe heb je inderdaad hetzelfde effect als een cropcamera.
    Je kunt ook altijd zelf croppen als je een FX objectief op je fullframe gebruikt.

  3. Donald Willemsen
    Profiel Donald Willemsen schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 11:45  | reageer

    Ik kan het mis hebben, maar ik denk aan het volgende bij de keuze van full-frame of crop. Stel je hebt een full-frame met 20 MP sensor en je hebt een cropcamera met 20 MP sensor. Dan lijkt het mij dat de pixels op de fullframe groter van formaat zijn en dus meer licht kunnen ontvangen. Zou dat ook een rol kunnen spelen?
    Ik blijf het houden bij een cropcamera om niet al mijn lenzen te moeten vervangen

  4. pkerkhoff
    Profiel pkerkhoff schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 13:49  | reageer

    Ik ben (digitaal) begonnen met een Pentax K5-II, toen overgestapt naar een K3-II, daarna naar een Sony A7-III en sinds vorig jaar naar een Olympus OM-D E-M1 Mark III. Ik stap nooit meer van MFT af als het niet hoeft. Ik vind het echt een verademing voor wat betreft gewicht, stabilisatie en snelheid van scherpstellen. Met een paar prime lensjes die ik mijn volledige behoefte voorzien, heb ik in 1 tasje zitten. En ja de Sony was misschien wel lichtgevoeliger, maar dat weegt voor mij niet op tegen alle nadelen.

  5. Nando
    Profiel Nando schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 15:11  | reageer

    @Donald;
    Het heeft niets met de hoeveelheid licht te maken. Dat speelt geen enkele rol in dit verhaal.

  6. Donald Willemsen
    Profiel Donald Willemsen schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 15:31  | reageer

    @Nando, duidelijke taal, maar ik vraag mij in dit kader wel af als het aantal MP exact gelijk is tussen een cropsensor en een full-frame, wat dat dan doet met het dynamisch bereik. Het verschil in sensormaat bij gelijkblijvend aantal pixels per sensor moet toch naast beeldhoek ook andere gevolgen hebben, met name het dynamisch bereik, scherpte enz.? Of ben ik nu zo achterlijk.

  7. Nando
    Profiel Nando schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 15:39  | reageer

    @Robbert:
    Je hebt gelijk, ik heb een paar letters omgedraaid. MFT moet het zijn, en geen MTF. Ik heb het aangepast. Dank je voor de oplettendheid

  8. Nando
    Profiel Nando schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 15:41  | reageer

    @Donald:
    Ik begrijp je vraag, maar voor dit onderwerp is dat helemaal niet van belang. Het gaat over beeldhoek en scherptediepte, en niet over dynamisch bereik en dat soort dingen.
    Ik hou het liever on-topic dan dat ik allerlei andere zaken erbij haal die er even niet toe doen.

  9. Donald Willemsen
    Profiel Donald Willemsen schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 16:09  | reageer

    @Nando, als de keuze voor een cropcamera bij landschapfotografie enkel bepaald wordt door scherptediepte en beeldhoek, dan is dat vlgs mij wel heel erg kort door de bocht. Maar goed, je wilt het enkel daarbij houden. Voor mijn gevoel is dat onvolledig. En nu doe ik er het zwijgen toe.

  10. Nando
    Profiel Nando schreef op dinsdag 30 maart 2021 om 16:39  | reageer

    @Donald;
    Ik zeg helemaal niet dat er verder geen verschillen zijn tussen de twee. Dat beweer ik niet helemaal niet. Alleen gaat dit artikel niet over al die verschillen.
    Dit is slechts een artikel over het effect op maximale scherptediepte bij gebruik van een cropfactor, en het voordeel dat de landschapsfotograaf daarbij heeft.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic
Creatieve Technieken met Bart Siebelink
Toon alle artikelen binnen Landschapsfotografie

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.385 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord